Η γέφυρα του Γοργοπόταμου
Στο βάθος η Λαμία.......
Με το ζουμ......κάτω μακρυά στους ελαιώνες της Στερεάς Ελλάδας..
Μπήκαμε στο μονοπάτι των σιδηροδρομικών.....
Αν γίνει ποτέ η σήραγγα Καλλιδρόμου και η νέα χάραξη της Σιδηροδρομικής Γραμμής, τότε ένα από τα ωραιότερα τμήματα της διαδρομής του τραίνου θα εγκαταλειφθεί. Είναι το τμήμα Κ. Τιθορέας – Λιανοκλαδίου, που κατά ένα μεγάλο μέρος το τραίνο περνάει μέσα από τις γαλαρίες και παίζει κρυφτό μπαινοβγαίνοντας σαν φίδι στις τρύπες. Οι γαλαρίες αυτές, αξίζει να αναφερθεί, κατασκευάστηκαν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα με τις μεθόδους και τα μέσα της εποχής.
Η πρόσβαση στο τμήμα της γραμμής μεταξύ των Σταθμών Ασωπού και Τραχήνας γίνεται μόνο με τα πόδια. Την εποχή που κατασκευάστηκε η σιδηροδρομική γραμμή, η μεταφορά των υλικών και των εργατών γίνονταν με τα ζώα και, ειδικά στο τμήμα αυτό, χρειάστηκε να γίνει ειδικός δρόμος – μονοπάτι, παράλληλος με τη γραμμή. Αυτό έμεινε με το όνομα “Μονοπάτι των Σιδηροδρομικών”Αξίζει να κάνει κανείς αυτή τη διαδρομή για να απολαύσει το τοπίο, την αγριάδα της φύσης, τις σπηλιές και το φαράγγι του Ασωπού και να θαυμάσει τις γέφυρες και τα πέτρινα αρχιτεκτονικά της γραμμής στα στόμια των γαλαριών και των μικρών ρεμάτων. Η σύγκριση με το σήμερα προκαλεί μελαγχολία και απογοήτευση.
Τα τσιμεντένια κατασκευάσματα των νεοελλήνων δεν έχουν καμιά σχέση με την αρχιτεκτονική της πέτρας και το μεράκι του έλληνα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Τα εγκαίνια της σήραγγας του Μπράλου, της μεγαλύτερης σήραγγας του αρχικού σιδηροδρομικού δικτύου μήκους 2.120 μέτρων, έγιναν τον Απρίλιο του 1904. Γενικά η περιοχή θεωρείται ως μία από τις περιοχές με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος στην Ελλάδα. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι πως το τοπίο παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο, αφού δεν υπάρχει οδικό δίκτυο, παρά μόνο η σιδηροδρομική γραμμή που το διασχίζει.
Πώς μπορούμε να φθάσουμε
Αμέσως μετά το χωριό Θερμοπύλες και το άγαλμα του Λεωνίδα ερχόμενοι από την Αθήνα, στρίβουμε αριστερά προς Δαμάστα και Ηράκλεια. Στο χωριό Ηράκλεια και στη διασταύρωση της παλιάς Εθνικής Οδού Λαμίας – Αθήνας, στρίβουμε αριστερά προς το Μπράλλο και σταματάμε πριν τη γέφυρα του Ασωπού, όπου αφήνουμε τα αυτοκίνητα. Η απόσταση από την Αθήνα είναι περίπου 210 χιλιόμετρα
Ξεκινάμε ακολουθώντας δεξιά τον αγροτικό δρόμο και ανεβαίνουμε περνώντας δίπλα από τους στάβλους. Στα 1000 μέτρα περίπου εγκαταλείπουμε τον αυτοκινητόδρομο και παίρνουμε το μονοπάτι, αριστερά, παράλληλα με το φαράγγι, όπως άλλωστε μας δείχνει και η ταμπέλα του Ορειβατικού Συλλόγου Λαμίας. Το μονοπάτι είναι σχετικά εύκολο, εκτός από κάποια σημεία, που χρειάζονται λίγη προσοχή. Στη διαδρομή έχει κανείς την ευκαιρία να απολαύσει το απότομο φαράγγι, τα απόκρημνα βράχια αλλά και την πλούσια χλωρίδα από πουρνάρια, φιλίκια, σχίνα, κουμαριές, κουτσουπιές, αγριοσυκιές αλλά και πολλές κουνούκλες, κατσικορίγανη, και πάρα πολλά είδη λουλουδιών
Μετά από δύο περίπου ώρες φθάνουμε στο Σταθμό του Ασωπού, απ’ όπου μπορούμε ή να επιστρέψουμε από την ίδια διαδρομή ή να συνεχίσουμε ανεβαίνοντας στην Παύλιανη (σε δύο ώρες περίπου) και να επιστρέψουμε με ΤΑΞΙ ή να ανέβουμε στο Δέλφινο κι από κει, παίρνοντας το μονοπάτι ανάμεσα στο Δέλφινο και τα Δυό Βουνά, να κατεβούμε στο χωριό Βαρδάτες. Τη λύση να γυρίσει κανείς μέσα από τη γραμμή δεν τη συνιστούμε, γιατί είναι επικίνδυνο. Πρέπει να ξέρει ποια ώρα ακριβώς περνούν τα τραίνα και να μπορέσει να αποφύγει να συναντηθεί μαζί τους μέσα στις σήραγγες. Νερό δυστυχώς δεν υπάρχει στη διαδρομή, γι’ αυτό είναι σκόπιμο να υπάρχει η ανάλογη φροντίδα.
Το φαράγγι του Ασωπού.......αριστερά μέσα,ο Μπράλος..
Οι πλαγιές της Οίτης είναι κατάφυτες από δρυς, πουρνάρια, κέδρους και κουμαριές. Ψηλότερα τα κεφαλλονίτικα ελατά καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του βουνού, ενώ μπορεί να παρατηρήσει κανείς μια μεγάλη ποικιλία από πλατύφυλλα δένδρα και θάμνους. Παντού στις πλαγίες αλλά και στις απόκρημνες χαράδρες φυτρώνουν πανέμορφα λουλούδια. Στην Οίτη έχουν καταγραφεί περισσότερα από 1200 είδη φυτών, αριθμός που την κατατάσσει στις πλουσιότερες χλωριδικά περιοχές της χώρας. Αρκετά είναι και τα είδη που υπάρχουν μόνο στην Οίτη και πουθενά αλλού στον κόσμο, γι' αυτό και χαρακτηρίζονται ως ειδικής προστασίας.
Οι δυσπρόσιτες χαράδρες δεν αποτελούν καταφύγιο μόνο για σπάνια φυτά, αλλά και για πολλά άγρια θηλαστικά, ενώ στα πυκνά δάση και στους θαμνότοπους φωλιάζουν πολλά είδη πουλιών. Τέλος στις μόνιμες λιμνούλες της ανώτερης ζώνης του βουνού αναπαράγεται ο αλπικός τρίτωνας. Για την προστασία του μοναδικού οικοσυστήματος δημιουργήθηκε το 1966 ο Εθνικός Δρυμός Οίτης.
Μετά το Σταθμό Ασωπού είναι σήραγγα 350 περίπου μέτρων που καταλήγει στη γέφυρα του Ασωπού, πάνω απ’ το φαράγγι του Ντούνου, το οποίο κατεβαίνει από την Παύλιανη, η γέφυρα της Παπαδιάς, μήκους 352 μέτρων και στη συνέχεια η μεγάλη σήραγγα του Μπράλου. Η περιοχή κατά τη διάρκεια της Κατοχής συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των ανταρτών με τις απανωτές ανατινάξεις των γεφυρών, εκτός της Γέφυρας του Γοργοποτάμου, και την υποχρέωση της φύλαξης μέχρι και τα τελευταία χρόνια με στρατιωτική φρουρά. Τα στρατιωτικά φυλάκια υπάρχουν και σήμερα. Το Φαράγγι του Ασωπού είναι γνωστό και ως πέρασμα του Εφιάλτη, αφού απ’ αυτή την περιοχή ο Εφιάλτης οδήγησε τους Πέρσες στα νώτα των Σπαρτιατών, που είχαν παραταχθεί στις Θερμοπύλες.
Η Οίτη υψώνεται στα όρια των νομών Φθιώτιδας και Φωκίδας και απλώνεται ανάμεσα σε τρία βουνά, Βαρδουσία, Γκιώνα και Καλλίδρομο, με κορυφές Πύργος (2152 μ.), Σέμπι (2086 μ.) και Γρεβενόν (2082 μ.). Στην κορυφή αυτή ανέβηκαν οι πρώτοι βασιλείς της Ελλάδας Όθωνας και Αμαλία, όπου και έστησαν μία μαρμάρινη στήλη γι' αυτό και ονομάζεται Σημείο Βασιλίσσης.
Η Οίτη είναι ένα βουνό ασυνήθιστο. Όλες του οι πλευρές, εκτός από τη νότια είναι απόκρημνες και δύσβατες. Όταν όμως ανεβεί κανείς ψηλά ξαφνικά όλα αλλάζουν. Το τοπίο είναι ήρεμο, τελείως διαφορετικό από αυτό των Βαρδουσίων και της Γκιώνας, που με την αλπική τους διαμόρφωση εντυπωσιάζουν περισσότερο τον πεζοπόρο.
Ένα από τα τούνελ των μαστόρων για να περάσουν τα υλικά και τον εξοπλισμό τους.....
Μια από τις γιγάντιες πέτρινες γέφυρες που εξακολουθούν να υφίστανται σε άριστη κατάσταση και να συνδέουν την Αθήνα με την Θεσσαλονίκη....Πρέπει να τονιστεί επίσης ότι έχει ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, γιατί κοντά βρίσκονται η αρχαία Ηράκλεια, η Τραχήνα, η Σιδερόπορτα και ο Κούβελος της Παύλιανης, όπου υπάρχει και Βυζαντινό Κάστρο. Μάλιστα λέγεται ότι το 1997, που έγιναν οι κατολισθήσεις στην περιοχή του Ασωπού και σταμάτησε για ένα μήνα η λειτουργία της γραμμής, βρέθηκαν στο σημείο της κατολίσθησης τέσσερεις τάφοι, απ’ τους οποίους οι δύο ανέπαφοι, που όμως λεηλατήθηκαν σε χρόνο αστραπή …
Έργα ομορφιάς και αιωνιότητας....Ελπίζουμε ότι ο Δήμος Γοργοποτάμου και ο ΟΣΕ θα φροντίσουν να αναδειχθεί η περιοχή και το Μονοπάτι, και να γίνει επισκέψιμη για τους περιπατητές. Είναι δύο ώρες από την Αθήνα και τόσο κοντά στη Λαμία και στη Εθνική Οδό. Άμεσα όμως χρειάζονται κάποια έργα συντήρησης και σε κάποια σημεία να γίνουν ξύλινοι προστατευτικοί φράχτες αλλά και καλύτερη σήμανση. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι είναι αυτοί που το περπατούν. Έρχονται Ορειβατικοί Σύλλογοι από όλη την Ελλάδα, ακόμα και μαθητές από τα Λύκεια της περιοχής, γιατί αποτελεί πράγματι ένα πολύ καλό μάθημα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Ερχόμενοι από πάνω πάνω δεξιά...το μονοπάτι είναι ορατό....
Στην σύγχρονη ιστορία, η Οίτη είναι συνδεδεμένη με την αντίσταση κατά των Γερμανών. Το μεγαλύτερο ποτάμι που βγαίνει από τα σπλάχνα της, ο Γοργοπόταμος, έκρυψε στη βοή του την προετοιμασία για την ανατίναξη της γέφυρας. Οι εκρήξεις που την γκρέμισαν ακούστηκαν μέχρι την Λαμία, αλλά ο απόηχος τους έφτασε παντού.
Η Οίτη ονομάζεται Καταβόθρα που σημαίνει υπόγειος οχετός. Στο ομώνυμο οροπέδιο της, στη βάση μεγάλου βράχου χαίνει το στόμιο της Καταβόθρας μιας φυσικής σήραγγας όπου εισρέουν τα νερά για να καταλήξουν όπως πιστεύεται στο Γοργοπόταμο.....
Ο εγκαταλελειμμένος σταθμός του Ασωπού...
.
Χωριό Δέλφινο....το τέλος της πορείας μας.
Η Οίτη είναι βουνό πλούσιο σε νερά. Από τα οροπέδια της πηγάζουν ο Ασωπός και ο Γοργοπόταμος που καταλήγουν, αφού περάσουν μέσα από απόκρημνα φαράγγια στο Σπερχειό. Ο Γοργοπόταμος (Δύρας), συνδέεται και με τη μυθολογία της Οίτης, ανάβλυσε για να σώσει τον καιόμενο Ηρακλή.
Στα νότια η Οίτη ενισχύει με διάφορα ρέματα νερά του Μόρνου. Σε όλο το βουνό υπάρχουν πηγές. Ενώ την άνοιξη όταν τα νερά είναι περισσότερα δεν λείπουν και οι καταρράκτες.Βουνό που παρακολούθησε από κοντά τη ζωή της Φθιώτιδας συμμετείχε σε όλα τα μεγάλα γεγονότα του μύθου και της ιστορίας της.
Φτάνοντας στον Γοργοπόταμο...εκεί που τα ζώα είναι ελεύθερα και τριγυρνούν βόσκοντας και παίζοντας με τους επισκέπτες....
Επιχείρηση «Γοργοπόταμος"
Κορυφαία αντιστασιακή πράξη κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. Υπήρξε αποτέλεσμα της συνεργασίας των δύο μεγαλύτερων αντιστασιακών οργανώσεων, του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, υπό την υψηλή καθοδήγηση βρετανών κομάντος.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1942 μία ομάδα αποτελούμενη από δώδεκα κομάντος, με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Έντι Μάιερς και τον ελληνομαθή ταγματάρχη Κρις Γουντχάουζ, έπεσε με αλεξίπτωτα στην περιοχή της Γκιώνας. Ανάμεσά τους ήταν ο Ελλαδίτης Θεμιστοκλής Μαρίνος κι ένας Κύπριος με το κωδικό όνομα «Γιάννης». Σκοπός τους, να έλθουν σε επαφή με έλληνες αντάρτες και να υλοποιήσουν την «Επιχείρηση Χάρλινγκ», που είχε σχεδιάσει το Συμμαχικό Στρατηγείο στο Κάιρο.
Το σχέδιο συνίστατο στην ανατίναξη μιας από τις τρεις γέφυρες Παπαδιάς, Ασωπού και Γοργοποτάμου (και οι τρεις βρίσκονται στον ορεινό όγκο του Μπράλλου), πάνω από τις οποίες διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Αθηνών. Ήταν η μοναδική αξιόπιστη δίοδος προς τα λιμάνια της Νότιας Ελλάδας και η αχρήστευσή της θα προκαλούσε τη διακοπή του ανεφοδιασμού της γερμανικής στρατιάς του Ρόμελ στη Βόρειο Αφρική. Βρισκόμαστε λίγο πριν από την Μάχη του Ελ Αλαμέιν, που θα έκρινε πολλά για την πορεία των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή αυτή.
Τις επόμενες μέρες ο Μάιερς με τον λοχαγό Χάμσον κατόπτευσαν και τις τρεις πιθανές για σαμποτάζ περιοχές και έκριναν ότι η γέφυρα του Γεργοποτάμου ήταν ο ευκολότερος στόχος. Έπρεπε, όμως, να εξασφαλίσουν την υποστήριξη των αντάρτικων ομάδων για να έχει πιθανότητα επιτυχίας η επιχείρηση.
Στις 19 Νοεμβρίου ο Μάιερς έσπευσε προς συνάντηση του Ναπολέοντα Ζέρβα, ηγέτη του ΕΔΕΣ στο Μαυρολιθάρι Φωκίδας. Την επομένη αφίχθη και ο ηγέτης του ΕΛΑΣ, Άρης Βελουχιώτης. Όλοι συμφώνησαν ότι στόχος του σαμποτάζ θα ήταν η γέφυρα του Γοργοποτάμου, ενός παραποτάμου του Σπερχειού ποταμού. Τρεις μέρες αργότερα έγινε η κατόπτευση του χώρου από κοινή ομάδα ανταρτών και στις 22 Νοεμβρίου καταστρώθηκε το τελικό σχέδιο. Η επιχείρηση ορίστηκε για τη νύχτα της 25ης Νοεμβρίου.
Η γέφυρα του Γοργοποτάμου φυλασσόταν από 100 ιταλούς και 5 γερμανούς στρατιώτες. Η φρουρά διέθετε βαριά πολυβόλα και οπλοπολυβόλα και η εξουδετέρωσή της απαιτούσε κεραυνοβόλα ενέργεια. Στην επιχείρηση αποφασίστηκε να λάβουν μέρος 150 άνδρες (86 του ΕΛΑΣ, 52 του ΕΔΕΣ και οι 12 κομάντος). Το σχέδιο προέβλεπε την εξουδετέρωση ή την παρενόχληση της φρουράς από τους αντάρτες, την ώρα που οι κομάντος θα τοποθετούσαν τα εκρηκτικά για την ανατίναξη της γέφυρας.
Στις 11:07 το βράδυ της 25ης Νοεμβρίου εκδηλώθηκε η επίθεση εναντίον της φρουράς και στα δύο άκρα της γέφυρας. Όλα κυλούσαν σύμφωνα με το σχέδιο και στη 1:30 το πρωί της 26ης Νοεμβρίου ανατινάχθηκε ένα τμήμα της γέφυρας για να ακολουθήσει στις 2:21 η ανατίναξη ενός δεύτερου, που την έβγαλε οριστικά εκτός λειτουργίας. Εν τω μεταξύ, ένα τρένο με ιταλούς στρατιώτες εμποδίστηκε από τους αντάρτες και δεν μπόρεσε να προσφέρει ενισχύσεις.
Στις 4:30 το πρωί και ο τελευταίος αντάρτης είχε αποχωρήσει από την περιοχή του σαμποτάζ και βρισκόταν στην τοποθεσία Καλύβια, όπου ήταν το σημείο συνάντησης. Από τους 150 άνδρες που έφεραν σε πέρας την «Επιχείρηση Χάρλινγκ» μόνο τέσσερις τραυματίστηκαν, ενώ η φρουρά της γέφυρας έχασε 20 με 30 στρατιώτες. Σε αντίποινα, λίγες μέρες αργότερα στον χώρο της κατεστραμμένης γέφυρας εκτελέστηκαν 9 έλληνες πατριώτες.
Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου ήταν μία από τις μεγαλύτερες πράξεις δολιοφθοράς κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Προκάλεσε τον θαυμασμό όλης της κατεχόμενης Ευρώπης και έδωσε κουράγιο στον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό. Όμως, οι επιπτώσεις της στο βορειοφρικανικό μέτωπο ήταν πολύ περιορισμένες, επειδή η εκτέλεση της επιχείρησης πραγματοποιήθηκε κατόπιν εορτής, έχοντας καθυστερήσει κατά δύο μήνες. Στο διάστημα αυτό οι δυνάμεις του Ρόμελ, έχοντας χάσει τη Μάχη του Ελ Αλαμέιν, μετατοπίστηκαν δυτικότερα κι έτσι ο ανεφοδιασμός τους μέσω Ελλάδος δεν έπαιζε κανένα ρόλο.
ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/
Κάτω από την γέφυρα.
Μοναδικές εικόνες από την μοναδική μας Ελλάδα!!
Η κατάληξη του φαραγγιού του Ασωπού!!
Το τέλος του φαραγγιού του Ασωπού,επιφυλάσσει μια όμορφη εικόνα!!
Στους ελαιώνες της Φθιώτιδας....
Πρόποδες της Οίτης..
Από το βουνό της Οίτης με το ζουμ.....
"Γέφυρα Παπαδιάς"!!
Στο βάθος η Στυλίδα..
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΚΕΙΜΕΝΑ : ΝΕΛΛΑ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου