Το χωριό Νυμφαίο (παλαιότερα Νιβέστα ή και Νεβέσκα) είναι ορεινός οικισμός (υψόμ. 1350) που έχει χαρακτηρισθεί «διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός». Υπάγεται στο Δήμο Αμυνταίου του Νομού Φλώρινας. Βρίσκεται στο νότιο άκρο του νομού, στις ανατολικές κλιτείς του όρους Βέρνου σε απόσταση 57 χλμ από την πόλη της Φλώρινας μέσω του οδικού άξονα Ξινού Νερού.Οι ταξιδιωτικοί οδηγοί το παρουσιάζουν ως ένα από τα δέκα ομορφότερα χωριά της Ευρώπης, ενώ στον παγκόσμιο διαγωνισμό της U.N.E.S.C.O. διεκδίκησε το Διεθνές Βραβείο Μελίνα Μερκούρη για την άριστη διαχείριση πολιτιστικού αποθέματος και φυσικού περιβάλλοντος.
Το Νυμφαίο οικίστηκε περί το 1385 από Βλάχους Οδίτες, δηλαδή λατινοφωνήσαντες αυτόχθονες Μακεδόνες, που επί 1.400 χρόνια φύλαγαν τη γειτονική Εγνατία Οδό και οι οποίοι κατέφυγαν τότε στα απρόσιτα βουνά ύστερα από σκληρές μάχες με τους Οθωμανούς. Αυτοί οι πολεμιστές οικιστές του Νυμφαίου συνθηκολόγησαν αργότερα υπό όρους. Έτσι παρέμειναν ένοπλοι και αυτοδιοικούμενοι, υπαγόμενοι απευθείας στη Βαλιντέ Σουλτάνα, δηλαδή τη μητέρα του Σουλτάνου, στην οποία πλήρωναν πολύ μειωμένους φόρους. Μέχρι τις αρχές του 17ου αιώνα ζούσαν κυρίως με ληστρικές επιδρομές στα τσιφλίκια του κάμπου. Περί το 1630 άρχισαν να επιδίδονται στην ασημουργία και ανέδειξαν το χωριό τους σε περιώνυμο κέντρο αργυροχρυσοχοΐας όλης της Μακεδονίας για τους υπόλοιπους τρεις αιώνες.
Κάθε ματιά και ένα "κλικ"....Περικλείεται από δάσος οξιάς και διασχίζεται από λιθόστρωτα μονοπάτια και πετρόκτιστα σπίτια. Τα τελευταία χρόνια με τη συμβολή σημαντικών ατόμων που κατάγονται από το χωριό, όπως ο πρόεδρός του Νικόλαος Μέρτζος και η οικογένεια Μπουτάρη έχει γίνει πόλος έλξης αξιόλογου τουρισμού.
Η αρχιτεκτονική διαμόρφωση του ίδιου του χωριού, το κάνει ιδανικό για ξεκούραστες βόλτες στα πεζοδρομημένα πλακόστρωτα, ξενάγηση στα… άδυτα του Αρκτούρο -για τον οποίο θα μιλήσουμε παρακάτω- και ενδιαφέροντα, νοερά ταξίδια στο παρελθόν και την ιστορία του μαγευτικού αυτού χωριού. Η επίσκεψή μας εκεί πραγματοποιήθηκε ένα από τα Σαββατοκύριακα του περασμένου μήνα και ενώ ο πρώιμος χειμερινός καιρός είχε φροντίσει να χρωματίσει το τοπίο με καταπράσινα, μολυβιά και χάλκινα από τις φουντωμένες οξιές χρώματα.
Νίκειος Σχολή............Ένα από τα σημαντικότερα κτίρια είναι η Νίκειος Σχολή, η οποία κτίστηκε το 1927. Η Σχολή λειτούργησε ως πρότυπο σχολείο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970, ενώ σήμερα λειτουργεί ως συνεδριακό κέντρο του Πανεπιστημίου της Δυτικής Μακεδονίας και της Κοινότητας.
Στο κτίριο στεγάζεται και η σπουδαία βιβλιοθήκη «Κώστας Δούδος», με σπάνια βιβλία και μόνιμες εκθέσεις φωτογραφιών, ενώ λειτουργούν οι μόνιμες εκθέσεις φωτογραφίας «Ενθύμια Νυμφαίου» και «Η εν Μοναστηρίω κοιμωμένη Ελληνοσύνη».
Το συνεδριακό κέντρο παραχωρείται για συνέδρια καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Το πανέμορφο ρολόι στην Νίκειο Σχολή!!Στην περιοχή έχουν δημιουργηθεί αρκετοί ξενώνες, όμως σχεδόν ποτέ δεν επαρκούν μια και η επισκεψιμότητα είναι μεγάλη. Στο χωριό επίσης υπάρχει και το μισογκρεμισμένο στρατηγείο του Παύλου Μελά, ενώ το παλιό σχολείο του χωριού, η Νίκειος Σχολή, δωρεά του Νυμφαιώτη Ιωάννη Ζαν Νίκου (1875-1930), η οποία δε λειτουργούσε για πολλά χρόνια λόγω έλλειψης μαθητών, αποτελεί πλέον Συνεδριακό κέντρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Τα στενά του πανέμορφου χωριού μες στο χιόνι..
Κατά τις σαρωτικές επιδρομές των Αλβανών, κατά τα τέλη του 18ου αιώνα μετά τα Ορλωφικά, το Νυμφαίο δέχτηκε πολλούς Βλάχους πρόσφυγες από τη Μοσχόπολη, τη Νικολίτσα, το Λινοτόπι και άλλα βλάχικα μέρη που καταστράφηκαν από τους επιδρομείς. Παράλληλα, ένας σημαντικός αριθμός κατοίκων του χωρίου μετακινήθηκε προς την ανατολική Μακεδονία, στα χωριά Άνω Πορόια, Κάτω Τζουμαγιά, Αλιστράτη, Νιγρίτα, στις Σέρρες και αλλού. Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821 σημαντική ήταν η προσφορά των κατοίκων του Νυμφαίου, όπως η οικογένεια του Μίχα Τσίρλη, που χρηματοδότησε τον αγώνα, του Νάκα, καθώς και τον αδερφών Αντώνιου και Βασίλειου Ζούρκου. Στο Μακεδονικό κίνημα του 1878 κατά της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, ιδιαίτερη μορφή του Νυμφαίου αναδείχτηκε ο οπλαρχηγός Βασίλειος Ζούρκας, που δρούσε έως τις περιοχές Βαρνούντα και Μοριχόβου. Κατά το Μακεδονικό Αγώνα, οι κάτοικοι πρωτοστάτησαν στις Ελληνικές προσπάθειες με κυριότερο αγωνιστή, τον οπλαρχηγό Δημήτριο Γκόλνα. Το Νυμφαίο ανέδειξε σημαντικούς ευεργέτες, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει ο Μίχας Τσίρλης.
Οι φήμες θέλουν το Νυμφαίο να είναι ένα από τα ομορφότερα χωριά της Ελλάδας –το δε περιοδικό Voyager διεξήγαγε και δημοψήφισμα που το αποδεικνύει. Οι ταξιδιωτικοί οδηγοί το παρουσιάζουν ως ένα από τα δέκα ομορφότερα χωριά της Ευρώπης, ενώ στον παγκόσμιο διαγωνισμό της Unesco διεκδικεί το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη για την άριστη διαχείριση πολιτιστικού αποθέματος και φυσικού περιβάλλοντος. Δεν μας αρέσει να ανακυκλώνουμε φήμες, όμως το σαββατοκύριακό μας εκεί ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Ο διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός του Νυμφαίου, σε υψόμετρο 1.350μ. στο ανατολικό Βίτσι του Νομού Φλώρινας, βρίσκεται σε ένα αλπικό τοπίο που κόβει την ανάσα. Η αμφιθεατρική του θέση στο βουνό δίνει στον επισκέπτη την δυνατότητα να αγναντεύει κάθε άκρη του χωριού, καθώς και το γύρω γεωφυσικό τοπίο με τις πλατιές λίμνες, όπως η Βεγορίτιδα, και τα καταπράσινα λιβάδια.
Η ιστορία Σύμφωνα με την «Βίβλο Φιλοξενίας» του χωριού (εκδ. Μίλητος), το Νυμφαίο κατοικήθηκε για πρώτη φορά περί το 1835 από Βλάχους Οδίτες, λατινόφωνους δηλαδή αυτόχθονες Μακεδόνες, οι οποίοι επί 1.400 χρόνια φυλούσαν την γειτονική Εγνατία Οδό και αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα απρόσιτα βουνά του Βίτσιου μετά από σκληρές μάχες με τους Οθωμανούς. Η πρώτη ονομασία που έδωσαν στο χωριό ήταν Νιβεάστα, λέξη που μάλλον προέρχεται από την φράση Ni vista που σημαίνει «αόρατο», λόγω της τοποθεσίας του. Οι πολυτάλαντοι και δαιμόνιοι Βλάχοι, υπαγόμενοι μεν στη Βαλιντέ Σουλτάνα (μητέρα του Σουλτάνου), στην οποία πλήρωναν φόρους, παρέμειναν ένοπλοι και αυτοδιοικούμενοι στο χωριό, ενώ μέχρι τον 17ο αιώνα ζούσαν με ληστρικές επιδρομές στα τσιφλίκια του κάμπου. Περί το 1630 οι κάτοικοι άρχισαν να επιδίδονται στην ασημουργία και φαίνεται πως η τέχνη τους αυτή παρέμεινε ανθηρή για τουλάχιστον τρεις αιώνες, κάνοντας το Νυμφαίο διάσημο κέντρο αργυροχρυσοχοΐας σε όλη την Μακεδονία.
Εκεί γεννήθηκαν και έζησαν βαθύπλουτοι διεθνείς έμποροι καπνού και βαμβακιού, ενώ ταυτόχρονα το χωριό υπήρξε πάντα ορμητήριο όλων των εθνικών αγώνων, αλλά και πατρίδα πολλών αγωνιστών, ευεργετών και επιστημόνων. Κατά την ακμή του, λοιπόν, το χωριό διέθετε υποδειγματικές υποδομές, πυκνή δόμηση και πλούσιο πολιτισμό. Η παρακμή, ωστόσο, ξεκίνησε από το 1930 και μετά, λόγω οικονομικών, κοινωνικών και τεχνολογικών μεταβολών που οδήγησαν στην διάσπαση της τοπικής και ευρύτερης αγοράς, ενώ οι δραματικοί πόλεμοι έως το 1949, σχεδόν ερήμωσαν το χωριό, διώχνοντας τους περισσότερους κατοίκους του στην διασπορά.
Την ιστορία αυτήν του χωριού μπορεί ο επισκέπτης να γνωρίσει μέσα από συγκλονιστικές φωτογραφίες-ντοκουμέντα από τις οικογένειες που έζησαν στο χωριό αλλά και από σημαντικά τοπία και μνημεία που εξελίχθηκαν με τα χρόνια στη Νίκειο Σχολή (φωτο). Πρόκειται για το αρχιτεκτονικό σήμα κατατεθέν του χωριού, το οποίο θα δείτε να δεσπόζει ανάμεσα στα πέτρινα σπίτια καθώς θα εισέρχεστε στο Νυμφαίο, δωρεά του μεγάλου καπνέμπορου Ζαν Νίκου το 1928. Το επιβλητικό κτίριο με τα εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία και το τεράστιο πέτρινο καμπαναριό στεγάζει σήμερα το συνεδριακό κέντρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ κάποιοι χώροι του κοσμούνται με φωτογραφικό υλικό, το οποίο είναι πρόθυμη να σας παρουσιάσει η υπεύθυνη του κτιρίου. Μην φύγετε από το Νυμφαίο αν δεν επισκεφθείτε τη Νίκειο Σχολή (οι μόνιμες εκθέσεις «Η εν Μοναστηρίω κοιμωμένη Ελληνοσύνη» και «Ενθύμια Νυμφαίου» είναι επισκέψιμες κάθε σαββατοκύριακο 11.00 με 14.00)
Ο ναός του προστάτη Αγίου Νικολάου, με τις καμπάνες του 1856 και 1862 από την Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό είναι ένας ακόμα λόγος. Κατά την επίσκεψή σας εκεί μπορείτε να κάνετε βόλτα στο επιβλητικό Πάρκο Άγριας Φύσης, μέσω του πέτρινου μονοπατιού που ξεκινά από το parking της κεντρικής εισόδου του οικισμού (για να βρεθείτε εκεί επικοινωνήστε πρώτα με τον φύλακα του πάρκου στο τηλ. 6977417886).Μπορείτε ακόμα να κάνετε ιππασία -ζητήστε πληροφορίες στα μαγαζιά γύρω από την μικρή πλατεία της Αγοράς-, να επισκεφθείτε το καταπληκτικό μαγαζάκι του αστικού συνεταιρισμού γυναικών Νυμφαίου «Η Νύμφη», όπου θα βρείτε σπιτικές λιχουδιές -γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, ζυμαρικά- καθώς και εργόχειρα, κοσμήματα, ξυλόγλυπτα και αναμνηστικά, και φυσικά να γνωρίσετε τον Αρκτούρο.
Εικόνα χειμώνα....Πραγματικού χειμώνα!!!
Το Νυμφαίο σήμερα Περικυκλωμένο από δάση οξιάς και καταπράσινη φύση, το Νυμφαίο σήμερα έχει την τύχη να αποτελεί έναν σημαντικότατο πόλο έλξης τουρισμού. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην συμβολή σημαντικών ανθρώπων με καταγωγή από το χωριό, όπως ο πρόεδρος του χωριού Νικόλαος Μέρτζος και η οικογένεια Μπουτάρη, οι οποίοι κυριολεκτικά το διέσωσαν από την εγκατάλειψη που το χαρακτήριζε μέχρι το 1980. Η σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά του χωριού και το μοναδικό φυσικό περιβάλλον ήταν τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίστηκαν ή αναστηλώθηκαν τα παραδοσιακά πέτρινα σπίτια του με τις τσίγκινες σκεπές, τα καλντερίμια, οι ξενώνες και τα μαγαζιά του και φυσικά το καταφύγιο του Αρκτούρου, στο οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω.
Κατεβαίνοντας προς τον Αρκτούρο....
ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ ΝΥΜΦΑΙΟ.
Στον Αρκτούρο θα βρεθείτε από το ανατολικό parking του χωριού, διανύοντας για περίπου δέκα με δεκαπέντε λεπτά ένα πέτρινο μονοπάτι στο οποίο οι αντικριστές οξιές που γέρνουν για να αγκαλιάσουν η μία την άλλη δημιουργούν ένα φυσικό χρυσαφί από τις ακτίδες του ήλιου τούνελ, ένα ρομαντικό μονοπάτι που δεν θες να τελειώσει ποτέ. Στο τέλος του, όμως, περιμένει ένας άλλος μαγικός κόσμος, αυτός της άγριας φύσης, όπως τον δημιούργησε το Περιβαλλοντικό Κέντρο Αρκτούρου
Στην περιοχή δραστηριοποιείται η οργάνωση του Αρκτούρου με ένα περιβαλλοντικό κέντρο ενημέρωσης για την καφέ αρκούδα και τον λύκο ενάμισι χιλιόμετρο έξω από το χωρίο. Στις εγκαταστάσεις αυτές φιλοξενούνται 13 αρκούδες, οι οποίες έχουν κατασχεθεί από αρκουδιάρηδες και ζωολογικούς κήπους, και αρκετοί λύκοι αντίστοιχα —ζώα για τα οποία θεωρείται αδύνατη η επανένταξη τους στο φυσικό περιβάλλον. Το κέντρο ενημέρωσης είναι ανοιχτό για το κοινό (έναντι συμβολικού εισιτηρίου) τους περισσότερους μήνες του έτους!!................το κιόσκι του Αρκτουρου....από κάτω οι αρκούδες,από πάνω εμείς με το ζουμ!! —
Το μικρό ξύλινο περίπτερο του Κέντρου βρίσκεται μία ομάδα εθελοντών, η οποία οργανώνει τους επισκέπτες σε ομάδες και τους κατευθύνει στα εξήντα περίπου στρέμματα δάσους, μέσα στα οποία ζουν ελεύθερες αλλά προστατευμένες δεκατρείς αρκούδες, δώδεκα καφέ και μία μαύρη, ο Γιώργος από την Αμερική (φωτο). Πριν την βόλτα μας στο δάσος του καταφυγίου, ένας υπεύθυνος ξεναγός της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Αρκτούρος μας μίλησε για τις αρκούδες αυτές, για το πώς οι περισσότερες περισώθηκαν από κατάσταση αιχμαλωσίας, η οποία τους άφησε συμπτώματα «στερεοτυπικής συμπεριφοράς» (ένα είδος αυτισμού για τα ζώα), για το πώς φροντίζονται μέσα στο καταφύγιο, για το γεγονός ότι είναι στειρωμένες καθώς δεν είναι σε θέση να μεγαλώσουν τα μικρά τους και για το ότι κάποια στιγμή, αν σταματήσουν να έρχονται άλλες πρώην αιχμάλωτες αρκούδες, το καταφύγιο θα κλείσει.
Η -έστω και μακρινή- επαφή μας με τα άγρια αυτά ζώα ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία, την οποία συστήνω σε όλους, μικρούς και μεγάλους, ενώ αξίζει να αναφερθεί η εξαιρετική δουλειά που κάνει το προσωπικό του Περιβαλλοντικού Κέντρου, τόσο όσον αφορά στην ενημέρωση του κοινού, όσο και στην προστασία της καφέ αρκούδας. (Το Περιβαλλοντικό Κέντρο Αρκτούρος λειτουργεί όλον τον χρόνο, καθημερινά εκτός Τετάρτης, από τις 10.00 το πρωί έως τις 17.00 το απόγευμα, ενώ το εισιτήριο για την ξενάγηση είναι 5 ευρώ. Τον χειμώνα, ωστόσο, οι αρκούδες… κοιμούνται
Επιστροφή στο χωριό
Η κορυφή Ασκιο ξεπροβάλλει απέναντι..
Η λίμνη Χειμαδίτιδα κάτω από το το όρος Βίτσι που βρίσκεται χτισμένο το παραμυθένιο Νυμφαίο!!
πηγή πληροφοριών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου