Homo Universalis: ΣΥΡΡΑΚΟ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΓΚΑΝΑ

Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2017

ΣΥΡΡΑΚΟ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΓΚΑΝΑ

Από τα ωραιότερα ηπειρώτικα χωριά. Είναι χτισμένο σε μία πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.150 μέτρων και στέκεται (κρέμεται πιο σωστά…) πάνω από την χαράδρα του ποταμού Χρούσια, παραπόταμου του Καλαρρύτικου και απέναντι του αντικρίζει τα Τζουμέρκα. Όσοι έχουν υψοφοβία θα πρέπει να το σκεφτούν αφού η διαδρομή είναι μοναδική σε ανεβοκατέβασμα στην Ελλάδα και ο δρόμος αρκετά στενός...

Το Συρράκο χτίστηκε περίπου τον 15ο αιώνα μ.Χ. από Βλαχόφωνους πληθυσμούς. Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας αποτέλεσε πρωτεύουσα της αυτοδιοίκητης ορεινής κοινότητας του Μαλακασίου, η οποία περιλάμβανε ορεινά χωριά στα όρια των σημερινών νομών Ιωαννίνων και Τρικάλων. Την περίοδο αυτή γνώρισε σημαντική οικονομική ανάπτυξη χάρη στα μεγάλα κοπάδια γιδοπροβάτων, στο εμπόριο και στην αργυροχρυσοχοΐα που διαδόθηκε στο χωριό από τους γειτονικούς Καλαρρύτες.

Το Συρράκο πήρε το όνομά του από τη βλάχικη λέξη seraco που σημαίνει φτωχός και άγονος. Πράγματι, αν προσέξει κανείς θα διαπιστώσει ότι όλα τα γύρω υψώματα είναι γυμνά και πετρώδη, απουσιάζει εντελώς το δάσος. Αυτό βέβαια δεν οφείλεται σε κάποια πυρκαγιά αλλά στην υπερβόσκηση. Πριν 100 χρόνια λέγεται ότι ζούσαν περίπου 3.500 άνθρωποι στο χωριό, οι οποίοι εκτός από ξακουστοί πετράδες, χτιστάδες, ραφτάδες και έμποροι ήταν και κτηνοτρόφοι. Περίπου 400 τσομπαναραίοι έβοσκαν γύρω στα 60.000 αιγοπρόβατα

Στο Συρράκο δεν επιτρέπονται μηχανοκίνητα οχήματα με αποτέλεσμα να διατηρείται άθικτο το παραδοσιακό του χρώμα. Η είσοδος οχημάτων επιτρέπεται μέχρι την είσοδο του χωριού, οπού ένα πέτρινο γεφύρι συνδέει το χωριό με τον σύγχρονο δρόμο.

Διατηρεί αναλλοίωτη την παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική με τα πετρόχτιστα σπίτια, με στέγες από σχιστόλιθο. Μαζί με τους γειτονικούς Καλαρρύτες είναι τα μόνα χωριά που διατηρούν αυτή την αρχιτεκτονική στα νότια του νομού Ιωαννίνων, κάτι που είναι πιο συνηθισμένο στα βόρεια του νομού στην περιοχή των Ζαγοροχωρίων. Πολλά οικήματα είναι μεγάλα και πλούσια, κάτι που μαρτυρά την οικονομική άνθηση του Συρράκου στο παρελθόν. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το παλιό πέτρινο, τριώροφο σχολείο, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο κτίσμα του χωριού.

Ανάμεσα στα πέτρινα κτίσματα ξεχωρίζει το παλιό πέτρινο, τριώροφο σχολείο, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο κτίσμα του χωριού, που σήμερα είναι παραδοσιακό ξενοδοχείο - ξενώνας

Είσοδος του ξενώνα...

Δωμάτια του ξενώνα με λιτή παραδοσιακή επίπλωση

Εσωτερικό του ξενώνα...

Το Συρράκο συμμετείχε στην την επανάσταση του 1821 με αρχηγό τον Ιωάννη Κωλέττη ο οποίος υπήρξε και ο πρώτος συνταγματικός πρωθυπουργός, και μαζί με τους γειτονικούς Καλαρρύτες ήταν τα μοναδικά χωριά της Ηπείρου που συμμετείχαν στην επανάσταση κατά τον πρώτο χρόνο της. Η επανάσταση στην περιοχή καταπνίγηκε γρήγορα από δυνάμεις του Χουρσίτ Πασά και το χωριό κάηκε ολοσχερώς. Ξαναχτίστηκε στο διάστημα 1825-1828 και τα επόμενα χρόνια απέκτησε πάλι οικονομική δύναμη

Ο ποιητής και αγωνιστής του 1821, Γεώργιος Ζαλοκώστας.

Κώστας Κρυστάλλης ο επονομαζόμενος και «τραγουδιστής του χωριού και της στάνης», ο ποιητής που ύμνησε, με την ειδυλλιακή του ποίηση, όσο κανένας άλλος τα λεβέντικα βουνά και τη ζωή της υπαίθρου ..

Ο Κώστας Κρυστάλλης εργάστηκε ως στοιχειοθέτης σε τυπογραφείο στην Αθήνα και υπήρξε συντάκτης του περιοδικού «Εβδομάς» και λημματογράφος στην εγκυκλοπαίδεια «Μπαρτ και Μπεκ» και τέλος ως υπάλληλος στα εκδοτήρια των Σιδηροδρόμων Πελοποννήσου. Η μόνη του χαρά ήταν η μελέτη και η ποίηση και κάνοντας που και που καμιά εκδρομή στην Πεντέλη, στην Πάρνηθα ή στον Υμηττό, θυμόταν την «Πίνδο του» και τη βουνίσια ζωή, που είχε γίνει o μυστικός καημός του.

Θέλω η βρυσούλα η ρεματιά,

παλιές γλυκές μου αγάπες,

να μου προσφέρουν γιατρικό

τ' αθάνατα νερά τους.

Θέλω του λόγγου τα πουλιά

με τον κελαηδισμό τους

να με κοιμίζουν το βραδύ

να με ξυπνούν το τάχυ...

Κώστας Κρυστάλλης

(απόσπασμα από το "Σταυραητό")