Ρολογιά ή Πασιφλόρα - Το λουλούδι των Παθών

 Πασιφλόρα είναι ένα φυλλοβόλο αναρριχώμενο φυτό (ή θάμνος) που κατάγεται από τα τροπικά δάση της Νοτίου Αμερικής. 

Μάλιστα, το passion flower, όπως το λένε στην Αμερική, θεωρείται το εθνικό λουλούδι του Τενεσή.

Κοινώς την ονομάζουμε «ρολογιά»  γιατί τα άνθη της μοιάζουν με ρολόι. 

Το γένος της Πασιφλόρας αποτελείται από 600 περίπου τρυφερά αναρριχητικά φυτά, αείφυλλα και φυλλοβόλα που είναι κυρίως ενδημικά της τροπικής Νότιας Αμερικής.

Η πασιφλόρα ήρθε στην Ευρώπη από τη νότια Αμερική το δέκατο όγδοο αιώνα, κυρίως από τους Ισπανούς, και τώρα είναι διαδεδομένη σε πολλά μέρη του κόσμου, από την Αφρική και την Ασία μέχρι την Αυστραλία και τη βόρεια Αμερική. Οι περισσότερες πασιφλόρες είναι περικοκλάδες που πιστεύεται ότι κατάγονται είτε από ψυχρότερα βουνά ή από θερμότερα τροπικά δάση με πολλές βροχές.

To "λουλούδι του πάθους" (Passion flower), πήρε το όνομά του από περιγραφές των τμημάτων τού άνθους του, περιγραφές που διοχετεύτηκαν από ιερείς της Νότιας Αμερικής ('New Spain'). Το 1609 στη Ρώμη, ο Jacomo Bosio έδωσε ερμηνείες που αντιπροσώπευαν διάφορα στοιχεία της σταύρωσης, όπως τα πέντε πέταλα και τα πέντε σέπαλα (που ήταν οι δέκα απόστολοι, εκτός από τον Ιούδα και τον Πέτρο), τα εσωτερικά πέταλα σε σχήμα φράντζας (το αγκάθινο στεφάνι), οι πέντε στήμονες (οι πέντε πληγές του Χριστού) και το στίγμα τού ύπερου με το κωνικό σχήμα (τα καρφιά). Αυτός ο συμβολισμός δεν είναι παγκόσμια αποδεκτός, ενώ στην Ιαπωνία είναι γνωστό σαν "φυτό ρολόι", όπως και στην Ελλάδα που λέγεται "Ρολογιά".

*Το μπλε-άσπρο χρώμα του λουλουδιού συμβολίζει την αγνότητα και καθαρότητα του ουρανού. 

*Τα πέντε λευκά εξωτερικά πέταλα συμβολίζουν τους απόστολους (εκτός από τον Ιούδα).

*Η μπλε μοβ εσωτερική κορώνα του συμβολίζει το  αγκάθινο στεφάνι.

*Οι πέντε στήμονες συμβολίζουν τις πληγές του Χριστού.

*Tα τρία καφέ στίγματα συμβολίζουν τα καρφιά της σταύρωσης

Η κατάταξη της πασιφλόρας έγινε για πρώτη φορά από το βοτανολόγο Λινναίο, το 1745, όταν αναγνώρισε 22 είδη. Σήμερα πιστεύεται ότι υπάρχουν πάνω από 600 είδη, αλλά πολλά από αυτά απειλούνται στο φυσικό τους βροχερό, δασώδες περιβάλλον. Τα πρώτα υβρίδια εμφανίστηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1820 - με πρωταρχικό το είδος P. x violacea, και παρ' όλο που το ακριβές όνομά του είναι αμφισβητούμενο, το φυτό υπάρχει ακόμα. Η πασιφλόρα ήταν αρκετά δημοφιλής στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά την Βικτοριανή εποχή, και λιγότερο στον 20ο αιώνα. Σήμερα όμως, υπάρχει παγκόσμιο ενδιαφέρον γι' αυτό και σαν εμπορικό προϊόν με συνεχώς νέες ποικιλίες να γίνονται γνωστές, αλλά και σαν ένα εξωτικό διακοσμητικό για τους κήπους και τα θερμοκήπια. Επίσης η ποικιλία P. incarnata χρησιμοποιείται από βοτανολόγους σαν ήπιο καταπραϋντικό και ίσως υπάρχουν περαιτέρω ιατρικές χρησιμότητες σε άλλες ποικιλίες.

 

φωτογραφία -  http://www.panoramio.com/user/4186738/tags/Griechenland

Πολλαπλασιάζεται με σπόρους ή μοσχεύματα κι αναπτύσσεται γρήγορα. 

Ως αναρριχόμενο φυτό φυτεύεται σε φράκτες και πέργολες. 

Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις και ημισκιάς, σε μέτρια υγρά εδάφη και απαιτεί προστασία από τους παγετούς.

Το μέγιστο ύψος του φτάνει τα 10 μέτρα. Τα φύλλα του έχουν ένα γυαλιστερό πράσινο χρώμα.Τα άνθη του είναι λευκά με ένα απαλό μπλε μοβ στεφάνι στο κέντρο, που είναι φτιαγμένο από  μπλε στήμονες, διαμέτρου μέχρι και 10 εκατοστών.

Κάνει τα γνωστά "φρούτα του πάθους". Έτσι λέγονται οι κίτρινοι πορτοκαλί μικροί καρποί (σαν μικρά αυγά).

Η πασιφλόρα, (που λέγεται και "granadillas" επειδή τα φρούτα της μοιάζουν με εκείνα του ροδιού - στα ισπανικά "granada"), παράγει εδώδιμους καρπούς, με την προϋπόθεση ότι καταναλώνονται ωμοί, ώστε να μην αποκτήσουν τοξικότητα. Όλα τα είδη αυτού του γένους είναι βρώσιμα, αν και υπάρχουν μερικά που είναι πιο κατάλληλα σαν τρόφιμα από άλλα.

Η πασσιφλόρα incarnata παράγει καρπούς που φθάνουν μερικές φορές το μέγεθος ενός πεπονιού. Γενικά καταναλώνεται σε μορφή μαρμελάδας, σε μερικές περιοχές της Νότιας Αμερικής. Χρησιμοποιούνταν ήδη από τους παλιούς Αζτέκους για να αντιμετωπίσουν δαγκώματα φιδιών, και για το λόγο αυτό είναι γνωστή με το όνομα "Η γλώσσα του φιδιού". Επίσης οι πρώτοι αυτόχθονες Ινδιάνοι τη χρησιμοποιούσαν για τροφή και σαν απολυμαντικό.

Η πασιφλώρα είναι σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλής για τις εξαιρετικές ηρεμιστικές, κατευναστικές της ιδιότητες χάρη στη μοναδική παρουσία και αναλογία των συστατικών της με πρωταγωνιστή την βενζοφλαβόνη, μια ουσία με αγχολυτική δράση. Η πασιφλώρα φαίνεται να έχει ήπια, σταδιακή επίδραση στον οργανισμό – με τα αποτελέσματά της να μεγιστοποιούνται σε διάστημα έως είκοσι ημερών, ενώ η επίδρασή της φαίνεται να μη συνοδεύεται από τα συμπτώματα υπνηλίας των συμβατικών ηρεμιστικών. Έτσι, η πασιφλώρα χρησιμοποιείται σήμερα ως θεραπευτικό βότανο (medicinal plant), για την αντιμετώπιση της νευραλγίας και του άγχους καθώς και συγγενών διαταραχών, της μελαγχολίας και της κατάθλιψης, της επιληψίας, της αϋπνίας, της υστερίας και άλλων νευρογενών διαταραχών καθώς και για την άμβλυνση συμπτωμάτων στέρησης σε διακοπή του καπνίσματος και σε περιπτώσεις αλκοολισμού.

Η πασιφλώρα παρουσιάζει επίσης αναλγητικές ιδιότητες και σε πολλές χώρες εφαρμόζεται ως έμβρεγμα σε κομπρέσα για την ανακούφιση από πονοκεφάλους, ενώ παρουσιάζει επίσης αντισπασμωδικές και μυοχαλαρωτικές ιδιότητες και αγγειοδιασταλτικές (αντιυπερτασικές) επιδράσεις. Χάρη στα φαινολικά και τανινικά συστατικά του διαθέτει αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις και στυπτικές επιδράσεις, με ενδείξεις όπως διάρροια και δυσεντερία, γρίπη, ελμινθίαση. Τέλος πιστεύεται ότι βελτιώνει τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος και συστήνεται σε περιπτώσεις άσθματος και βρογχίτιδας, ενώ φαίνεται να βελτιώνει αισθητά τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου. Λοιπές ενδείξεις αφορούν διαταραχές της όρασης, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και μειωμένη λίμπιντο.

Τα μέρη του βοτάνου που χρησιμοποιούνται παραδοσιακά είναι κυρίως τα φύλλα από όπου συνήθως παρασκευάζεται αφέψημα ή έγχυμα με αναλογία 2-5 γρ ανά φλιτζάνι ροφήματος και άλλοτε βάμμα του βοτάνου (για την επιτάχυνση των κατευναστικών του συμπτωμάτων), ανάλογα βέβαια με την περίπτωση και τις συστάσεις του ειδικού.

Η εταιρεία Αλεξόπουλος και Σία Ο.Ε. προμηθεύει την αγορά με τα φύλλα του φυτού, σε άριστη ποιότητα και σε χύμα ή συσκευασμένη μορφή και πάντα σύμφωνα με την αυστηρά παραδοσιακή επεξεργασία (συλλογή – ξήρανση – συσκευασία – εμπορεία).

Σημείωση: Η ως άνω παρουσίαση του φυτού, σε καμμία περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή. Η συμβουλή ειδικού κρίνεται απαραίτητη πριν από την χρήση του φυτού.

ΠΗΓΕΣ  http://www.ellinikabaharika.gr/index.php

http://www.exerevnites.com/content/natur/na_passiflora

http://www.valentine.gr/linkOfTheMonth_gr-may2005.php