ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ - Ο κατάδικος" απόσπασμα

 Russian prisoner postcard

(Στο συγκεκριμένο απόσπασμα συναντιούνται στη φυλακή οι δύο «αντίζηλοι-αντίπαλοι» Γιάννης Τουρκόγιαννος και Πέτρος Πέπονας και με τα παρακάτω λόγια τους αντιπαρατίθενται δύο διαφορετικές ηθικές στάσεις ζωής)

Βαν Γκογκ "the prisoners

 
Φυλακισμένος : Αλήθεια , Αη Γιάννη , υπάρχει ελπίδα και για μας :
Τουρκόγιαννος : …. Στον κόσμο δεν μπορεί να ` ευτυχισμένοι παρά ή εκείνοι που κάνουν το,καλό , ή εκείνοι που όταν αμαρτήσουν αληθινά μετανιώνουν . Γιατί η ψυχή και του κακού ανθρώπου βαστάει μια θεϊκιά αχτίδα που τηνε φωτίζει . Είναι πλάσμα Θεού ως κι αυτή . Και η θεϊκιά αχτίδα είναι η καλοσύνη . Κι όταν ο νους δεν εξουσιάζει την ψυχή , μάλιστα την ώρα που θα πέσει ο άνθρωπος στον ύπνο , τότε κυριεύει εκείνη η καλοσύνη κι η συνείδηση τον ελέγχει για την κακία του . Παρόμοια θα ’ ναι και η φοβερή ώρα του θανάτου , όταν για το φονιά παίρνει ο χάρος την όψη του σκοτωμένου . Και παρόμοια , όταν οι άνθρωποι κρύβουνε στην καρδιά κάποια λύπη βαριά και
μεγάλη , όσο ο νους εξουσιάζει στον ξύπνιο , ας φαίνεται αυτή η λύπη λησμονημένη και νεκρή , μα τη στιγμή που ας κλείνει τα μάτια ο ύπνος ανασταίνεται μέσα μας και ας χαλάει την ανάπαψη !
Πέτρος : Ποιος είναι αυτός που μιλάει εκεί μέσα ;
Φυλακισμένος : Ο Αη Γιάννης ο Τουρκόγιαννος !
Ισοβίτης : Όλα από αυτά λέει όλη μέρα ! Είναι ζουρλός για δέσιμο και τώρα δεν ξέρει κανείς γιατί τον αφήνουνε ως τώρα εδώ μέσα . Λέει πως δεν έκανε τίποτα . Και μας σκοτίζει όλη μέρα το κεφάλι όλο θεολογίες , θεολογίες ! Και δωσ ’...θεολογίες ! δεν ξέρει κανείς τι είναι εδώ ; Εκκλησία ή φυλακή ;

                                                Vann Nath

 
Πέτρος : Υπάρχει στον κόσμο και άλλη ευτυχία , κι αυτή είναι η αληθινή
του ανθρώπου που εξουσιάζει . Εκείνος υποτάζει την τύχη του , η θέλησή του γίνεται και νικάει όλα τα εμπόδια ! Τι θα ’μουνα εγώ , αν δεν ήμουνα τέτοιος ; Το κλωτσοσκούφι της τύχης ! Κι αντίς , τώρα έχω κτήμα , έχω γυναίκα , θα κάνω και παιδιά ! Κι ο κόσμος με μακαρίζει ! Τώρα με σέβεται κιόλας , σας το ’πα!
Φυλακισμένος : Κ ’ είσαι ευτυχισμένος  
.............................................................


 

ΥΠΟΘΕΣΗ από http://www.e-alexandria.gr/

 
Ο ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ του Κωνσταντίνου Θεοτόκη είναι ένα εκτεταμένο αφήγημα που γράφτηκε το 1919 και θεωρείται από πολλούς μελετητές το καλύτερο έργο του συγγραφέα. Το περιεχόμενό του είναι κοινωνικό με πολλά στοιχεία ηθογραφίας και ψυχογραφίας γι’ αυτό εντάσσεται στην τεχνοτροπία της ηθογραφικής ψυχογραφίας. 

Τιντορέττο "  St Roch in Prison Visited by an Angel"

Η υπόθεση του έργου διαδραματίζεται σε μια αγροτική περιοχή της Κέρκυρας όπου ζουν ο Γιώργης Αράθυμος, η σύζυγός του Μαργαρίτα, τα δύο τους παιδιά και ο υπηρέτης τους ο Τουρκόγιαννος. Ο Τουρκόγιαννος έχει μεγαλώσει στο κτήμα του πατέρα της Μαργαρίτας και από μικρός την αγαπά κρυφά. Όμως η Μαργαρίτα έχει συνάψει παράνομη σχέση με ένα γείτονα, τον Πέτρο Πέπονα και ο Τουρκόγιαννος προσπαθεί να εμποδίσει αυτή τη σχέση και την ηθική εκτροπή της κυρίας του. Η δράση του Τουρκόγιαννου γίνεται ενοχλητική για το παράνομο ζευγάρι και αρχίζουν να τον διαβάλλουν στον Αράθυμο, ο οποίος τον διώχνει από το σπίτι. Την επόμενη μέρα ο Αράθυμος βρίσκεται νεκρός και όλες οι υποψίες πέφτουν πάνω στον Τουρκόγιαννο, ο οποίος φυλακίζεται σε ισόβια. Ο Πέπονας και η Μαργαρίτα παντρεύονται, όμως ύστερα από ένα χρόνο ο Πέπονας συλλαμβάνεται για κάποιο αδίκημα και οδηγείται για λίγους μήνες στη φυλακή. Εκεί συναντά τον Τουρκόγιαννο νιώθοντας τύψεις αναγκάζεται να αποκαλύψει ότι αυτός είχε σκοτώσει τον Αράθυμο και ενοχοποίησε άδικα τον Τουρκόγιαννο. Όμως ο Τουρκόγιαννος, αν και είναι αθώος και θα μπορούσε να αποφυλακιστεί, παίρνει επάνω του την ενοχή, γιατί δεν θέλει να μείνει απροστάτευτη η Μαργαρίτα και τα παιδιά της.

Ο Θεοτόκης με τον Κατάδικο μας περιγράφει παραστατικά τα ήθη και τα έθιμα της ζωής στην επαρχία, αλλά δεν σταματά εκεί. Η διήγηση έχει κοινωνικό περιεχόμενο και βασικός άξονας ανάπτυξης της ιστορίας είναι οι δύο εκ διαμέτρου αντίθετες βιοθεωρίες που εκφράζει ο Πέπονας και ο Τουρκόγιαννος. Χαρακτηριστική είναι και η ψυχογράφηση των δύο βασικών χαρακτήρων, όπως φαίνεται από την ψυχολογική μεταστροφή του Πέπονα μέσα στη φυλακή. Η γλώσσα του κειμένου είναι απλή δημοτική με διάσπαρτα στοιχεία του τοπικού ιδιώματος, γεγονός που δίνει απλότητα και ζωντάνια στο κείμενο.

nikolai getman - Women prisoners