Το ’να χέρι νίβει τ’ άλλο και τα δυο... την ποίηση
Στην ποιητική συλλογή Σας αρέσουν τα σονέτα; (Εκδόσεις Ιωλκός, 2023) του Νίκου Παπάνα, τα σονέτα, σύγχρονα και παραδοσιακά, συνοδεύονται από χαρακτικά της Ρένας Ανούση-Ηλία. Αυτά αφηγούνται εκ νέου μια δική τους ιστορία, δια του βλέμματος. Θα ήθελα να σταθώ σε αυτό της σελίδας 16, το οποίο πιστεύω, ότι μπορεί να λάβει ποικίλες και σημαντικές νοηματοδοτήσεις.
Στο χαρακτικό αυτό αποτυπώνονται δύο χέρια, τα οποία τοποθετούνται σε αντιθετικά φόντα: το πρώτο, που μοιάζει να είναι γυναικείο και να φορά μαύρο γάντι, και το δεύτερο, που μοιάζει να είναι ανδρικό σε λευκό. Έτσι, σε ένα πρώτο επίπεδο, το χαρακτικό μπορεί να συσχετιστεί με την ίδια τη θεματική του έρωτα και την επαφή των σωμάτων. Πράγματι, το σονέτο «ΓΛΩΣΣΑ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ», το οποίο ακολουθεί, καταλήγει:
Αμήχανα τα σώματα, με ρίγη ─
μεγάλη προσμονή, λύτρωση λίγη,
μέχρι να γίνουν επιτέλους ένα!
Προς μια διαφορετική κατεύθυνση και σε ένα δεύτερο επίπεδο ερμηνείας, εξαιτίας της θέσης του πριν από τα σονέτα που είναι αφιερωμένα στους Θεοτόκη και Μαβίλλη, θα λέγαμε ότι δηλώνει και την επαφή των διαφορετικών γραφών/κειμένων/εποχών μεταξύ τους, διότι το χέρι αποτελεί το μέσο που παράγει τη δημιουργία. Μάλιστα, το πίσω χέρι μοιάζει να ρίχνει ακτίνες φωτός στο μαύρο γαντοφορεμένο χέρι, σαν να προσπαθεί να το πλησιάσει, να το φέρει ξανά στο προσκήνιο και να το αναδείξει.
Εξάλλου, αυτό δεν προσπαθεί να κάνει και ο ποιητής μας με την τρίτη του ποιητική συλλογή, μετά τις Πρώτη δημοτικού και άλλα (Εκδόσεις Ιωλκός, 2019) και Σε ανακηρύσσω νικήτρια (Εκδόσεις Ιωλκός, 2021); Δηλαδή, να αναδημιουργήσει και να ανακατασκευάσει μια πιο μονέρνα μορφή του σονέτου, η οποία συνομιλεί με κλασικά σονέτα των Σαίξπηρ, Μπωτλαίρ, Μαλαρμέ κ. ά., εντός ενός άχρονου και άτοπου διαλόγου, προκειμένου να αναδειχθεί το κοινό συμφέρον όλων, που δεν είναι άλλο από την ίδια την ποιητική δημιουργία.
Γεωργία Ντεμίρη
Φιλόλογος
Υποψήφια διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου