ΣΙΜΟΝ ΜΠΟΛΙΒΑΡ (24 Ιουλίου 1783 -17 Δεκεμβρίου 1830)

El Libertador (Ο Ελευθερωτής)

 

Ο Σιμόν Μπολίβαρ γεννήθηκε στο Καράκας της Βενεζουέλας το 1783 και αποτέλεσε την πλέον κυρίαρχη μορφή των εθνικο-απελευθερωτικών εξεγέρσεων των λαών και ιθαγενών της Λατινικής Αμερικής κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Ο ίδιος καταγόταν από μια εύπορη οικογένεια Κρεολών της Βενεζουέλας και σε ταξίδια του στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική γνώρισε τις ιδέες της γαλλικής επαναστάσεως και του αμερικάνικου απελευθερωτικού αγώνα. 

Επιστρέφοντας στην πατρίδα του, προσχώρησε σε μια στρατιωτική ομάδα, η οποία ξεσηκώθηκε το 1810 εναντίον των Ισπανών κατακτητών. Μία εθνική συνέλευση που συγκροτήθηκε με πρωτοβουλία του Μπολίβαρ ανακήρυξε το 1811 την ανεξαρτησία της Βενεζουέλας.

Το 1813 επονομάστηκε Ελευθερωτής, "Libertador" και ηγήθηκε αμφίρροπων πολέμων ενάντια στον ισπανικό στρατό, με αποτέλεσμα να ενοποιήσει τη Βενεζουέλα με τα απελευθερωμένα εδάφη που αποτελούν σήμερα το κράτος της Κολομβίας. Απελευθέρωσε τα εδάφη των σημερινών κρατών του Ισημερινού και μέρος του Περού, αργότερα τα υψίπεδα του Περού και τέλος τη σημερινή Βολιβία, στην οποία ο ίδιος έδωσε το όνομα Bolivia. Το 1819 ανακηρύχθηκε πρόεδρος της Βενεζουέλας, ενώ αργότερα, το 1823 γίνεται πρόεδρος του Περού. Οι αγώνες του Μπολίβαρ και της Λατινικής Αμερικής ενέπνευσαν την Ελληνική Επανάσταση του 1821 καθώς και το αντίστροφο. Μάλιστα, ένας από τους συμβούλους και συμμαχητές του Μπολίβαρ, ο Πολωνός λοχαγός Μιζεγιέφσκι, πολέμησε και σκοτώθηκε στην Ελλάδα, στην μάχη στο Πέτα της Άρτας, τον Ιούλιο του 1822, ενώ την προηγουμένη είχε πει: "Το μόνον και το τελευταίον που επιθυμώ ελθών ενταύθα είναι να κατακτήσω μαχόμενος, πιστός εις τας ιδέας μου, έντιμον τάφον Έλληνος στρατιώτου..." 

Με το χρόνο δημιουργήθηκε ένα κίνημα αντιπολιτεύσεως εναντίον του Μπολίβαρ, ο οποίος φοβόταν ότι η νότια Αμερική θα περιπέσει στην αναρχία και γι' αυτό προέκρινε μία αυταρχική διακυβέρνηση. Σταδιακά διαχωρίστηκαν η Βενεζουέλα, το Περού και η Κολομβία. Το 1830, όταν διαπίστωσε ο Μπολίβαρ ότι δεν κατάφερνε να διασώσει πια την ιδέα της ένωσης του απελευθερωμένων εδαφών, παραιτήθηκε από την εξουσία και ιδιώτευσε. Το έργο του, η απελευθέρωση της Νότιας Αμερικής από την Ισπανία, είχε όμως διάρκεια. Πέθανε στην Σάντα Μαρία της Κολομβίας, το 1830 από φυματίωση. 

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

  1783: Γεννιέται ο Μπολίβαρ στο Καράκας της Βενεζουέλας. 1807: Επιστρέφει στην Βενεζουέλα μετά από μακροχρόνιο ταξίδι του στην Ευρώπη, ποτισμένος ήδη με τις ιδέες της απελευθέρωσης. 1810: Ο Ισπανός κυβερνήτης στερήθηκε επίσημα τις εξουσίες του και διώχθηκε απ' τη Βενεζουέλα. 1811: Ο Σιμόν Μπολίβαρ και ο Φρανσίσκο ντε Μιράντα, απελευθερώνουν προσωρινά την Βενεζουέλα από τους Ισπανούς. 1814: Ο Μπολίβαρ ηττείται από τους Ισπανούς, αλλά διαφεύγει στην Τζαμάικα, όπου έγραψε το σημαντικότερο κείμενό του: "Επιστολή από την Τζαμάικα". 1817: Ο Μπολίβαρ μεταφέρει το στρατηγείο του στην περιοχή του ποταμού Ορινόκο. 1819: Μετά την ολέθρια για τους Ισπανούς μάχη της Μπογιακά, αρχίζει η αντίστροφη πορεία της Ισπανικής κυριαρχίας. 

1821: Η μάχη του Καραμπόμπο και η επίσημη πια ανεξαρτησία της Βενεζουέλας. 1822: Με τη βοήθεια του Αντόνιο Χοσέ δε Σούκρε (φίλου και αξιωματικού του στρατού του Μπολίβαρ) απελευθερώνεται το Εκουαδόρ. 1824: Ο Ισπανός αντιβασιλιάς του Περού ηττείται στην μάχη του Αγιακούτσο και παραδίδεται με όλο τον στρατό του. 1825: Τον Απρίλιο επιτυγχάνεται η απελευθέρωση της περιοχής του "Άνω Περού" με τη βοήθεια του Σούκρε. Το νέο έθνος αποφάσισε να ονομαστεί Βολιβία, από το όνομα του απελευθερωτή του. Για το κράτος αυτό, ο Μπολίβαρ συνέταξε ένα Σύνταγμα στο οποίο αποκαλύπτονταν οι απολυταρχικές του τάσεις: Στον καταστατικό του χάρτη προέβλεπε ισόβιο πρόεδρο δημοκρατίας, Βουλή χωρίς ουσιαστικές εξουσίες και πολύ περιορισμένο εκλογικό σώμα. 1826: Αρχίζει ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των απελευθερωμένων εθνών της Βενεζουέλας και της Νέας Γρανάδας (περίπου τα εδάφη της σημερινής Κολομβίας) ενάντια στην ιδέα της Μεγάλης Κολομβίας. 1828: Ο Μπολίβαρ, ελλείψει συντάγματος, ανέλαβε δικτατορική εξουσία στην Μεγάλη Κολομβία. 1830: Ο Μπολιβάρ πεθαίνει στην Σάντα Μαρία της Κολομβίας από φυματίωση.

 ΑΠΟ http://www.americalatina.com.gr/articulos.php?lang=gr&id=73&box=2&pos=9

Ο θάνατος του Μπολιβάρ 
 
Πολιτική κληρονομιά

 

Λίγο πριν πεθάνει, ο Μπολίβαρ ζήτησε από τον προσωπικό του βοηθό, τον Στρατηγό Ντανιέλ Φλορένσιο Ο' Λήρι να κάψει το εκτενές αρχείο με τα γραπτά, τις επιστολές και τις ομιλίες του. Ο Ο' Λήρυ δεν υπάκουσε την εντολή και τα τα γραπτά διασώθηκαν, δίνοντας στους ιστορικούς τεράστιο πλούτο πληροφοριών για τη φιλελεύθερη φιλοσοφία και σκέψη του Μπολίβαρ.

Μεγάλος θαυμαστής της Αμερικανικής Επανάστασης (αντίθετα από την άποψη που είχε για τη Γαλλική Επανάσταση), ο Μπολίβαρ περιέγραψε τον εαυτό του σε πολλές επιστολές ως "φιλελεύθερο" και υπέρμαχο του οικονομικού συστήματος της ελεύθερης αγοράς. Ανάμεσα στα βιβλία που είχε μαζί του όταν έγραφε το Βολιβιανό Σύνταγμα ήταν Το Πνεύμα των νόμων του Μοντεσκιέ και Ο Πλούτος των Εθνών του Άνταμ Σμιθ.

Οι ομιλίες και τα γραπτά του Μπολίβαρ δείχνουν ότι ήταν υπέρ του περιορισμένου κράτους, του διαχωρισμού των εξουσιών, της θρησκευτικής ελευθερίας, του δικαιώματος ιδιοκτησίας και του κράτους δικαίου. ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Ν. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ «ΜΠΟΛΙΒΑΡ»

Μ π ο λ ι β ά ρ! Ονομα από μέταλλο και ξύλο, ήσουνα ένα λουλούδι μες στους
μπαχτσέδες της Νότιας Αμερικής.

Είχες όλη την ευγένεια των λουλουδιών μες στην καρδιά σου, μες στα μαλλιά σου, μέσα
στo βλέμμα σου.
Η χέρα σου ήτανε μεγάλη σαν την καρδιά σου, και σκορπούσε το καλό και το κακό.
Ροβόλαγες τα βουνά κι ετρέμαν τ' άστρα, κατέβαινες στους κάμπους, με τα χρυσά, τις
επωμίδες, όλα τα διακριτικά του βαθμού σου,
Με το ντουφέκι στον ώμο αναρτημένο, με τα στήθια ξέσκεπα, με τις λαβωματιές γιομάτο
το κορμί σου,
Κι εκαθόσουν ολόγυμνος σε πέτρα χαμηλή, στ' ακροθαλάσσι,
Κι έρχονταν και σ' έβαφαν με τις συνήθειες των πολεμιστών Ινδιάνων,
Μ' ασβέστη, μισόνε άσπρο, μισό γαλάζιο, γιά να φαντάζεις σα ρημοκλήσι σε περιγιάλι
της Αττικής,
Σαν εκκλησιά στις γειτονιές των Ταταούλων, ωσάν ανάχτορο σε πόλη της Μακεδονίας
ερημική. [...]
Μ π ο λ ι β ά ρ! Κράζω τ' όνομά σου ξαπλωμένος στην κορφή του βουνού Ερε,
Την πιό ψηλή κορφή της νήσου Υδρας.
Από δω η θέα εκτείνεται μαγευτική μέχρι των νήσων του Σαρωνικού, τη Θήβα,
Μέχρι κεί κάτω, πέρα απ' τη Μονεβασιά, το τρανό Μισίρι,
Αλλά και μέχρι του Παναμά, της Γκουατεμάλα, της Νικαράγκουα, του Οvτoυράς, της
Αϊτής, του Σαν Ντομίγκο, της Βολιβίας, της Κολομβίας, του Περού, της Βενε¬
ζουέλας, της Χιλής, της Αργεντινής, της Βραζιλίας, Ουρουγουάη, Παραγουάη,
του Ισημερινού,
Ακόμη και του Μεξικού.
Μ' ένα σκληρό λιθάρι χαράζω τ' όνομά σου πάνω στην πέτρα, να 'ρχουνται αργότερα οι
ανθρώποι να προσκυνούν.
Τινάζονται σπίθες καθώς χαράζω -έτσι ήτανε, λεν, ο Μπολιβάρ- και παρακολουθώ
Το χέρι μου καθώς γράφει, λαμπρό μέσα στον ήλιο.
Είδες γιά πρώτη φορά το φως στο Καρακάς. Το φώς το δικό σου,
Μ πο λ ι β ά ρ, γιατί ως να 'ρθεις η Νότια Αμερική ολόκληρη ήτανε βυθισμένη στα πικρά σκοτάδια.
Τ' όνομά σου τώρα είναι δαυλός αναμμένος, που φωτίζει την Αμερική, και τη Βόρεια και τη Νότια, και την οικουμένη!
Οι ποταμοι Αμαζόνιος και Ορινόκος πηγάζουν από τα μάτια σου.
Τα ψηλά βουνά έχουν τις ρίζες στο στέρνο σου,
Η οροσειρά των Ανδεων είναι η ραχοκοκαλιά σου.
Στην κορυφή της κεφαλής σου, παλικαρά, τρέχουν τ' ανήμερα άτια και τ' άγρια βόδια,
Ο πλούτος της Αργεντινής.
Πάνω στην κοιλιά σου εκτείνονται οι απέραντες φυτείες του καφέ.
Σαν μιλάς, φοβεροί σεισμοί ρημάζουνε το παν,
Από τις επιβλητικές ερημιές της Παταγονίας μέχρι τα πολύχρωμα νησιά,
Ηφαίστεια ξεπετιούνται στο Περού και ξερνάνε στα ουράνια την οργή τους,
Σειούνται τα χώματα παντού και τρίζουν τα εικονίσματα στην Καστοριά,
Τη σιωπηλή πόλη κοντά στη λίμνη.
Μ π ο λ ι β ά ρ, είσαι ωραίας σαν Ελληνας.

Πίνακας του Ν. Εγγονόπουλου