ΑΝΝΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ - ΤΣΙΟΥΛΠΑ "Για την ποιητική συλλογή Πρώτη δημοτικού και άλλα του Νίκου Παπάνα (Εκδόσεις Ιωλκός, 2019)"

 

Για την ποιητική συλλογή Πρώτη δημοτικού και άλλα του Νίκου Παπάνα (Εκδόσεις Ιωλκός, 2019)

Στην ποιητική συλλογή Πρώτη δημοτικού και άλλα (Εκδόσεις Ιωλκός, 2019) του Νίκου Παπάνα συναρθρώνονται ζωή και λόγος με εξομολογητικό τόνο και αφαιρετικό τρόπο, καθώς ολιγόλεξοι στίχοι υπονοούν πολύ περισσότερα από αυτά που δηλώνουν. Αυτή η τεχνική γραφής φαίνεται να επιλέγεται προκειμένου να συγκρατήσει την ουσία της ζωής, παρέχοντας τη δυνατότητα στον αναγνώστη να κατανοήσει ,να θυμηθεί και πιθανώς να ανασυνθέσει.

Είναι αλήθεια πως ό,τι διασώζεται μέσα μας μέσα από τον ποιητικό λόγο και με τον ποιητικό λόγο επιτυγχάνει ένα είδος αλληλεπίδρασης μεταξύ του ποιητικού υποκειμένου, του αναγνώστη και του σημείου αναφοράς του ποιήματος .

Στα δύο μέρη της συλλογής (Πρώτη δημοτικού και Ανύπαρκτες θάλασσες) η αθωότητα συναντιέται με την αυτογνωσία με σεβασμό και ευλάβεια για τον άνθρωπο.

Τα ποιήματα των δύο ενοτήτων γίνονται, επί της ουσίας, ένα έμμεσο κάλεσμα, να κατανοήσουμε, εν μέρει, την κρυμμένη ευαισθησία του ίδιου του ποιητή, που λίγα ομολογεί και πολλά (όσα ανακαλύπτει στον διάλογο με τον εαυτό του) τα αποκρύπτει για να τα φανερώσει, ποιος ξέρει, σε μια άλλη χρονική συγκυρία, με μια άλλη ποιητική συλλογή.

Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο διαλέγεται το ποιητικό Εγώ με το Εσύ που εν πρώτοις είναι το alter ego αλλά και το γυναικείο πρόσωπο, το οποίο προκαλεί τη μνήμη να αναδυθεί, με αφαιρετικό τρόπο για να νοηματοδοτήσει τη ζωή για τον καθένα ξεχωριστά: Ζήτησα να ψηλαφήσω το πρόσωπό σου – δε μ’ άφησες./Αναγκάστηκα τότε να ψηλαφήσω το δικό μου. Και τρόμαξα. (σελ. 35)

Τα συναισθήματα είναι πλούσια: Από την αθωότητα του ποιήματος Πρώτη δημοτικού (Όταν θα μεγαλώσω, θα γίνω αστροναύτης) ίσαμε την αυτογνωσία του ποιήματος 

Έν’ αστέρι πεσμένο (Κι αχ πώς ν’ ανυψωθώ/ξάστερος, διάφανος/μέσα στο βλέμμα σου). Ανάμεσά τους βρίσκουμε βιωμένα συναισθήματα και νοσταλγικά πισωγυρίσματα που ξυπνούν μνήμες. Στο ποίημα Οδός Λάμπρου Πορφύρα διαβάζουμε χαρακτηριστικά: 

Όμως, αυτός ο δρόμος υπάρχει στ’ αλήθεια/και θέλω, τουλάχιστο, να το θυμάσαι/πως τον διαβήκαμε μαζί.

Θα κλείσω την αναφορά μου στην ποιητική συλλογή του Νίκου Παπάνα ,με το προσφυώς λεγόμενο του Τ. Όλσον, που ισχύει και εδώ: ότι το ποίημα είναι μια υψηλής ενέργειας κατασκευή, ενώ ο στίχος έρχεται από την αναπνοή του ανθρώπου που γράφει, τη στιγμή που γράφει.

Άννα Δεληγιάννη-Τσιουλπά

Φιλόλογος, συγγραφέας, ποιήτρια, κριτικός