Ο Λουίς ντε Καμόες ή Καμόενς (Luís Vaz de Camões, 1524 – 20 Ιουνίου 1580) ήταν Πορτογάλος ποιητής, ο οποίος έζησε και έδρασε κατά το 16ο αιώνα. Θεωρείται ο εθνικός ποιητής της Πορτογαλίας και ένας από τους μεγάλους Ευρωπαίους ποιητές της εποχής του.
Ζωή και δράση
Οι βιογραφικές πληροφορίες για τη ζωή και τη δράση του Καμόες είναι σε μεγάλο βαθμό αβέβαιες. Πιθανολογείται ότι γεννήθηκε το 1524 στη Λισαβόνα, καταγόμενος από αριστοκρατική οικογένεια. Στην Κοΐμπρα απέκτησε ευρεία μόρφωση, στην οποία βασίζεται το μετέπειτα λογοτεχνικό έργο του.
Ο Καμόες έζησε μια μυθιστορηματική και περιπετειώδη ζωή. Μπήκε στην Αυλή του βασιλιά της Πορτογαλίας Ιωάννη Γ΄, απ’ όπου απομακρύνθηκε λόγω της εμπλοκής του σε αυλικούς έρωτες και εξορίστηκε στο Μαρόκο, όπου έχασε το δεξί του μάτι σε μια μάχη στη Θέουτα (Ceuta) στις ακτές του Μαρόκου.
Το 1553 συνελήφθη για συμμετοχή του σε ανταρσία στη Λισαβόνα και φυλακίστηκε, αλλά αμνηστεύτηκε με βασιλική χάρη που του δόθηκε από το βασιλιά Ιωάννη Γ΄ και στάλθηκε για βασιλική υπηρεσία στην Ινδία, ναυάγησε στο Δέλτα του ποταμού Μεκόνγκ, περιπλανήθηκε στη Μοζαμβίκη (1567), από όπου τον βοήθησε τελικά ο Ντιόγκο ντε Κούτο να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Μετά την επιστροφή του στη Λισαβόνα, το 1570, του παρασχέθηκε μια πενιχρή βασιλική σύνταξη για τις υπηρεσίες του, που τον συντηρούσε για το υπόλοιπο της ζωής του. Το 1572 δημοσίευσε το διάσημο έπος του «Οι Λουσιάδες», που το είχε γράψει ενώ βρισκόταν ακόμη στην Ανατολή.
Ο Καμόες πέθανε στη Λισαβόνα, σε ηλικία 55 ετών, στις 20 Ιουνίου 1580, λόγω της κλονισμένης υγείας του από τις κακουχίες.
Λογοτεχνικό έργο
Ο Λουίς ντε Καμόες είναι ο δημιουργός του εθνικού έπους της Πορτογαλίας «Οι Λουσιάδες» ή Λουζιτανοί (Os Lusiadas, 1572). Στο επικό αυτό ποίημά του, ο Καμόες εξαίρει τα γεγονότα της πορτογαλικής ιστορίας και τα κατορθώματα των υιών του Λούσου, των Λουσιάδων, όπως ονομάζονταν οι Πορτογάλοι από τους Ρωμαίους από την αρχαία ρωμαϊκή ονομασία «Λουσιτάνια» (Lusitania) της Πορτογαλίας.
Οι «Λουσιάδες» είναι ένα έμμετρο έπος, που εκτείνεται σε 10 κάντος και 1.102 οκτάστιχες ομοιοκαταληκτικές στροφές (ottava rima). Το θέμα του αφηγείται το ιστορικό ταξίδι του Πορτογάλου θαλασσοπόρου Βάσκο ντα Γκάμα προς την Ινδία με τον περίπλου του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας στα τέλη του 15ου αιώνα (1498).
Το επικό αυτό ποίημα του Καμόες έχει γραφτεί κατά το πρότυπο της «Αινειάδας» του Βιργιλίου και του «Μαινόμενου Ορλάνδου» του Αριόστο και ήταν αφιερωμένο στο βασιλιά Σεβαστιανό της Πορτογαλίας (Sebastiao, 1554 – 1578), ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια αντιμουσουλμανικής σταυροφορίας στο Μαρόκο.
Η φήμη και το λογοτεχνικό έργο του Καμόες έγινε γνωστό πέρα από τα σύνορα της πατρίδας του, όσο ακόμη ζούσε. Απέκτησε θαυμαστές σε όλη την Ευρώπη, ανάμεσα στους οποίους ήταν μεγάλα ονόματα της λογοτεχνίας, όπως ο Τορκουάτο Τάσσο, ο Λόπε δε Βέγκα, ο Μίλτον, ο Γκαίτε, ο Μπάυρον και στα νεότερα χρόνια ο Αμερικανός μυθιστοριογράφος Χέρμαν Μέλβιλ. Ένα αντίτυπο από την πρώτη έκδοση των «Λουσιάδων» (1572) βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Παλάσιου ντε Μάφρα.
Εκτός από τους «Λουσιάδες», ο Καμόες άφησε και σημαντικό λυρικό έργο: ωδές, σονάτα, ελεγείες και τραγούδια, από τα οποία ξεχωρίζουν τα λυρικά ποιήματά του σε ενδεκασύλλαβους (Rimas, 1595), όπου απομιμείται τους αρχαίους κλασικούς συγγραφείς.
Ο Καμόες έγραψε επίσης και τρία θεατρικά έργα: «Οι Αμφιτρύονες», βασισμένο στο γνωστό θέμα του Πλούτου, «Ο βασιλιάς Σέλευκος», εμπνευσμένο από τον Πλούταρχο, και ο «Φιλόδημος», που δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο του Καμόες, μαζί με τους «Αμφιτρύονες» (1587), αλλά είχε γραφτεί πολύ νωρίτερα.
ΛΟΥΣΙΑΔΕΣ
«Οι Λουσιάδες» είναι ένα πορτογαλικό έπος, του εθνικού ποιητή των Πορτογάλων, Λουίς ντε Καμόες, το οποίο εξιστορεί αλληγορικά το μεγάλο ταξίδι του πορτογάλου εξερευνητή Βάσκο ντε γκάμα στις Ινδίες και ταυτόχρονα καταγράφει την ιστορία του έθνους από την προϊστορία μέχρι τον 16ο αιώνα. Το έργο αποτελείται από δέκα ωδές με δεκασύλλαβο στίχο. (απόσπασμα από την αρχή, στο οποίο ο ποιητής αναφέρει τις προσδοκίες του, ότι θa προσπαθήσει να ξεπεράσει τον Όμηρο και τον Βιργίλιο. Σε όλο το έργο, στις περιπέτειες των ηρώων θα παρεμβάλλονται οι Θεοί του Ολύμπου και στοιχεία από τα έπη του Ομήρου.)
«Οι Λουσιάδες» (απόσπασμα)
ΑΣΜΑ ΠΡΩΤΟ
1
Θα ψάλω την τόλμη και τους αγώνες
Ευγενών ηρώων, οι οποίοι από την Δύση
Και την πορτογαλική ακτή
Σε θάλασσες που ακόμα δεν είχαν διασχιστεί
Πέρασαν πέρα από την Ταπρομπάνα
Kαι σε κινδύνους και πολέμους,
Περισσότερο θαρραλέοι
Από ότι υποσχόταν η ανθρώπινη δύναμη
Ανάμεσα σε λαούς απομονωμένους,
Ίδρυσαν ένδοξο νέο Βασίλειο,
2.
Θα εξυμνήσω τις ηρωικές αρετές
Eκείνων των αρχόντων
Που κυριάρχησαν σε άπιστες χώρες
Tης Ασίας και της Αφρικής
Kαι σε ακάθαρτα ερείπια
Έστησαν βασίλεια της πίστης.
Θα εξυμνήσω τους πολεμιστές εκείνους
Που η τόλμη τους έκανε αθάνατους.
Εάν δε η τέχνη και το πνεύμα με βοηθήσουν
Η φήμη τους θα κυριεύσει τον κόσμο.
3.
Ας μην γίνεται πλέον λόγος
Για τις περίφημες περιπλανήσεις
Του πολυμήχανου Οδυσσέα
Και του ευσεβή Αινεία.
Ας παύσει η εκατοντάστομη Θεά
Να διαφημίζει τις νίκες του Αλεξάνδρου
Και του Τραιανού.
Εγώ ψάλλω τα τέκνα του Λούσου,
Μόνο ο Άρης και ο Ποσειδώνας
Υπερτερούσαν αυτών.
Ήρωες του Βιργιλίου και του Ομήρου,
Ακούσετε τους άθλους τους,
Υπερβαίνουν των δικών σας ηρώων.
4
Και εσείς που έχετε εξάψει
την φαντασία μου με νέο ζήλο,
Νύμφες του Τάγου,
Εαν υπήρξατε οι πρώτοι μου έρωτες,
Εάν έψαλα στις μαγευτικές σας όχθες,
Χαρίστε στην φωνή μου υψηλότερο τόνο,
Δώστε στους στίχους μου αρμονία,
τόσο λαμπρή και τόσο καθαρή,
Ώστε ο Θεός της Πίνδου
Ν’ αφήσει για χάρη των δικών μας ναμάτων,
Τα κύματα της Ιπποκρήνης.
Θέλω να πάω, μητέρα
Θέλω να πάω, μητέρα,
σε αυτό το μαγειρείο,
με τον ναύτη
να γίνεις ναύτης.
Μητέρα, αν πάω,
ό, τι θέλω,
Δεν το θέλω
ότι η Αγάπη το θέλει.
Αυτό το άγριο αγόρι
με κάνει να πεθάνω
από έναν ναύτη
να γίνεις ναύτης.
Αυτός που μπορεί να κάνει τα πάντα
μητέρα, δεν θα είσαι σε θέση,
Λοιπόν η ψυχή πηγαίνει
Αφήστε το σώμα να μείνει.
Μαζί του, για τον οποίο πεθαίνω
Πάω, γιατί δεν πεθαίνω:
ότι αν είναι ναύτης,
Θα είμαι ναυτικός
Είναι τυραννικός νόμος
του αγοριού κύριε
αυτό για μια αγάπη
ένας βασιλιάς απορρίπτεται.
Λοιπόν έτσι
Θέλω να πάω, θέλω,
από έναν ναύτη
να γίνεις ναύτης.
Πείτε κύματα, όταν
ντύθηκες κορίτσια,
να είσαι τρυφερός και όμορφος,
πηγαίνετε στην περιήγηση;
Αλλά τι δεν αναμένεται
ντα αυτό το άγριο παιδί;
Δείτε ποιος θέλω:
να είσαι ναυτικός.
Μάτια, με έχεις πληγώσει
Μάτια, με έχεις πληγώσει,
τελειώστε με να σκοτώσετε.
περισσότερο, νεκρός, κοίτα με ξανά,
γιατί με αναστήσεις.
Λοιπόν, μου έδωσες μια τέτοια πληγή
θέλω να με σκοτώσει,
το να πεθαίνω είναι γλυκιά τύχη για μένα,
Λοιπόν, πεθαίνοντας μου δίνεις ζωή.
Μάτια, τι σταματάς;
Τελειώστε με σκοτώστε τώρα.
περισσότερο, νεκρός, κοίτα με ξανά,
γιατί με αναστήσεις.
Η πληγή, σωστά, είναι ήδη δική μου,
αν και, τα μάτια, δεν θέλετε?
αλλά αν μου δώσεις θάνατο,
πεθαίνω είναι χαρά για μένα.
Και έτσι λέω φινίρισμα,
Ω μάτια, ήδη για να με σκοτώσεις.
περισσότερο, νεκρός, κοίτα με ξανά,
γιατί με αναστήσεις.
***
Βλέποντας την ομορφιά σας, ω αγάπη μου
Βλέποντας την ομορφιά σου, ω αγάπη μου,
από τα μάτια μου πιο γλυκιά τροφή,
τόσο υψηλή είναι η σκέψη μου
Γνωρίζω ήδη τον παράδεισο στο πνεύμα σας.
Και τόσο μεγάλο μέρος της γης απομακρύνομαι
ότι δεν εκτιμώ τίποτα στη συμμόρφωσή σας,
και απορροφημένος στο να αναλογιστούμε το θαύμα σας
Είμαι σιωπηλός, καλό μου, και είμαι παραληρημένος.
Κοιτάζοντας μας, κυρία, μπερδεύομαι,
για όλους όσους σκέφτονται το ξόρκι σας
ας πούμε ότι δεν μπορούν οι όμορφες χάρες σας.
Επειδή ο κόσμος βλέπει τόση ομορφιά μέσα σου
ότι δεν τον εκπλήσσει που βλέπει αυτό που σε έκανε
Είναι ο συγγραφέας του ουρανού και των αστεριών.
https://www.actualidadliteratura.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου