Κ Μόντης ((18 Φεβρουαρίου 1914 - 1η Μαρτίου 2004)

Ο Κώστας Μόντης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνοκύπριους ποιητές και συγγραφείς. Καταγόταν από την Κύπρο.

Γεννήθηκε το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο, παιδί του Θεόδουλου Μόντη και της Καλομοίρας Μπατίστα. Στα 18 του έφυγε για την Αθήνα για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1937. Συνέβαλε στον Κυπριακό Απελευθερωτικό Αγώνα (1955-59), συμμετέχοντας ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ

Ο Κώστας Μόντης ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Το 1984 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ^. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ανάλογη τιμή δέχτηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2001.

Συγγραφέας πολυγραφότατος, βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερής του πατρίδας, της Κύπρου. Πολλά από τα έργα του αναφέρονται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση από την Αγγλία και ένωση με την Ελλάδα, την πορεία της νήσου μετά την Ανεξαρτησία, με σημαντικό σταθμό την Τουρκική Εισβολή και την έκτοτε κατοχή του 1/3 της Κύπρου.

Μερικά από τα γνωστότερά του έργα είναι το Γράμμα στη Μητέρα, Στιγμές, μία νουβέλα για τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. (1955-59), ο Αφέντης Μπατίστας, ένα ιστορικοαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων της Κύπρου κ.ά.

Ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας, προσωπικός φίλος του ποιητή και επίσης καταγόμενος από την Κύπρο, μελοποίησε μερικά από τα έργα του Κώστα Μόντη αναφερόμενα στην τουρκική εισβολή του 1974.

 ΠΟΙΗΜΑΤΑ- ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

1. ΔΕΝ ΗΡΘΑΝ

Δεν ήρθαν οι θεατές που περιμέναμε,

δεν ήρθαν οι θεατές που περίμεναν τ' αναμμένα φώτα

και ματαιώθηκε η παράσταση

και καθήσαμε μονάχοι στην πλατεία

τριγυρισμένοι απ' τ' άδεια καθίσματα

με πολλή κατάθλιψη

και μ' ένα παράξενο ηδονισμό,

μ' ένα εντελώς ανεξήγητο ενδόμυχο ηδονισμό.

2.ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ
Είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας,
είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας.

3.ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ

Ελάχιστοι μας διαβάζουν

ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας

μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι

σ' αυτή τη μακρινή γωνιά

όμως αντισταθμίζει που γράφουμε ελληνικά.

4, Η ΦΥΛΑΚΗ
Το χειρότερο δεν είναι
που μ’ έκλεισαν σ’ αυτή τη φυλακή
και πήραν τα κλειδιά κι έφυγαν,
μα που δεν ξέρω ως πού φτάνει η φυλακή μου,
που δεν ξέρω το περίγραμμά της,
για να κάνω επιτέλους
σαν άνθρωπος κι εγώ
μιαν απόπειρα αποδράσεως.

 

5.ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ

Συγχώρεσέ τον Κύριε

που θα παρουσιαστεί αναμάρτητος

και δε θα ‘χη απάντηση όταν τον ρωτήξης:

“Εσύ τι έκανες τόσα χρόνια

Εσύ πού σπαταλήθηκες τόσα χρόνια”.

6.«Νύχτες»

 Καλά, θ’ απορροφήσουν κάτι από την έγνοια σου

η μέρα, η κίνηση, η δουλειά σου, οι φίλοι,

και θα μπορέσεις ύστερα να πας

σε κάνα θέατρο ή κέντρον ή όπου αλλού.

Όμως όταν τελειώσουν όλα

τα θέατρα και τα κέντρα κλείσουν,

και πουν οι φίλοι καληνύχτα,

και πρέπει να γυρίσεις πια στο σπίτι, τι θα γίνει;

Το ξέρεις πως σκληρή, αδυσώπητη

σε περιμένει στο κρεβάτι σου η έγνοια,

Θα ‘σαι μονάχος.

Και τότες θα λογαριαστείτε.

Θες ή δε θες θα μπουν κάτω όλα, να λογαριαστείτε.

Θα ‘σαι μονάχος

κι ανυπεράσπιστος απ’ τα θέατρα και τα κέντρα,

κι απ’ τη δουλειά σου και τους φίλους.

Σε περιμένει στο κρεβάτι σου η έγνοια.

Θά ‘ρθεις, δεν γίνεται. Είν’ τόσο σίγουρη γι’ αυτό, και περιμένει.

Είναι στο σπίτι και σε περιμένει.

7.Μη λέτε εκείνο το “για να μας δοκιμάση ο Θεός',

“για να δοκιμάση την πίστη μας ο Θεός'.

Θεός είναι, ξέρει, δεν χρειάζεται να δοκιμάση.

Κι’ ούτε θάπαιζε ποτέ με τον πόνο μας

για να λύση τις απορίες Του.

Μην Του προσδίδετε τ’ανθρώπινα,

μην Του προσδιδετε τα καθ’ ημάς.

8.Αφήνετε πάντα ένα χαμόγελο

εκτός των τειχών σας,

αφήνετε πάντα ένα χαμόγελο

για τους περαστικούς.

9.Όχι τους καθρέφτες,

τις φωτογραφίες να κυττάζετε

που δεν εξελίσσονται,

που δεν ενδιαφέρονται τι θα επακολουθήση.

***

10.Σκέφτομαι τι κακό όνομα θάχουμε βγάνει στο σύμπαν.

Θ’ ακούν “γήινος” και θα κουμπώνονται.

ΠΗΓΕΣ Ι) http://logomnimon.wordpress.com

              ΙΙ) http://www.poiein.gr/archives/

               ΙΙΙ) ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ