Παρασκευή 19 Μαρτίου 2021

ΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Angels by Edgar Jerins

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΑΚΑΣ - Φινάλε

Τα μεθυσμένα αγγελούδια μου κοίτα
πως φτερουγίζουν στης γιορτής τον αέρα
με κάθε μου όνειρο, με κάθε μου ελπίδα
γεμίζουν χρώματα τη μαγική μου σφαίρα

Τ’ αλλοπαρμένα αγγελούδια μου κοίτα
πως ξεμυτάν απ’ τ’ ουρανού τα λημέρια
γλιστρώντας πάνω σε μια αέρινη τσουλήθρα
έρχονται όλα να με βρουν εδώ πέρα

Κι όλοι το ξέρουν πως
απόψε θα ’χουμε μια όμορφη νύχτα
κι αύριο θα ’ναι μια καλύτερη μέρα
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΑΚΑΣ, Υπέροχο Τίποτα, 1993)




Angels And Daisies by Medana Gabbard

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ -Η ευλογία της έλλειψης 

«Ευγνωμονώ τις ελλείψεις μου
ό,τι μου λείπει με προστατεύει
από κείνο που θα χάσω
όλες οι ικανότητές μου
που ξεράθηκαν στο αφρόντιστο χωράφι της ζωής
με προφυλάσσουν από κινήσεις στο κενό
άχρηστες, ανούσιες.
Ό,τι μου λείπει με διδάσκει
ό,τι μου ‘χει απομείνει
μ’ αποπροσανατολίζει
γιατί μου προβάλλει εικόνες απ’ το παρελθόν
σαν να ‘ταν υποσχέσεις για το μέλλον.
Δεν μπορώ, δεν τολμώ
ούτ’ έναν άγγελο περαστικό
να φανταστώ γιατί εγώ
σ’ άλλον πλανήτη, χωρίς αγγέλους
κατεβαίνω.
Η αγάπη, από λαχτάρα που ήταν
έγινε φίλη καλή
μαζί γευόμαστε τη μελαγχολία του Χρόνου.
Στέρησέ με –παρακαλώ το Άγνωστο–
στέρησέ με κι άλλο
για να επιζήσω.»

Angels And Sunflowers  by Medana Gabbard

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ –ΡΟΥΚ

Έντιμοι, έντιμοι οι άγγελοι
γιατί κι όταν ακόμη
σε στραβώνουν με το άσπρο
ψιθυρίζουν "δεν υπάρχω".

Αν τουλάχιστον πίστευα στο Θεό
θά 'χαν τα χέρια σου
άπειρες ερμηνείες
όταν κινούνται
και μ' ανεβάζουν στον ουρανό
έναν ουρανό σαν του Ρίλκε
με λυπημένους αγγέλους
να φυσούν τη μοναξιά
κάτω στη γη
υπονοούμενα φτερά
και ντροπαλή η μιλιά τους
γιατί δεν υπάρχουν.
Ο άγγελος είναι έναστρος από μέσα
κι απ' έξω σκοτεινός για να βυθίζεται
στο μαύρο και να μη φαίνεται.

Οι άγγελοι είναι οι πόρνες τ' ουρανού
με τα φτερά χαϊδεύουν τις πιο αλλόκοτες
ψυχολογίες
ξέρουν τα μυστικά της εγωπάθειας
όταν αποκαλούν το φύλλο δέντρο
και το δέντρο δάσος.
"Έτσι μας έκαν' ο Θεός", λένε, σκύβουν
και χύνεται το φως σαν μαλλί χρυσό ή γέλιο
στο στήθος κρατάνε το καπέλο
την ώρα που λένε αντίο
και μπαίνουν σ' άλλο κόσμο
καλύτερο.
Μια πιπεράτη μυρωδιά
μένει μόνο
στο πρεβάζι του παράθυρου
και στη γλώσσα μια γεύση προδοσίας
απ' το θείο.

Όταν ο άγγελος είναι κόκκινος
και νυχοπατάει

στο σφουγγαρισμένο άσπρο
πιστεύοντας στην εσωτερική του φλόγα
κι αερίζοντάς τη στο παράθυρο
είναι που ‘χει ερωτευτεί τα εγκόσμια
τόσο πολύ
που αποφεύγει να τα συγκρίνει με τα επάνω.[…]
Ο άγγελος
που θα γίνει λουλακής προς το βράδυ

θα τελειώσει το τσιγάρο του
και θα φύγει.

Angel  by Holly Carr


Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ

Όταν οι άγγελοι τυχαίνουν
εραστές, προσφέρονται

μ΄ ένα σκληρό κέλυφος απ΄ έξω
που τους κρατάει ανέπαφους
μες στο κακό του πάθους.
Θωπεύω τις ανώμαλες επιφάνειες
του όστρακου
και μοιάζω με τυφλή
τρέχω τα δάχτυλα μου
πάνω κάτω για ένα άνοιγμα
κι εκείνοι σιωπηλοί εκτείνουν
τα μεσάνυχτα ένα μέλος
μια σκούρα προέκταση
του εαυτού τους
π΄ ανιχνεύει την ολόγυρα εμένα.
Φαίνεται ακέφαλη η άλογη παρέα μου
κι έτσι νιώθω ελεύθερη
να φανταστώ αγγέλους
μ΄ ολάνοιχτα φτερά
να λιάζονται ανάσκελα
στη θεία κάψα
με το πετράδι τους το σάρκινο
ν΄ αστράφτει στον αέρα.


The Concert of Angels  by Gaudenzio Ferrari

Γιάννης Ανδρεόπουλος - Η συμφωνία των αγγέλων

Μετράω τις ώρες που στενόχωρα περνούν,
ακουμπισμένος στο πελαγίσιο μπαλκόνι,
σφυρίζοντας το μονότονο τραγούδι μου,
βγάζοντας μια, μια τις νότες
από το πηγάδι των αναμνήσεων.
Στο βάθος ένας ήλιος κόκκινος σαν αίμα,
στέκει σκεπτικός,
κουρασμένος απ’ το αιώνιο ταξίδι του.
Δυο συννεφάκια που αχνά αρχίζουν να μαυρίζουν
του συμπαραστέκονται.
Βουβή κι η δική μου ματιά,
Ακίνητη, .. προκλητικά καρφωμένη στον ορίζοντα.
Σε λίγο θ’ αρχίσει η συμφωνία
των Αγγέλων σε Ντο ελάσσονα.
https://www.greekstixoi.gr/


Annunciation  by Jen Norton

Nικηφόρος Βρεττάκος - Η Ελληνική γλώσσα

Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φως
θα ελιχθώ προς τα πάνω όπως ένα
ρυακάκι πού μουρμουρίζει.
Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα
στους γαλάζιους διαδρόμους
συναντήσω αγγέλους, θα τους
μιλήσω ελληνικά, επειδή
δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε
μεταξύ τους μέ μουσική.

http://annagelopoulou.blogspot.com/

Spring Angel by Shijun Munns

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΩΓΟΥ - Εγώ η Κατερίνα

Εγώ, η Κατερίνα…
Κόρη του πατέρα μου Θάνατου – Ουρανού…
Και της γυναίκας του, μητέρας μου Ζωής – Γης…
Λιπόταχτη, ομογάλακτη αδελφή, της αδελφής μου Σελήνης…
Και με άνομο ζωοποιό έρωτα για τον υπέρλαμπρο αδελφό μου Ήλιο…
Χωρίς φόβο, γράφω αυτά…
Γιατί τον πατέρα μου Θάνατο, πιο πολύ από τη μητέρα μου ζωή
αγάπησα…
Και εκ φύσεως αιρετική, τη λογική αντέστρεψα…
Και με πίστη βαθιά πίστεψα, πως από τον πατέρα μου Θάνατο – Ουρανό αρχίζει η Ζωή…
Και πως τελειώνοντας, τότε μόνο θ’ αρχίσω…
Γι’ αυτό ο πατέρας μου, το πέρασμα με τους εφτά αγγέλους της μέρας και τους
εφτά αγγέλους της νύχτας μου έδειξε…

Πως από την ερημιά του πλήθους να βγαίνω…
Και στον ουρανό ξανά κάνοντας κίνηση κυκλικά ανοδικά πάντα να μπαίνω… Εγώ, η Κατερίνα…
Χωρίς ιδιοτέλεια γράφω αυτά…
Έτσι τη δοκιμασία της δόξας και της ταπείνωσης τα λιμνάζοντα νερά πέρασα…
Χωρίς να μ’΄ακουμπήσουνε, χωρίς να τ’ ακουμπήσω…
https://tokoskino.me/

Angel of Love by Christine Bell


KATEΡΙΝΑ ΓΩΓΟΥ - Ιδιώνυμο, 1980.

Είπανε για κείνο τον αρχάγγελο
που έπεσε ξαφνικά στο μπαλκόνι μας

την Τρίτη 21 Μαΐου του 78
πως ήταν αλκοολικός.
Περνούσε λέει άμα νύχτωνε
από όλα τα μπαρ της Αθήνας
και γινότανε φέσι.
Και το πρωί σαν χάραζε είπανε
γύριζε λέει στους συναγγέλους του
και στ’ άστρα ματιασμένος.

Λέγανε ακόμα οι άνθρωποι
πως ήτανε αναρχικός.
Γι’ αυτό άλλωστε είχε και μαύρες φτερούγες.
Η αλήθεια είναι
πως ούτε εγώ ούτε η Μυρτώ τρομάξαμε
παρόλο που για πρώτη φορά μας
βλέπαμε αγγέλους.
Εγώ ντροπιάστηκα μόνο
που είχα τις γλάστρες απότιστες
και τα γόνατα του παιδιού λερωμένα.
Με ρώτησε θυμάμαι γελαστός
αν πίστευα στα μάτια μου αν πίστευα στους αγγέλους.
Και εγώ του είπα σοβαρά πώς όχι.
Ε τότε – μου είπε – δε θα πετάξεις ποτέ.
Και μου έβαλε ένα δαχτυλίδι στο χέρι
να με θυμάσαι άμα νυχτώνει μου είπε.
Έκανε έπειτα κάνα δυο φορές έτσι
για να ζεστάνει τις φτερούγες του ανοίξανε
και χάθηκε πάνω από την πόλη.
Από εκείνη την Τρίτη λοιπόν
ένιωσα πιο μόνη μου από όλα τα χρόνια.
Κι ούτε που ξαναμίλησα με τους ανθρώπους πια.
Κι αν δεν ήταν το δαχτυλίδι στο χέρι μου
και τα φώτα ν’ αναβοσβήνουν σαν την καρδιά μου
θα’ λεγα πως έφτιαξα πάλι σενάριο
με το κουρασμένο μυαλό μου.
Την νύχτα θα ξαναπάρω σβάρνα τα μπαρ.
Μπορεί να τον τρακάρω…

Guardian Angel  by Mikki Senkarik


Νάνσυ Δανέλη - Εξαίσιος άγγελος. Ο κόσμος γυάλινος σπάει και γίνεται κομμάτια απ΄ του αθώου σου βλέμματος το φως που μαχαιρώνει. Παιχνίδια δεν μου παίζει η μορφή σου. Δεν είναι των αστεριών η σκόνη που πέφτει κάθε τόσο από πάνω σου. Δεν είναι η σκόνη που μ΄αγγίζει. Είναι ο άγγελος που σε κατοικεί. Είν΄ο εξαίσιος άγγελος που αγγίζει με πύρινο φτερό ένα κόσμο γυάλινο
και τον θρυμματίζει.

 3 Angels - Love, Faith, Hope  by Debbie Mcmaster

Νάνσυ Δανέλη - Μικροί απορημένοι άγγελοι. Τούτες οι μέρες δεν είναι για ποιήματα με κήπους που την άνοιξη προσμένουν. Με άνθη που ήσυχα κοιμούνται κάτω από τα χιόνια. Ούτε για τη γυναίκα που από έρωτα πεθαίνει και γίνεται αμυγδαλιά στον κήπο. Τούτες τις μέρες τα ποιήματα πενθούν. Ο αέρας της ανατολής βογκάει ανάμεσα στα δέντρα κόκκινες πέφτουν οι νιφάδες του χιονιού στο χώμα. Όσο για τη γυναίκα δε ντύθηκε αμυγδαλιά ξέφυλλη απόμεινε ξερή την άνοιξη δεν καρτερεί μήτε από έρωτα πεθαίνει. Ο αέρας της ανατολής θρηνεί το δέντρο λυπημένο γέρνει. Κι ένα πουλί σ΄ένα γυμνό κλαδί μιλάει με ανθρώπινη φωνή. -Σκυφτός βαδίζει ο ήλιος στα χαλάσματα της Γούτας. Κοιτάζει κατά την ανατολή. Κι όλο ρωτάει μ΄ ανθρώπινη φωνή. -Που πάνε όλα τούτα τα παιδιά; Στέκει βουβό το δέντρο το γερμένο. Και το πουλί παρακαλεί. -Μικροί απορημένοι άγγελοι μην κλαίτε. Κλαίει για σας ο ήλιος στης Συρίας το μακελειό. Τα δάκρυά του θα ξεπλύνουν απ΄ των ερειπίων τη σκόνη τα δάκρυά του θα ξεπλύνουν απ΄ το αίμα τα πληγωμένα σας φτερά. Μα δεν ακούνε τα παιδιά.


Abbott Handerson Thayer, Άγγελος. 1893


Ζέφη Δαράκη - Τότε ο Άγγελος

Θα ξαναφέρω πίσω το ρυάκι
μου αποκρίνεται τότε ο Άγγελος
Τον ουρανό που έφυγε
κατάκοπος και οργίλος
Τώρα που τα έπιπλα βλέπουν παράξενα όνειρα
πως τα ’χουν πάρει από πίσω οι ξυλοκόποι
Τώρα που οι φωνές των παιδιών γίναν
χασμουρητά γερόντων
Θα ξαναφέρω πίσω το ρυάκι
Τώρα που σπάσαν τα φράγματα των αιώνων
κι από κάτω
μυρίζει όμορφα το χώμα
Ζέφη Δαράκη, Σε ονομάζω θα πει σε Χάνω, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2008



Abbott Handerson Thayer, Άγγελος που κάθεται σε βράχο. 1889


Μάνος Ελευθερίου - Τι κρυφά που τα λένε οι άγγελοι

«Επειδή
και η ανάσα μας καμιά φορά
μπορεί να λεκιάσει το αόρατο

(αχ τι κρυφά που τα λένε οι άγγελοι
Και κανείς μας δεν τους ακούει
Αχ τι κρυφά που τα λένε οι άγγελοι
Και κανείς μας δεν τους άκουσε)

γι αυτό κι οι αυτοκράτορες διακονούσαν
στις ερήμους
και χτυπούσαν θλιβερά τα σήμαντρα
στα μοναστήρια

και τα βγαλμένα μάτια τους είναι ακόμη τ’ άστρα
και της δικής μας της ζωής της σκοτωμένης.»
(Μ. Ελευθερίου, Το νεκρό καφενείο, Καστανιώτης)


,Exultation by Anna Rose Bain

Μάνος Ελευθερίου - Τα αυγά των αγγέλων

«Όταν συμβεί και φυσήξει το μπλε της νοσταλγίας
τα αυγά των αγγέλων γίνονται αόρατα
γι αυτό κι ως την επώαση ξεσπά μια νευρικότητα
στους θαμώνες των καφενείων

(καθώς καθίζουν πάνω τους ανύποπτοι)

πίνουν διπλά πιοτά, κερνούν αγνώστους, δίνουν
μεγάλο πουρμπουάρ, ξεχνούν τα σπίτια τους.

Στέκουν στις πόρτες των θεάτρων σαν συγγενείς
ηθοποιών.
Στις πόρτες των νεκροταφείων σαν συγγενείς
κάποιων νεκρών.

Ευσυνειδήτως ζουν σε άλλες εποχές.»
(Μ. Ελευθερίου, Το νεκρό καφενείο, Καστανιώτης)

Οδυσσέας Ελύτης


Ο. Ελύτης - ΔΩΔΕΚΑ ΝΗΣΩΝ ΑΓΓΕΛΟΣ

«Έρμης και χελιδονοδρόμος ποιος
Το πρωί με φοινικιάς Ροδίτισσας
Κλωνάρι τον αιθέρα καίοντας χύνεται
Πάνω από της Ανατολής την ορασιά
Στέγες κατάρτια δώματα καμπαναριά
Μ’ ιριδόστιχτο πέδιλο μόλις
Αγγίζοντας
Ποιος – όταν μέσ’ από του πόντου τις
Αμπελοβραγιές πηδώντας τα δελφινοκόριτσα
Βγάζουν κρυγιές φωνές αγριοπερίστερων
Πίσω απ’ το ψάρι τ’ αέρος το ακαμάκιστο
Και με την πελαγίδα ή τ’ αρσινάκι στο-
Λίζουνε τα γαλάζια γένια του αϊ-Νικόλα
Του θαλασσάχραντου
Ραδινά τότε – ποιος της Χάλκης γιος
Το κολασμένο του «καμένου σπήλιου» λύνοντας
Κράτος ψηλά πηγαίνει τα τιμιότατα
Δώρα Θεού που οι χρόνοι δεν κατάλυσαν
Πάει πετάει – κι ο νους του αγάλλει σαν
Ήλιου αχτιδωσιά στης μνήμης των αρχαίων
Το χάλκωμα
Πάει πετάει – μα στις ψυχές χτυπά
Καμπάνα σηκωμού και αρνάδας λύτρωση
Βράχια που του νερού τα ξαναλέει ο αντίλαλος
Κοπάδια σπίτια που τα πάει Δάφνις γυμνός
Μαϊστραλίζουν οι μανταρινιές της Κάλυμνος
Κι ακούν μισάνοιχτα της Κάσος
Τα όστρακα

Θύρσου Σταυρού ή Σπαθιού
Της Καλοσύνης λάμπος και ύμνισμα!
Για να ‘ναι το γλυκό χείλι του μέλλοντος
Πάντα στης νέας γερής κοπέλας το βυζί
Γάλα νυμφαίο μυθικό στάχυ μαζί
Πάτμος της πράξης και του ονείρου
Νίσυρος

Κως Λέρος Σύμη Αστροπαλιά
Κάρπαθος Τήλος Καστελόριζο…
Ποιος τώρα βουτηχτής αργοσιμώνοντας
Τον ουρανό βυθού που ανάβει τα σφουγγάρια του
Άξαφνα νιώθεται άγγελος και Πανορμίτης του
Μυστικού που ξεχύνεται «χρυσέαις
Νιφάδεσσι»

Πάει ψηλά μ’ ένα κηρύκειο φως
Πάνω από ρημοκλήσια και ανεμόμυλους
Μαντάτο ελευθεριάς ν’ αντιχτυπήσει
Κατά των Αθηναίων το κάστρο που ριγά –
Ποιος με σπιλιάδας τάχος πάει γοργά
Και ξεδιπλώνει τη σημαία της αφρισμένης
Θάλασσας.»
(Ο. Ελύτης, Τα ετεροθαλή, Ίκαρος)

«…Τη βρύση με τα περιστέρια
των Αρχαγγέλων το σπαθί
Το περιβόλι με τ’ αστέρια
και το πηγάδι το βαθύ…»
(Ο. Ελύτης)
https://itzikas.wordpress.com/

Little Warrior by Anna Rose Bain

Οδυσσέας Ελύτης –Τα ρω του έρωτα

Οι άγγελοι τραγουδάνε. Και οι ερωτευμένοι επίσης. Πίσω από κάθε ανάταση, από κάθε μεράκι, μια κιθάρα περιμένει έτοιμη να πάρει τα λόγια και να τα ταξιδέψει από χείλη σε χείλη. Δεν είναι λίγο αυτό. Είναι η χαρά να δίνεις χαρά στους άλλους, είναι αυτό που μας βαστάει στη ζωή. Γι΄ αυτό, κοντά στα ποιήματά μου, δοκίμασα να γράψω και μερικά τραγούδια, χωρίς να τα υποτιμώ καθόλου. Έτσι ή αλλιώς, μιλά κανείς για τα ίδια πράγματα που αγαπά, και από κει και πέρα το λόγο έχουν αυτοί που θα τ’ ακούσουν. Λένε πως το είδος έχει ορισμένους κανόνες. Δεν τους ξέρω και, πάντως, δεν ενδιαφέρθηκα ή δεν μπόρεσα να τους ακολουθήσω. Δουλεύει ο καθένας όπως νοιώθει. Και η θάλασσα είναι απέραντη, τα πουλιά μυριάδες, οι ψυχές όσες και οι συνδυασμοί που μπορούν να γεννήσουν οι ήχοι και τα λόγια, όταν ο έρωτας και το όνειρο συμβασιλεύουν.


Little Black Angel by Laurie Snow Hein


Ανδρέας ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ - Αρχάγγελος τον Σεπτέμβριον βοών μέσα στην πλάση

«Τις μέρες τις γλυκές του Σεπτεμβρίου,
όταν δεν έχει ακόμη βρέξει και
είναι το άκουσμα των ήχων πιο αραιό
και η γεύσις των ωρών και από
του θέρους πιο πυκνή,
όταν στους κήπους σκάνε τα ρόδια,
και πάλλονται υψιτενείς οι στήμονες των λουλουδιών
και σφύζουν στις πορφύρες των
φλεγόμενοι οι υβίσκοι
όλοι σαν υπερβέβαιοι γαμβροί
που στων νυμφών κτυπούν τις θύρες
τότε, σαν να ‘ναι πάντα καλοκαίρι
(γιατί όποια κι αν είναι η εποχή,
ο πόθος είναι πάντα θέρος)
αναγαλλιάζουν οι ψυχές,
και ο έρωτας, ο πιο ξανθός αρχάγγελος του Παραδείσου,
βοά και λέγει στο κάθε που άγγιζε κορμί:
Τα ρούχα πέτα, γδύσου.
Τίποτε μη φοβάσαι.
Έαρ, χειμώνας, θέρος-
Όπου κι αν είσαι-
Είναι η ρομφαία μου μαζί σου.»
(Α. Εμπειρίκος, Οκτάνα, Ίκαρος)



Ρόσο Φιορεντίνο, «Άγγελος που παίζει λαούτο», 1521


Κ. Π. Καβάφης - Ινδική Eικών

Η οικουμένη τέσσαρας έχει μεγάλας πύλας,
ας τέσσαρες φυλάττουν άγγελοι.
Η μία είναι ο Βορράς· ο Νότος αντικρύ της·
κ’ αι άλλαι Δύσις και Aνατολή.

Η πύλη της Aνατολής είν’ εκ λαμπρού μαργάρου·
και προ αυτής άγγελος φαεινός
στέμμ’ αδαμάντινον φορεί και ζώνην αδαμάντων
κ’ επί εδάφους ίστατ’ αχατών.

Εξ αμεθύστου πορφυρού του Νότου είν’ η πύλη.
Ο άγγελός της ο φρουρός κρατεί
σκήπτρον εις χείρας μαγικόν εκ σκοτεινού σαπφείρου.
Νεφέλη εκ καλάιδος πυκνή
κρύπτει τους πόδας του.

Επί μιας όχθης σκεπασμένης
με κόκκινα κογχύλια λεπτά
ο άγγελος της Δύσεως ίσταται και φυλάττει
πύλην εκ κοραλλίου τιμαλφούς.
Στέφανον ρόδων τεχνητών φορεί, κάθε δε ρόδον
συνίστατ’ εκ λυχνίτου καθαρού.

Είναι η πύλη του Βορρά από χρυσόν κτισμένη,
και θρόνον έχει προς την είσοδον
……………………………………………….
K.Π. KABAΦΗΣ, (Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993)


Melozzo da Forlì, Un angelo che suona il liuto


Νίκος Καρούζος - Ενώπιον των αγγέλων

«Ενδέχεται ο θάνατος εσαεί ηλιοστάλαχτος
ετούτη τώρα τη στιγμή
με συγκοπή να με γραπώσει ξαφνικά ή τις οίδε.
Ενδέχεται να με φουμάρει κάνα – δυο δεκαετίες.
Μα υπάρχει τίποτες άλλο απ’ τη στιγμή την επόμενη;
Αρρώστησα πολύ μες στην υγεία μου.»
(Ν. Καρούζος, Τα ποιήματα, τ. Β’, Ίκαρος)



Raffaello ''Angels''


ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ -Τα πουλιά δέλεαρ του Θεού

Θα περάσουν αποπάνω μας όλοι οι τροχοί
στο τέλος
τα ίδια τα όνειρά μας θα μας σώσουν.
Αγάπη μείνε στην καρδιά -
αυτός ας είναι ο κανών του τραγουδιού σου.
Με την αγάπη
θα σηκώσουμε την απελπισία μας
απ΄ το αμπάρι του κορμιού.
Δεν είναι φορτίο για τη χώρα των αγγέλων
η απελπισία.

Και προπαντός
ας μην αφήσουμε την αγάπη
να συνωστίζεται με τόσα αισθήματα.»
http://ebooks.edu.gr/

Αγιογραφία - Αντρέι Ρουμπλιόφ


ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ

Ήμουν τόσο λυπημένος,
που οι άγγελοι μου τραγουδούσαν στον ουρανό, άρχιζα
τότε να τραγουδάω κι εγώ
για να μην καταλάβουν οι γείτονες, έτσι απέκτησα τη
φήμη ξένοιαστου ανθρώπου
εξάλλου ο ρόλος μου πάντα ήταν να κρατάω ξύπνιο αυτό
το ηλίθιο φάντασμα
μιας παλιάς ευτυχίας.
https://ppirinas.blogspot.com/

 William-Adolphe Bouguereau Soul Carried to Heaven, 1878


 Alda Merini  -  Η σάρκα των αγγέλων
1.
Λένε πως η γένεση του Παραδείσου ήταν η ιστορία μιας άγνωστης αγάπης που κάποια στιγμή αποδέσμευσε τα φτερά της από το γήινο φλοιό, κι έτσι, παγώνοντας η γη, φανερώθηκαν, πέρα από τις βιβλικές δοξασίες, τα πρώτα πετάγματα των αγγέλων.
2.
Απόψε ονειρεύτηκα τον έρωτα
ήταν τρυφερός σαν εσάς
και δίχως σάρκα,
αλλά η ανάσα του γέμισε τις νύχτες μου
με απελπισία και τραγούδι.
Έτσι είναι το χέρι σας που χαϊδεύει τους ταπεινούς
και τους κάνει σιωπηλούς σαν εκείνους που
μολονότι υποφέρουν
δεν ήρθε ακόμα η ώρα τους να πεθάνουν.
Όμως τι είναι ο θάνατος
αν όχι ένα μεγάλο δέντρο ολόγιομο τραγούδι;
Ονειρεύτηκα έναν άντρα
αλλά τον άντρα εκείνον, τον είχε πλάσει όλον ο Θεός.
Μέρος εκείνου του άντρα ήτανε μες
στο στόμα σας.
Κι όλοι οι άντρες αγαπήθηκαν
απ’ τους αγγέλους
που τους καταβρόχθισαν
μες στην απέραντη αγάπη τους.
 «Η σάρκα των αγγέλων» (μετάφραση: Ευαγγελία Πολύμου)

William-Adolphe Bouguereau Song of the Angels, 1891

Γιώργος Ίκαρος Μπαμπασάκης   -  Άγγελοι της αγνότητας

Το Χτες, ό,τι κι αν λένε, ήταν για μας
Ένα λεπτό μείον Σήμερα, ή δύο λεπτά μείον Αύριο
Καθώς και το Αύριο δεν το λέγαμε Αύριο
Παρά το λέγαμε Ένα Λεπτό Μείον Μία Αιωνιότητα
Ενώ το Σήμερα το λέγαμε Ένα Λεπτό Συν Χτες.

Μας είδαν στη Ζυρίχη
το Χίλια Εννιακόσια Δέκα Τέσσερα
Να τραγουδάμε νέγρικα άσματα
Άναρθρα ποιήματα να κραυγάζουμε
Φορώντας φράκο και μονόκλ
Πίνοντας άφθονο κρασί και καπνίζοντας
Ακατάπαυστα στις βεράντες
Ενός σφαγιασμένου
Δειλινού.
Στο Βερολίνο μας άκουσαν
Το Χίλια Εννιακόσια Δέκα Εννιά
Τους πάντες και τα πάντα να χλευάζουμε
Γελώντας, ναι, αλλά ποτέ όταν γελούσανε
Οι Εχθροί μας.
Μας ένιωσαν για τα καλά
Στο Παρίσι, το Είκοσι Τέσσερα
Και το Πενήντα Δύο
Και το Εξήντα Οχτώ
Αθόρυβοι στην αρχή
Στην Όχθη την Αριστερή
Και σιγά σιγά
Εκκωφαντικοί Ακαριαίοι Εμπρηστικοί
Να εκπορθούμε ό,τι γι’ απρόσβλητο περνιόταν.

Λέγαμε πως είμαστε της Λήθης Οπαδοί
Την ίδια τη στιγμή
Που ομνύαμε στης Μνήμης την ηχώ
Κραυγάζαμε
Όταν
Να ψιθυρίσουμε οι άλλοι μας περίμεναν
Κι όταν για φωνές κι ολολυγμούς
Μας είχαν ικανούς
Εμείς απλώς σωπαίναμε
Και συνεννοούμασταν με νεύματα.

Τέτοιο ήταν, και έμεινε τέτοιο,
Το Άδολο Παιχνίδι Μας
Και έτσι καταφέρναμε
Τις Βεβαιότητες να διαφθείρουμε
Τις Νύξεις να εκθειάζουμε
Ώσπου να γίνουν
(για τις Νύξεις Σού Μιλώ)
Βόμβες αδυσώπητες του Λόγου και του Νου.

Ναι, Χαράλαμπε, ναι, όντως, Φίλε Μου
Ο Μαρσέλ έπαιζε σκάκι όταν ξεκοιλιάζαμε
Μαζί με τους προύχοντες και τις θυγατέρες του
Και έκανε καλά
Και κάναμε καλά.

Ναι, Φίλε, όντως
Όταν παίζαμε με το Είναι και το Χρόνο
Όταν ταλανιζόμασταν γελώντας (πάντα!) βροντερά
Με το Είναι και το Μηδέν
Ωραίοι (ξανά: πάντα!) και Χλομοί
Και Γαλάζιοι (στους οφθαλμούς)
Και Κόκκινοι (στα χείλη)
(και στην Καρδιά)
(και στο Μυαλό)
Ήμασταν και παραμέναμε
Όταν γαλουχούσαμε μια Γενιά
Ήμασταν και παραμέναμε
Όταν γαλουχούσαμε μια Γενιά
Ήμασταν και παραμέναμε
Όταν πετάγαμε την Τέχνη στα σκυλιά
Και όταν στη Ζωή αφιερώναμε
Τα βλάσφημα άσματά μας
Ήμασταν και παραμέναμε
Όταν η μόνη γεωγραφία που αναγνωρίζαμε
Ήταν των Παθών η Γεωγραφία
Ήμασταν και παραμέναμε
Όταν άλλη επιστήμη δεν ξέραμε
Εξόν την Ιστορία
Ήμασταν, Φίλε Μου, και παραμέναμε
Όταν τα κορίτσια μας τα λέγαν
Κατερίνα Βάσω Ουρανία Ελεάννα Ερασμία
Όταν τα ρούχα μας ήσαν όλα μαύρα
Όταν τ’ ακροδάχτυλά μας ήσαν όλα κίτρινα
Όταν τα δόντια μας ήσαν πράσινα και φαιά
Όταν δεν μας πλησίαζε κανείς δίχως να κινδυνεύει
Ναι, Φίλε Μου
Της Αγνότητας
και τότε
της Αγνότητας
και τώρα
της Αγνότητας
και πάντα
Άγγελοι ήμασταν.

(ποίημα από το βιβλίο του «Paris, Παρίσι», Κέδρος, 2003)

William-Adolphe Bouguereau Virgin with the Angels



Τσαρλς Μπουκόφσκι | ΕΝΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΕΛΕΙΩΜΕΝΟ ΠΟΙΗΜΑ

Σε βλέπω να πίνεις σε κάποια πηγή με γαλάζια μικρούλικα
χέρια – όχι, τα χέρια σου δεν ήταν μικρούλικα
μικρά ήταν κι η πηγή στη Γαλλία
απ’ όπου μου έγραψες εκείνο το τελευταίο γράμμα σου
και σου απάντησα, κι έκτοτε πια δεν έλαβα νέα σου.
Συνήθως έγραφες μουρλά ποιήματα γι’ ΑΓΓΕΛΟΥΣ ΚΑΙ ΘΕΟΥΣ,
όλα τους “Παράφρονα”·

και γνώριζες διάσημους καλλιτέχνες, κι οι πιο πολλοί
ήταν εραστές σου και σου απάντησα πως ‘ντάξει,
προχώρα, μπες στη ζωή τους. Δεν ζηλεύω
που δεν συναντηθήκαμε ποτέ. Κάποτε ήρθαμε πολύ κοντά,
στη Νέα Ορλεάνη, μισό τετράγωνο, μα δε συναντηθήκαμε ποτέ –
ποτέ δεν αγγιχτήκαμε.
Έτσι, πήγες εσύ με τους διάσημους, κι έγραψες
για τους διάσημους και, βέβαια, βρήκες πως εκείνο που τους ενοχλεί
είναι η φήμη τους κι όχι το όμορφο κορίτσι, στο κρεβάτι τους,
που τους δίνει ό,τι τους δίνει κι ύστερα ξυπνά
το πρωί για να γράψει μουρλά ποιήματα γι’ Αγγέλους και Θεούς.
Ξέρουμε πως ο Θεός έχει πεθάνει -μας το ‘παν- μα
διαβάζοντάς σε δεν ήμουν τόσο σίγουρος πια!
Ίσως ήταν η Παραφροσύνη!
Ήσουν μια από τις καλύτερες ποιήτριες κι είπα στους εκδότες
“Εκδώστε την! Εκδώστε την. Είναι τρελή μα ωστόσο μαγευτική.
Δεν υπάρχει τίποτε το ψεύτικο στο πάθος της”.

Σ’ αγάπησα όπως μπορεί ένας άντρας ν’ αγαπήσει
μια γυναίκα που δεν άγγιξε ποτέ του,
παρά μονάχα γράφοντάς της, φυλάγοντας μικρές φωτογραφίες της.
Θα σ’ είχα αγαπήσει πιο πολύ αν καθόμουν σ’ ένα μικρό δωμάτιο,
στρίβοντας τσιγάρο και ακούγοντάς σε να κατουράς στο μπάνιο.
Όμως αυτό δεν έγινε. Τα γράμματά σου
γίνονταν όλο και πιο θλιμμένα.
Οι εραστές σου σε ξεφορτώθηκαν. Κοριτσάκι – στο έγραψα – όλοι
οι εραστές σε ξεφορτώνονται. Δε σε βοήθησα.
Είπες πως είχες ένα θλιμμένο παγκάκι κι ήταν σε μια γέφυρα
κι η γέφυρα ήταν σ’ ένα ποτάμι, κι εσύ καθόσουν στο παγκάκι
των στεναγμών κάθε βράδυ,
κι έκλαιγες για τους εραστές που σε πλήγωσαν
και σε ξέχασαν. Σου απάντησα, μα
δεν πήρα νέα σου ποτέ πια.
Ένας φίλος μου ‘γραψε για την αυτοκτονία σου 3-4 μήνες
μετά. Αν σ’ είχα συναντήσει ίσως να μη σε πίστευα κι εσύ
το ίδιο. Καλύτερα έτσι.

(Η αγάπη είναι ένας σκύλος απ’ την κόλαση | Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας |
Εκδόσεις: Απόπειρα | 1986)



Angel by Giotto, Florence



XΡΗΣΤΟΣ ΜΠΡΑΒΟΣ - Άστρα

Καπνίζουν κ’ οι άγγελοι, είπε.
Άμα σηκώσετε τη νύχτα
το κεφάλι σας θα τις ιδείτε
τις κάφτρες των τσιγάρων τους.

Τι καφενείο τι ουρανός
ντουμάνι και φτυσιές
κι αέρας σάπιος

(κι ο κάτω κόσμος
στάχτες κι αποτσίγαρα).

 (Από την ποιητική του συλλογή “Ορεινό καταφύγιο’, Τυπογραφείο “Κείμενα’, Αθήνα 1983)


Timoleon Сarl von Neff (Russian, 1805 -1876), "Angel with thurible"


Χρύσα Νικολάκη - Άγγελοι Διακαώς

Άγγελοι με κόκκινα φτερά
πετούν πάνω μας , μας προσέχουν στοργικά
Βαμμένες οι πληγές τους στο χρώμα της φωτιάς
παλεύουν με δαίμονες για εμάς
Να ζούμε ειρηνικά
άνθρωποι γελούν
γλυκά σιγοτραγουδούν
στο φως της ημέρας
την ζωή τους την περνούν

Άγγελοι ψηλά
χορεύουν σταυρωτά
Μια προσευχή στην καρδιά σαν φυλακτό κρατούν
συνεχώς προσπαθούν
τους ανθρώπους ευτυχισμένους στη γη να δουν
Μια σιωπή
μες της νύχτας τη βουή
σε αυτούς οφείλεται τούτη η σιγή…

Πλάσματα της νύχτας
στη σκιά του φόβου
στην οργή του δρόμου
μια είναι η λύση
Αλυχτίσματα και ανάσες
γκρίζες αχτίδες
ενός ήλιου που σβήνει
στο αιματοκύλισμα η μέρα δεν θα μείνει.

Ένας Θεός πρεσβεύει ολοταχώς
όλοι να σμίξουν στο φως του φεγγαριού
Όλοι να χαρούν ευθαρσώς
γιατί η καρδιά τους δεν αντέχει την λύπη
γιατί η ζωή τους βαίνει προς τη λήθη
Θέλουν να ζήσουν διακαώς



Sir Joshua Reynolds, Heads of Angels, 1786.


ΝΙΚΑΝΟΡ ΠΑΡΡΑ - ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ

Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς
Με ένα σωρό άλυτα προβλήματα
Με συνοφρυωμένα φρύδια
Όμοια σα να ΄σουν ένας άνθρωπος κοινός
Μην ασχολείσαι πια μαζί μας.

Βλέπουμε πως πονάς
Που δεν μπορείς να βάλεις τάξη.

Ξέρουμε πως το Δαιμόνιο δε σ΄αφήνει σε ησυχία
Και καταστρέφει πάντα ό,τι εσύ φτιάχνεις.

Εκείνο σε περιγελάει
Αλλά εμείς κλαίμε μαζί σου από συμπόνια.

Πάτερ ημών που είσαι εκεί που είσαι
Τριγυρισμένος από άπιστους αγγέλους
Ειλικρινά
Μην υποφέρεις πια για μας
Είναι καιρός να δεις
Πως κι οι θεοί δεν είναι αλάθητοι
Και πως εμείς στο συγχωρούμε.


Legacy by Mia Tavonatti

Alejandra Pizarnik (1936-1972) - Εξορία

Στον Raúl Gustavo Aguirre

Αυτή η μανία να με νομίζω άγγελο
δίχως ηλικία,
δίχως ένα θάνατο που να μπορώ να ζήσω,
δίχως συμπόνια για τ’ όνομά μου
μήτε γι’ αυτά τα κόκκαλα που περιφέρονται και κλαίνε.
Και ποιος δεν έχει μια αγάπη;
Και ποιος δεν χαίρεται ανάμεσα σε παπαρούνες;
Και ποιος δεν κατέχει μια φωτιά, ένα θάνατο,
ένα φόβο, κάτι φρικτό,
κι ας είναι με πούπουλα
κι ας είναι με χαμόγελα;
Μοχθηρό παραλήρημα ν’ αγαπάς μια σκιά.
Η σκιά δεν πεθαίνει.
Κι η αγάπη μου
αγκαλιάζει μονάχα αυτό που ρέει
σαν λάβα κόλασης:
μια σιωπηρή στοά,
φαντάσματα σε γλυκιά διέγερση,
ιερείς από αφρό,
και πάν’ απ’ όλα αγγέλους,
αγγέλους ωραίους σαν μαχαίρια
που ανυψώνονται τη νύχτα
κι αφανίζουν την ελπίδα.

*Από την ποιητική συλλογή “Οι χαμένες περιπέτειες (1958)΄

***

https://tokoskino.me/



The Archangel Gabriel from the Cervara Altarpiece, by Gerard David.


Σύλβια Πλαθ  -  Ε Ρ Ω Τ Ι Κ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α

Δεν είναι εύκολο να εκφράσω την αλλαγή που επέφερες.
Αν είμαι τώρα ζωντανή, ήμουν νεκρή τότε,
αν και, όπως μια πέτρα, αυτό δεν μ` ενοχλούσε,
να μένω στη θέση μου ακολουθώντας τη συνήθεια
δεν είναι ότι μ` έσπρωξες απλά μια ίντσα, όχι—
ούτε ότι μ` άφησες να στηλώσω το μικρό γυμνό μάτι μου
στον ουρανό ξανά, χωρίς ελπίδα, φυσικά,
κατανόησης της κυανότητας, ή των αστεριών

Δεν ήταν αυτό. Ας πούμε πως κοιμήθηκα : ένα φίδι
κρυμμένο ανάμεσα σε μαύρους βράχους σαν μαύρος βράχος
στον λευκό υετό του χειμώνα—
όπως οι γείτονές μου, δε μπορώ να χαρώ
με τα εκατομμύρια τέλεια σμιλευμένα
μάγουλα που ανάβουν κάθε στιγμή για να λιώσουν
το μάγουλό μου από βασάλτη. Τους πήραν τα κλάματα,
άγγελοι θρηνούντες πάνω από φύσεις βουβές,
αλλά δε με έπεισαν. Εκείνα τα δάκρυα πάγωσαν.

Κάθε νεκρό κεφάλι είχε ένα προσωπείο πάγου.

Και συνέχισα να κοιμάμαι σαν λυγισμένο δάχτυλο.
Το πρώτο πράγμα που είδα ήταν καθαρός αέρας
και οι εγκλωβισμένες σταγόνες που ανέβαιναν ως πάχνη
διαφανείς σαν πνεύματα. Πολλές πέτρες κείτονταν
πυκνές και ανέκφραστες ένα γύρω.
Δεν ήξερα τι να υποθέσω.
Έλαμπα, με γυάλινα – λέπια, και ξεδιπλώθηκα
Να εκρεύσω απ` τον εαυτό μου, σαν υγρό
Ανάμεσα από πόδια πτηνών και φυτών μίσχους.
Δεν ξεγελάστηκα. Σε γνώρισα αμέσως.

Δέντρο και πέτρα έλαμπαν, δίχως σκιές.
Το ανάστημά μου έγινε διαυγές σαν γυαλί.
Άρχισα να μπουμπουκιάζω σαν Μαρτιάτικο κλαδί:
Ένα μπράτσο κι ένα πόδι, ένα μπράτσο, ένα πόδι.
Από πέτρα σε σύννεφο, έτσι ανυψώθηκα.
Τώρα μοιάζω με ένα είδος θεότητας
πλέοντας στον αέρα μες την καμιζόλα της ψυχής μου
καθαρή σαν ένα θραύσμα πάγου. Είναι ένα δώρο.

Από τα ΠΟΙΗΜΑΤΑ, Σύλβια Πλαθ, εκδόσεις Κέδρος, μετάφραση Κατερίνα Ηλιοπούλου, Ελένη Ηλιοπουλου



Become Rich in what Matters to God  by Jen Norton

Rainer Maria Rilke - Οι Ελεγείες του Ντουίνο (1912-1922)

Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΕΓΕΙΑ

Ποιος, αν κραύγαζα, θα μ’ άκουγε τάχα απ’ των Αγγέλων τα Τάγματα ;
κι αν ένας μ’ έσφιγγεν ακόμα, ξαφνικά πάνω στην καρδιά του,
θα διαλυόμουν κάτω από την δυνατότεροι ύπαρξη του
Γιατί, η Ομορφιά, δεν είναι παρά η αρχή του Τρομερού, που μόλις μπορούμε να υποφέρουμε και τη θαυμάζουμε μόνο γιατί δεν στέργει να μας καταστρέψει .
Κάθε Άγγελος τρομερός είναι.
Κι έτσι κρατιέμαι, τότε, και σκοτεινού λυγμού πνίγω την καλεστική κραυγή μέσα μου.
Αχ! Ποιόν μπορούμε να έχουμε ανάγκη, τάχα ;
Όχι Άγγελον, όχι άνθρωπον, ακόμη και τα ζώα με το ένστικτο το νιώθουν
πως ασφαλείς δεν είμαστε στο σπίτι μας, σε τούτον τον κόσμον που μυστικό δεν του έχει μείνει.
Ίσως ακόμη, καθημερνά για να το βλέπουμε, κάποιο δεντράκι μας μένει στην πλαγιά , κι ο χτεσινός μας μένει δρόμος, μας μένει κι η ξεπερασμένη πίστη μιας συνήθειας που κοντά μας της άρεσε κι έτσι έμεινε και δεν μας αφήκε.
Ω! κι η νύχτα ακόμη , η νύχτα, όταν ο άνεμος πλημμυρισμένος από άπειρο, στο πρόσωπο μας δέρνει, η νύχτα, η λαχταρισμένη νύχτα, η ήρεμα απογοητευμένη που κοπιαστική θα ‘ναι στην ήρεμη καρδιά, σε ποιόν δε θα έμενε ;
Rainer Maria Rilke, Απόσπασμα, Μετάφραση : Άρης Δικταίος

Peace On Earth  by Robert Hooper


ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΛΕΓΕΙΑ

Κάθε Άγγελος τρομερός είναι. Όμως, αλλοίμονο μου,
πουλιά, θανάσιμα σχεδόν, της ψυχής, σας επικαλούμαι,
κι ας ξέρω τι σημαίνεται.
Πού να ‘ναι του Τωβία οι μέρες, τότε που, από τους πιο απαστράπτοντες Αγγέλους,
Άγγελος, στην πόρτα του σπιτιού την απέριττη στάθηκε ντυμένος για ταξίδι και δεν ήταν τρομερός τώρα πια, (όπως, περίεργα, στον έφηβο έφηβος φανερωνόταν)·
Αν τώρα ο Αρχάγγελος, ο επικίνδυνος, πίσω από τ’ αστέρια πρόβαινε και μας σίμωνε με ένα βήμα μονάχα : προς τα πάνω χτυπώντας η ίδια μας θα μας σκότωνε καρδιά.
Ποιοι να είστε τάχα ;Εσείς που πρόωρα ευτυχίσατε, της δημιουργίας οι χαïδεμένοι, του ύψους δρόμοι, εσείς αυγινές κορυφές κάθε κτίσης,– της ανθούσης θεότητας γύρη, εσείς , αρμοί του φωτός, διάδρομοι, σκάλες , θρόνοι, Άπειρα υπάρξεως, εσείς, ευφροσύνης ασπίδες, γοητευθείσης θυελλωδώς αίσθησης, ταραχές, και ξάφνου , ένας- ένας καθρέφτες, που το αναβλύζον απ’ τους ίδιους κάλλος πάνω στην ίδια τους όψη πίσω ξαναπαίρνουν. Γιατί εμείς, όταν νιώθουμε, εξατμιζόμαστε · αχ, τον εαυτό μας εκπνέουμε και διαχυνόμαστε· από πυρά σε πυρά, ολοένα κι ασθενέστερο άρωμα αναδίδουμε.
Μας λέει, τότε κάποιος : ναι,. Περνάς μέσα στο αίμα μου · η κάμαρα τούτη, η άνοιξη, από σε γιομίζει… Μάταια · δε μπορεί να μας κρατήσει· εντός του, γύρω του, χανόμαστε. Κ’ εκείνους, που όμορφοι είναι, ποιος θα τους συγκρατήσει; Αδιάκοπα ανατέλλει και βασιλεύει η όψη στο πρόσωπό τους .σαν την δροσιά από το γρασίδι του πρωιού ή και σαν του καυτού φαγητού την πύρα, ό,τι δικό μας είναι, αναλήπτεται .
Πού πάτε χαμόγελα ; Ω ανάβλεμμα : νέο, ζεστό, φευγαλέο της καρδιάς κύμα – Αλλοίμονό μου :
Αλλ’ αυτό ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ. Μας γεύεται λοιπόν, το Άπειρο αυτό όπου σβήνουμε;
Οι Άγγελοι, παίρνουν αληθινά, ό,τι τους ανήκει μόνο, ό,τι από κείνους ανάβλυσεν, ή, κάποτε, σα να λαθεύουν, παίρνουν κάτι κι απ’ τη δική μας ύπαρξη ; Έχουμε, τάχα, πέσει στις όψεις τους, έτσι όπως το ακαθόριστο στην όψη της έγκυας γυναικός;
Δεν το παρατηρούνε μες στη δίνη της επιστροφής στον εαυτό τους. ( Πώς θα το εννοούσαν) Αν οι εραστές το εννοούσαν, στην νυχτερινή αύρα παράξενα να ομιλούνε θα δύνονταν . Γιατί, φαίνεται, ότι όλα, όλα μας κρύβουνε.
Κοίτα : τα δέντρα ΥΠΑΡΧΟΥΝΕ τα σπίτια που τα οικούμε, ακόμα υπάρχουν. Εμείς, μονάχα εμείς σαν αλλαγή του αγέρα, τα προσπερνούμε όλα.
Κι όλα είναι σύμφωνα, να μας αποσιωπήσουν , άλλα σαν όνειδος ίσως, κι άλλα ως ανομολόγητη ελπίδα .

Rainer Maria Rilke, Απόσπασμα, Μετάφραση : Άρης Δικταίος

Lilac Angel  by Laurie Snow Hein


Γιάννης Ρίτσος -Ξυπόλυτοι άγγελοι
( ‘Οχτώβρης 1940)

«Ο κόσμος μετριέται με καρδιά.
Μες στη φωτιά γυμνάζουνται τα χρόνια μας.
Με φωτιά ράβουν τις σημαίες λουρίδα τη λουρίδα
κόκκινα και μαλαματένια κομμάτια φωτιά.
—-
Μια φούχτα ανθρώποι, μια φούχτα ξυπόλυτοι άγγελοι,
με δυο φούχτες ήλιο στην τσέπη τους
με 21 μονάχα φυσίγγια στο ταγάρι τους
μ’ ένα σκισμένο πουκάμισο ουρανό
τραβούσαν δώδεκα χιλιόμετρα δόξας σε κάθε δευτερόλεφτο
και δεν ξεπέζευαν ποτές απ’ την ψυχή τους.
—–
Οι άλλοι φωνάζανε : Πού πάτε; Βούιζαν οι ανέμοι στη νύχτα. Πού θα
πάμε;
Πέτρες κοφτές και πυρωμένα βόλια. Κάντε πίσω.
Στις πόρτες το πράσινο φαναράκι
στ’ αγρυπνισμένα μάτια ο ίσκιος
μα στις καρδιές βαθιά εκεί μέσα
γαντζωμένο καλά το κόκκινο άστρο.
Και φεύγαν μες στις νύχτες οι ξυπόλυτοι άγγελοι.
—-
Στη φυλακή ο Χριστός των προλετάριων
δεμένος τη σιωπή τριπλή τριχιά πιστάγκωνα στο δοκάρι της νύχτας.
Ετσι τον είδε η αυγή να ρίχνει με τα δόντια απ’ του κελιού τα κάγκελα
το γράμμα του
ίσια στο γραμματοκιβώτιο της καρδιάς μας.
….Κάθε χωριό και κάθε ρεματιά
καλύβα με καλύβα πέτρα με την πέτρα…
Η σάλπιγγα. Και τρέχαν. Κι οι μητέρες βάζαν τα καλά τους.
Φορέσανε το φέσι του Μεσολογγιού. Τ’ αγόρια πήραν μέτρο το σπαθί
του Παπαφλέσσα.
—–
Τα κορίτσια ξετυλίξαν τον ήλιο πλέκοντας τις φανέλες της δόξας.
Μερονυχτίς τυπώναν τα τυπογραφεία τ’ αγγελτήρια της νιότης του κόσμου.
Οι πεθαμένοι όλη τη νύχτα κουβαλούσαν στο μέτωπο τα φυσίγγια των
άστρων
και τα μωρά βοηθάγαν σπρώχνοντας τις ρόδες του καλοκαιριού.
Μια φούχτα ανθρώποι μ’ ένα γράμμα σφιγμένο μες στη φούχτα της
καρδιάς τους
κρεμάσανε τ’ αστέρι τους πάνου στο μαύρο ντουβάρι της νύχτας
φέγγοντας να περάσουν οι λαοί προς τη μεριά του ήλιου.
(Γιάννης Ρίτσος , Συντροφικά τραγούδια, Σύγχρονη Εποχή)
https://itzikas.wordpress.com/

Fairy Tales by Greg Olsen

Τζελαλαντίν Αλ Ρουμί  - Τι θα γίνω

ΕΧΩ ΠΑΛΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙ ΣΑ ΧΟΡΤΑΡΙ.
ΕΧΩ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΦΤΑΚΟΣΙΩΝ ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΣΑΠΙΣΜΑΤΩΝ.
ΠΕΘΑΝΑ ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΙ ΕΓΙΝΑ ΦΥΤΟ.
ΠΕΘΑΝΑ ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΚΙ ΕΓΙΝΑ ΧΤΗΝΟΣ.
ΠΕΘΑΝΑ ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΧΤΗΝΩΝ ΚΙ ΕΓΙΝΑ ΑΝΘΡΩΠΟΣ.
ΛΟΙΠΟΝ ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΦΟΒΗΘΩ ΑΦΑΝΙΣΜΟ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟ;
ΚΙ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΩ ΤΟΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ
ΦΤΕΡΑ ΘΑ ΜΟΥ ΦΥΤΡΩΣΟΥΝΕ ΚΑΙ ΘΑ ΠΕΤΩ ΣΑΝ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ.
ΚΙ’ ΥΣΤΕΡΑ ΣΑΝ ΠΕΘΑΝΩ Θ’ ΑΝΕΒΩ ΚΙ ΑΠ’ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ ΠΙΟ ΨΗΛΑ
ΚΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΣ, ΑΥΤΟ ΘΑ ΓΙΝΩ.

https://enallaktikiagenda.gr/


Edward Coley Burne-Jones 1833-1898


Μίλτος Σαχτούρης - Άγγελος

«Φοβόντουσαν
δεν τονε θέλαν
αυτό τον ουρανό
—Μαύρος που είναι –λέγαν–
σαν καυτό μπαμπάκι
σκάβανε τα μωρά τους
βιαστικοί
άλλοι φωνάζαν:
—Γράμμα!
άλλοι:
—Τηλεγράφημα!
κι άλλοι φωνάζαν:
— Αλεξάντρα
όμως όλοι κοιτούσαν
το φεγγάρι
κι έλεγαν:
—Ίσως κατέβει σήμερα
ο Άγγελοςβαθιά
με τα μακριά μακριά μαλλιά
και τα πνιγμένα δόντια»
https://itzikas.wordpress.com/


Racing the Wind  by Richard Hescox


Μίλτος Σαχτούρης -  Ουράνια απάντηση

Όταν ταξίδεψα στον Ουρανό
ποτέ μου δεν συνάντησα τον αστροναύτη
συνάντησα όμως το Θεό
με τους χρωματιστούς αγγέλους


Τον αστροναύτη πάντα τον πληρώνουν
ποτέ τους δεν πληρώνουν το Θεό
ούτε τους χρωματιστούς αγγέλους

κι όταν κι εγώ στέλνω τον πανούργο εισπράκτορά μου
πάντα γυρίζει άπρακτος

Aπό την ποιητική συλλογή "Το σκεύος"
http://annagelopoulou.blogspot.com/




Angel Traveller  by Gustave Moreau

Γιώργος Σεφέρης

1… Οι άγγελοι εἶναι λευκοί πυρωμένοι λευκοί και το  μάτι
μαραίνεται που θα τoυς ἀντικρίσει

και δεν   ὑπάρχει ἄλλος τρόπος πρέπει να γίνεις σαν την
πέτρα, όταν γυρεύεις τη συναναστροφή τους,
κι όταν γυρεύεις το θαῦμα πρέπει να σπείρεις το αίμα σου
στις οχτώ γενιές των ανέμων,
γιατί το θαύμα δεν εἶναι πουθενά παρά κυκλοφορεί μέσα
στις φλέβες του ανθρώπου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ, «Les anges sont blancs» – Hμερολόγιο καταστρώματος Α’

Guardian Angel Watching Over Children On Bridge  by Lindberg

 
Γιώργος Σεφέρης - Μυθιστόρημα

Α΄
Τον άγγελο
τον περιμέναμε προσηλωμένοι τρία χρόνια
κοιτάζοντας πολύ κοντά
τα πεύκα το γιαλό και τ’ άστρα.
Σμίγοντας την κόψη τ’ αλετριού ή του καραβιού την καρένα
ψάχναμε να βρούμε πάλι το πρώτο σπέρμα
για να ξαναρχίσει το πανάρχαιο δράμα.

Γυρίσαμε στα σπίτια μας τσακισμένοι
μ’ ανήμπορα μέλη, με το στόμα ρημαγμένο
από τη γέψη της σκουριάς και της αρμύρας.
Όταν ξυπνήσαμε ταξιδέψαμε κατά το βοριά, ξένοι
βυθισμένοι μέσα σε καταχνιές από τ’ άσπιλα φτερά των κύκνων που μας πληγώναν.
Τις χειμωνιάτικες νύχτες μας τρέλαινε ο δυνατός αγέρας της ανατολής
τα καλοκαίρια χανόμασταν μέσα στην αγωνία της μέρας που δεν μπορούσε να ξεψυχήσει.

Φέραμε πίσω
αυτά τ’ ανάγλυφα μιας τέχνης ταπεινής.



Fire by Karina Llergo

ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΗΜΗΡΙΩΤΗΣ -Έφυγαν οι άγγελοι

Έφυγαν οι άγγελοι!
Είχαμε κοιμηθεί κι αποβραδύς
ήταν όλοι στη θέση τους,
φύλακες των σπιτιών,
φύλακες των δρόμων,
φύλακες της πολιτείας.
Γι'αυτό κι η καρδιά μας
ήταν τόσο ξέγνοιαστη όταν πλαγιάσαμε,
χωρίς μουγγή μια κραυγή
μήτ'ένα ξύπνημα απότομο στη βαθειά νύχτα,
βαρύς όπως σαν πέφτει βραχνάς
και καθίζει, βράχος, στα στήθεια.
Με τους αγγέλους στις πόρτες μας,
νιώθηκε πως κοιμόμαστε,
στον ίσκιο του Θεού.
Τώρα έφυγαν οι άγγελοι,
σαν ένα κοπάδι πουλιών,που υπακούει
στο ανεκλάλητο μήνυμα
του μυστικού μισεμού.
Σηκώθηκαν κι έφυγαν,
παίρνοντας μαζί τους,
τα θάρρητα και την παρηγοριά μας
κι ούτ'ένας άξιος δε στάθη,
ν'ακούσει ή να ιδεί,
και πέφτοντας στα γόνατα
να συρθεί,
να παρακαλέσει για όλους
να μείνουν ΄ μπορεί,
να λύγιζε τότες
η αμάλαγη βούληση,
σα μια καρδιά στα βάθη
του σιδερένιου ουρανού.

Μα μήτ' ένας άξιος δε στάθη ΄
και κλαίμε,
που πια φύλακες δεν έχουμε αγγέλους,
δεν έχουμε σκέπη μας Θεό

https://ennepe-moussa.gr/



Doctor Who Weeping Angel Don't Blink  by Olga Shvartsur



Διονύσιος Σολωμός - Εις Μοναχήν

(Πρoς την κυρά Άννα Μαρία Αναστασία Γουράτο Γεωργομίλα, όταν εντύθηκε το αγγελικό σχήμα εις το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρου και Γεωργίου εις Κέρκυρα την 18 Απριλίου 1829.)

1
Απο τον Θρόνο τ’ Άπλαστου
οι Αγγέλοι εκατεβήκαν,
και μες στου μοσχολίβανου
το σύγνεφον εμπήκαν,
να ιδούν που το κοράσιο
κινάει στην εκκλησιά.
2
«Χριστός ανέστη» εψάλλανε
με τα χρυσά τους χείλη,
«Χριστός ανέστη» εκάνανε
κι αστράφτανε σαν ήλιοι
και λόγια ετραγουδούσανε
εγκάρδια και θερμά.
3
Ενας Άγγελος
Χαίρε, αδελφή ! Μ’ αρέσουνε
της όψης σου οι χλωμάδες.
εις τα περίσσια ανάμεσα
κεριά και στες λαμπάδες
κάλλιο από ρόδα πιάνουνε
της Νύμφης του Χριστού.
4
Άλλος
Αφού τον θάνατο έκλαψες
της δόλιας σου μητέρας
και του πατρός, σου απόμεινε
μόνος Αυτός πατέρας.
Άλλος
Πάντα περνάει τα σπλάχνα του
το δάκρυ του ορφανού.
5.
Άλλος
Γλυκό ‘ναι της Παράδεισος
να μελετάς τα κάλλη.
Άλλος
Πικρή ‘ναι η φοβερότατη
του κόσμου ανεμοζάλη.
μον’ εδώ φθάνει ο αντίλαλος,
δε φθάνει η τρικυμιά.
6
Άλλος
Εδώ ο Χριστός στα ονείρατα
σ’ εσένα κατεβαίνει.
Άλλος
Εκεί ταράζουν άρματα
και θρόνοι αιματωμένοι.
Άλλος
Εδώ ευτυχία και θρίαμβος.
Άλλος
Εκεί ‘ναι συμφορά.
7
Άλλος
Ο κόσμος ερωτεύτηκε
στα μάτια, στη φωνή σου,
τα μελετάει συχνότατα,
κι η αγγελική ψυχή σου
φωνή και μάτια εγύρισε
κατά τον Ουρανό.
8
Άλλος
Ο Πλάστης κατ’ εικόνα του
τον άνθρωπο εποιούσε.
Άλλος
Μες στα κρυφία της γνώσης του
τη Χτίση εμελετούσε,
για να ‘ναι του λιγόζωου
ανθρώπου η κατοικιά.
9.
Άλλος
Απάνου απάνου εχύθηκε
στην Άβυσσο που εσειότουν
και με τρομάρα εμούγκριζε,
κι αυτί δεν εσωζότουν.
ο Πλάστης ολομόναχος
αγρίκαε με χαρά.
10.
Άλλος
Έρως και Χάρος πάντοτε
δουλεύουν εδώ κάτου,
ώσπου ο Καιρός ο γέροντας
να χάσει τα φτερά του.
Άλλος
Φριχτή ‘ναι η ώρα που άνθρωπος
βαριά ψυχομαχά.
11
Άλλος
Μη φοβηθείς να ‘σ’ έρημη
τότε από κάθε μάτι.
ιδού ο Χριστός που γέρνοντας
στου πόνου το κρεβάτι
σου σιάζει το προσκέφαλο
και σε παρηγορά.
12
Αλλος
Ευτυχισμένο λείψανο,
θέλει σου δώσει πάλι
τον αρραβώνα ο ίδιος
οπού σου πήρε αγάλι
την ώρα που απομείνανε
τα στήθια σου νεκρά.
13.
Άλλος
Τα κόκαλα εβαρέθηκαν,
στο μνήμα καρτερώντας
και τρίζουνε ακατάπαυτα
την Κρίση αναζητώντας.
Άλλος
Ξύπνα, αδελφή ! Τη Σάλπιγγα
την ύστερη αγρικώ.
14
Άλλος
Τα μάτια της αστράψανε
του τάφου από την κλίνη.
κοίτα, πετιέται ολόχαρη
και μες στο λάκκο αφήνει
τους μόσχους του Μαϊάπριλου
που δεν υπάρχει πλιο!
15
Όλοι οι Άγγελοι
Τα μάτια της αστράψανε
του τάφου από την κλίνη.
κοίτα, πετιέται ολόχαρη
και μες στο λάκκο αφήνει
τους μόσχους του Μαϊάπριλου
που δεν υπάρχει πλιο!

Angel Love by Jane Small


Δ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ - ΕΝΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙ ΣΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΔΙΣΚΟ


ΠΑΙΔΙ μελαχρινό,

με τα μεγάλα μάτια όλο νύχτα,

πιο σκοτεινά κι απ' το σκοτάδι,

το κόκκινο μπουμπούκι των χειλιών σου

το ’χασες, μα δε χάθηκε...

ΔΕΚΑ άγγελοι τ’ απίθωσαν

σε λευκά φύλλα πρωινών σύννεφων.

ΕΙΚΟΣΙ ΑΓΙΟΙ το φέραν με κρυστάλλινο δίσκο στην Κυρά τους.

Πριν μαραθεί το πήρε ανεμόπουλο

στα αετίσια του φτερά

και τ’ απόθεσε στο σπίτι των λευκών γλάρων.

ΚΑΙ σαν γελάει το πέλαγο τα σκληρά μεσημέρια,

δεν είναι από το χρυσό καμάκι του Υπερίωνα,

δεν είναι από το βλέμμα του καλοκαιριού,

είναι από το χαμογέλιο σου, παιδί μου.
………….

Εμπνευσμένο από ένα χαριτωμένο μελαχρινό κοριτσάκι που κολυμπούσε σε μια ακρογιαλιά της Καλαμάτας.



Angel Musicians, Hans Memling, 1480’s

Διάφοροι Συγγραφείς για τους Αγγέλους 


Νίκος Καζαντζάκης

i.Καλή ‘ναι η δικαιοσύνη, μα για τους αγγέλους —ο άνθρωπος ο κακομοίρης δεν αντέχει, θέλει έλεος...
Μπας και βρίσκεται στον πάτο της Κόλασης, Κύριε, η πόρτα της Παράδεισος;
******
ii.Ο διάολος μπορεί και μπαίνει μονάχα στην Κόλαση, ο άγγελος μπορεί και μπαίνει μονάχα στην Παράδεισο. Ο άνθρωπος όπου θέλει!

****

Όπως ο Κομφούκιος παλιά, με συναρπάζει τόσο πολύ το θαύμα της γης και της ζωής πάνω σ’αυτήν, που δεν μπορώ να σκέφτομαι για τον παράδεισο και τους αγγέλους.
Περλ Μπακ

Φυλάμε έναν άγγελο μέσα μας. Πρέπει να είμαστε οι προστάτες αυτού του αγγέλου.
Ζαν Κοκτώ

Ποτέ μην προχωράς πιο γρήγορα απ’ όσο μπορεί να πετάξει ο φύλακας άγγελός σου.
Μητέρα Τερέζα

John William Waterhouse


Tων Αγγέλων και Αρχαγγέλων οι στίχοι

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΑΡΤΕΜΙΟΥ ΦΩΤΙΑΔΟΥ

Κατεβαίνουν άραγε οι άγγελοι κι οι αρχάγγελοι στη γη; Ανοίγουν τα φτερά τους πάνω από τις δικές μας ομαλές και …ανώμαλες προσγειώσεις; Και εισχωρούν άραγε στην καθημερινή πεζότητά μας με την ίδια ευκολία που κάθονται σαν λευκές πεταλούδες πάνω στους στίχους μας;

Των Αρχαγγέλων σήμερα και η σκέψη μας σηκώνεται πιο ψηλά,ν΄ανταμώσει τα ουράνια δώματα και τα μυστήριά του. Κι εκεί ν’ απαντήσει και στίχους με λευκά φτερά κι ακόμα πιο λευκές, αλέκιαστες ψυχές.

«Αχ, τι κρυφά που τα λένε οι άγγελοι. Και κανείς μας δεν τους ακούει. Αχ, τι κρυφά που τα λένε οι άγγελοι. Και κανείς μας δεν τους άκουσε», σημειώνει χαρακτηριστικά ο στιχουργός Μάνος Ελευθερίου. Κι ο Νικηφόρος Βρεττάκος, ψάχνοντας την κατάλληλη γλώσσα για να επικοινωνήσει με τον θαυμαστό αγγελικό κόσμο, γράφει: "Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φως, θα ελιχθώ προς τα πάνω όπως ένα ρυακάκι πού μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε μεταξύ τους με μουσική".

Ο Ρίλκε, από την άλλη, υποδεικνύοντας στους στίχους του την έγνοια των αγγέλων για τον κόσμο των ανθρώπων, γράφει στο ποίημά του «Ο άγγελός μου»:

«Δεν έχει πια άλλες υποχρεώσεις ο Άγγελος μου
αφότου η μέρα μου η αυστηρή τον έχει διώξει.
Λαχταρώντας, το πρόσωπό του συχνά χαμηλώνει
πάνω απ’ την γη, κι αγαπητός δεν του είναι πια ο ουρανός.
Και θα ήθελε να φέρει πάλι,
πάνωθε απ των δασών τις θροΐζουσες κορφές,
στην πατρίδα των Χερουβίμ, την προσευχή μου.
Εκεί πέρα κουβάλησε το κλαψιμό μου το πρώτο-πρώτο,
και τον πρώτο στοχασμό μου,
κ’ οι μικροί πόνοι μου μεγάλωσαν εκεί
μες σε δάση που, πάνωθέ του, μουρμουρίζουν».

Ο ποιητής της οδύνης όπως έχει χαρακτηριστεί, Μίλτος Σαχτούρης, στο ποίημά του «‘Αγγελος», σημειώνει πολύ παραστατικά:

«Φοβόντουσαν, δεν τον εθέλαν αυτό τον ουρανό
—Μαύρος που είναι –λέγαν–σαν καυτό μπαμπάκι
σκάβανε τα μωρά τους βιαστικοί
άλλοι φωνάζαν:
—Γράμμα!
άλλοι:
—Τηλεγράφημα!
κι άλλοι φωνάζαν:
— Αλεξάντρα
όμως όλοι κοιτούσαντο φεγγάρικι έλεγαν:
—Ίσως κατέβει σήμεραο Άγγελος βαθιά με τα μακριά μακριά μαλλιά
και τα πνιγμένα δόντια»

Είναι επίσης γνωστός ο κυρίαρχος ρόλος των αγγέλων στο ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη: «Κω, Λέρος Σύμη, Αστροπαλιά, Κάρπαθος Τήλος Καστελόριζο…Ποιος τώρα βουτηχτής αργοσιμώνοντας τον ουρανό βυθού που ανάβει τα σφουγγάρια του, άξαφνα νιώθεται άγγελος και Πανορμίτης του Μυστικού που ξεχύνεται χρυσέαις Νιφάδεσσι» (Ο.Ελύτης, Δώδεκα Νήσων ΄Αγγελος)

Κεντρική μορφή ο άγγελος που μεριμνά και σκέπει:

«Άγγελε συ που κάπου εδώ γύρω πετάς, πολυπαθής και αόρατος, πιάσε μου το χέρι. Χρυσωμένες έχουν τις παγίδες οι άνθρωποι.Κι είναι ανάγκη να μείνω απ’ τους απέξω». (Ο.Ελύτης, Villa NatachaIII )

Συχνά στην ποίηση του Ελύτη ο άγγελος ταυτίζεται με τη γυναίκα:

«Τη χαρά δεν τη γνωρίζω και τη λύπη την πατώ
Σαν τον άγγελο γυρίζω πάνω απ’ τον γκρεμό».

(Το τραγούδι της Μαρίας Νεφέλης από τη Μαρία Νεφέλη)

Eίναι, όμως, και οι «Ξυπόλυτοι ΄Αγγελοι» του Γιάννη Ρίτσου, ποίημα που γράφτηκε τον Οκτώβρη του 1940 για τους Έλληνες στρατιώτες, που στα μάτια του ποιητή, λαμβάνουν αγγελική υπόσταση μέσα στις κακουχίες του πολέμου.

«Μια φούχτα ανθρώποι, μια φούχτα ξυπόλυτοι άγγελοι, με δυο φούχτες ήλιο στην τσέπη τους, με 21 μονάχα φυσίγγια στο ταγάρι τους, μ’ ένα σκισμένο πουκάμισο ουρανό, τραβούσαν δώδεκα χιλιόμετρα δόξας σε κάθε δευτερόλεφτο και δεν ξεπέζευαν ποτές απ’ την ψυχή τους».

΄Αγγελοι, όντα άυλα και πνευματικά, αλλά και άγγελοι με ανθρώπινη μορφή, που η ζωή τούς καλεί να υψωθούν πάνω από τα επίγεια, σμίγουν στους στίχους των ποιητών μας, αποδίδοντας τη στενή σχέση ανάμεσα στα εγκόσμια και υπερκόσμια.

 ΕΛΕΝΗΣ ΑΡΤΕΜΙΟΥ ΦΩΤΙΑΔΟΥ , Επιθεωρήτρια Δημοτικής


Guardian Angel  by Kiki Suarez


Οι άγγελοι στις συνεικόνες του Οδυσσέα Ελύτη

{...}
Στα κολάζ του ποιητή δεσπόζει η γυναικεία μορφή. Και μαζί της, στέκονται μετεωριζόμενοι οι άγγελοι, που τόσο κεντρική θέση κατέχουν στην ποίηση του Ελύτη. Ώσπου κάποιες φορές γυναίκα και άγγελος ταυτίζονται.
Θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε τον αγγελικό κόσμο του Ελύτη μέσα από τα κολάζ, τα ποιήματα και τα κείμενά του, έχοντας αυτά ως ασφαλή οδηγό και φωτεινό σηματολόγιο. Ο ίδιος ο ποιητής μας οδηγεί χρονολογικά στις συνεικόνες του.

Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ (1966)

Αυτή η σύνθεση δεν μπορεί παρά να παραπέμπει στο ποίημα Δώδεκα Νήσων Άγγελος από τα Ετεροθαλή (σ. 328)

Κως Λέρος Σύμη Αστροπαλιά
Κάρπαθος Τήλος Καστελλόριζο…
Ποιος τώρα βουτηχτής αργοσιμώνοντας
Τον ουρανό βυθού που ανάβει τα σφουγγάρια του
Άξαφνα νιώθεται άγγελος και Πανορμίτης του
Μυστικού που ξεχύνεται «χρυσέαις
Νιφάδεσσι»

Ο Ευγένιος Αρανίτσης σε κείμενό του για τα κολάζ του Ελύτη γράφει για τον Άγγελο της Αστυπαλαίας:

“Εκείνο που με μπερδεύει ευχάριστα. Εκείνο που ανοίγει κάτω απ’ το βάρος της ματιάς μια παγίδα, κάνοντάς την να σκοντάφτει, να στριφογυρίζει και να παλινδρομεί, είναι μια ευθυγράμμιση, ένας ψευτο-παραλληλισμός, μια ανάπτυξη από κινήσεις που προεκτείνονται: ο τοίχος του σπιτιού στην επάνω εικόνα με τον τοίχο του σπιτιού στο δεύτερο επίπεδο, το πέλμα του αγγέλου με τον ορίζοντα (αυτός ο άγγελος δεν πετάει, παραπατάει: το αριστερό του πόδι πέφτει σ’ ένα κενό ουρανού – βυθού), η ουρά του μανδύα του αγγέλου με το μονοπάτι που οδηγεί στο λόφο, το πλακόστρωτο δάπεδο με το περβάζι του παραθύρου… Τι μου λέει; Τι μου δείχνει; Μου δείχνει τον άγγελο ή το φόντο; Ίσως μόνο μια πολύ λεπτή, ολότελα αόρατη μεμβράνη κάπου ανάμεσα σ’ όλ’ αυτά”.



Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ (1967)


Άγγελος βυζαντινός με σκήπτρο επισκιάζει ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί. Θάλασσα, ένα ερημονήσι στο βάθος κι ένα “μπουκέτο” κοχύλια σε πρώτο πλάνο, συνθέτουν το όλο σκηνικό. Στις δύο άκρες του κολάζ μια μπορντούρα σαν από περσικό χαλί. Και στην κορυφή της σύνθεσης το πάνω μέρος ενός σκαλιστού βημόθυρου. Μια ολόφωτη συνεικόνα με καθαρά αιγαιπελαγίτικο χρώμα.

Ο Άγγελος που σκέπει το νησί μάς παραπέμπει στο υμνολογικόν: “Όπου επισκιάσει η χάρις σου αρχάγγελε, εκείθεν του διαβόλου διώκεται η δύναμις…” (Δοξαστικό Αίνων 8ης Νοεμβρίου).

Κάτι που ο Ελύτης το λέει, άλλαις λέξεσι, στη VILLA NATACHA στα Ετεροθαλή (σ. 349).

Άγγελε συ που κάπου εδώ γύρω πετάς
Πολυπαθής και αόρατος, πιάσε μου το χέρι
Χρυσωμένες έχουν τις παγίδες οι άνθρωποι
Κι είναι ανάγκη να μείνω απ’ τους απέξω.

Το σχήμα του Αγγέλου απαιτεί κατά τον Ελύτη επώδυνη διεργασία, όπως και κάθε ομορφιά, που προϋποθέτει τους άγρυπνα τα μάτια της ψυχής. Γι’ αυτό αποφαίνεται ο ποιητής:

O ωφελιμισμός δεν άφησε τα μάτια των ανθρώπων ανοιχτά όσο χρειάζεται. Η ομορφιά και το φως συνέβη να εκληφθούν άκαιρα ή και ανώδυνα. Και όμως. Η διεργασία που απαιτείται για να φτάσει κανείς στο σχήμα του Αγγέλου είναι, πιστεύω, πολύ πιο επώδυνη από την άλλη, που εκμαιεύει όλων των λογιών τους Δαιμόνους (από την ομιλία του Ελύτη κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ, 10-12-1979).

Όμως εδώ πρέπει να παραθέσουμε και την άποψη του Μάνου Ελευθερίου, ο οποίος έχει επισημάνει την εικόνα του σκέποντος το νησί Αγγέλου:

Το απρόοπτον του Ελύτη έρχεται πάντα με την παρόρμηση και το θάρρος που του δίνουν τα χρώματα να σχηματίσει συνθέσεις. Γιατί η σύνθεση είναι ο απώτερος σκοπός του. Τα ψυχρά χρώματα που θα απωθούσαν ένα ζωγράφο για να σχηματίσει το σώμα μιας κοπέλας μέσα στη θάλασσα, ή τα φτερά ενός βυζαντινού αγγέλου που αγκαλιάζουν και σκέπουν ένα νησί, στον Ελύτη συρράπτουν όλα μαζί μια σπάνια φωτοχυσία. Το μέλλον, ίσως, μιας άλλης ποίησης (περιοδικό χάρτης, τεύχη 21-23, Αθήνα, Νοέμβριος 1986, σ. 430)

Οδυσσέας Ελύτης - Το Μήνυμα 1968

Οδυσσέας Ελύτης - Το σπίτι το ακατοίκητο 1977

Οδυσσέας Ελύτης - στη Θαλασσοσπηλιά 1978


 Οδυσσέας Ελύτης - Θήλυς Αγγελος

Διαβάστε περισσότερα :
   https://mikropragmata.lifo.gr/                         

ΜΟΥΣΙΚΗ 


Κοιμήσου, αγγελούδι μου

Στίχοι: Κώστας Βίρβος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Κοιμήσου αγγελούδι μου, παιδί μου νάνι νάνι Να μεγαλώσεις γρήγορα, σαν τ’ αψηλό πλατάνι Να γίνεις άντρας στο κορμί και στο μυαλό Και να `σαι πάντα μεσ’ το δρόμο τον καλό Κοιμήσου αγγελούδι μου γλυκά με το τραγούδι μου Κοιμήσου περιστέρι μου να γίνεις σαν ατσάλι Να γίνει κι η καρδούλα σου σαν του Χριστού μεγάλη Για να μην πεις μεσ’ τη ζωή σου δεν μπορώ κι αν πρέπει ακόμα να σηκώσεις και σταυρό

Αbbott Handerson Thayer, Φιγούρα με φτερά. 1889


Eurythmics – There Must Be An Angel

Abbott Handerson Thayer, Άγγελος. 1887.


Τρεις Αγγέλοι – Άλκηστις Πρωτοψάλτη

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη Τρεις αγγέλοι ζωγραφίσαν Με κραγιόνια βυσσινιά Παράπονο Τα φτεράκια τους πουλήσαν Και καθίσαν στη γωνιά Είπε ο πρώτος θέλω απόψε Την παλιά μου την αγάπη Είπε ο δεύτερος κοιμήσου στο δικό μου το κρεβάτι Και γείραν κι έπεσαν στο χώμα Όλη νύχτα δίχως σώμα Κι ο τρίτος που κουράστηκε Στα κύματα Με δυο χαρές ανήμπορες Και κρίματα Αυτός δεν είπε τίποτα Αυτός δεν ήθελ' άνθρωπο να δει Γιατί γυρνούσαν στην καρδιά του Αυτοί που φύγαν μακριά του

Juan Medina art



Άγγελος με τους αγγέλους – Μίλτος Πασχαλίδης

Στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου Μουσική: Μιλτιάδης Πασχαλίδης Μία φορά θα χαίρεσαι κι έναν καιρό θα τρέμεις Του πρωινού η παγωνιά θα σου τρυπάει τα στήθη Καθένας μας στο στρόβιλο ετούτης της ανέμης Χρωστάει ένα θάνατο και ένα παραμύθι Από τους δρόμους μάζευα τα λόγια μου Όπως μαζεύουν τα παιδιά απ' τα νυχτέρια Το καλοκαίρι είχε μπερδευτεί στα πόδια μου Και τα μαλλιά σου μου έδεναν τα χέρια Στην αυταπάτη μέχρι τέλους Και στην αλήθεια ως τη σταλιά Θα 'μαι άγγελος με τους αγγέλους Θα 'μαι σκυλί με τα σκυλιά Ύστερα κύλησε ο καιρός και τράβηξα τον κλήρο μου Πήγα στα χρόνια ανάποδα κι έσπασα την ορμή τους Ένας καινούργιος κόσμος τώρα γεννιόταν γύρω μου Όλοι γελούσαν σαν τρελοί, δεν ήμουνα μαζί τους Έτσι αμίλητος τους είδα να περνάνε Να μαρτυράνε τη ζωή στόμα με στόμα Να ορκίζονται στα σώματα, τα χέρια να ευλογάνε Κι έλεγα ακόμα αυτή η τρέλα, λίγο ακόμα
'An Angel Playing the Violin by Melozzo da Forli.


Angels – Robbie Williams

 Fra Angelico art


Χιλιάδες άγγελοι με τ’ άσπρα [Θεός κι αν είναι]

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου Μουσική: Goran Bregovic Τις νύχτες μπαίνεις στα όνειρά μου λες κι ήρθες σε δικό σου κήπο κι αν μεγαλώσαν τα φτερά μου εγώ απ' το πλάι σου δε λείπω Θεός αν είναι Χιλιάδες άγγελοι με τ' άσπρα κλωνάρια λησμονιάς μοιράζουν κι από το σώμα μου σαν άστρα παιδιά δικά σου ανάσες βγάζουν Θεός αν είναι στις φλόγες να καείς κι απ' το δάκρυ μου φωτιά να πιεις δεν μπορείς μια ζωή καρδιά να συγχωρείς Θεός αν είναι κι αν μ' αγαπάει κανείς Θεός αν είναι κι αν μ' αγαπάει κανείς Οι φίλοι μου όλοι εδώ και χρόνια ζευγάρια γίναν φτιάξαν σπίτια μονάχα εμένα χάσκει ακόμα χωρίς μια στέγη ετούτη η αλήθεια Θεός αν είναι στις φλόγες να καείς κι απ' το δάκρυ μου φωτιά να πιεις δεν μπορείς μια ζωή καρδιά να συγχωρείς Θεός αν είναι κι αν μ' αγαπάει κανείς Θεός αν είναι κι αν μ' αγαπάει κανείς


Fra Angelico art

Ο άγγελος μου- Άλκηστις Πρωτοψάλτη

Μουσική: Στέφανος Κορκολής Στίχοι: Νίκος Μωραΐτης Όπως τυλίγονταν τα χέρια στο σώμα κι όπως έσπαγε σ’ αστέρια η βραδιά σου είχα αγγίξει δειλά την καρδιά σ’ αγαπάω Κι όπως έπεφταν τ’ αστέρια στο χώμα Κι όπως πέφταν στη γη τα κορμιά σου βρήκα μόνο μια λέξη να πω σ’ αγαπάω Ο άγγελός μου, ο άνθρωπός μου, ο θάνατός μου Εσύ Εσύ που έστρεφες αργά το μαχαίρι Εσύ που μου 'παιρνες γλυκά τη ζωή Εσύ Κι όταν μου έστρεφες αργά το μαχαίρι κι όταν μου έπαιρνες γλυκά τη ζωή πάλι μια λέξη μοναχά σου `χα πει σ’ αγαπάω κι όπως παλεύαμε έτσι χέρι με χέρι κι όπως δεν είχα πια καρδιά να πιαστώ βρήκα και πάλι ένα τρόπο να πω σ’ αγαπάω Ο άγγελός μου, ο άνθρωπός μου, ο θάνατός μου Εσύ Εσύ που έστρεφες αργά το μαχαίρι Εσύ που μου 'παιρνες γλυκά τη ζωή Εσύ Ο άγγελός μου, ο άνθρωπός μου, ο θάνατός μου Εσύ Εσύ που έστρεφες αργά το μαχαίρι Εσύ που μου 'παιρνες γλυκά τη ζωή Εσύ Γύρω ο κόσμος περπατά σε ζευγάρια κι εγώ μονάχη σ’ ένα σπίτι κλειστό να 'χω ένα ψίθυρο στο στόμα ζεστό σ’ αγαπάω Ο άγγελός μου εσύ Ο άγγελός μου, ο άνθρωπός μου, ο θάνατός μου Εσύ Εσύ που έστρεφες αργά το μαχαίρι Εσύ που μου 'παιρνες γλυκά τη ζωή Εσύ

Scorpions – Send Me An Angel

Burne-Jones, Singing Angels, 1898


Άγγελος – Γιάννης Αγγελάκας

Θέλω να 'ρθω στο σπίτι σου Και πλάι σου ν' αράξω Χειμώνας να 'ναι παγωνιά Και τον παλιό μου εαυτό Στη σόμπα σου να κάψω Μα είν' 'ενας άγγελος στην πόρτα σου Που σαν με βλέπει από μακριά Αγριεύει πέτρες μου πετά Και δεν μ'αφήνει δεν μ' αφήνει να περάσω Θέλω να 'ρθω στο σπίτι σου Και να σου τραγουδήσω Πως είσαι η μόνη μου γιατρειά Ναι είσαι η μόνη μου γιατρειά Αλλιώς θα ξεψυχήσω Μα είν' 'ενας άγγελος στην πόρτα σου Που σαν με βλέπει από μακριά Αγριεύει πέτρες μου πετά Και δεν μ'αφήνει δεν μ' αφήνει να περάσω Θέλω να 'θρω στο σπίτι σου Τον πόνο μου ν' αδειάσω Μα είν' 'ενας άγγελος στην πόρτα σου Και δεν μ'αφήνει δεν μ' αφήνει να περάσω

 Edward Burne-Jones Days of Creation Angel



Δεν υπάρχουν άγγελοι σου λέω

Στίχοι: Γιώργος Παπαγιαννόπουλος Μουσική: Χρήστος Νικολόπουλος Δεν υπάρχουν άγγελοι, σου λέω. Νόμιζα πως είχα αγκαλιά τον τελευταίο. Πόσο λάθος έκανα που για σένα πέθαινα, τώρα που με πούλησες το ξέρω. Δεν υπάρχουν άγγελοι. Δε με ξεγελάνε τα γαλάζια μάτια, τα ξανθιά μαλλιά. Πάντοτε οι άγγελοι πιο ψηλά μας πάνε, όμως από σένανε λείπουν τα φτερά. Δεν υπάρχουν άγγελοι κι ας λένε. Έχω τα σημάδια από σένα που με καίνε. Σαν παιδί σου δόθηκα κι όμως να προδόθηκα, δεν υπάρχουν άγγελοι κι ας λένε. Δεν υπάρχουν άγγελοι...

George Hillyard Swinstead


Στων αγγέλων τα μπουζούκια

ΜΟΥΣΙΚΗ: Χρήστος Νικολόπουλος, ΣΤΙΧΟΙ: Μάνος Ελευθερίου, ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Μιχάλης Δημητριάδης και Ελένη Τσαλιγοπούλου.
Κάποιοι φίλοι μας τις νύχτες που τους λεν αλήτες και μας βλέπουν και μας γνέφουν απ’ τους ουρανούς έρχονται μες στα σκοτάδια σαν τους λωποδύτες παίζουν και πονούν και μας τραγουδούν τα μεράκια τους που δεν τα πιάνει ο νους Στων αγγέλων πάμε πάμε τα μπουζούκια που είναι σαν τις μέρες τις βυζαντινές πέταξε τα μαύρα τα γνωστά σου λούσα και βάλε στην ψυχή σου ανθρώπινες φωνές Κάποιοι άγνωστοι τις νύχτες χρόνια ισοβίτες ψέλνουνε κάτι τραγούδια αγιασμένα πια στου παράδεισου την πύλη σαν τους αλφαμίτες τα τραγούδια τους και το χάδι τους τα τραγούδια τους μας λεν και κλαιν σιγά Στων αγγέλων πάμε πάμε τα μπουζούκια που είναι σαν τις μέρες τις βυζαντινές πέταξε τα μαύρα τα γνωστά σου λούσα και βάλε στην ψυχή σου ανθρώπινες φωνές Κάποιοι φίλοι μας τις νύχτες... ... παίζουν και πονούν και μας τραγουδούν τα μεράκια τους που δεν τα πιάνει ο νους

Sir Edward Coley Burne-Jones, painter


Η πόλη των αγγέλων (Αντώνης Βαρδής)

Στίχοι:Χρήστος Προμοίρας Μουσική: Αντώνης Βαρδής Εδώ οι άγγελοι μεθούν, γυρνούν σαν τους αλήτες. Εδώ τα βράδια ξαγρυπνούν αστέρια και νταλίκες. Εδώ είν' η πόλη των αγγέλων κι όποιος αντέχει προχωρά. Εδώ είν' η πόλη των αγγέλων μα εσύ δεν έχεις τα φτερά. Εδώ είν' η πόλη των αγγέλων, εδώ ο πόνος κι η χαρά. Εδώ είν' η πόλη των αγγέλων μα εσύ γεννήθηκες χωρίς φτερά. Εδώ οι άγγελοι μεθούν, γυρνούν στην παραλία. Διπλή ταρίφα και πιοτό κερνούν την αμαρτία.

Frank Cadogan Cowper RA


Άγγελος Εξάγγελος, Σαββόπουλος


Δίσκος: Το ξενοδοχείο Bob Dylan Μετάφραση, διασκευή: Διονύσης Σαββόπουλος Άγγελος-εξάγγελος μας ήρθε από μακριά γερμένος πάνω σ' ένα δεκανίκι, δεν ήξερε καθόλου, μα καθόλου να μιλά και είχε γλώσσα, μόνο για να γλείφει. Τα νέα που μας έφερε, ήταν όλα μια ψευτιά, μα ακούγονταν ευχάριστα στ' αφτί μας, γιατί έμοιαζε μ' αλήθεια η κάθε του ψευτιά κι ακούγοντάς τον, ησύχαζε η ψυχή μας. Έστησε το κρεβάτι του πίσω απ' την αγορά κι έλεγε καλαμπούρια στην ταβέρνα. Μπαινόβγαινε κεφάτος στα κουρεία και στα λουτρά και χάζευε τα ψάρια μες στη στέρνα. Και πέρασε ο χειμώνας κι ήρθε η καλοκαιριά κι ύστερα πάλι ξανάρθανε τα κρύα. Ώσπου κατά το βραδάκι, βρε τι του 'ρθε ξαφνικά κι άρχισε να φωνάζει με μανία. Τα πόδια μου καήκανε σ' αυτή την ερημιά, η νύχτα εναλλάσσεται με νύχτα. Τα νέα που σας έφερα, σας χάιδεψαν τ' αφτιά, μα απέχουνε πολύ απ' την αλήθεια. Αμέσως καταλάβαμε, τι πήγαινε να πει και του 'παμε, να φύγει μουδιασμένα. Αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει, καλύτερα να μη μας πει κανένα.

 Evelyn De Morgan


Βασίλης Καζούλης – Αν ήσουν άγγελος

Στίχοι: Βασίλης Καζούλης Μουσική: Βασίλης Καζούλης Αν ήσουν άγγελος της γης αν ήσουν άστρο της αυγής μαργαριτάρι μες στους γαλάζιους τους βυθούς και στους ουράνιους θησαυρούς ξανθό φεγγάρι Δε θα περίμενα να `ρθεις ούτε να φύγεις μέσα στης γιορτής τα φώτα προτού σ' αγγίξω και χαθεί ό,τι αγάπησα απλά στου νου τη ρότα. Λύσ' τα μαλλιά σου κι άφησέ με να `ρθω λίγο και να δω πώς περιγράφει τη μορφή σου τ' άσπρο σου το νυχτικό Στο παραθύρι σου βροχή στο προσκεφάλι σου τα σύννεφα γερμένα μές στον καθρέφτη σου γελάς κάτι απ' τη λάμψη σου θα κρύψεις και για μένα Λύσ' τα μαλλιά σου κι άφησέ με να `ρθω λίγο και να δω πώς περιγράφει τη μορφή σου τ' άσπρο σου το νυχτικό


Οι πίνακες είναι από 










Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου