Παρασκευή 8 Μαρτίου 2013

ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ «Γη γυνή και υνί»



Η Θεά Γαία


Ξετυλίγοντας το κουβάρι ενός συλλογισμού ξεκινώ με το ρητό: «Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις». Πράγματι η ετυμολογική και εννοιολογική ανάλυση της ελληνικής γλώσσας είναι διδακτική κι αποκαλυπτική. Ερεθίζει και προβληματίζει. Κεντρίζει το συλλογισμό και γεννά την απορία. Απαντά σε ερωτήματα και θέτει νέα, ακολουθώντας την αρχή: «Η αμφιβολία γεννά τη γνώση και η γνώση την αμφιβολία».

Η λέξη «γηγενής», προέρχεται από το ουσιαστικό γη και το ρήμα γεννώ. Ο εκ της γης γεννηθείς επί των πρωτογόνων ανθρώπων. (Liddell-Scott). Αναφέρεται είτε σε άνθρωπο που γεννήθηκε σε συγκεκριμένη γη (τόπο), τον αυτόχθονα δηλαδή είτε σε κάτι που το έχει γεννήσει η ίδια η γη. (π.χ. βολβός).
Οι Έλληνες από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν πεπεισμένοι πως τους γηγενείς προγόνους τους, τούς γέννησε η «παμμήτωρ» Γη. Ο Ερεχθέας για παράδειγμα γεννήθηκε από την τροφοδότρα γη στην Αρκαδία. Εξ άλλου, αυτό μαρτυρά και το όνομά του: Ο προερχόμενος από τη γη, καθώς η λέξη «χθών» σημαίνει γη.
Ο Πλάτων στο Μενέξενο (6-7) αναφέρει: «Τους ανθρώπους τους γέννησε η Γη σαν τους καλύτερους καρπούς της». Ο Ησίοδος αρχίζει τη Θεογονία γράφοντας: «Πρώτα - πρώτα έγινε το χάος. Κι ύστερα έγινε η πλατύστηθη Γη, το αιώνιο στέρεο βάθρο όλων, κι ο Έρως ο ωραιότερος από τους αθάνατους θεούς». Αλλά και ο Ξενοφάνης, δίχως βεβαίως να έχει διαβάσει τη Βίβλο σημειώνει πως η γέννηση του ανθρώπου έγινε από χώμα και νερό. «Πάντες γαρ γαίης τε και ύδατος εξεγενόμεθα».
Τέλος η βιβλική ανθρωπογονία, για τη δημιουργία του ανθρώπου αναφέρει ότι ως πρώτη ύλη χρησιμοποιήθηκε χώμα. «Και έπλασε Κύριος ο Θεός τον άνθρωπον από χώματος εκ της γης…». (Γεν.Β΄7).
Ας δούμε τώρα τη σχέση που συνδέει τη Γαία, (Γη), την τροφοδότρα και μητέρα όλων, με την ελευσίνια θεά, Δήμητρα.
Γράφει λοιπόν ο εξαίρετος ελληνιστής Καρλ Κερένεϊ στην «Μυθολογία των Ελλήνων»: «Γα» λεγόταν η γη από τους Δωριείς και Αιολείς και Γη από τους Ίωνες. Η Θεά της γης λεγόταν Γαία-μήτηρ, Γα-μήτηρ. Η λέξη Δα ήταν ένα πανάρχαιο όνομα για την Γα, Γαία. Αντικαθιστώντας το Γα με το Δα έχουμε Δα-μήτηρ ή απλοποιημένα Δήμητρα, που σημαίνει μητέρα γη.
Στη θεά Δήμητρα οφείλουν την ονομασία τους και τα δημητριακά.

Από τη λέξη «νειος» προέρχεται και το σημερινό «νιάμα», δηλαδή, το χωράφι που έχει οργωθεί ξανά, ενώ η λέξη <<πόλος >> παράγεται από το ρήμα «πολέω-πολώ», που σημαίνει καλλιεργώ. Από το ίδιο ρήμα έχουμε και τις λέξεις «πόλη», «πολιτισμός», «πολίτης» κλπ.
Έτσι, ο Έλλοπας, από όπου έλκει και την ονομασία του ο Έλληνας, από θηρευτής έγινε αρότης ή αγρότης. Άρχισε να καλλιεργεί τη γη χρησιμοποιώντας ένα οξύ εργαλείο που είχε προηγουμένως καμφθεί και πάνω του στηριζόταν το υνί (ύνις), το οποίο ονομαζόταν αρχικά γύης. Ο γύης είχε σχήμα «Γ», και με αυτό άνοιγε αυλάκια ή κοιλότητες, όμοια με αυτά που ανοίγει η βροχή.
Εδώ παρατηρούμε ότι στη λέξη «γύης», έχουμε ως δεύτερο γράμμα, το «υ», αρχικό του ρήματος «ύω», που θα πει «βρέχω», καθώς θέλει βροχή για να γίνει γόνιμη η γη.
Το «η» που ακολουθεί στην ίδια λέξη, γύης, συμβολίζει τον ήλιο που χρειάζεται για να φέρει καρπούς το χώμα, ενώ το «Σ» συμβολίζει την παλινδρομική κίνηση των εποχών.
Είναι γνωστό επίσης ότι από το γράμμα «Γ», και κυρίως από την ενεργητική του σημασία ως ρήμα, επήλθε και το «γένος». Αρχίζει δηλαδή η γέννα ως επακόλουθη διαδικασία του ευλογημένου καρπού της γης αλλά και της κοιλίας της γυναικός.
Διότι και η γυνή για να γονιμοποιηθεί υφίσταται όπως ακριβώς και η γη (με το υνί) το πρώτο ρήγμα, για να γεννηθεί μέσα από αυτό ο άνθρωπος, τον οποίο ανατρέφει, εκπαιδεύει και του μαθαίνει τη γλώσσα ως μάνα. (Η. Λ. Τσατσόμοιρος Ιστορία Γενέσεως της Ελληνικής Γλώσσας).
Στην ποντιακή διάλεκτο το υνί, λέγεται γύνιν ή υνίν, από το αρχαίο ύνις.
Εξάλλου το «ν» στη λέξη «γυνή» συμβολίζει τη μήτρα (νηδύς), εκεί όπου έχει την αρχή του ο άνθρωπος, γι’ αυτό και λέμε για κάποιον ότι «κοιμάται τον νήδυμον», δηλαδή τον αδιατάρακτο ύπνο, όπως ακριβώς το έμβρυο στη μήτρα της μάνας του.
Από το Γ λοιπόν αναπήδησε η λέξη γένος, στην οποία το πρώτο γράμμα αντιστοιχεί στο γενάρχη, το δεύτερο στο έδος (έδρα, μέρος), το Ν παραπέμπει στο ναίω και νέμω που θα πει μοιράζω γη, το Ο συμβολίζει την κατοικία και το Σ την παλινδρομική κίνηση, συνεχίζει αλλού ο Τσατσόμοιρος.
Επομένως η Γη και η γυνή έχουν από τη φύση τους κοινά στοιχεία για καλλιέργεια και καρποφορία. Δίνουν ζωή, έχουν κοινό προορισμό και αξίζουν τον ανάλογο σεβασμό. Παρόλα αυτά η γυναίκα είναι η αδικημένη της γης, ενώ στην ουσία είναι εκείνη που του προσφέρει στον άνδρα τη μεγίστη χαρά όπως και η μητέρα γη.

ΠΗΓΕΣ
Liddell & Scott "Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης"
Ηλ. Τσατσόμοιρος "Ιστορία γενεσεως της ελληνικής γλώσσας".


Peter Paul Rubens Το άγαλμα της Θεάς Δήμητρας

 

,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου