Ο Ευάγγελος Σπανδάγος (Ρέθυμνο, 21 Αυγούστου 1940 – Αθήνα 19 Μαΐου 2020) ήταν Έλληνας μαθηματικός και συγγραφέας, απόφοιτος του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο στις 21 Αυγούστου 1940 και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Σπανδάγου (ιδρυτή του πρώτου ερασιτεχνικού ραδιοφωνικού σταθμού στην Κρήτη). Υπηρέτησε επί 28 χρόνια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Τα τελευταία χρόνια της εκπαιδευτικής του σταδιοδρομίας υπηρετούσε στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπήρξε ιδρυτής του φυσικομαθηματικού βιβλιοπωλείου και εκδοτικού οίκου - εκδόσεις «Αίθρα», το οποίο τώρα διευθύνει η θυγατέρα του, μαθηματικός και συγγραφέας Ρούλα Σπανδάγου.
Ο Ευάγγελος Σπανδάγος συνέγραψε εκατόν εξήντα πέντε (165) βιβλία, μαθηματικά, λογοτεχνικά και ιστορικά. Επίσης, δημοσίευσε πολλά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά που αναφέρονται στις θετικές επιστήμες (μαθηματικά, αστρονομία, φυσική, χημεία, ιατρική) στην Αρχαία Ελλάδα.
Από τον Μάιο του 2000 και μετά είχε καταστήσει προσιτή στο νεοελληνικό κοινό την αρχαία ελληνική μαθηματική και αστρονομική γραμματεία, δεδομένου ότι παρουσίασε για πρώτη φορά στη νεότερη Ελλάδα 38 άγνωστα στο ευρύ κοινό έργα Αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών, φυσικών και αστρονόμων. Οι αποκαταστάσεις των αρχαίων κειμένων, οι αποδόσεις στη νεοελληνική και ο δύσκολος σχολιασμός ήταν δικό του έργο. Παράλληλα, πραγματοποίησε έρευνες σε βιβλιοθήκες αραβικών χωρών για τον εντοπισμό χαμένων έργων Αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών και αστρονόμων, που, όμως, έχουν σωθεί σε αραβικούς κώδικες.
Από το 1980 έως τον θάνατό του είχε εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές με τίτλους «Ουσιώδεις Ασυνέχειες» και «Απροσδιόριστες μορφές με αόριστες ολοκληρώσεις», καθώς και πέντε συλλογές διηγημάτων με τίτλους «Αντίστροφες απεικονίσεις», «Ματωμένα θεωρήματα», «Απροσδιόριστες προσεγγίσεις», «Υπό ευρεία έννοια» και «Αποκλίνουσες ακολουθίες».
Ο Ευάγγελος Σπανδάγος απεβίωσε σε ηλικία 79 ετών από ανακοπή καρδιάς, ενώ εργαζόταν στο βιβλιοπωλείο του
Τιμητικές διακρίσεις
Πολυάριθμες ήταν οι διακρίσεις και βραβεύσεις του Ευάγγελου Σπανδάγου. Αναλυτικότερα:
Τον Ιούνιο του 1997 βραβεύθηκε στο Παρίσι από τον Παγκόσμιο Όμιλο για τη Μελέτη των Αρχαίων Πολιτισμών, για τις εργασίες του τις σχετικές με τα χαμένα έργα των Αρχαίων Ελλήνων θετικών επιστημόνων. Ειδικότερα, βραβεύθηκε για την ανακάλυψη στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη της πόλης Πάτνα των Ινδιών του χαμένου έργου του Διογένους του Απολλωνιάτου «Μετεωρολογία» (5ος αι. π.Χ.). Τον Δεκέμβριο του 2000 βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το βιβλίο του «Η ζωή και το έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή». Τον Απρίλιο του 2002 η γενέτειρά του, το Ρέθυμνο, τον τίμησε για το πλούσιο και πολυσχιδές συγγραφικό του έργο και την όλη συμβολή του στη διάδοση της αρχαίας ελληνικής Επιστήμης. Τον Αύγουστο του 2002 ο Δήμος Δεσφίνας (Ιτέας) του απένειμε το χρυσό έμβλημα της πόλεως. Τον Δεκέμβριο του 2004 βραβεύθηκε από την Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων. Τον Ιούνιο του 2005 βραβεύθηκε από τον Δήμο Χαλανδρίου. Τον Νοέμβριο του 2005 βραβεύθηκε από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Αύγουστο του 2007 βραβεύθηκε για δεύτερη φορά από τον Δήμο Ρεθύμνης. Τον Οκτώβριο του 2007 του απονεμήθηκε η ανώτατη τιμητική Λαϊονική διάκριση (Melvin Jones Fellowship). Τον Δεκέμβριο του 2007 βραβεύθηκε για δεύτερη φορά από την Ακαδημία Αθηνών για τις εργασίες του τις σχετικές με τις θετικές επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 2008 βραβεύθηκε από τον Σύνδεσμο Κρητών Επιστημόνων. Τον Ιανουάριο του 2009 πήρε το πρώτο βραβείο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Διηγήματος από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Αύγουστο του 2009 βραβεύθηκε από την κοινότητα της Αρχαίας Ελεύθερνας του Νομού Ρεθύμνης. Τον Οκτώβριο του 2009 βραβεύθηκε από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών. Τον Νοέμβριο του 2009 βραβεύθηκε από την Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος. Τον Δεκέμβριο του 2009 πήρε το πρώτο βραβείο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Ποίησης από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Ιανουάριο του 2010 του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο Πνευματικής Αξίας Α΄ Τάξεως από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Απρίλιο του 2010 βραβεύθηκε από τον Δήμο Νέας Βύσσας του Νομού Έβρου. Τον Απρίλιο του 2011 ο ιστορικός Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός» του απένειμε την ανώτατη τιμητική διάκριση του Συλλόγου, το χρυσό μετάλλιο του «Ηνιόχου των Δελφών», και τον ανεκήρυξε επίτιμο μέλος του. Την 1η Νοεμβρίου 2011 βραβεύθηκε από τον δήμαρχο και το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αμαρουσίου, στον οποίο διαμένει (αν και δημότης Αθηναίων). Στις 2 Φεβρουαρίου 2013 βραβεύθηκε από τον σύλλογο αποφοίτων του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Ιούλιο του 2014 βραβεύθηκε από την Παγκρήτιο Ένωση για τη συμβολή του στην προβολή του Ρεθύμνιου φυσικού φιλοσόφου Διογένους του Απολλωνιάτου, και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους από τον Ελληνικό Πολιτιστικό Όμιλο Κυπρίων Ελλάδος (ΕΠΟΚ). Στις 18 Ιουνίου 2018 το Δ.Σ. της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας, με την ευκαιρία του εορτασμού των 100 ετών από την ίδρυσή της, βράβευσε τον Ευάγγελο Σπανδάγο για το μεγάλο έργο του στα αρχαία ελληνικά μαθηματικά.
Εκπομπές
Από το 1998 ο Ευάγγελος Σπανδάγος παρουσίαζε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές με θέμα τις θετικές επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα, αρχίζοντας από τον ιδιωτικό ραδιοσταθμό της Αττικής «Ηρόδοτο». Από το 2000 είχε μόνιμη εβδομαδιαία εκπομπή (Κυριακή και μετά Πέμπτη βράδυ στις 19:00) στον τηλεοπτικό σταθμό «HIGH TV» της Αττικής. Η εκπομπή του, η οποία είχε τίτλο «Ὅπερ ἔδει ποιῆσαι», αναφερόταν στις θετικές επιστήμες και όχι μόνο...
Ο Σπανδάγος διετέλεσε γενικός γραμματέας του «Παγκοσμίου Ομίλου για την Προβολή των Αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών», τακτικό μέλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, τακτικό μέλος της Ένωσης Πολιτιστικών Συντακτών Αθηνών, επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, επίτιμο μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», Πρόεδρος του Ομίλου Φίλων του Μουσείου Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας, και μέλος του Συλλόγου «Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά».
ΒΙΒΛΙΑ ( ΕΠΙΛΟΓΗ)
Η συμβολή του Πλάτωνος στην ανάπτυξη των μαθηματικών επιστημών
Ευάγγελος Σπανδάγος
Αθήνα
Αίθρα
2020
σ. 178
Σχήμα: 21χ14
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-8333-70-3
Ιστορικό και Ερευνητικό Βιβλίο
Περίληψη:
Είναι γεγονός ότι η συμβολή του μεγάλου φιλοσόφου στην ανάπτυξη των Μαθηματικών επιστημών (Γεωμετρία, Αριθμητική, Αστρονομία, Αρμονική) ήταν πολύ μεγάλη. Αυτό οφείλεται στη μεγαλοφυΐα και στην πολυμέρια του στοχασμού του Πλάτωνος καθώς και στη διακεκριμένη ομάδα των συνεργατών του στην Ακαδημία. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι ο μεγάλος φιλόσοφος δεν ήταν αποκλειστικά μαθηματικός, είχε όμως μαθηματική σκέψη, η οποία του παρουσίαζε σχετικά θέματα που έθετε για περαιτέρω μελέτη, διευκρίνιση και απόδειξη στους συνεργάτες του μαθηματικούς της Ακαδημίας.
Η ιδιαιτερότητα του παρόντος βιβλίου έγκειται στο γεγονός ότι τα περιεχόμενα που μαρτυρεί ο τίτλος του δεν στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στην ερμηνεία και το νόημα των σχετικών Πλατωνικών διαλόγων, στα σημεία που παρουσιάζονται οι Μαθηματικές Επιστήμες, αλλά στηρίζονται και σε σχετικά συγγράμματα, μαρτυρίες και απόψεις μεταγενέστερων του Πλάτωνος Αρχαίων Ελλήνων και σύγχρονων συγγραφέων.
Οι 16 θετικές επιστήμες της αρχαίας Ελλάδος
Ευάγγελος Σπανδάγος
Αθήνα
Αίθρα
2019
σ. 236
Σχήμα: 21χ14
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-8333-68-0
Ιστορικό και Ερευνητικό Βιβλίο
Περίληψη:
Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να παρουσιάσει τις θετικές επιστήμες με τη σημερινή έννοια του όρου, όπως αυτές θεμελιώθηκαν και αναπτύχθηκαν στην Αρχαία Ελλάδα.
Λέγοντας Θετικές Επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα εννοούμε τα Μαθηματικά (πρακτική και θεωρητική Αριθμητική, Γεωμετρία, Τριγωνομετρία και Άλγεβρα), την Αστρονομία, τη Φυσική με τα επιμέρους κεφάλαιά της (Ηλεκτρισμός, Μαγνητισμός, Οπτική, Ακουστική, Θερμότης, Υδροστατική, Ατομική Θεωρία και Θεωρητική Μηχανική), τη Χυμεία, τη Φυσιολογία (Ζωολογία, Βοτανική), την Ιατρική, τη Φαρμακευτική, τη Μετεωρολογία, τη Γεωγραφία - Χαρτογραφία, τη Γεωλογία - Ορυκτολογία, τη Βιολογία και τη Γεωδαισία.
Εννοούμε επίσης και τις εφαρμοσμένες επιστήμες Πολιτικού Μηχανικού, Αρχιτεκτονική, Μηχανολογία και Ναυπηγική.
808 διακεκριμένες γυναίκες της αρχαίας Ελλάδος
Ευάγγελος Σπανδάγος
Αθήνα
Αίθρα
Αριθμός Έκδοσης: 2
2017
Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 2013
σ. 292
Σχήμα: 24χ17
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-8333-45-1
Περίληψη:
Το βιβλίο διαιρείται σε 17 ενότητες καθεμιά από τις οποίες περιέχει βιογραφικά στοιχεία ή απλές αναφορές διακεκριμένων Αρχαίων Ελληνίδων γυναικών που υπάγονται στον αντίστοιχο τίτλο της ενότητας. Οι ενότητες (κεφάλαια) είναι: α) Αστρονόμοι, β) Βασίλισσες - Σύζυγοι Βασιλέων, γ) Διακεκριμένες γυναίκες λόγω συγγένειας ή διαφόρων σχέσεων και ασχολιών, δ) Εικαστικές Καλλιτέχνιδες (Ζωγράφοι, Γλύπτριες), ε) Εταίρες, στ) Ιατροί - Φαρμακολόγοι - Μαίες, ζ) Ιέρειες - Ιεροφάντριες - Μύστες, η) Καλλονές, θ) Μαθηματικοί, ι) Μάντεις - Σίβυλλαι, ια) Νικήτριες Αθλητικών Αγώνων, ιβ) Οργανοπαίκτριες - Τραγουδίστριες - Χορεύτριες, ιγ) Ποιήτριες - Συγγραφείς, ιδ) Πολεμίστριες - Ηρωίδες - Αμαζόνες, ιε) Σπάνιες ειδικότητες, ιστ) Φιλόσοφοι, ιζ) Φυσικοί Επιστήμονες.
Η ερωτική λογοτεχνία στην αρχαία Ελλάδα
Ευάγγελος Σπανδάγος
Αθήνα
Αίθρα
2016
σ. 144
Σχήμα: 21χ14
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-8333-60-4
Ιστορικό και Ερευνητικό Βιβλίο
Περίληψη:
Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι να δώσει στον αναγνώστη μια εμπεριστατωμένη ιδέα της τρισυπόστατης ερωτικής λογοτεχνίας της Αρχαίας Ελλάδος. Για το λόγο αυτό περιέχονται περιλήψεις των μυθιστορημάτων, μικρά σε έκταση διηγήματα, και ένα μικρό αλλά αντιπροσωπευτικό δείγμα 19 ερωτικών ποιημάτων από τα 310 του ε' βιβλίου της "Ελληνικής Ανθολογίας". Περιέχονται ακόμα και τρία ερωτικά ποιήματα, εκτός της Ανθολογίας. Αυτά είναι ποίημα του Ιβύκου (6ος π.Χ. αιώνας), ο περίφημος "Ύμνος στον Έρωτα" του τραγικού ποιητή Σοφοκλέους (497 – 406 π.Χ.) και απόσπασμα από ποίημα της διάσημης ποιήτριας Σαπφούς (7ος π.Χ. αιώνας).
Η άγνωστη Αρχαία Ελλάδα
Αθήνα
Αίθρα
2015
σ. 338
Σχήμα: 21χ14
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-8333-54-3
Το δήλιο πρόβλημα στην αρχαία Ελλάδα
Ευάγγελος Σπανδάγος
Αθήνα
Αίθρα
Αριθμός Έκδοσης: 1
2008
σ. 189
Σχήμα: 21χ14
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-8333-26-0
Ιστορικό και Ερευνητικό Βιβλίο
Σημειώσεις: Πρόλογος: Νικόλαος Κ. Αρτεμιάδης.
Περιέχει Βιβλιογραφία
Περίληψη:
Το πρόβλημα του διπλασιασμού του κύβου (ή το δήλιο πρόβλημα) απασχόλησε για πολλούς αιώνες τους ασχολούμενους με τα μαθηματικά. Οι αρχαίοι Έλληνες μαθηματικοί, αφού διαπίστωσαν το αδύνατο της λύσεως με τον κανόνα και το διαβήτη, επινόησαν άλλες ευφυέστατες μεθόδους επιλύσεως με χρήση διαφόρων καμπυλών (διαφορετικών του κύκλου). Επινόησαν ακόμα λύσεις με χρήση της κινητικής γεωμετρίας. [...]
Όλες οι λύσεις παρουσιάζονται με το αρχαίο κείμενο, με απόδοση στην νεοελληνική και σχολιασμό. [...]
(από το εισαγωγικό σημείωμα του συγγραφέα)
Η μετεωρολογία στην αρχαία Ελλάδα
Ευάγγελος Σπανδάγος
Αθήνα
Αίθρα
Αριθμός Έκδοσης: 1
2007
σ. 179
Σχήμα: 21χ14
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-8333-20-8
Ιστορικό και Ερευνητικό Βιβλίο
Σημειώσεις: Πρόλογος: Χρήστος Ζερεφός
Περιέχει Βιβλιογραφία
Περίληψη:
Το παρόν βιβλίο με τίτλο "Ή μετεωρολογία στην αρχαία Ελλάδα" αποτελεί κατά κάποιο τρόπο ένα συμπλήρωμα του προηγούμενου βιβλίου μου με τίτλο "Η Αστρονομία των αρχαίων Ελλήνων". Λέω συμπλήρωμα, διότι μέχρι την εποχή του Αριστοτέλους οι δύο αυτές επιστήμες, η Αστρονομία και η Μετεωρολογία, δεν ήταν ανεξάρτητες. Αλλά και μετά τον Αριστοτέλη μετεωρολόγοι ήταν ως επί το πλείστον οι αστρονόμοι.
Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να παρουσιάσει στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, αλλά και στους μελετητές της ιστορίας της αστρονομίας μια περίληψη όλων των μετεωρολογικών θεωριών και απόψεων των αρχαίων Ελλήνων (όσων φυσικό σώθηκαν) από το 6.000 π.Χ. έως το 600 μ.Χ. και έτσι να υπογραμμισθεί για μια ακόμα φορά το μεγαλείο του αρχαίου ελληνικού πνεύματος.
Κύρια πηγή του πονήματος αυτού υπήρξε το σύνολο των έργων των Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων που αναφέρονται στη Μετεωρολογία (μετεωρολογικά στοιχεία, μετεωρολογικό φαινόμενα και προγνώσεις καιρού). [...]
(από το εισαγωγικό σημείωμα του συγγραφέα)
Η χρυσή τομή στην αρχαία Ελλάδα
Ευάγγελος Σπανδάγος
Αθήνα
Αίθρα
Αριθμός Έκδοσης: 1
2004
σ. 136
Σχήμα: 21χ14
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-8333-12-3
Έργα Αρχαίων Ελλήνων Μαθηματικών και Αστρονόμων
Σημειώσεις: Πρόλογος: Δέσποινα Ροδοπούλου Καραθεοδωρή
Περιέχει Βιβλιογραφία
Περίληψη:
Το πρόβλημα της διαιρέσεως ενός ευθυγράμμου τμήματος σε άκρο και μέσο λόγο, εκτός από τις εφαρμογές του σε διάφορες γεωμετρικές κατασκευές, παρουσιάζει μια αισθητική ιδιαιτερότητα με αποτέλεσμα να έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες σχετικό με τις εφαρμογές του λόγου της διαιρέσεως αυτής. Φυσικό αν παραβλέψουμε τις όποιες υπερβολές το γεγονός είναι ότι η χρυσή τομή αποτελεί την πλέον αρμονική διαίρεση ενός ευθυγράμμου τμήματος σε δύο άνισα τμήματα, ώστε το ένα να είναι διακριτικό μεγαλύτερο του άλλου.
Το παρόν βιβλίο διαιρείται σε 3 κεφάλαια:
Το πρώτο κεφάλαιο περιέχει όλα όσα απαιτούνται για να εννοήσει ο αναγνώστης τη χρυσή τομή και τις βασικές εφαρμογές της στα στοιχειώδη μαθηματικό.
Το δεύτερο κεφάλαιο περιέχει τις διάφορες άμεσες ή έμμεσες αναφορές ή μαρτυρίες των αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών και συγγραφέων σχετικό με τη χρυσή τομή. Συγκεκριμένα διακρίνονται οι ενότητες:
α) Η χρυσή τομή στην Πυθαγόρειο Σχολή.
β) Η χρυσή τομή στα "Στοιχεία" του Ευκλείδου.
γ) Η χρυσή τομή σε έργα Ελλήνων μαθηματικών της κλασικής περιόδου και
δ) Η χρυσή τομή σε έργα Ελλήνων μαθηματικών της αλεξανδρινής περιόδου και της περιόδου των Σχολιαστών.
Οι διάφορες αναφορές και άμεσες ή έμμεσες μαρτυρίες παρουσιάζονται με το αρχαίο κείμενο και την απόδοσή του στη νεοελληνική.
Θεωρήθηκε σκόπιμο, εκτός από την παρουσίαση των θεωρημάτων που στηρίζονται στη χρυσή τομή, να αναφερθούν και τα σημεία εκείνα της αποδείξεως όπου γίνεται μνεία της χρυσής τομής.
Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στις εφαρμογές της χρυσής τομής στην αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τις αποστάσεις (πόλεων και ιερών) της αρχαίας Ελλάδος.
Εκφράζονται θερμές ευχαριστίες στη μαθηματικό-συγγραφέα Ρούλα Σπανδάγου και στις οικονομολόγους Νίκη Σπανδάγου και Δέσποινα Τραυλού για τη βοήθειά τους στην πραγματοποίηση της εκδόσεως αυτής.
Ευάγγελος Σπανδάγος
Τα Βιβλία και οι πληροφορίες είναι από https://biblionet.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου