ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΣΚΑΣ "Χοϊκά Χάικου και Δεπέλλιχοι συν δύο δοκίμια "

 

Συγγραφέας : Ρούσκας Γιώργος

Τίτλος : Χοϊκά Χάικου και Δεπέλλιχοι συν δύο δοκίμια
Εκδότης : Κοράλλι - Γκέλμπεσης Γιώργος
Έτος έκδοσης : 2021
Σελίδες : 96
Διαστάσεις 240x160 εκ.
ISBN : 978-960-9542-80-

Σχέδια εξωφύλλου, προμετωπίδας και εσωτερικά :Νεφέλη-Μαρίνα Ρούσκα 

Οπισθόφυλλο

...το χάικου δίνει διέξοδο στην κοινή ανάγκη των ανθρώπων -ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, πολιτισμού, γλώσσας, φύλου- να διατυπωθεί αυτό το ανεξήγητα επιτακτικό, αυτό το κάτι, το οποίο μια άγνωστη παρόρμηση τους σπρώχνει να βγάλουν από μέσα τους όσο πιο ευσύνοπτα μπορούν...

Μετά από μία δοκιμιακή εισαγωγή στο ιδιαίτερο αυτό είδος ποίησης, αποδίδονται στη γη εκατόν τριάντα έξι (136) χάικου.

Όμως, επειδή

...η ελληνική ποιητική έκφραση λειτούργησε για εκατοντάδες χρόνια μέσα στην αγκαλιά του δεκαπεντασύλλαβου, με πρωτεργάτη τον ιαμβικό, και το ελληνικό μέτρο, στο Ελληνικό Γλωσσικό Μουσείο Μέτρων και Σταθμών, έχει βαθιά εγκοπή στο νούμερο Δεκαπέντε...,

θεωρήθηκε σκόπιμο στο ίδιο βιβλίο να συνεχιστεί η διερεύνηση του ελληνικού φαινομένου τής με συγκεκριμένους κανόνες ευσύνοπτης ποιητικής, με ένα ξεχωριστό δοκίμιο.

Στη συνέχεια, αποδίδονται στο ελληνικό γλωσσικό χώμα εκατό (100) ελληνικές δεκαπεντασύλλαβες ποιητικές αποκρυσταλλώσεις, δεπέλλιχοι, όπως εδώ για πρώτη φορά ονομάζονται. 

Χοϊκά

Χάικου και Δεπέλλιχοι

συν δύο δοκίμια

Χάικου με γλώσσα ελληνική

… Το χάικου έρχεται γλωσσικά ως η ποιητική εκπλήρωση του «ζεν». Το φως του παίρνει τη θέση του «σατόρι», δηλαδή της ξαφνικής έκστασης, η οποία καθώς αξιώνεται να διεισδύσει φυσικά στο βάθος της πραγματικότητας, εμφανίζεται απρόσμενα ως επιφοίτηση, στιγμιαία έκλαμψη, εσωτερική αφύπνιση, θρέφοντας με φως το «έσω είναι». Όπως κάθε σταγόνα γάλακτος από το στήθος της μητέρας. Δεν τη θυμάσαι, γιατί τότε απλά «υπήρχες», ρούφαγες υγρή ζωή, βίωνες χωρίς καταγραφή στη συνειδητή μνήμη. Όμως: «ήσουν».

Γι αυτό τα χάικου, δρουν όπως ο διαλογισμός: μπορείς –αν είσαι καθαρός και ανοιχτός, σαν μωρό δηλαδή– να μπεις στο «ζεν». Στη φώτιση, στο τώρα, μέσα από την κατάσταση του «μη νου»…

χοϊκά χάικου

έξι χάικου από το βιβλίο:


ω λέξης σώμα
πόσες παρανοήσεις
σε αρρωσταίνουν;

     ♦

άνθη μυγδαλιάς
ήλιο υπόσχονται
στο καλοκαίρι

     ♦

πευκοβελόνες
εργόχειρα αέρος
φωτοκεντάνε

     ♦
λείες οι μάσκες
λείες οι επαφές τους
εκείνος λεία

     ♦

του ποιητή τα
δεκαεξασέλιδα
εξαπτέρυγα

     ♦

έρως ανθίζει
σε θερινού ταράτσα
τρώγοντας ποπ κορν

Δεπέλλιχος.

Διαμορφισμός της αθανασίας.

... Δεκαπεντασύλλαβοι υπάρχουν κάθε ημέρα στη ζωή μας κι ας μην το συνειδητοποιούμε. Γνωμικά, παροιμίες, αποφθέγματα, ρήσεις του λαού πάντοτε στο προσκήνιο, ισχυροποιούν επιχειρήματα όχι μόνο στον γραπτό αλλά και στον προφορικό λόγο. Ένα φαινόμενο καθαρά ελληνικό, ευρισκόμενο σε μη Ευκλείδεια παραλληλία με το ιαπωνικό, καταδεικνύει την αβίαστη συμπόρευση ελληνικού δεκαπεντασύλλαβου και χάικου. Δύο συλλαβές λιγότερες, παραπλήσιοι περιορισμοί: ένας στίχος συνεχής ή σε δύο τμήματα, με δεκαπέντε συλλαβές. Δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ελληνικό χάικου» διότι (α) προϋπήρχε των χάικου (β) ο όρος αυτός αναφέρεται σε χάικου γραμμένο στην ελληνική γλώσσα.

Σε αυτή την ελληνική δεκαπεντασύλλαβη ποιητική αποκρυστάλλωση, με την οποία συγγενεύει το (μεταγενέστερο αυτής χάικου), αξίζει μία ιδιαίτερη ονομασία. Χρησιμοποιώντας συλλαβές και γράμματα από τον κατ’ εμέ λεκτικό της προσδιορισμό ως: «αυτοτελής δεκαπεντασύλλαβος ελληνικός στίχος», την ονομάζω και θα αποκαλώ στη συνέχεια ως «δεπέλλιχο».

Δεπέλλιχος = αυτοτελής δεκαπεντασύλλαβος ελληνικός στίχος...

δεπέλλιχοι χoϊκοί

έξι δεπέλλιχοι από το βιβλίο:

ωρίμου σκέψεως πατήρ
μήτηρ λάμας ακόνι
      ♦
στης σάρκας την απόλαυση
ποντάρει το κουκούτσι
     ♦
το μάταιον του έρωτος
στου γάμου το κρεβάτι
     ♦
ο Έρως γόμα του εγώ
στο μολύβι του εμείς
     ♦
αφού κάποτε θάνατος
γιατί να μη χαρούμε;
     ♦
φερέτρου πολυτέλεια
το χώμα δε γνωρίζει

 

Ο Γιώργος Ρούσκας γεννήθηκε το 1962 στην Αττική. Απόφοιτος της Βαρβακείου Προτύπου Σχολής και στη συνέχεια της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Ε. Μ. Πολυτεχνείου.

Έχει εκδώσει επτά ποιητικές συλλογές, δύο βιβλία κριτικής λογοτεχνίας, ένα θεατρικό, έχει επιμεληθεί ένα ποιητικό απάνθισμα, και έχει συμμετάσχει σε συλλογικά λογοτεχνικά έργα.

Έχει πραγματοποιήσει δύο ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής και μία ατομική έκθεση κεραμικής.

Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, γερμανικά. Έχει δημοσιεύσει διηγήματα, δοκίμια, άρθρα και κριτικές αναγνώσεις λογοτεχνίας σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

Α. ΠΟΙΗΣΗ

*Αχλύς 2, εκδόσεις ΑΩ, 2010

*Αλεξίλυποι Σκιαλύτες, εκδόσεις ΑΩ, 2012

*Άυλο Πύαρ, εκδόσεις Χίλων, 2013

*Ερώ, εκδόσεις Σοκόλη, 2017

*Χαϊκού Νήματα, εκδόσεις Σοκόλη, 2017

*ως άλλος Τάλως, εκδόσεις Κοράλλι, 2019

*Χοϊκά, Χάικου και Δεπέλλιχοι συν δύο δοκίμια, εκδόσεις Κοράλλι, 2021

Β. ΔΟΚΙΜΙΟ

Νυκτουργία εμβαπτίσεως εις τα ποτάμια του Γιώργου Γεωργούση, εκδόσεις Σοκόλη, 2017

Γ. ΘΕΑΤΡΟ

Πεντάγραμμο Φεγγάρι, εκδόσεις Σοκόλη, 2018

Δ. ΚΡΙΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Η Αλίκη στη χώρα του Διγενή, Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο ποίησης επιτάφιος δρόμος του Κώστα Θ. Ριζάκη, εκδόσεις Κουκκίδα, 2018

Ε. ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑ

*Ποιητική ανθολογία της διεθνούς συνάντησης Ars Poetica 1, οργάνωση Αντ. Σκιαθάς, Στ. Καραγιάννης, επιμέλεια Στ. Γκιργκένης, εκδόσεις Ρώμη, 2018

*Με το π της ποίησης : Δεκατρείς λογοτέχνες για την τρίτη ηλικία, εκδόσεις ΑΩ Εκδόσεις, 2018

*Θησαυροί της άμμου: Ποίηση της ελληνικής κρίσης Treasures of the Sand: Poetry of the Greek Crisis (αγγλικά, ελληνικά) μετάφραση Robert Crist, Δέσποινα Crist, εκδόσεις ΑΩ Εκδόσεις 2019

*Τα υπογείως ανεωχθέντα, Ανθολόγιο ελληνικών ποιημάτων, ανθολόγηση: Γιώργος Θεοχάρης, εκδόσεις Ρώμη, 2019

*AΘΗΝΑΪΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2020, επιλογή και επιμέλεια: Γιώργος & Ανδρέας Φιλιππότης, εκδόσεις Φιλιππότη, 2020

*ποιήματα της κρίσης [2008-2018], ανθολόγηση, επιμέλεια, εισαγωγή: δρ. Κωνσταντίνος Μπούρας, εκδόσεις Ιωλκός, 2020

*Ανθολογία ερωτικής ποίησης, ανθολόγηση: Στ. Γκιργκένης, Ξ. Ζαχοπούλου, Δ. Κουβάτα, Τ. Νικηφόρου, Χ. Παπακυριάκου, Ρ. Φελεκίδου, εκδόσεις Ρώμη, 2020

*Εν αρχή ην το τέλος, εκδόσεις Ανεμόεσσα, 2020

*Όλα στη φόρα, [Σπουδή στα έργα και τις ημέρες του] (ενν. Βασίλη Π. Καραγιάννη, εκδόσεις Ρώμη, 2021

ΣΤ. ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ

Γιώργος Δουατζής, Απάνθισμα (1976-2018), εκδόσεις Στίξις, 2019