Edouard Manet, A Bar at the Folies-Bergère
….Μεσ’ στον καθρέφτη η αγάπη μας, πως πάει και λιγοστεύει,
μέσα στον ύπνο τα όνειρα, σχολειό της λησμονιάς.
Μέσα στα βάθη του καιρού πως η καρδιά στενεύει,
και χάνεται στο λίκνισμα, μιας ξένης αγκαλιάς»
(Γ. Σεφέρης)
Jan Van Eyck - Arnolfini Portrait
Μισόφωτο στην αίθουσα
μονάχος
άγνωστο τι γυρεύοντας
κοιτάζω
τεράστια κάδρα γύρω μου
πορτρέτα
νεκρών παιδιών
και πένθιμα τοπία
τόπων αγνώστων ή
λησμονημένων
Τέλος διακρίνω τον
βαθύ καθρέφτη
καθώς τεράστιο κάδρο δίπλα στ’ άλλα
και μέσα εκεί
παιδί
τον εαυτό μου
στη μέση μιας απέραντης ερήμου
Κρατώντας θυμιατήρι και λαμπάδα
Francesco Mazzola , Self-Portrait in a Convex Mirror.
Πάνω στην όψη του αποκοιμίζει
Τη λάμψη ενός κεριού
Όμως βαθύτερα μέσα του
Ανακαλύπτει πολλά πράγματα
Που τραγουδούν
[Όπως όλα τα πράγματα τραγουδούν
Όταν κλείνουμε μέσα μας
Κάτι από την ψυχή τους]
Κι είναι τα πράγματα τούτα
Κρύσταλλα των ονείρων
Λείψανα φτερών
Και χιόνια
Πολλά χιόνια
Κι είναι τα πράγματα τούτα
Γύψινα χέρια κοριτσιών
Μια κόμη που χλωμιάζει
Πολλαπλασιασμένες ανταύγειες
Παιχνιδίσματα ματιών
Κι ακόμα βαθύτερα μέσα του
Κάποιο θανάσιμο ψύχος
Ένα παράξενο σκληρό βλέφαρο
Που όλο τεντώνεται
Για να φυλάξει το μοναδικό
Υδάτινο μάτι του που τρέμει.
Από τη συλλογή Το πέπλο και το χαμόγελο (1963) του Τάκη Βαρβιτσιώτη
Charles van den Eycken
Μάνος Ελευθερίου - Σ’ έναν καθρέφτη μαγαζιού
Γυρνώντας από κάποιο θάνατό μου
το κάτι λίγο βλέποντας από τον εαυτό μου
σ’ έναν καθρέφτη μαγαζιού
(αυτό το κάτι που ήταν κάποτε αλλιώς
ή που εγώ το νόμιζα)
είδα πως είχα δυο γκρεμούς στο πρόσωπό μου.
Οι παλαιοί μου τρόμοι πια δεν φαίνονταν.
Το σώμα, όσο κοίταξα, μάλλον ακόμη στέρεο
στο αναμενόμενο χωρίς μορφή και ήχους.
Έχω θάψει πολλές αγάπες και πολλούς φίλους.
Η φωνή τους κι η μυρωδιά τους μ’ ακολουθούν.
Ίσως να ζω το μέλλον μου, ως φαίνεται, αλλά ποτέ
δεν το σκέφτηκα σαν αυταπάτη.
Από τη συλλογή Το νεκρό καφενείο (1997) του Μάνου Ελευθερίου
Walter Gay: Elegant Interior, 1910
Ω μουσική ω Κυριακή συννεφιασμένη
σε μια συνοικία μακρινή με σπίτια δίπατα κλειστά
κάτω από την επιφάνεια του νερού όπου γέρνω
σαν σε καθρέφτη και κοιτάζομαι
ώρες πολλές πώς να περάσω μέσα
να περάσω από
την άλλη όψη των πραγμάτων
με το ελικτικό μαλλί μου ξετυλίγοντας
κύκλους διαδοχικά
να κατέβω και τους εφτά ουρανούς εωσότου
η αντανάκλαση των αγγέλων μ' αρπάξει
ο Γιάννης η Άννα ο Νίκος με πελώριες
φτερούγες όπως του Θεοτοκόπουλου
μετεωρισμένοι αρχίσουν σιγανά μια ψαλμωδία και ανοίξουν πάλι τα παράθυρα (...)
Κι εγώ που ' μουν πλασμένη να κυνηγάω το θαύμα
σ' ένα ύψωμα επιβλητικό σαν τον Εσκοριάλ
τώρα ν' ανακαλύπτω τι ?
το μαρτύριο του Αγίου Μαυρικίου
ο ο οποίος ξανάζησε στις μέρες μας υπό άλλο ένδυμα
πάλι και πάλι χιλιάδες φορές .
Μαρία Νεφέλη
Gustave Léonard de Jonghe - Vanity
Roberto Juarroz - ΛΕΩ ΛΟΓΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΡΕΦΤΗ
Λέω λόγια μπροστά στον καθρέφτη.
Μερικές φορές πετούν και δραπετεύουν στον αέρα.
Άλλοτε πάλι αντιγράφουν τον καθρέφτη
και συναντάω δύο καθρέφτες ν' αλληλοκοιτάζονται.
Μερικές φορές όμως
οι λέξεις μπαίνουν στον καθρέφτη.
Δεν έχουν μάθει οι λέξεις πώς ν' αντανακλώνται
γιατί αντανακλώμαι σημαίνει διατηρούμαι έξω.
Η αντανάκλαση οι απαρχές είναι της απώλειας.
Salvador Dalí, Fundació Gala-Salvador Dalí, Figueres, 2017
Roberto Juarroz - ΚΟΙΤΑΖΟΜΑΙ Σ' ΕΝΑΝ ΚΑΘΡΕΦΤΗ
Κοιτάζομαι σ' έναν καθρέφτη
και εικόνα μου δεν υπάρχει.
Κοιτάζομαι σ' έναν καθρέφτη που δεν υπάρχει
και υπάρχει εικόνα μου.
Η εικόνα δημιουργεί τον καθρέφτη.
Ο καθρέφτης είναι της εικόνας εικόνα.
μετ: Γιώργος Κεντρωτής
Carl von Marr - Try-on
Γιώργος Θέμελης - Το πρόσωπο και το είδωλο
Το πρόσωπο και το είδωλο
(Ώσπερ εν κατόπτρω εαυτόν ορών – Πλάτων)
Όταν ξημερώνει και πέφτει το φως,
Όταν ανοίγεται το φως μες στον καθρέφτη,
Αισθάνομαι να ‘μ’ εγώ το φως, εγώ ο καθρέφτης.
Οι σκιές σκορπούν και τα φαντάσματα,
Τα μάτια ξαναπαίζουν τα βλέφαρά τους.
Φεγγοβολούν τα χέρια, σπιθίζουν τα μαλλιά.
Είμαστε από φως, δεν μας αγγίζει ο θάνατος,
Σαν ένα αλλοτινό ταξίδι ή ένα όνειρο,
Όνειρα ύπνου, περιπλάνηση σκιών μέσα στη νύχτα.
Κοιτάζομαι στο πρόσωπο να γνωριστώ,
Γεμάτος ακόμα σκοτάδια στα μαλλιά,
Φθορά και σκόνη μες στα μάτια.
Αυτό θάναι το δικό σου ανάστημα,
Το σχήμα μου, τ’ ανάστημά μου.
Τα ρούχα, τα μαλλιά, τα μάτια και τα χείλη.
Αυτός ο ήλιος θάναι ο ήλιος σου.
Φιλώ τα χείλη μου, αγγίζω το αίμα,
Σηκώνω το σώμα μου και περπατώ.
Δεν τόξερα πως ήμουνα τόσος, και τέτοιος,
Δε με χωράν τα ρούχα μου τα καθημερινά.
Είμαι ένα ζώο ή ένας Άγγελος;
Το πρόσωπο και το είδωλο
(Ώσπερ εν κατόπτρω εαυτόν ορών – Πλάτων)
Όταν ξημερώνει και πέφτει το φως,
Όταν ανοίγεται το φως μες στον καθρέφτη,
Αισθάνομαι να ‘μ’ εγώ το φως, εγώ ο καθρέφτης.
Οι σκιές σκορπούν και τα φαντάσματα,
Τα μάτια ξαναπαίζουν τα βλέφαρά τους.
Φεγγοβολούν τα χέρια, σπιθίζουν τα μαλλιά.
Είμαστε από φως, δεν μας αγγίζει ο θάνατος,
Σαν ένα αλλοτινό ταξίδι ή ένα όνειρο,
Όνειρα ύπνου, περιπλάνηση σκιών μέσα στη νύχτα.
Κοιτάζομαι στο πρόσωπο να γνωριστώ,
Γεμάτος ακόμα σκοτάδια στα μαλλιά,
Φθορά και σκόνη μες στα μάτια.
Αυτό θάναι το δικό σου ανάστημα,
Το σχήμα μου, τ’ ανάστημά μου.
Τα ρούχα, τα μαλλιά, τα μάτια και τα χείλη.
Αυτός ο ήλιος θάναι ο ήλιος σου.
Φιλώ τα χείλη μου, αγγίζω το αίμα,
Σηκώνω το σώμα μου και περπατώ.
Δεν τόξερα πως ήμουνα τόσος, και τέτοιος,
Δε με χωράν τα ρούχα μου τα καθημερινά.
Είμαι ένα ζώο ή ένας Άγγελος;
Patrick William Adam - A Chateau in France
Κ. Π. Καβάφης - Ο καθρέπτης στην είσοδο
«Το πλούσιο σπίτι είχε στην είσοδο
έναν καθρέπτη μέγιστο, πολύ παλαιό•
τουλάχιστον προ ογδόντα ετών αγορασμένο.
Ένα εμορφότατο παιδί, υπάλληλος σε ράπτη
(τες Κυριακές, ερασιτέχνης αθλητής),
στέκονταν μ’ ένα δέμα. Το παρέδοσε
σε κάποιον του σπιτιού, κι αυτός το πήγε μέσα
να φέρει την απόδειξι. Ο υπάλληλος του ράπτη
έμεινε μόνος, και περίμενε.
Πλησίασε στον καθρέπτη και κυττάζονταν
κ’ έσιαζε την κραβάτα του. Μετά πέντε λεπτά
του φέραν την απόδειξι. Την πήρε κ’ έφυγε.
Μα ο παλαιός καθρέπτης που είχε δει και δει,
κατά την ύπαρξίν του την πολυετή,
χιλιάδες πράγματα και πρόσωπα•
μα ο παλαιός καθρέπτης τώρα χαίρονταν,
κ’ επαίρονταν που είχε δεχθεί επάνω του
την άρτιαν εμορφιά για μερικά λεπτά.»
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Christian von Schneidau
Χρίστος Λάσκαρις…Παιδούλα μπροστά στον καθρέφτη
Παιδούλα μπροστά στον καθρέφτη
Η σιωπή του καθρέφτη την φοβίζει:
μια τέτοια μέσα του ομορφιά
και να ‘ναι έτσι σκεφτικός!
Κάτι θα βλέπει αυτός.
Παιδούλα μπροστά στον καθρέφτη
Η σιωπή του καθρέφτη την φοβίζει:
μια τέτοια μέσα του ομορφιά
και να ‘ναι έτσι σκεφτικός!
Κάτι θα βλέπει αυτός.
"Expulsion from Paradise" Andrey Remnev
Γιώργος Μαρκόπουλος - Παλιός καθρέφτης
Και έπειτα όλα οδηγούν στην απόγνωση.
Στην τρέλα ή στον αυτόχειρα.
Όταν μια μέρα διαπιστώσεις
πως παρά τις τόσες σου προσπάθειες
έμεινες πάντα μόνος.
Οι άνθρωποι είναι πάντα μόνοι και φοβούνται
Και κάθε ένας τους κρύβει έναν κόσμο
ή μια πολιτεία ή μια φυλακή.
Φοβούνται.
Το βλέπεις καθαρά στις πόρτες των ματιών τους
όπως όταν μετά από χρόνια
Βλέπεις το πιο καλό παλιό συμμαθητή
και δεν ξέρεις τι να πείτε.
Όλοι είναι «τρίτοι», έλεγε ο φίλος μου Χρηστάκης.
Όταν τους ερευνάς.
Όταν ζητάς από αυτούς
αυτό που δεν σου έδωσε ποτέ η μάνα όταν ήσουν παιδί
ή έστω ο αδελφός σου όταν ήσουν νέος
που σκέφτηκε κι αυτός με τη σειρά του
αλήθεια, τι μου έδωσε εμένα ο αδελφός μου;
– Στην παραλία μένουν οι πέτρες των πνιγμένων
και οι μνήμες από τα φωταγωγημένα καράβια που έφυγαν.
από τη συλλογή Οχτώ συν ένα εύκολα κομμάτια
και η κλεφτουριά του κάτω κόσμου, 1980
Και έπειτα όλα οδηγούν στην απόγνωση.
Στην τρέλα ή στον αυτόχειρα.
Όταν μια μέρα διαπιστώσεις
πως παρά τις τόσες σου προσπάθειες
έμεινες πάντα μόνος.
Οι άνθρωποι είναι πάντα μόνοι και φοβούνται
Και κάθε ένας τους κρύβει έναν κόσμο
ή μια πολιτεία ή μια φυλακή.
Φοβούνται.
Το βλέπεις καθαρά στις πόρτες των ματιών τους
όπως όταν μετά από χρόνια
Βλέπεις το πιο καλό παλιό συμμαθητή
και δεν ξέρεις τι να πείτε.
Όλοι είναι «τρίτοι», έλεγε ο φίλος μου Χρηστάκης.
Όταν τους ερευνάς.
Όταν ζητάς από αυτούς
αυτό που δεν σου έδωσε ποτέ η μάνα όταν ήσουν παιδί
ή έστω ο αδελφός σου όταν ήσουν νέος
που σκέφτηκε κι αυτός με τη σειρά του
αλήθεια, τι μου έδωσε εμένα ο αδελφός μου;
– Στην παραλία μένουν οι πέτρες των πνιγμένων
και οι μνήμες από τα φωταγωγημένα καράβια που έφυγαν.
από τη συλλογή Οχτώ συν ένα εύκολα κομμάτια
και η κλεφτουριά του κάτω κόσμου, 1980
Portrait Of Aline Mason In Blue by Raimundo de Madrazo y Garreta
-Χόρχε Λουίς Μπόρχες - Ο ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ
«Από παιδί φοβόμουνα πως ο καθρέφτης
θα μου ’δειχνε άλλο πρόσωπο ή μια τυφλή
απρόσωπη προσωπίδα που θα ’κρυβε
κάτι ασφαλώς φοβερό. Φοβόμουνα επίσης
πως ο σιωπηλός χρόνος του καθρέφτη
θα ξέφευγε από τη συνηθισμένη ροή του,
τις ώρες του ανθρώπου, και θα εγκαθιστούσε
στα ακαθόριστα φανταστικά όριά του
όντα, μορφές και χρώματα καινούργια.
(Δεν το ’πα σε κανέναν, ντρέπονται τα παιδιά.)
Τώρα φοβάμαι ότι ο καθρέφτης περικλείνει
το αληθινό πρόσωπο της ψυχής μου,
χτυπημένο από ίσκιους και λάθη,
και που το βλέπει ο Θεός• ίσως κι όλος ο κόσμος.»
(Χ.Λ. Μπόρχες, Ποιήματα, μτφ. Δημήτρης Καλοκύρης, Ελληνικά Γράμματα)
https://itzikas.wordpress.com/
Walter Crane - Art and Life, 1907
Χόρχε Λουί Μπόρχες - Οι καθρέφτες
Σήμερα,
ύστερα από τόσα αμήχανα έτη
Που κάτω
απ’ το φεγγάρι περιπλανιέμαι
Ποια τύχη
και ποια μοίρα, αναρωτιέμαι
Μ’ έκανε
τάχα να φοβάμαι τον καθρέφτη…
Ο θεός
έφτιαξε τις νύχτες που γεμίζουν
Όνειρα,
σχήματα στου κάτροπτου τα βάθη
Πως είναι είδωλο,
ο άνθρωπος να μάθει,
και ματαιότητα.
Γι’ αυτό και μας φοβίζουν.
Chase William Merritt Making Her Toilet 1889
Τσέζαρε Παβέζε - Ο θάνατος θα ‘ρθει
Ο θάνατος θά 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου —
αυτός ο θάνατος που μας συντροφεύει
απ' το πρωί ως το βράδυ, άγρυπνος,
κρυφός, σαν μια παλιά τύψη
ή μια παράλογη συνήθεια. Τα μάτια σου
θα ναι μια άδεια λέξη,
κραυγή που έσβησε, σιωπή.
Έτσι τα βλέπεις κάθε πρωινό
όταν μονάχη σκύβεις
στον καθρέφτη. Ω αγαπημένη ελπίδα,
αυτή τη μέρα θα μάθουμε κι εμείς
πως είσαι η ζωή κι είσαι το τίποτα.
Για όλους ο θάνατος έχει ένα βλέμμα.
Ο θάνατος θά 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου.
Θα 'ναι σαν ν' αφήνεις μια συνήθεια,
σαν ν' αντικρίζεις μέσα στον καθρέφτη
να αναδύεται ένα πρόσωπο νεκρό,
σαν ν' ακούς ένα κλεισμένο στόμα.
Θα κατεβούμε στην άβυσσο βουβοί.
μτφρ. Σωτήρης Τριβιζάς
Dicksee-The Mirror-1896
Ηλίας Πετρόπουλος
Τα μάτια, ο Καθρέφτης της Ψυχής.
Βρίσκω ωραίο το ν’ αρχίζεις ένα ποίημα έτσι, με μια
τόσο άνοστη φράση.
Ο Χ έγραψε: η μοναξιά του Παρισιού είναι η μεγαλύτερη
μοναξιά στον κόσμο.
Ναι, είν’ αλήθεια. Μα είν’ αλήθεια, επίσης, και το ότι
οι παριζιάνες έχουν πολύ όμορφα κωλομέρια.
Κάθομαι, σήμερα, στην υαλόφρακτη ταράτσα του Atrium
και μόλις προσπεράσει η κουκλάρα στρέφω,
γυρίζω και την βλέπω από πίσω, γιατ’ είμαι ρωμιός,
και για έναν ρωμιό αυτό που μετράει στην γυναίκα είναι
τα καπούλια της.
Αχ, ο αναρχικός μπορεί θαυμάσια νάναι και σοδομιστής.
Άλλωστε, το σχετικό παράδειγμα το έδωσαν οι χριστιανοί.
Δεν πιστεύω στην Γενική Ιστορία, καθώς δεν πιστεύω
δεν πιστεύω στην λεγόμενη Μεγάλη Ποίηση.
Η περίφημη ομηρική παρομοίωση αποκρυσταλλώνει μια
στιγμή, στιγμιαία εικόνα μιαν.
Χίλιες στιγμές το έπος. Μύριες εικόνες ο Όμηρος.
Τίποτα δεν του εδίδαξαν τα εγχειρίδια για την Belle Epoque.
Ανιχνεύω τα συμβάντα του 1900 μες τις παλιές
ξεθωριασμένες καρτ-ποστάλ.
Δεν υφίστανται αιώνιοι καθρέφτες.
Auguste Τoulmouche-vanity
Σύλβια Πλαθ - Καθρέφτης
«Είμαι ασημένιος και σωστός. Χωρίς προκαταλήψεις.
Ό,τι κι αν δω το καταπίνω αμέσως
Έτσι όπως είναι, αθάμπωτο από αγάπη ή απέχθεια.
Δεν είμαι σκληρός, μονάχα ειλικρινής-
Το μάτι ενός μικρού θεού, τετρα-γωνιασμένο.
Τον πιο πολύ καιρό στοχάζομαι στον τοίχο απέναντι.
Είναι ρόδινος, με πιτσιλιές. Τον έχω δει τόσο πολύ
Που λέω ότι είναι μέρος της καρδιάς μου. Μα τρεμολάμπει.
Πρόσωπα και σκοτάδι μας χωρίζουν πάλι και πάλι.
Μια λίμνη είμαι τώρα. Μια γυναίκα σκύβει πάνω μου,
Ψάχνοντας στις εκτάσεις μου αυτό που πράγματι είναι.
Στρέφει μετά σ’ αυτούς τους ψεύτες, το φεγγάρι ή τα κεριά.
Βλέπω τη ράχη της, και πιστά την καθρεφτίζω.
Με δάκρυα μ’ ανταμείβει κι ένα τρέμουλο χεριών.
Είμαι γι’ αυτήν σημαντική. Έρχεται και φεύγει.
Κάθε πρωί παίρνει η μορφή της του σκοταδιού τη θέση.
Μέσα μου έχει πνίξει αυτή ένα κορίτσι, και μέσα μου
μια γριά
Μέρα με τη μέρα ορθώνεται εμπρός της, σαν ψάρι τρομερό.»
(απο το: Sylvia Plath, Ποιήματα, Κέδρος)
«Είμαι ασημένιος και σωστός. Χωρίς προκαταλήψεις.
Ό,τι κι αν δω το καταπίνω αμέσως
Έτσι όπως είναι, αθάμπωτο από αγάπη ή απέχθεια.
Δεν είμαι σκληρός, μονάχα ειλικρινής-
Το μάτι ενός μικρού θεού, τετρα-γωνιασμένο.
Τον πιο πολύ καιρό στοχάζομαι στον τοίχο απέναντι.
Είναι ρόδινος, με πιτσιλιές. Τον έχω δει τόσο πολύ
Που λέω ότι είναι μέρος της καρδιάς μου. Μα τρεμολάμπει.
Πρόσωπα και σκοτάδι μας χωρίζουν πάλι και πάλι.
Μια λίμνη είμαι τώρα. Μια γυναίκα σκύβει πάνω μου,
Ψάχνοντας στις εκτάσεις μου αυτό που πράγματι είναι.
Στρέφει μετά σ’ αυτούς τους ψεύτες, το φεγγάρι ή τα κεριά.
Βλέπω τη ράχη της, και πιστά την καθρεφτίζω.
Με δάκρυα μ’ ανταμείβει κι ένα τρέμουλο χεριών.
Είμαι γι’ αυτήν σημαντική. Έρχεται και φεύγει.
Κάθε πρωί παίρνει η μορφή της του σκοταδιού τη θέση.
Μέσα μου έχει πνίξει αυτή ένα κορίτσι, και μέσα μου
μια γριά
Μέρα με τη μέρα ορθώνεται εμπρός της, σαν ψάρι τρομερό.»
(απο το: Sylvia Plath, Ποιήματα, Κέδρος)
Karl Bryullov - Svetlana Guessing on Her Future (1836)
Βλέπω ένα πρόσωπο
Πίσω από τον γυαλιστερό καθρέφτη
Με βλέμμα απειλητικό
Να τοξοβολεί ερωτηματικά
Ένα μέτωπο ρυτιδιασμένο
Να απαιτεί την ταυτότητά του.
Κουνώντας απειλητικά
Το μαχαίρι της σιωπής Ρωτάει
Ποιος είμαι;
Και ακούω την ηχώ της σιωπής
Να γίνεται φωνή
Στην χαράδρα των χειλιών μου
Ποιος είμαι;
Και επειδή φοβάμαι την μοναξιά
Πάντα βοηθάω τις εικόνες
Αλλάζοντας μαζί τους θέση
Μπαίνω μέσα σε παλιές φωτογραφίες
Μιλάω με παλιούς φίλους
Κάνοντας περιπάτους
Σε εξαίσια τοπία της νιότης μας
Έτσι σχίζοντας το γυαλιστερό γυαλί
Περνώ στην εικονική πραγματικότητα
Κοιτάζω απειλητικά απέναντί μου
Και σιωπηλά ρωτώ
Ποιος είμαι;
Και ακούω την σιωπή μου
Να γίνεται αλλότρια φωνή
Στην χαράδρα των απέναντι χειλιών
Ποιος είμαι;
Και επειδή φοβάμαι τις εικόνες
Και τις σιωπηλές ερωτήσεις τους
Πάντα αλλάζω μαζί τους θέση
Για να βρουν μόνες τους τις απαντήσεις
Έτσι πολλές φορές μπερδεύω
Τον εαυτό μου με την εικόνα μου
Την γλώσσα με τις ιδέες μου
Την πραγματικότητα με τα όνειρά μου
Όμως έχω ένα αλάθητο κριτήριο
Για να ξαναβρίσκω τον εαυτό μου:
Ψάχνω την καρδιά μου
Αυτή χτυπάει αμετανόητα αριστερά.
Συμβουλή: Μην εμπιστεύεστε τα είδωλά σας,
η καρδιά τους χτυπάει δεξιά.
Alfred Stevens - La Parisienne japonaise
Λευτέρης Πούλιος - Για το πρόσωπό του στον καθρέφτη
«Ποιος είσαι σύ που με κοιτάζεις μέσα απ’ τον καθρέφτη
ω πανάθλια συντροφιά
ω ανεξιχνίαστο πρόσωπο
Πόσα χρόνια κουβαλήσαμε μαζί το φορτίο της μοίρας;
ω εχθρέ ω τρελέ μου
τρέχεις; κι αν τρέχεις τι;
Άραγε ποιος θα φτάσει πρώτος
εσύ; εσύ; εσύ;
η εγώ;»
(Από το «Γυμνός ομιλητής», Κέδρος)
Narcissus by Caravaggio
Ράινερ Μαρία Ρίλκε - Κυρία μπροστά στον καθρέφτη
«Σάμπως μες σε μια ζάλην από βαριά μύρα,
λύνει σιγά-σιγά μες στον διαυγή, νερένιο
καθρέφτη της, την κουρασμένη κίνησή της,
ρίχνοντας πάνω του ακέριο το χαμόγελό της
και περιμένει η νερένια επιφάνεια να φουσκώσει
απ’ αυτό το χαμόγελον∙ ύστερα, τα μαλλιά της
μες στον καθρέφτη χύνει κ’ ενώ τον εξαίσιον
ώμον, από την βραδινή τουαλέττα βγάζει,
Σιωπηλά πίνει απ’ την εικόνα της. Και πίνει
ότι ένας εραστής θα έπινε, σε μια μέθη,
ερευνητικά, δυσπιστία γιομάτος. Και δεν νεύει
στην καμαριέρα της παρά μόνον όταν
στο βάθος του καθρέφτη της βρει φώτα, ντουλάπες
και τη θαμπάδα μιας νυχτωμένης ώρας.»
(Ξένη ποίηση του 20ου αιώνα, Ελληνικά γράμματα)
The Mirror - William Merritt Chase
«Ένας κρύος αγέρας φύσηξε μέσ’ απ’ τα πρόσωπα του Μεγά-
λου Καθρέφτη μου. Τα πήρε ύστερα ο ήλιος κι ησύχασαν
Είναι μέσα στον καθρέφτη, ζωντανοί μαζί και νεκροί: Εγώ
ο Κάφκα, μια μεταβυζαντινή αγία κι ο Ντύλαν Τόμας.
Ο Ντύλαν Τόμας φούσκωσε, έβγαλε μια κραυγή κι έσκασε
με κρότο. Οι στίχοι του όμως μείναν ανέπαφοι, ωραίοι, μα-
ζί με τους δικούς μου αγκαλιάζονται. Ο Κάφκα έβγαλε μέσ’
απ’ τα μάτια του δυό ψάρια και δυό αναμμένα κάρβουνα.
Τα πέταξε κατ’ επάνου μας για να μας κάψει.
Η αγία όπως και άλλοτε είναι δεμένη πάνω στον τροχό που
γυρίζει. Τρέχουν τα αίματά της.
Στο τέλος τους παίρνει όλους ο διάβολος
και ησυχάζουν.»
(ἀπὸ τὴ συλλογή ΚΑΤΑΒΥΘΙΣΗ, 1990)
The Bouquet by Alfred Stevens
ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ - Ο καθρέφτης
Στη Νόρα Αναγνωστάκη
Σα γύρισε ο καθρέφτης μου
στον ουρανό
φάνηκε
ένα φεγγάρι μισοφαγωμένο
από τα κόκκινα μυρμήγκια
της φωτιάς
κι ένα κεφάλι πλάι του
να καίει κι αυτό μέσα σε πύρινη
βροχή
να λάμπει το κεφάλι
να φέγγει
καθώς το έπαιρνε το έκανε κάρβουνο
η φωτιά
να ψιθυρίζει:
— Τα δέντρα καίνε φεύγουνε σαν τα μαλλιά
ο άγγελος χάνεται με καψαλισμένα
τα φτερά
κι ο πόνος
σκύλος με σπασμένο πόδι
μένει
μένει
https://www.greek-language.gr/
Lucy Taggart art
Αργύρης Χιόνης - Σαν τον τυφλό μπροστά στον καθρέφτη
Α'
Μπρος στον καθρέφτη, εγώ. Και μέσα στον καθρέφτη, ποιός
είν' αυτός που μου γυρνάει την πλάτη μέσα στον καθρέφτη,
που αρνείται να 'ναι είδωλό μου; Ποιός είν' αυτός που τον
φωνάζω και δεν στρέφεται, που όσο πιο πολύ τον πλησιάζω
τόσο αυτός απομακρύνεται στο βάθος του γυαλιού, προς μια
προοπτική απεριόριστη, άσχετη με τις περιορισμένες διαστά-
σεις του δωματίου μου; Ή μήπως και δεν είναι το δωμάτιό
μου αυτό, αλλά το άυλο σκηνικό ενός ονείρου όπου μέσα του
κινούμαι, πρόσωπο ανύπαρκτο, σύμβολο αξεδιάλυτο αυτού
του ονείρου που κάποιος άλλος βλέπει και θα σβήσω μόλις
αυτός ξυπνήσει;
Α'
Μπρος στον καθρέφτη, εγώ. Και μέσα στον καθρέφτη, ποιός
είν' αυτός που μου γυρνάει την πλάτη μέσα στον καθρέφτη,
που αρνείται να 'ναι είδωλό μου; Ποιός είν' αυτός που τον
φωνάζω και δεν στρέφεται, που όσο πιο πολύ τον πλησιάζω
τόσο αυτός απομακρύνεται στο βάθος του γυαλιού, προς μια
προοπτική απεριόριστη, άσχετη με τις περιορισμένες διαστά-
σεις του δωματίου μου; Ή μήπως και δεν είναι το δωμάτιό
μου αυτό, αλλά το άυλο σκηνικό ενός ονείρου όπου μέσα του
κινούμαι, πρόσωπο ανύπαρκτο, σύμβολο αξεδιάλυτο αυτού
του ονείρου που κάποιος άλλος βλέπει και θα σβήσω μόλις
αυτός ξυπνήσει;
Thomas Pollock Anshutz A Passing Glance
Tarkovsky’s Mirror Set to Arvo Pärt’s Mirror in the Mirror
ΜΟΥΣΙΚΗ
Loreena Mckennitt - The Mask and Mirror 1994 (remastered 2004) Full Album
Αλκίνοος Ιωαννίδης Καθρέφτης
Συνθέτης - Στιχουργός - Αλκίνοος Ιωαννίδης
Φοίβος Δεληβοριάς - Ο καθρέφτης
Στίχοι: Φοίβος Δεληβοριάς
Μουσική: Φοίβος Δεληβοριάς
Πρώτη εκτέλεση: Φοίβος Δεληβοριάς
Έχω μπροστά μου συνεχώς έναν καθρέφτη
που μ'εμποδίζει ότι είναι πίσω του να δω
δεν έχω δει ποτέ μου πιο μεγάλο ψεύτη
και το χειρότερο,είναι όμοιος εγώ...
Δείχνει πολύ καλός ενώ εγώ δεν είμαι,
δείχνει κακός ενώ δεν είμαι ούτε αυτό
Όσοι μου λένε "φίλε όπως είσαι μείνε"
είναι όσοι χάψαν τον αντικατοπτρισμό
Έναν καθρέφτη συνεχώς έχω μπροστά μου
πάνω του πέφτει και ραγίζεται η καρδιά μου
πάνω του πέφτει και ραγίζεται η καρδιά μου,
ένα καθρέφτη συνεχώς έχω μπροστά μου...
Αντανακλά αυτά που θέλουν οι γυναίκες
κι έτσι τις πείθει ότι είμαι το άλλο τους μισό
μπροστά του γδύνονται του λεν(ε) γλυκές κουβέντες,
πίσω απ'το τζάμι εγώ ολομόναχος κοιτώ
Κάνει παιχνίδι ως και με τα πρότυπά μου
τις θείες φωνές που μου μιλούσανε παιδί
τις φέρνει απέναντι μου και στα κυβικά μου
πάω να τις φτάσω και τσουγκρίζω στο γυαλί
Έναν καθρέφτη συνεχώς έχω μπροστά μου
πάνω του πέφτει και ραγίζεται η καρδιά μου
πάνω του πέφτει και ραγίζεται η καρδιά μου,
ένα καθρέφτη συνεχώς έχω μπροστά μου...
Ξέρω πως όλοι πια πιστεύουν σε καθρέφτες
σε οθόνες σε φωτοτυπίες και προβολείς
μέχρι παιχνίδια έχουν βγάλει που οι παίκτες
ζουν σε μια γυάλα και τους βλέπουμε όλοι εμείς
Μα εγώ θα κάνω τον καθρέφτη μου κομμάτια
ξέρω ότι αυτό που κρύβει πίσω του είσαι εσύ
εσύ που ψάχνεις μεσ' τα μαύρα σου τα μάτια
να καθρεφτίζεις μόνο εμένα στην ζωή
ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ - ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗ
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Νίκος Αντύπας
Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη
Μ' έκανες κι έβαλα
τέτοια φόρα σε ό,τι ανέβαλα
γενικά στη ζωή πολύ καιρό.
Κόστισες, κόστισα
ένα θαύμα
εκτός που αρρώστησα.
Γιατί θες και εγώ να θέλω
θες κι ένα σωρό.
Με καθρέφτη γυαλί
γυαλί στο βλέμμα.
Σ' αγαπούσα πολύ.
Πολύ.
Εδώ είν' το θέμα.
Μού 'καναν νόημα
μυγδαλιά μου ανθίζεις πρώιμα
σε μεγάλη αγκαλιά
χωρούν πολλοί.
Τό 'ξερα, πίστευα
τέτοια πόζα καρδιάς.
ν' αχρήστευα.
Αλλά τι είν' αυτά τα μάτια
σαν πιστό σκυλί.
Με καθρέφτη γυαλί
γυαλί στο βλέμμα.
Σ' αγαπούσα πολύ.
Πολύ.
Εδώ είναι το θέμα.
Πιο πολύ το ψέμα.
Σ' αγαπούσα πολύ.
Πολύ. Εδώ είν' το θέμα.
Χάρις Αλεξίου - Καθρέφτης
Μουσική: Rous
Στίχοι: Νίκος Μωραίτης
Album: Τα Όνειρα Γίνονται Πάλι Εταιρεία: Heaven
Στίχοι:
Δεν είμαι θάλασσα
δεν είμαι ούτε και στεριά
δεν είμαι ούτε αέρας
είμαι ό, τι άλλαξα
και ό, τι βρήκα και φορώ
στη στιγμή μιας μέρας
Δεν είμαι θάλασσα
δεν είμαι ούτε και βουνό
δεν είμαι και κανένας
δεν κατάλαβα γιατί
θα πρέπει να εξηγώ
είμαι η στιγμή μιας μέρας
Αυτό είμαι εγώ
κι αν θες να 'ρθεις, να έρθεις
θα 'σαι ο κόσμος μου εσύ
κι εγώ καθρέφτης
Ναι, είμαι εγώ
κι αν θες να 'ρθεις, να έρθεις
θα 'μαι καθρέφτης σου εγώ
για πάντα ψεύτης
Δεν είμαι σύννεφα
δεν είμαι ούτε ουρανός
δεν έχω και φεγγάρι
τι θες να σου 'δινα
πώς θες να γίνω όλα αυτά
που η ζωή θα πάρει
Δεν είμαι μάγισσα
ούτε πριγκίπισσα λοιπόν
δεν είμαι παραμύθι
δεν κατάλαβα γιατί
να έχω ρόλο εγώ
είμαι η στιγμή που λείπει
Στίχοι & Μουσική: Μιλτιάδης Πασχαλίδης Σε δωμάτιο με καθρέφτες έχουμε παγιδευτεί Βλέπεις μέσα μου εσένα κι έχεις αποξεχαστεί Όνειρο ή εφιάλτης, έφυγε κ αυτός ο Μάρτης Και σου τα `λεγε η μαμά σου να κοιτάζεις τη δουλειά σου Μάθε, κούκλα μου, μια τέχνη Τι τον θες τον καλλιτέχνη Σε δωμάτιο με καθρέφτες έχουμε παγιδευτεί Βλέπω μέσα σου εμένα μα ειν’ η εικόνα μου θαμπή Στην καρδούλα σου θα με βρεις Πάει και τούτος ο Δεκέμβρης Και σου τα `λεγε η μαμά σου να κοιτάζεις τη δουλειά σου Μάθε, κούκλα μου, μια τέχνη Τι τον θες τον καλλιτέχνη Σε δωμάτιο με καθρέφτες έφυγε όλη μου η ζωή Βλέπεις μέσα μου εσένα, βλέπω μέσα σου εμένα Κι άντε, φτου κι απ’ την αρχή...
Οι πίνακες είναι από
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου