Τις τελευταίες δεκαετίες ο όρος τοξικός, για να χαρακτηρίσει το περιβάλλον, μια κατάσταση, έναν άνθρωπο, έχει διαδοθεί πολύ. Χρησιμοποιείται δε αφειδώς για να σημάνει κάτι φθοροποιό, ψυχοφθόρο ή και μολυσματικό. Για την ιστορία του όρου : Τοξικός είναι μια μεταφορά στα ελληνικά αντιδανείου του αγγλικού επιθέτου toxic που σημαίνει δηλητηριώδης και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα μέσα του 17ου αιώνα εκ του μεσαιωνικού λατινικού toxicus, που σημαίνει δηλητηριασμένος ή διαποτισμένος με δηλητήριο. Προέρχεται περαιτέρω από το λατινικό toxicum = δηλητήριο, το οποίο ανάγεται στο αρχαίο ελληνικό τοξικόν φάρμακον, δηλ. "στο φονικό δηλητήριο που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες για να αλείφουν τις αιχμές των βελών τους". Αξίζει να σημειωθεί ότι στα λατινικά δεν μεταφέρθηκε η λέξη φάρμακον, που σήμαινε το δηλητήριο, αλλά η λέξη τοξικόν που προέρχεται από τη λέξη τόξον.
Tοξικά συναισθήματα, τοξικές σχέσεις, τοξικό περιβάλλον, τοξική συμπεριφορά, τοξικoί άνθρωποι κλπ. έγιναν πολύ της μόδας στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα καθώς υπονοούν ότι υπάρχει μια κακή, σκοτεινή, αρρωστημένη κατάσταση που βρίσκεται ένα άτομο ή μια σχέση κ.ο.κ. που ενδεχομένως είναι αποτέλεσμα σύνθετων πολιτικών και κοινωνικών ή ψυχολογικών παραγόντων.
Ιδιαίτερα σε ιστολόγια με βαρύγδουπους τίτλους διαβάζουμε :" Έξι σημάδια ότι η σχέση σας είναι τοξική" και υποστηρίζουν πως ''Εάν βρίσκεστε να απολογείστε για την κακή συμπεριφορά του / της συντρόφου σας απέναντί σας, αν σας φέρεται άσχημα, αλλά τον / την πιστεύετε, όταν ορκίζεται πως θ' αλλάξει, εξετάστε το ενδεχόμενο να έχετε μία τοξική σχέση. Ορισμένα συναισθήματα, όπως είναι ο φόβος και το άγχος, βρίσκονται στη φύση του ανθρώπου καθώς είναι απαραίτητα για την επιβίωση του είδους. Όταν όμως τα συναισθήματα αυτά τίθενται εκτός ελέγχου, τότε μετατρέπονται στα πιο τοξικά συναισθήματα και δηλητηριάζουν την ευημερία μας. Στη γλώσσα της ψυχολογίας και της αυτοβελτίωσης ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιείται διαρκώς: το ίδιο και η έννοια της «τοξικότητας» και των «τοξικών» ανθρώπων και συμπεριφορών. ''
Είναι αλήθεια πως στην καθημερινότητα υπάρχουν περιγραφές για συμπεριφορές που είναι ενάντια στην διαφύλαξη μια ήρεμης και ισορροπημένης προσωπικής ή κοινής ζωής ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας και της ευρύτερης κοινωνίας. Από αυτή την διαπίστωση μέχρι τον χαρακτηρισμό τοξικός ο δρόμος είναι αδιέξοδος. Διότι με την κυριολεκτική σημασία δεν μπορεί να γίνεται λόγος για τοξικούς ανθρώπους. Στο δρόμο της ζωής θα συναντηθούμε με κάποιους που αδυνατούν να συνδιαμορφώσουν σχέσεις ουσιαστικές , υγιείς , σχέσεις αλληλοσεβασμού των ορίων και αυτοσεβασμού. Ο κάθε άνθρωπος προσδιορίζεται από τους στόχους και το σκοπό που έχει θέσει στη ζωή του. Το αυτεξούσιο της βουλήσεως υποδηλώνει την ελευθερία του κάθε προσώπου. Δηλώνει παράλληλα και την ανάληψη ευθύνης για την συμπεριφορά, τους τρόπους, την ουσία της συνύπαρξής του με τους άλλους, το "σχετίζεσθαι".
"Oνομάζουμε σχέση την ενεργητική μετοχή -μέθεξη στην ενεργούμενη ετερότητα του άλλου. Kαι η γνώση που προσπορίζει η σχέση είναι συνάρτηση της ελευθερίας που κατορθώνουμε από τις ορμέμφυτες αναγκαιότητες επιβολής στον άλλον, χρήσης του άλλου. H ελευθερία έχει τη δυναμική της ολοκληρίας που ποτέ δεν ολοκληρώνεται, της τελείωσης που ποτέ δεν τελειούται. Στη σχέση η ελευθερία από τον εγωκεντρισμό ξεκινάει από την ανιδιοτέλεια, περνάει στην αυταπάρνηση, κορυφώνεται στην αυτοπροσφορά. Kαι αυτοί οι «επαναβασμοί» αντιστοιχούν και σε πρόοδο στη γνώση."*
Καθένας μπορεί να φαντασθεί μια σκάλα προς την ολοκλήρωσή του κι όσο ανεβαίνει τόσο νιώθει τις αστοχίες του εαυτού του και του αγώνα του. Aισθάνεται την αδυναμία του διπλανού του, κατανοεί την έλλειψη αγώνα και γίνεται αναποτελεσματική κι η δική του μάχη για την ολοκλήρωσή του, όταν αποδιώχνει χαρακτηρίζοντας "τοξικό" το συνάνθρωπό του.
Η εποχή μας είναι δύσκολή κι όλοι διαπιστώνουμε πως η μεγάλη της δυσκολία βρίσκεται στην έλλειψη ενότητας. Εύκολα επιχειρείται διχασμός με κοινωνικό ή πολιτικό ή θρησκευτικό μανδύα. Ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι αποδυναμώνονται διότι "η ισχύς εν τη ενώσει",εκούσια ή ακούσια γίνονται έρμαια σε διαθέσεις επίβουλων εχθρών, όταν επαφίενται σε επιφανειακές θεωρήσεις χωρίς να εξετάζουν το πώς και το γιατί,χωρίς επίγνωση των πράξεων τους, χωρίς έστω μια ισχνή αυτογνωσία. Ας είμαστε πάντα σε πόλεμο με τα ελαττώματά μας, εν ειρήνη με τους γείτονες μας, και ας δίνουμε κάθε μέρα τον αγώνα μας να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι, γνωρίζοντας και προσεγγίζοντας με αγάπη για τον έτερο συνάνθρωπό μας , με ανοχή στα σφάλματά του, τα οποία μπορούν να δείχνουν τις δικές μας αδυναμίες και τις αδούλευτες σχέσεις με εμάς και τους άλλους.
Όχι, δεν υπάρχουν τοξικοί άνθρωποι! Αδύναμοι υπάρχουν, και δεν ωφελούμαστε καταδεικνύοντάς τους και διώχνοντάς τους από το κοινωνικό κι ευρύτερο γίγνεσθαι, προφυλάσσοντας δήθεν τον εαυτό μας από κακοτοπιές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου