Γιάννης Δημάκης ""ΑΡΚΑΔΙΑ... Η γη των Θαυμάτων και το Αρκαδικό ιδεώδες "

Εύανδρο Αρκαδία, πατρίδα του Αρχιστράτηγου Κολοκοτρώνη, αλλά και του στοχαστή και μεταρρυθμιστή  Αλέξανδρου Παπαναστασίου, πατρίδα του Τουρκοφάγου Νικηταρά αλλά και του Ειρηνιστή Λαμπράκη, πατρίδα διακεκριμένων επιστημόνων, ευαίσθητων καλλιτεχνών αλλά και την πατρίδα απλών πλην στοχασμένων ανθρώπων, των "Στρατοκόπων του Μαινάλου", διψασμένων για νερό, γνώση και ελευθερία.

Από τους Αρχαιότατους χρόνους η Αρκαδία θεωρείτο κάτι το ξεχωριστό ΑΡΚΑΔΙΗΝ ΜΕ ΑΙΤΕΙΣ, ΜΕΓΑ Μ'ΑΙΤΕΙΣ, ΟΥ ΤΟΙ ΔΩΣΩ, τονίζει στο Χρησμό της η Πυθία των Δελφών, ενώ ο Δημοσθένης λέει για τους κατοίκους της τους αυτόχθονες "ισόθεους"Αρκάδες "ΑΡΜΟΖΕΙ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΡΚΑΔΑΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΟΦΡΟΝΩΣΙΝ ΕΠΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ".

            Η Αρκαδία υμνήθηκε ως η Χώρα του Αληθινού και του Αγαθού.Αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για  σημαντικούς καλλιτέχνες σε ολόκληρη την Ευρώπη  όπως ο Βιργίλιος,  ο Γκαίτε, ο Σίλλερ, ο Πουσσέν, για τους οποίους ήταν μεγάλο καύχημα να δηλώνουν "Κι εγώ γεννήθηκα στην Αρκαδία" (ET INARCADIA EGO).

            Η Αρκαδία, γνωστότερη ως πατρίδα του τραγοπόδαρου Θεού Πάνα και της Αρτέμιδας,είναι η χώρα που γέννησε τους επιφανέστερους των θεών: ο Ζεύς, ο Ερμής η Ηρα.

            Στην Αρκαδία όμως γεννήθηκε και ο Θεός της Υγείας, ο Ασκληπειός...................

                                                         Αφροδίτη-Πάνας-Ερωτας

Όποιος έχει ταξιδέψει γνωρίζει πως κάθε τόπος είναι, κατά βάθος, εκείνο που καθένας μπορεί να προβάλει πάνω του, και εκείνη η απότομη πράσινη κοιλάδα που ξεδιπλωνόταν μπροστά στα μάτια μου ήταν ένας τόπος στον οποίον ήδη είχα ταξιδέψει πολλές φορές καβάλα στις ράχες των βιβλίων. Αναρωτήθηκα τότε τι με είχε οδηγήσει ως εκεί, πώς είχα αναγνωρίσει εκείνο το τοπίο. Κατόπιν, ενώ με πλημμύριζαν φευγαλέες και συγκινησιακές απαντήσεις, μου γεννήθηκε ένα νέο ερώτημα και μια πρόκληση: πλέον δεν αναρωτιόμουν τι με είχε φέρει ως εκεί, αλλά ως πού μπορούσα να φτάσω με αφορμή εκείνη την πρώτη συνάντηση με την Αρκαδία.

Για περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια αιματηρών πολέμων, κατάφωρης αδικίας και κατάχρησης εξουσίας, ποτέ δεν έλειψαν ποιητικές φωνές που διατηρούσαν ζωντανό στον πολιτισμό μας το ειλικρινές κάλεσμα στην αρμονία και την απλότητα της αρχαίας βουκολικής. Δεν είναι εύκολο να προσδιορίσει κανείς πότε γεννήθηκε αυτό το όνειρο, αλλά με αρχή το έργο του Λατίνου ποιητή Βιργίλιου, απέκτησε για πάντα το όνομα Αρκαδία. Η Αρκαδία, πέρα από μια ιστορική και σύγχρονη περιοχή, είναι ένα εύηχο όνομα που θριάμβευσε στον πολιτισμό μας σαν αναπόληση της ειρήνης, της αθωότητας, της αρμονίας, της φύσης, της χαράς της ζωής, της ελευθερίας στον έρωτα, της ευαισθησίας, της απλότητας, του μέτρου και της επιστροφής στην ουσία. Η Αρκαδία είναι το αμυδρό και υποβλητικό πορτραίτο ενός τόπου απ' όπου ο άνθρωπος δε νιώθει ξεριζωμένος.

                                                                                 ΑΡΚΑΔΙΑ-ΧΑΙΡΕ

 Στους χρόνους του Βιργίλιου, η Αρκαδία γίνεται ένα με τους μακρινούς απόηχους της Χρυσής Εποχής· στο έργο των Λατίνων ελεγειακών, διεκδικεί την ιδέα του έρωτα σαν το αληθινό νόημα της ζωής· στις αρχές του χριστιανισμού, γονιμοποιεί με παγανιστική γοητεία τις πρώτες λογοτεχνικές προσπάθειες της νέας εποχής.

Καθ' όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η Αρκαδία περνά μισοκρυμμένη στη σκιά του βιβλικού Παραδείσου και μεταλαμπαδεύει την ουσία της καθώς και τα βουκολικά χαρακτηριστικά της στο μοτίβο του locus amoenus, του τερπνού τόπου. Στα πρώτα βήματα της Αναγέννησης, ενισχύει σθεναρά την εκ νέου ανακάλυψη της Ελλάδας·

Nicolas Poussin, Οι ποιμένες της Αρκαδίας (Et in Arcadia ego), 1637-1640

Ποιητές σαν το Βιργίλιο και τον Γκαίτε και ζωγράφοι σαν τον Πουσέν και τους Προραφαηλίτες, έχουν καταπιαστεί με την Αρκαδία. Κάθε μουσουργός που σέβεται τον εαυτό του έχει γράψει ένα έργο εμπνευσμένο από την Αρκαδία. Οι περιηγητές δεν μπορούσαν να λάβουν αυτόν τον τίτλο, αυτήν την ιδιότητα, αν δεν εξερευνούσαν την Αρκαδία. Βασιλείς όπως οι Καρλομάγνοι και πάπες και πριγκίπισσες θέλησαν να γενεαλογηθούν Αρκάδες. Άνθρωποι όπως ο Μπάυρον και ο Θερβάντες θυσίασαν τη ζωή τους ή την υγεία τους στην επανάσταση, φλογωμένοι από ένα και μόνο πάθος: το αρκαδικό ιδεώδες.

«Οι θρόνοι μετατρέπονται σε πυκνά δάση˙

ας είναι η ευτυχία μας αρκαδικά ελεύθερη!»

 Γκαίτε, Φάουστ ΙΙ, 3 (9572-3)

Τι είναι αρκαδικό ιδεώδες; Στην πιο πάνδημη μορφή του είναι μια αναπόληση της αθώας ζωής, του ποιμενικού παραδείσου. Είναι μια νοσταλγία για τις αγνές αξίες της φυσικής ζωής, για την παράδοση άνευ όρων στον κύκλιο χορό του χρόνου. Είναι ένας φόρος τιμής στο αρκαδικό μέτρο που δεν επιτρέπει στα ανθρώπινα να επιβληθούν στη φύση. Για τους αναζητητές που έχουν κάποια κλειδιά, το αρκαδικό ιδεώδες είναι ένας κόσμος Δύναμης και Γνώσης.

Με αφετηρία την Ιταλία του 16ου αιώνα, η Αρκαδία κατακτά τις λογοτεχνίες της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Αγγλίας· με βάση αυτόν τον θρίαμβο, εμπνέει τη γένεση της τοπιογραφίας, τη γένεση της όπερας, προσφέρει εικόνες στη μυστικιστική έκφραση, ανοίγει στη Νεοελληνική γλώσσα το δρόμο προς την αναγεννησιακή παράδοση και δίνει πνοή στα πρώτα έργα της γερμανικής, ολλανδικής και πολωνικής λογοτεχνίας.

Ενώ δοξάζει το ανθρώπινο σώμα στα πρώτα ζωγραφικά έργα με θέμα το γυμνό, η Αρκαδία χρησιμεύει ως αλληγορία ή μάσκα στον περίπλοκο κόσμο του παλατιού και προσφέρει καταφύγιο ενάντια στον αυξανόμενο θρησκευτικό φανατισμό. Στις φωνές των πιο ευαίσθητων ποιητών, τραγουδά σαν άλλοτε τον πόνο για τον χαμό αγαπημένων προσώπων· στα χέρια φιλοσόφων, ζωγράφων και αλχημιστών, μετατρέπεται σε ένα σκοτεινό και απόκρυφο σύμβολο: ET IN ARCADIA EGO.

Αργότερα, σε έναν κόσμο κουρασμένο από την υπερβολή του Μπαρόκ, η Αρκαδία διεκδικεί ξανά την αρμονία του κλασικισμού· σε μια εποχή διαφωτιστών που αναζητά τον επαναπροσδιορισμό της κοινωνίας, η Αρκαδία υπενθυμίζει και πάλι την πηγαία καλοσύνη του ανθρώπου.

                                                        NymphsPOUSSIN, Nicolas bacchinal

Στην Αρκαδία η ζωή είναι μια πολύ παλιά ιστορία. Οι μύθοι επιμένουν πως εδώ γεννήθηκε η ζωή. Οι Ρωμαίοι για να εκφράσουν τον θαυμασμό τους την είπαν Arca Deorum, Κιβωτό του Θεού. Η αναγέννηση κωδικοποίησε το αρκαδικό μυστικό στην αινιγματική φράση ET IN ARCADIA EGO – Ήμουν Κι Εγώ Στην Αρκαδία. Η μυστική παράδοση πήρε αυτήν τη φράση, την αναγραμμάτισε και την έκανε ακόμα πιο αινιγματική: I TENGO ARCANA DEI. Πράγματι, είναι απόλυτος αναγραμματισμός. Και σημαίνει, αν είναι δυνατόν: Κρατώ Τα Μυστικά Του Θεού.

Η Αρκαδία είναι μια από τις έννοιες που προσέδωσαν και εξακολουθούν να προσδίδουν πολιτιστική συνάφεια στην Ευρώπη, και η Ελλάδα έχει στην Αρκαδία έναν ανεκμετάλλευτο πλούτο, έναν πόλο ανάπτυξης για το παρόν και το μέλλον. Σήμερα, πάρα πολλοί τόποι εντρυφούν στο παρελθόν τους σε αναζήτηση ιστορικών επιχειρημάτων ως εχέγγυο για την ταυτότητά τους, καθώς και για την πρόσδοση κύρους στις πρωτοβουλίες τους. Και τι δεν θα έδιναν άλλες περιοχές του κόσμου για να απηχεί το όνομά τους στον πολιτισμό όπως απηχεί της Αρκαδίας και να υποβάλλει στον πολιτισμό τις ιδέες και τις αξίες που υποβάλλει το όνομα της Αρκαδίας! Μια γαλλική επιχείρηση εγκατεστημένη στα Πυρηναία κάνει έρευνες με ιατρικά και αρωματικά φυτά και εμπορεύεται τα προϊόντα της ανά τον κόσμο χρησιμοποιώντας το όνομα της Αρκαδίας. Ενα ξενοδοχείο στις ελβετικές Άλπεις προσφέρει στους πελάτες του ένα αρμονικό ησυχαστήριο σε φυσικά τοπία με το όνομα Nov/Arcadia. Ενα αμερικανικό πανεπιστήμιο υιοθετεί το όνομα της Αρκαδίας για να προσδώσει κύρος στις ανθρωπιστικές σπουδές του, γιατί η πραγματική Αρκαδία δεν μπορεί να είναι έδρα ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος για την καλλιέργεια και τη διάδοση της ανεκτίμητης ελληνικής κληρονομιάς;

                                                         Αρκαδία , Thomas Eakins (1844 - 1916)

Σε όλους τους αιώνες έφτασαν εδώ από πολύ, πολύ μακριά, φωτισμένοι άνθρωποι για να κατανοήσουν αυτά τα μυστικά του Θεού. Για να βαπτιστούν μέσα στο αρκαδικό ιδεώδες. Θέλησαν να βρεθούν εδώ για να καταλάβουν το νόημα της ζωής έτσι όπως το ερμηνεύει η Αρκαδία. Ήρθαν να μπουν μέσα σε αυτό το ρεύμα της δύναμης που κάνει την Αρκαδία έναν τόπο πέρα από τους τόπος, μια γη πέρα από τη γη. Η Αρκαδία, όπως όλα τα θαύματα, δεν εξηγείται. Βιώνεται.

                                           Αρκαδια ΠΑΝΑΣ ΚΑΙ ΔΑΦΝΗΣ, ΝΑΠΟΛΗ

..................................................................

Ω Αρκάδια αμόλευτη, αδάμαστη Αρκαδία,
που είδα το φως και θα σε υμνήσω πρέπει τώρα εδώ
με του Πινδάρου τη φωνή, Μητέρα του Αρκαδία,
μέσα μου αγάλλου, αφού τερπνά τραγούδια τραγουδώ.>/p>

Μέσα αγάλλου, χώρα μου με τα ψηλά βουνά Σου
τα χιονισμένα, είσαι η ψυχή που μέσα μου γελά,
δεν έχω φαίνεται άλληνε χαρά, ‘πο τη χαρά Σου
μου φτάνει, κι η θυσία μου στους θεούς μοσκοβολά.

Γιάννης Μαιναλιώτης

ΠΗΓΕΣ....
http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/arcadia-hist/topics/evdaimon_arcadia.html
http://kykeon.ning.com/forum/topics/2937592:Topic:138421
http://www.panarcadians.com.au/?page_id=662&lang=el

Μου αρ