Παρασκευή 13 Ιουλίου 2018

Κώστας Καρυωτάκης: «Να γινόμουν θάλασσα»


Πρέβεζα. Φωτο: Γιάννης Βέλλης

Η θάλασσα με τρελαίνει, μακάρι να πέθαινα, να γινόμουν θάλασσα. Ό,τι δεν ζει, καλύτερα να φεύγει, με οποιοδήποτε τρόπο. Όλες οι ώρες του θανάτου, ίδιες φαίνονται. Μπλέχτηκα, έγινα ένα μαζί του, μα είμαι ακόμα εδώ. Τιμωρός, τιμωρημένος ενός Καρυωτάκη, που έρχεται, φεύγει, χάνεται, γυρίζει, επιμένει, αφήνεται. Πόσο όμορφα τα πράγματα, που δεν συλλογίζονται το καλό ή το κακό, του κόσμου που γυρίζει. Θέλω να προσέξω την Πρέβεζα, τη θάλασσα, τους ήχους, τη μυρωδιά του ανέμου, δεν με αφήνουν. Παγιδεύτηκα. Δεν με καταλαβαίνουν, δεν τους γνωρίζω, δεν δίνουν χρόνο στον δικό μου τελειωμένο. Πώς έφτασα εδώ, γιατί είμαι εδώ, τι περιμένω;

Θάνατος είναι οι κάργες που χτυπιούνται
στους μαύρους τοίχους και τα κεραμίδια,
θάνατος οι γυναίκες, που αγαπιούνται
καθώς να καθαρίζουνε κρεμμύδια.

Θάνατος οι λεροί, ασήμαντοι δρόμοι
με τα λαμπρά, μεγάλα ονόματά τους,
ο ελαιώνας, γύρω η θάλασσα, κι ακόμη
ο ήλιος, θάνατος μες στους θανάτους.

Θάνατος ο αστυνόμος που διπλώνει
για να ζυγίσει μια «ελλιπή» μερίδα,
θάνατος τα ζουμπούλια στο μπαλκόνι,
κι ο δάσκαλος με την εφημερίδα.

Βάσις, Φρουρά, Εξηκονταρχία Πρεβέζης.
Την Κυριακή θ’ ακούσουμε την μπάντα.
Επήρα ένα βιβλιάριο Τραπέζης
πρώτη κατάθεσις δραχμαί τριάντα.

Περπατώντας αργά στην προκυμαία,
«Υπάρχω;» λες, κ’ ύστερα «δεν υπάρχεις!»
Φτάνει το πλοίο. Υψωμένη σημαία.
Ίσως έρχεται ο Κύριος Νομάρχης.

Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους
αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία…
Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,
θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία.

Κώστας Καρυωτάκης

Προσπαθείς να φύγεις, μισώντας ό,τι γυρίζει και σε περιεργάζεται. Ακόμα και τη θάλασσα αποφεύγεις να κοιτάς, μη σε πλανέψει όταν σταθείς απέναντι, λάγνος μαζί της, ονειροπόλος. Πρέπει να πεθάνει κάθετι όμορφο, είναι αναγκαίο, το ξέρω, για να μπορέσεις να περάσεις ευκολότερα απέναντι. Το ταξίδι δεν θέλει εικόνες, νοσταλγίες, αγάπες. Μόνος, απόλυτα μόνος! Ελεύθερος, περισσότερο από ποτέ.

Ἀπ᾿ ὅλα θέλω ἐλεύτερος
νὰ πλέω στὰ χάη τοῦ κόσμου.
Ἂν ἕνας φίλος μοῦ ῾μεινε,
νὰ φύγει, νὰ περάσει.
Κι ὅταν ζητήσει ὁ θάνατος
τὰ πλούτη πὄχω μάσει,
σένα, πικρία μου ἀπέραντη,
μονάχο νά ῾χω βιός μου.

Κώστας Καρυωτάκης

Θα βρω το κουράγιο, θα περάσω στην άλλη πλευρά. Ο δρόμος, πάντα ανοικτός, μα με πάει αλλού. Θα σταματήσω, θα κοιτάξω για τελευταία φορά, περισσότερο δυνατός, περισσότερο ξένος από ποτέ. Δεν θα λείψω, δεν θα ξαναδώσω παρουσίες, δεν θα κρίνω τις αδυναμίες που πατάω, δεν θα χλευάσω το σύμπαν που μας περιφρονεί, σαν τους κόκκους της άμμου που πατάμε. Θα λείπω, δια παντός. Το καταλάβατε; Η θάλασσα, ειρωνικά θα στέκει όμορφη, ξεχωριστή, παίζοντας με τα μάτια σας, την καρδιά σας, το μυαλό σας. Χωρίς Καρυωτάκη, πια.

Όταν κατέβουμε τη σκάλα τι θα πούμε
στους ίσκιους που θα μας υποδεχτούνε,
αυστηροί, γνώριμοι, αόριστοι φίλοι,
μ’ ένα χαμόγελο στ’ ανύπαρκτα τους χείλη;

Τουλάχιστον δωπέρα είμαστε μόνοι.
Περνάει η μέρα μας, η άλλη ξημερώνει,
και μες στα μάτια μας διατηρούμε ακόμα
κάτι που δίνει στα πράγμα χρώμα.

Αλλά εκεί κάτου τι να πούμε, πού να πάμε;
Αναγκαστικά ένας τον άλλον θα κοιτάμε,
με κομμένα τα χέρια στους αγκώνες,
ασάλευτοι σαν πρόσωπα σε εικόνες.

Αν έρθει κανείς την πλάκα μας να χτυπήσει,
θα φαντάζεται πως έχουμε ζήσει.
Αν πάρει ένα τριαντάφυλλο ή αφήσει χάμου,
το τριαντάφυλλο θα ‘ναι της άμμου.

Κι αν ποτέ στα νύχια μας ανασηκωθούμε,
τις βίλες του Posilipo θα ιδούμε,
Κύριε, Κύριε, και το τερραίν του Παραδείσου
όπου θα παίζουν cricket οι οπαδοί Σου.

Κώστας Καρυωτάκης

Φθορά, η αισιοδοξία που σε ταπεινώνει, αδυναμία. Δεν επέτρεψα ποτέ στους στίχους μου να μακρηγορούν, δίνοντας αόριστες ελπίδες. Ξεγέλασα τον πόνο, ανοίγοντας πληγές να στέκονται στο φως, να καίγονται για την απουσία από τις ματαιότητες των ονείρων, όσων σκοτώνονται στα ξημερώματα. Δεν θέλω σωτηρία, απαλλαγή καθηκόντων απαιτώ, για το τέλος επιμένω.

Ας υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει
στο μαύρο αδιέξοδο, στην άβυσσο του νου.
Ας υποθέσουμε πως ήρθανε τα δάση
μ’ αυτοκρατορικήν εξάρτηση πρωινού
θριάμβου, με πουλιά, με το φως τ’ ουρανού,
και με τον ήλιο όπου θα τα διαπεράσει.
Ας υποθέσουμε πως είμαστε κει πέρα,
σε χώρες άγνωστες, της δύσης, του βορρά,
ενώ πετούμε το παλτό μας στον αέρα,
οι ξένοι βλέπουνε περίεργα, σοβαρά.
Για να μας δεχθεί κάποια λαίδη τρυφερά,
έδιωξε τους υπηρέτες της ολημέρα.
Ας υποθέσουμε πως του καπέλου ο γύρος
άξαφνα εφάρδυνε, μα εστένεψαν, κολλούν,
τα παντελόνια μας και, με του πτερνιστήρος
το πρόσταγμα, χιλιάδες άλογα κινούν.
Πηγαίνουμε — σημαίες στον άνεμο χτυπούν —
ήρωες σταυροφόροι, σωτήρες του Σωτήρος.
Ας υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει
από εκατό δρόμους, στα όρια της σιγής,
κι ας τραγουδήσουμε, — το τραγούδι να μοιάσει
νικητήριο σάλπισμα, ξέσπασμα κραυγής —
τους πυρρούς δαίμονες, στα έγκατα της γης,
και, ψηλά, τους ανθρώπους να διασκεδάσει. 

Κώστας Καρυωτάκης




Πρέβεζα. Φωτο: Γιάννης Βέλλης

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ. 90 χρόνια μετά στην ΠΡΕΒΕΖΑ

Με αφορμή τη συμπλήρωση 90 ετών από το θάνατο του μεγάλου ποιητή Κώστα Καρυωτάκη, στην Πρέβεζα, προχώρησα στη σύνθεση μιας τριλογίας, ώστε μέσα από τη λογοτεχνική απόδοση στιγμών του ποιητή & επιλογή ποιημάτων του, να πλησιάσει ο αναγνώστης την ψυχολογία του Καρυωτάκη, στις τελευταίες στιγμές του, καθώς και το στοιχείο της απώλειας. Μιας απώλειας, που στέρησε τον λογοτεχνικό κόσμο από τη συνέχεια του σημαντικού έργου του. Ενός έργου, που επηρέασε θετικά την ελληνική και διεθνή λογοτεχνία.
Γιάννης Βέλλης
Γενικός Γραμματέας της
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ
Ιδρυτής της
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΚΑΛΩΝ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ
ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
Τακτικό μέλος της
ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ


ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ 

Σάββατο 14 Ιουλίου, ώρα 19.30 Πολιτιστικό Κέντρο (πρώην ΟΑΣΗ)
"Καρυωτακική οδοποιϊα" από την λογοτέχνη κ. Ρούλα Γαλάνη και τον φιλόλογο - ερευνητή κ. Κοσμά Κοψάρη.
Πέμπτη 19 Ιουλίου, ώρα 20.00 μ.μ. Οδός Δαρδανελίων πλατεία Καρυωτάκη
Παρουσιάσεις έργων των μαθητών της φιλολόγου κ. Σ. Γεωργοκίτσου
Ομιλία κ. Α.Αναστασόπουλου, Επίτιμου Προέδρου Περιηγητικής Λέσχης.
Παρασκευή 20 Ιουλίου, ώρα 20.00 μ.μ. Ναυτικό Μουσείο
Ομιλία από την καθηγήτρια νεοελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθήνας κ. Χριστίνα Ντούνια 
Απαγγελίες ποιημάτων από τον Πρεβεζάνο ηθοποιό κ. Κων/νο Κορωναίο.
Ομιλία από τον ποιητή, φιλόλογο - ερευνητή Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Τάσο Μαρκάτο. 
Τραγούδι από την καθηγήτρια μονωδίας του Δημοτικού Ωδείου Πρέβεζας κ. Μαριάννα Τζαφέρη και τον Πρεβεζάνο μουσικό κ. Β. Τζίμα.
Κυριακή 22 Ιουλίου, ώρα 20.00 μ.μ. πλατεία Δικαστηρίων
Ομιλίες από τον κ. Γιάννη Βέλλη, Γεν. Γραμματέα της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και τακτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών & από την κ. Αλεξάνδρα Κωστάκη, εκπαιδευτικό και συγγραφέα.
Συναυλία από Πρεβεζάνους Μουσικούς.









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου