Θέ μου τι μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε!
Ο. Ελύτης
Leonid Afremov art
Το μπλε του Βερμίρ
σαν μαχαίρι κόβει
κι ανασηκώνει μια μια τις στρώσεις του Είναι
ως τα βάθη εκεί που ο Ερωτευμένος
κι ο Ιερωμένος δε διχάζονται
σε στιγμιαίο και αιώνιο
αλλ΄ ερωτεύονται ολόκληροι τους αγγέλους.
Α! Το μπλε του Βερμίρ
πως ενεργεί στο κτήνος
και το ευλογεί σαν να ‘ρχεται από κάτω
κι όμως στεφανώνει είναι σύντροφος θλίψης
ή πάλι διακοσμεί τη σοβαρότητα των εγκοσμίων.
Johannes Vermeer- Γυναίκα στα μπλε που διαβάζει γράμμα, 1664
Τάκης Βαρβιτσιώτης - Το γαλάζιο λιβάδι
Θα ‘μαστε μόνοι εγώ κι εσύ
Και δε θα υπάρχουν πια
Ούτε αποχωρισμοί ούτε αναχωρήσεις
Ούτε μέρα ούτε νύχτα
Και θα ‘χει τόσο κάποια λάμψη απεριόριστη απλωθεί
Πάνω στα πρόσωπά μας
Που θα ελευθερωθούν τα βλέφαρα απ’ τον γύψο
Θα προχωρήσουμε μαζί στην όχθη του φωτός
Και τα δικά σου βήματα θ’ απορροφήσουν τα δικά μου
Μια σκουριασμένη αξίνα κι ένα φτυάρι θα ‘ναι πάντα εκεί
Να μου θυμίζουνε το τρομερό εκείνο απόγευμα μιας Κυριακής
Θα περπατήσουμε μαζί σ’ ένα γαλάζιο λιβάδι
Κι από τους λόφους θ’ αναβλύζει
Κάποιο ανάκουστο τραγούδι
Που ποτέ δε θα τελειώσει
Deep Blue Sea by Antonia Myatt
Κοβάλτιο στάζουν τα μάτια σου.
Η απόγνωση ποτέ δεν ήταν πιο μπλε.
Τον πόνο σου ξεπλένεις σε όχθες ποταμών.
Την αγωνία στρουφαλίζεις σε νεροσυρμές.
Σ’ ακόνες και νεροτριβές
τις πίκρες με μανία κοπανάς να μαλακώσουν.
Και στ’ άπειρο φωνάζεις, θλίψη, θλίψη
Πού θα βρεθεί τόσο νερό να σε συντρίψει;
Φωτεινή Βασιλοπούλου: Πρωσικό μπλε, Εκδόσεις των Φίλων
Monet, Blue Water Lilies, 1919
… πάνω σε μια απόχρωση του Αλμπέρτι
1.
Ξαφνικά η παλέτα του γέμισε
με το πιο μυστικό γαλάζιο τ’ ουρανού.
Έσκυψε πάνω στον καμβά του
κι άρχισε να ζωγραφίζει πυκνά σύννεφα.
Στο εργαστήριο αντηχούσαν οι φωνές των αγγέλων
που επαναλάμβαναν δυνατά τ’ όνομά του:
Beato Blue Angelico.
2.
Ο Ραφαήλ είχε μεγάλα φτερά.
Ο δάσκαλός του Περουτζίνο επίσης.
Μ’ αυτά άπλωσε το δικό του γαλάζιο στην οροφή της Καπέλα
Σιστίνα.
Στο μέρος του Παραδείσου που του αναλογούσε, ο ήλιος δεν δύει
ποτέ.
3.
Η Βενετία αναπαύεται τώρα
στο αστραφτερό γαλάζιο του Τισιανού·
η Ρώμη στο μελαγχολικό του Πουσέν
που λαμπυρίζει ανάμεσα στις ορτανσίες της Πιάτσα Γκλόρια.
(Εκεί μικρός μύρισα για πρώτη φορά την Άνοιξη.)
4.
Το γαλάζιο του Τιντορέτο με πληγώνει·
του Τιέπολο (θυμάσαι τα φατνώματα στη Villa Serbeloni;)
με κάνει να χαμογελώ ανέμελα·
του Γκρέκο με δοκιμάζει
− μπορώ άραγε να συνεχίσω να πιστεύω σ’ αυτό το εκτυφλωτικό
σκοτάδι;
5.
Στο εργαστήριο του Βελάσκεθ
το γαλάζιο συστήνεται ως Ινφάντα Μαργκαρίτα.
6.
Πάρε αυτή την ωραία γαλάζια κορδέλα
και δέσε την γύρω από τα χρυσαφένια σου μαλλιά.
Σου την προσφέρει ο φιλήδονος Γκόγια.
7.
Εκρήξεις γαλάζιου μέσα στις αλληγορίες της Μεσογείου.
Ο Βαν Γκογκ μία απ’ αυτές.
(Η πιο έναστρη.)
8.
Τα δάκρυα του Μονέ
ήταν γκριζογάλανα.
Ο Καντίνσνκι για να τον τιμήσει
έδωσε στον καβαλάρη του το άρωμα της λεβάντας.
9.
Μια μέρα το πινέλο θα μιλήσει.
Τότε θ’ αποκαλύψει αυτό που τα χρώματα ήδη γνωρίζουν:
πως ο Ματίς ήταν πράγματι γαλαζοαίματος.
(Όπως και ο Σαγκάλ εξάλλου.)
10.
Είμαι η γαλάζια σου σκιά.
Το καθαρό περίγραμμα τού σώματός σου.
Για τα γερασμένα μάτια
μια διαρκής παρεκτροπή.
Χάρης Βλαβιανός, «Διακοπές στην πραγματικότητα»
Blue Street, by David Tycho
Μιχάλης Γκανάς - Το μπλε που σε τυλίγει
Το μπλε που σε τυλίγει
είναι η στάχτη
του καμένου χρόνου.
Φυσάει ένας αέρας,
φέρνει φωτογραφίες και τετράδια.
Από τα κάτω χρόνια.
Εδώ γελάς, εδώ σωπαίνεις,
εδώ σας πήρανε με φλας
φοράς το μαύρο φωτοστέφανο.
Το μπλε που σε τυλίγει
είναι το φως
που εκτοπίζει ο θάνατος.
Κανένας δεν το βλέπει.
Κι όμως υπάρχει
και πληθαίνει.
EDUARDO CARRANZA - ΓΑΛΑΖΙΟΣ ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΣΟΥ
Σε σκέφτομαι γαλάζιος, λες και περπατάω
σε δάσος χρυσαφί στο ντάλα μεσημέρι:
γεννιούνται κήποι στη μιλιά μου, και είναι μέρη
στον ύπνο σου, που με τα σύννεφά μου πάω.
Μελαγχολία μάς χωρίζει (την κοιτάω)
και μας ενώνει – κι ένα τρυφερούλι αγέρι.
Της τέχνης μου το λυρικό σού απλώνω χέρι·
με τον γαλάζιο πόνο μου σε αποζητάω.
Ορίζοντας βιολιών (σαν τόξα) τανυσμένων
και οδύνες γιασεμιών με βάζουν, πονεμένον,
να σε θωρώ με γαλανή ιδιοσυγκρασία.
Σε κόσμο μέσα κρυσταλλίνων ποιημάτων
σε σκέφτομαι με φωτεινών κελαηδημάτων
θωριά σε Κυριακής γαλάζιας ευκρασία.
Μετ: Γιώργος Κεντρωτής.
René Char - ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΠΛΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟ ΜΑΣ
Ήμασταν στο λεπτό της τελευταίας διάκρισης.
Χρειάστηκε να επαναπατρίσουμε το μαχαίρι.
Και την ανάλογη πορφύρα.
Λίγοι θα έχουν μάθει να κοιτούν τη γη όπου ζούσαν και να της μιλούν στον ενικό με τα μάτια χαμηλά.
Γη της λήθης, γη κοντινή, που ερωτευτήκαμε με τρόμο.
Και ο τρόμος είναι παρελθόν …
Στον καθένα την κλεψύδρα του για να τερματίσει μαζί της.
Να συνεχίσει να ρέει στην τύφλωση.
Όποιος παραδώσει το μήνυμα δεν θα έχει ταυτότητα.
Δεν θα συντρίψει.
Μορφή της Αποκάλυψης, δεν είναι το πλάσιμο κάθε βράδυ ενός προσώπου που είναι δύσκολο να πεθάνει;
Ένα εργαλείο που το χέρι στερημένο από μνήμη, ανά πάσα στιγμή θα ανακάλυπτε την φιλανθρωπία του, δεν θα γερνούσε, θα διατηρούσε την ακεραιότητά του.
Έτσι εξαφανίστηκαν οι άνδρες με το σακίδιο μέσα στην ομίχλη.
μτφρ.: Ανδρονίκη Δημητριάδου
René Char - CE BLEU N’EST PAS LE NÔTRE
Nous étions à la minute de l’ultime distinction.
Il fallut rapatrier le couteau.
Et l’incarnat analogique.
Peu auront su regarder la terre sur laquelle ils vivaient et la tutoyer en baissant les yeux.
Terre d’oubli, terre prochaine, dont on s’éprend avec effroi.
Et l’effroi est passé…
À chacun son sablier pour en finir avec le sablier.
Continuer à ruisseler dans l’aveuglement.
Qui délivrera le message n’aura pas d’identité.
Il n’oppressera pas.
Modeler dans l’apocalypse, n’est-ce pas ce que nous faisons chaque nuit sur un visage acharné à mourir ?
Un outil dont notre main privée de mémoire découvrirait à tout instant le bienfait, n’envieillirait pas, conserverait intacte la main.
Alors disparurent dans la brume les hommes au petit sac.
Μάνος Ελευθερίου - Το μπλε του κόσμου γύρευα
Το μπλε του κόσμου γύρευα
και καθώς ενόμιζα πως κουβαλούσα το αεράκι
του μέλλοντός μου
είδα το χιόνι των ανθρώπων ερώτων μακρινών
και να ματώνουν τα πνευστά και να ιδρώνουν θάνατο
και τα σώματα να γίνονται μοίρα
με τη μνήμη μας ένα ποτάμι θηρία που αστράφτει
κατηφορίζοντας στα μεγάλα βουνά των ανθρώπων.
ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ, «Το νεκρό καφενείο», Καστανιώτης, 2006
Ο. Ελύτης - ΑΝΟΙΧΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ
Εύκολα που περνώ απ’ τα μάτια σου στον ουρανό
απ’ το μανίκι του νερού στο πρόσωπο της θάλασσας
απ’ το μικρό σου δάχτυλο στου ζαφειριού το αστέρι
Έλπιση φήμη του Φώτος έχταση απέραντη
Ό,τι κοιτάω με τη ματιά με θρέφει.
Ό,τι κρατάω με την αφή με θρέφει
Σώμα του πόντου δροσερό ή αγέρας
Γλόμπος του άπιαστου ονείρου η κρύα σαπουνόφουσκα
Της παρθενιάς σου η γεωγραφία που δε με μέλει
Κι ένα μεταξωτό για τσαλαπάτημα
Ένα καυκί καμπάνας γυάλινης για τους κουφούς
Που ντύνουν με φελλό την πιο βαριά τους κούκλα.
Η κούκλα μου είναι η κούκλα σου είναι η γαλαζούλα
Ολόγυμνη που διασκεδάζει τρυπημένη με άστρα
Και κάνει μπάνια στη νυχτιά και γαργαλάει τους γρύλους.
Μα μήτε η στάλα της Αυγής πιωμένη απ’ το γλαυκό
Μήτε της πονηριάς του αηδονιού η ανάσταση
Μήτε της σβούρας ο ίλιγγος μήτε η λιγοθυμιά
Της ώρας που σκορπάει μες στο κενό τα πούπουλα
Δεν πίνουν από την πηγή σου από την πηγή που λεν ελευτεριά.
Ο. Ελύτης - ΒΑΘΥ ΓΑΛΑΖΙΟ
Σε μάτιασαν οι νύφες του βυθού
Οι λευκές του μαΐστρου ερινύες
Ανάβοντας τη ζήλια του κορμιού
Μα όταν γέλασαν οι ανυφάντρες του ήλιου
Που φιλοδόξησαν ένα καμάρι επίγειο
Άξαφνα πήρες τη βαφή του απείρου.
Τώρα καθώς πατάω μες στις πλαγιές
Στα κουκουνάρια που φυσώντας έστρωσεν
Άνεμος γητευτής με χείλια βαθυγάλαζα
Καθώς γλιστράω στα τσάμια της κατηφοριάς
Κι ανοίγω τα φτερά στο βλέμμα σου το απέραντο
Καθώς ταιριάζω στου βοριά το στόμα μια υμνωδία
Μου φέγγει ο κόλπος το βαθύ μουρμούρισμα της άμμου
Και βλέπω ανθούς να πέφτουνε στα καθαρά νερά
Φύκια μελαχρινά στου φλοίσβου το νανούρισμα
Κανάτια υπομονετικά στου Αιγαίου τα παραθύρια.
Και βλέπω ακόμα ένα και μόνο βαθύχρωμο πουλί
Να πίνεται απ’ το αίνιγμα της αγκαλιάς σου
Όπως η νύχτα πίνεται από την αυγή
Όπως η αίγλη από τις μορφές των αγαλμάτων.
Ο. Ελύτης - Σε μπλε Ιουλίτας
«Και σε θραύσμα Βρισηίδας βρίσκεται και σε κοχύλι Ευρίπου
Εκείνο που εννοώ. Θέλει να ‘χε άγριες πείνες άπνοιας
ο Αύγουστος
Για να ζητάει μελτέμι· ώστε στο φρύδι ν’ αφήνει λίγο αλάτι και
Στον ουρανό ένα μπλε που τ’ όνομά του μέσα στα πολλά τ’ ακούς
ευώνυμο
Στο βάθος όμως είναι μπλε Ιουλίτας
Λες κι έχει ανάσας βρέφους πέρασμα προπορευτεί
Που βλέπεις τόσο καθαρά να πλησιάζουν απ’ αντίκρυ τα όρη
Και μια φωνή παλαιού περιστεριού να σχίζει κύμα και να χάνεται
Αν είναι άγιον το του αγαθού πάλι απ’ τον αέρα
Τού επιστρέφεται. Τόσο απ’ τα ίδια της παιδιά η Ευ-
Μορφία πληθαίνει και μεγαλώνει ο άνθρωπος πριν δυο και τρεις
φορές
Τον παραστήσει ο ύπνος
Στον καθρέφτη του. Δρέποντας μανταρίνια ή φιλοσόφων ρύακες
αν όχι και
Κινούμενη πολίχνη μελισσών πάνω στην ήβη. Ας είναι
Μαύρον ήλιο κάνουν τα σταφύλια και λευκό πιο το δέρμα
Ποιος πλην του θανάτου μας διεκδικεί; Ποιος επ’ αμοιβή πράττει
το άδικο;
Μια συγχορδία η ζωή
όπου ένας τρίτος ήχος παρεμβάλλεται
Και είναι αυτός που λέει στ’ αλήθεια τι πετά ο φτωχός
Και τι μαζεύει ο πλούσιος: χαδούλια γάτας εύπλεκτα της λυγαριάς
Αψιθιές με κάππαρη λέξεις εξελικτικές με βραχύ το ένα φωνήεν
Ασπασμούς απ’ τα Κύθηρα. Έτσι με κάτι τέτοια πιάνεται
Ο κισσός και μεγαλώνει το φεγγάρι να βλέπουν οι ερωτευμένοι
Σε τι μπλε Ιουλίτας γίνεται το αραχνοΰφαντο του πεπρωμένου
να διαβάζεις
Αχ! Δύσεις έχω δει πολλές κι αρχαίων διαβεί θεάτρων τα
Διαζώματα. Όμως δεν ποτέ ομορφιά μου εδανείσθηκεν ο χρόνος
Και κατά του μελανού νίκη να επιτύχει και αγάπης έκταση να
επιμηκύνει ώστε
Πιο ευφυής πιο εύφωνος να κελαηδάει ο μέσα μας κορυδαλλός
Απ’ τον δικό του άμβωνα
Σύννεφο συνοφρυωμένο που τ’ ανεβάζει πούπουλο ένα σκέτο «μη»
Κι υστέρα πάλι πέφτει και χορταίνεις χορταίνεις χορταίνεις βροχή
Ομήλικος γίνεσαι του ανέγγιχτου χωρίς να το γνωρίζεις και
Συνεχίζεις στου κήπου τ’ άπατα να γαργαλιέσαι με τις εξαδέλφες σου
Αύριο θα μας ραντίσει νυχτολούλουδα περαστικός οργανοπαίχτης
Και θα μείνουμε παρ’ όλα αυτά λιγάκι μη ευτυχείς
όπως συνήθως στην αγάπη
Όμως απ’ τη μαστίχα του πηλού της γης μια γεύση αιρετική
ανεβαίνει
Μισή από μίσος κι όνειρο μισή από νοσταλγία
Εάν εξακολουθούμε να ‘μαστε αντιληπτοί ως άνθρωποι που
Διαβιούμε κάτω από θόλους κατάστικτους με σμαραγδίσκων τρίτωνες
τότε
Η ώρα θα ‘ναι μισό δεύτερον λεπτού μετά τη μεσημβρία
Και η τελειότης η άκρα
συντελεσμένη σ’ έναν κήπο με υάκινθους
Οπού τους αφαιρέθηκεν ο μαρασμός για πάντα. Κάτι φαιό
Που μια σταξιά μονάχα λεμονιού αιθριάζει οπόταν
Βλέπεις κείνο που απ’ την αρχή εννοούσα με στοιχεία καθαρά
Να χαράζεται
πάνω σε μπλε Ιουλίτας.»
(Ο. Ελύτης, Ποίηση, Ίκαρος)
Paul Eluard - Η γη είναι μπλε…
Η γη είναι μπλε σαν πορτοκάλι
Δεν είναι λάθος δεν ψεύδονται οι λέξεις
Δεν σας αφήνουν τραγούδια άλλα να πείτε
Γύρω-γύρω από φιλιά κι άλλα φιλιά
Οι σαλεμένοι ακούγονται και οι σαλοί εραστές
Κι εκείνη εκεί με το στόμα της σα βέρα του γάμου
Μ’ όλα τα μυστικά και τα χαμόγελα φτιαγμένη
Και με ένδυμα λαμπρό για να της αφεθούν οι αμαρτίες
Που δεν πιστεύεις ότι ναι όντως γυμνή είναι.
Καταπράσινες ανθίζουνε οι σφήκες
Φαγωμένη η αυγή στο κολλάρο
Μ’ έναν κολιέ από πορτοπαράθυρα
Φτερούγες ανοιχτές σκεπάζουν τα φύλλα
Έχεις ακέριαν του ήλιου τη χαρά
Και τον ήλιον όλο στης γης τη φλούδα απάνω
Και στις ατραπούς τις μακριές της ομορφιάς σου.
Απόδοση στα ελληνικά: Γιώργος Κεντρωτής
ΝΑΝΑ ΗΣΑΪΑ - Μια επιθυμία για μπλε τουλίπες
είναι η στάχτη
του καμένου χρόνου.
Φυσάει ένας αέρας,
φέρνει φωτογραφίες και τετράδια.
Από τα κάτω χρόνια.
Εδώ γελάς, εδώ σωπαίνεις,
εδώ σας πήρανε με φλας
φοράς το μαύρο φωτοστέφανο.
Το μπλε που σε τυλίγει
είναι το φως
που εκτοπίζει ο θάνατος.
Κανένας δεν το βλέπει.
Κι όμως υπάρχει
και πληθαίνει.
Starry Night Over the Rhone by Vincent van Gogh
EDUARDO CARRANZA - ΓΑΛΑΖΙΟΣ ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΣΟΥ
Σε σκέφτομαι γαλάζιος, λες και περπατάω
σε δάσος χρυσαφί στο ντάλα μεσημέρι:
γεννιούνται κήποι στη μιλιά μου, και είναι μέρη
στον ύπνο σου, που με τα σύννεφά μου πάω.
Μελαγχολία μάς χωρίζει (την κοιτάω)
και μας ενώνει – κι ένα τρυφερούλι αγέρι.
Της τέχνης μου το λυρικό σού απλώνω χέρι·
με τον γαλάζιο πόνο μου σε αποζητάω.
Ορίζοντας βιολιών (σαν τόξα) τανυσμένων
και οδύνες γιασεμιών με βάζουν, πονεμένον,
να σε θωρώ με γαλανή ιδιοσυγκρασία.
Σε κόσμο μέσα κρυσταλλίνων ποιημάτων
σε σκέφτομαι με φωτεινών κελαηδημάτων
θωριά σε Κυριακής γαλάζιας ευκρασία.
Μετ: Γιώργος Κεντρωτής.
Blue Horses by Franz Marc (1911)
Ήμασταν στο λεπτό της τελευταίας διάκρισης.
Χρειάστηκε να επαναπατρίσουμε το μαχαίρι.
Και την ανάλογη πορφύρα.
Λίγοι θα έχουν μάθει να κοιτούν τη γη όπου ζούσαν και να της μιλούν στον ενικό με τα μάτια χαμηλά.
Γη της λήθης, γη κοντινή, που ερωτευτήκαμε με τρόμο.
Και ο τρόμος είναι παρελθόν …
Στον καθένα την κλεψύδρα του για να τερματίσει μαζί της.
Να συνεχίσει να ρέει στην τύφλωση.
Όποιος παραδώσει το μήνυμα δεν θα έχει ταυτότητα.
Δεν θα συντρίψει.
Μορφή της Αποκάλυψης, δεν είναι το πλάσιμο κάθε βράδυ ενός προσώπου που είναι δύσκολο να πεθάνει;
Ένα εργαλείο που το χέρι στερημένο από μνήμη, ανά πάσα στιγμή θα ανακάλυπτε την φιλανθρωπία του, δεν θα γερνούσε, θα διατηρούσε την ακεραιότητά του.
Έτσι εξαφανίστηκαν οι άνδρες με το σακίδιο μέσα στην ομίχλη.
μτφρ.: Ανδρονίκη Δημητριάδου
Blue Reflection by artist Tanja Groos
πηγή :http://tanjagroos.com/
πηγή :http://tanjagroos.com/
René Char - CE BLEU N’EST PAS LE NÔTRE
Nous étions à la minute de l’ultime distinction.
Il fallut rapatrier le couteau.
Et l’incarnat analogique.
Peu auront su regarder la terre sur laquelle ils vivaient et la tutoyer en baissant les yeux.
Terre d’oubli, terre prochaine, dont on s’éprend avec effroi.
Et l’effroi est passé…
À chacun son sablier pour en finir avec le sablier.
Continuer à ruisseler dans l’aveuglement.
Qui délivrera le message n’aura pas d’identité.
Il n’oppressera pas.
Modeler dans l’apocalypse, n’est-ce pas ce que nous faisons chaque nuit sur un visage acharné à mourir ?
Un outil dont notre main privée de mémoire découvrirait à tout instant le bienfait, n’envieillirait pas, conserverait intacte la main.
Alors disparurent dans la brume les hommes au petit sac.
Blue Night Moon Painting by Ashleigh Dyan Bayer
Νάνσυ Δανέλη - Μπλε φεγγάρι.
Του δειλινού το ξέπνοο στήθος
βαραίνει απόψε
ένα φεγγάρι αλλοπαρμένο.
Μπλε φεγγάρι το είπανε
μα εγώ το είδα σκονισμένο
και πεσμένο χαμηλά
άγγιζε τα παγκάκια της πλατείας.
Θεέ μου, ας τελειώσει γρήγορα
αυτό το μαρτύριο
με την πανσέληνο.
Έλεος με τους φεγγαροχτυπημένους
μ΄ αυτούς που με το φεγγαρόφωτο
δακρύζουν
και πιο πολύ μ΄ εκείνους που το μάτι τους
θολώνει.
Κύματα αφρίζουν παλιρροϊκά
στα χείλη τους
κι έτσι όπως πέφτει
το λυκόφως
αρχίζουνε τα ουρλιαχτά
του λύκου.
Κι ύστερα τους πλακώνει
το πάπλωμα βαρύ του σκοταδιού
και το φεγγάρι κρέμεται
σαν αγχόνη
πάνω από τα κεφάλια τους.
Το ΄χετε δει ποτέ έτσι το φεγγάρι
αθώοι μου ρομαντικοί
κι εσείς ανυποψίαστοι ερωτευμένοι;
Όχι; Ευτυχώς.
Έτσι κι αλλιώς
κανείς δεν ξέρει τι τον περιμένει.
Blue Nude, Picasso
Μάνος Ελευθερίου - Το μπλε του κόσμου γύρευα
Το μπλε του κόσμου γύρευα
και καθώς ενόμιζα πως κουβαλούσα το αεράκι
του μέλλοντός μου
είδα το χιόνι των ανθρώπων ερώτων μακρινών
και να ματώνουν τα πνευστά και να ιδρώνουν θάνατο
και τα σώματα να γίνονται μοίρα
με τη μνήμη μας ένα ποτάμι θηρία που αστράφτει
κατηφορίζοντας στα μεγάλα βουνά των ανθρώπων.
ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ, «Το νεκρό καφενείο», Καστανιώτης, 2006
Still life in blue - Vlad Kirak
Ο. Ελύτης - ΑΝΟΙΧΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ
Εύκολα που περνώ απ’ τα μάτια σου στον ουρανό
απ’ το μανίκι του νερού στο πρόσωπο της θάλασσας
απ’ το μικρό σου δάχτυλο στου ζαφειριού το αστέρι
Έλπιση φήμη του Φώτος έχταση απέραντη
Ό,τι κοιτάω με τη ματιά με θρέφει.
Ό,τι κρατάω με την αφή με θρέφει
Σώμα του πόντου δροσερό ή αγέρας
Γλόμπος του άπιαστου ονείρου η κρύα σαπουνόφουσκα
Της παρθενιάς σου η γεωγραφία που δε με μέλει
Κι ένα μεταξωτό για τσαλαπάτημα
Ένα καυκί καμπάνας γυάλινης για τους κουφούς
Που ντύνουν με φελλό την πιο βαριά τους κούκλα.
Η κούκλα μου είναι η κούκλα σου είναι η γαλαζούλα
Ολόγυμνη που διασκεδάζει τρυπημένη με άστρα
Και κάνει μπάνια στη νυχτιά και γαργαλάει τους γρύλους.
Μα μήτε η στάλα της Αυγής πιωμένη απ’ το γλαυκό
Μήτε της πονηριάς του αηδονιού η ανάσταση
Μήτε της σβούρας ο ίλιγγος μήτε η λιγοθυμιά
Της ώρας που σκορπάει μες στο κενό τα πούπουλα
Δεν πίνουν από την πηγή σου από την πηγή που λεν ελευτεριά.
Henri Matisse - The Blue Window 1912
Ο. Ελύτης - ΒΑΘΥ ΓΑΛΑΖΙΟ
Σε μάτιασαν οι νύφες του βυθού
Οι λευκές του μαΐστρου ερινύες
Ανάβοντας τη ζήλια του κορμιού
Μα όταν γέλασαν οι ανυφάντρες του ήλιου
Που φιλοδόξησαν ένα καμάρι επίγειο
Άξαφνα πήρες τη βαφή του απείρου.
Τώρα καθώς πατάω μες στις πλαγιές
Στα κουκουνάρια που φυσώντας έστρωσεν
Άνεμος γητευτής με χείλια βαθυγάλαζα
Καθώς γλιστράω στα τσάμια της κατηφοριάς
Κι ανοίγω τα φτερά στο βλέμμα σου το απέραντο
Καθώς ταιριάζω στου βοριά το στόμα μια υμνωδία
Μου φέγγει ο κόλπος το βαθύ μουρμούρισμα της άμμου
Και βλέπω ανθούς να πέφτουνε στα καθαρά νερά
Φύκια μελαχρινά στου φλοίσβου το νανούρισμα
Κανάτια υπομονετικά στου Αιγαίου τα παραθύρια.
Και βλέπω ακόμα ένα και μόνο βαθύχρωμο πουλί
Να πίνεται απ’ το αίνιγμα της αγκαλιάς σου
Όπως η νύχτα πίνεται από την αυγή
Όπως η αίγλη από τις μορφές των αγαλμάτων.
Blue Butterfly by Olga Shvartsur
Ο. Ελύτης - Σε μπλε Ιουλίτας
«Και σε θραύσμα Βρισηίδας βρίσκεται και σε κοχύλι Ευρίπου
Εκείνο που εννοώ. Θέλει να ‘χε άγριες πείνες άπνοιας
ο Αύγουστος
Για να ζητάει μελτέμι· ώστε στο φρύδι ν’ αφήνει λίγο αλάτι και
Στον ουρανό ένα μπλε που τ’ όνομά του μέσα στα πολλά τ’ ακούς
ευώνυμο
Στο βάθος όμως είναι μπλε Ιουλίτας
Λες κι έχει ανάσας βρέφους πέρασμα προπορευτεί
Που βλέπεις τόσο καθαρά να πλησιάζουν απ’ αντίκρυ τα όρη
Και μια φωνή παλαιού περιστεριού να σχίζει κύμα και να χάνεται
Αν είναι άγιον το του αγαθού πάλι απ’ τον αέρα
Τού επιστρέφεται. Τόσο απ’ τα ίδια της παιδιά η Ευ-
Μορφία πληθαίνει και μεγαλώνει ο άνθρωπος πριν δυο και τρεις
φορές
Τον παραστήσει ο ύπνος
Στον καθρέφτη του. Δρέποντας μανταρίνια ή φιλοσόφων ρύακες
αν όχι και
Κινούμενη πολίχνη μελισσών πάνω στην ήβη. Ας είναι
Μαύρον ήλιο κάνουν τα σταφύλια και λευκό πιο το δέρμα
Ποιος πλην του θανάτου μας διεκδικεί; Ποιος επ’ αμοιβή πράττει
το άδικο;
Μια συγχορδία η ζωή
όπου ένας τρίτος ήχος παρεμβάλλεται
Και είναι αυτός που λέει στ’ αλήθεια τι πετά ο φτωχός
Και τι μαζεύει ο πλούσιος: χαδούλια γάτας εύπλεκτα της λυγαριάς
Αψιθιές με κάππαρη λέξεις εξελικτικές με βραχύ το ένα φωνήεν
Ασπασμούς απ’ τα Κύθηρα. Έτσι με κάτι τέτοια πιάνεται
Ο κισσός και μεγαλώνει το φεγγάρι να βλέπουν οι ερωτευμένοι
Σε τι μπλε Ιουλίτας γίνεται το αραχνοΰφαντο του πεπρωμένου
να διαβάζεις
Αχ! Δύσεις έχω δει πολλές κι αρχαίων διαβεί θεάτρων τα
Διαζώματα. Όμως δεν ποτέ ομορφιά μου εδανείσθηκεν ο χρόνος
Και κατά του μελανού νίκη να επιτύχει και αγάπης έκταση να
επιμηκύνει ώστε
Πιο ευφυής πιο εύφωνος να κελαηδάει ο μέσα μας κορυδαλλός
Απ’ τον δικό του άμβωνα
Σύννεφο συνοφρυωμένο που τ’ ανεβάζει πούπουλο ένα σκέτο «μη»
Κι υστέρα πάλι πέφτει και χορταίνεις χορταίνεις χορταίνεις βροχή
Ομήλικος γίνεσαι του ανέγγιχτου χωρίς να το γνωρίζεις και
Συνεχίζεις στου κήπου τ’ άπατα να γαργαλιέσαι με τις εξαδέλφες σου
Αύριο θα μας ραντίσει νυχτολούλουδα περαστικός οργανοπαίχτης
Και θα μείνουμε παρ’ όλα αυτά λιγάκι μη ευτυχείς
όπως συνήθως στην αγάπη
Όμως απ’ τη μαστίχα του πηλού της γης μια γεύση αιρετική
ανεβαίνει
Μισή από μίσος κι όνειρο μισή από νοσταλγία
Εάν εξακολουθούμε να ‘μαστε αντιληπτοί ως άνθρωποι που
Διαβιούμε κάτω από θόλους κατάστικτους με σμαραγδίσκων τρίτωνες
τότε
Η ώρα θα ‘ναι μισό δεύτερον λεπτού μετά τη μεσημβρία
Και η τελειότης η άκρα
συντελεσμένη σ’ έναν κήπο με υάκινθους
Οπού τους αφαιρέθηκεν ο μαρασμός για πάντα. Κάτι φαιό
Που μια σταξιά μονάχα λεμονιού αιθριάζει οπόταν
Βλέπεις κείνο που απ’ την αρχή εννοούσα με στοιχεία καθαρά
Να χαράζεται
πάνω σε μπλε Ιουλίτας.»
(Ο. Ελύτης, Ποίηση, Ίκαρος)
The Blue Gown Painting by Kees van Dongen
Paul Eluard - Η γη είναι μπλε…
Η γη είναι μπλε σαν πορτοκάλι
Δεν είναι λάθος δεν ψεύδονται οι λέξεις
Δεν σας αφήνουν τραγούδια άλλα να πείτε
Γύρω-γύρω από φιλιά κι άλλα φιλιά
Οι σαλεμένοι ακούγονται και οι σαλοί εραστές
Κι εκείνη εκεί με το στόμα της σα βέρα του γάμου
Μ’ όλα τα μυστικά και τα χαμόγελα φτιαγμένη
Και με ένδυμα λαμπρό για να της αφεθούν οι αμαρτίες
Που δεν πιστεύεις ότι ναι όντως γυμνή είναι.
Καταπράσινες ανθίζουνε οι σφήκες
Φαγωμένη η αυγή στο κολλάρο
Μ’ έναν κολιέ από πορτοπαράθυρα
Φτερούγες ανοιχτές σκεπάζουν τα φύλλα
Έχεις ακέριαν του ήλιου τη χαρά
Και τον ήλιον όλο στης γης τη φλούδα απάνω
Και στις ατραπούς τις μακριές της ομορφιάς σου.
Απόδοση στα ελληνικά: Γιώργος Κεντρωτής
Blue Morning Glories (1935) by Georgia O'Keeffe
ΝΑΝΑ ΗΣΑΪΑ - Μια επιθυμία για μπλε τουλίπες
Κι αυτό το ποίημα θα είμαστε εμείς;
Δεν το νομίζω.
Ύστερα από ώρες σιωπής
είμαι εγώ μόνο.
Μέρες σιωπής –
Δεν ξέρω σε τι αναφέρομαι.
Φέρομαι σαν φτωχή.
Ασφαλώς δύσκολα μπορεί να γελάει κανείς –
Με τι;
Και φοβάμαι.
Θέλω να φύγω από όλη αυτή τη γαλήνη για μπλε
πληγές – Χτες μπλε τουλίπες γέλαγαν στην
Ολλανδία αλλά τώρα κανείς – Και η σιωπή
μετά από τα γέλια παραγαλάζια.
Όχι. Δεν θέλω να διαλυθώ.
Να σ’ ακολουθήσω στα τέλεια ποιήματα.
Σ’ αυτά ακριβώς που κόβονται τα δάχτυλα
στα κρύσταλλα. Εκεί όπου ανακαλύπτεις
τον ουρανό πίσω από μιαν ιστορία λήθης.
Όχι. Πρόσεξες τα κεριά;
Ήταν τόσο τεράστια στις άκρες της
καλοκαιρινής νύχτας. Εκείνης. Εκεί
στην κάθε άκρη ενός βαθυγάλαζου άδειου
υστερίας διαδεχόντουσαν η μια την άλλη.
Πρόσεξες τ’ άστρα; Πώς
έπεφταν
έπεφταν
έπεφταν.
Δεν θέλω να διαλυθώ ξανά από ένα ωραίο
σου πρόσχημα – Σε όλο αυτό το διάστημα μιας δικής σου
πλήξης.
Σκοτείνιασε αγάπη.
ΝΑΝΑ ΗΣΑΪΑ, Persona, Ερμείας 1972
Girl In A Blue Dress by William Verelst
GIOVANNI GIUDICI - ΧΡΩΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΩΡΑΙΑΣ ΣΚΕΨΗΣ
Κίτρινο και βιολετί σε στίχους
Οι ιριδισμοί σε τυρκουάζ
Γαλάζιο ανοιχτό σε μάτια γυρισμένα ανάποδα
Το ροζ του πράγματος το λευκό το μαβί
Το πιο μαύρο-μαύρο των βλεφάρων
Το πορτοκαλί το κόκκινο το χρυσό
Στο κλειστό βλέμμα που καίει
Το πράσινο της φωνής που βρέχει άνοιξη
Αν και πέφτει όλο πάνω στη μόνιμη μελαγχολία
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.
Johannes Cornelisz Verspronck -Portrait of a Girl Dressed in Blue
Εμμανουήλ Kαίσαρ - ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΚΙΟΣΚΙ
Κοντά στη θάλασσα αγαπώ ένα γαλάζιο κιόσκι.
Γύρω απ’ αυτό το ειρηνικό παραθαλάσσιο κιόσκι
τα μεσημέρια στάζουνε κόμπους ζεστό χρυσάφι
δίχτυα απλωμένα αντίστροφα σ’ ωριμασμένους ήλιους.
Το δείλι, όταν το σχήμα του βυθίζεται στους ίσκιους,
βρίσκουν εκεί καταφυγή φιλέρημα παιδιά,
που επάνω από τ’ αντίφεγγα τα δυσμικά του πόντου
αφήνουν βάρκες χάρτινες να φεύγουν σιωπηλά.
Εκεί το αγιόκλημα άλλοτε με την πολύοσμη κόμη
παλαιών εμύρωνε κυριών την ανθηρή ομιλία,
καθώς στο θάλπος των νυκτών του Αυγούστου η ωχρή σελήνη
στάλαζε φίλτρα ερωτικά από μια ανάερη κρήνη.
Τώρα το κιόσκι το παλιό με την εράσμια φρίζα
θρυμματισμένη απ’ τη σκληρή της χειμωνιάς αξίνη,
όταν οσιώνεται το φως το ακόλαστο της μέρας,
περνάει στη νύχτα παίρνοντας το μύρο απ’ την αιφνίδια
μελαγχολία των σιωπηλών, φιλέρημων εφήβων,
που με το δείλι χάνουνε τις βάρκες, τις ψυχές τους
επάνω από τ’ αντίφεγγα τα δυσμικά του πόντου.
Εμμανουήλ Kαίσαρ (από τα Ποιήματα, Eρμής 2001)
UNDER THE BLUE TREE by Laurie Justus Pace
Οράσιο Καστίγιο -ΤΟ ΜΠΛΕ ΔΕΝΤΡΟ
Ένα μπλε δέντρο ορίζει το σύμπαν.
Τα φύλλα του στάζουν βροχή ή μέλι πάνω στη γη
και γεννιέται γύρω του ένα ανεξίτηλο περιβάλλον,
ο τόπος όπου κοιμάται το αληθινό πουλί.
μετάφραση: Στάθης Ιντζές
El árbol azul
Un árbol azul ordena el universo.
Sus hojas destilan sobre la tierra lluvia o miel
y nace a su alrededor un espacio indeleble,
la zona donde duerme el pájaro real.
Νίκος Καρούζος - ΓΑΛΑΖΙΑ ΣΠΛΑΧΝΑ
Κάτοικε του ονείρου
μαζεύω τη φωνή μου από κάθε άκρη
και το υπόλειμμά της αυτό στη σινδόνη των δέντρων
κ’ εκείνο κει ψηλά στο σκουριασμένο βράχον
όπου οργίζεται ο γερο-κόρακας
συγκεντρώνομαι
για τη μεγάλη αποκάλυψη
ρίχνω στον άνεμο μακρόσυρτη αγάπη:
Τη θέλω εγώ την απελπισία μου
δεν την ανταλλάσσω με θαλπωρή άλλη
έχασα.
Μα χάνουν και τ’ άνθη
τ’ άνθη ανοίγουν το μοναδικό παράθυρο…
Κάλλιο να πλανηθεί ο χαρταετός μου
δε θέλω πια ν’ αγγίξω τα χρώματά του
κλείνω τα μάτια μου για να δω.
Είναι η φωνή που με διασχίζει
κι άλλοτε που χτυπά στον άκμονα
χίλιες φορές.
Είναι η φωνή από ένα βάθος:
Για πάντα να μην έχεις
τίποτα για τ’ αληθινά χέρια
μονάχος
ανήμπορος εκστατικός
σ’ αυτή την άξαφνη γιορτή του δευτερόλεπτου
που
παραδίδεται ο κόσμος
(Ν. Καρούζος, Τα ποιήματα, Ίκαρος)
Blue Horse Painting by Sheri Marean
ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗ - ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΑΛΟΓΟ
Πες σ’ αυτό το γαλάζιο άλογο πως δεν υπάρχει.
Πως πρέπει να προσαρμοστεί στον σκούρο κόσμο.
Πάει ο καιρός που έπλεε στη θάλασσα
κοιμότανε στο πράσινο του χορταριού αιδοίο.
Πες του να σκύψει το κεφάλι για σφαγή
να φύγει από το πάρτι με τις αλεπούδες.
Έχει στεφάνι αγκαθωτό από συρμάτινη κραυγή
κολάρο να φορέσει
και με τα ξύλινα παπούτσια του
τον θάνατό του να κλοτσήσει.
Αργά αργά να ξεφλουδιστεί
απ’ τον γαλάζιο εαυτό του
και μ’ ένα χρώμα χωματί να γονατίσει.
Στ. Μαλλαρμέ - Το Γαλαζιο
Του γαλάζιου του αιώνιου η ήρεμη ειρωνεία,
Ράθυμα όμορφη σαν τα λουλούδια, βαραίνει
Τον αδύναμο ποιητή που την αξία του καταριέται
Μέσα σε μια άγονη από Πόνους έρημο.
Με τα μάτια κλειστά, ξεφεύγοντας, το νιώθω που κοιτάζει
Με την ένταση ενός ελέγχου που καταθλίβει,
Την άδεια μου ψυχή. Να πάω πού; Και ποια άγρια νύχτα
Κουρέλια, στην αλγεινή τούτη περιφρόνηση να ρίξω;
Ομίχλες, ανεβείτε! Τις μονότονες στάχτες σας ρίξτε τις
Με μακριά θαμποκούρελα στους ουρανούς
Που θα πνίξει τον μολυβόμαυρο των φθινοπώρων βάλτο
Κι ένα μεγάλο χτίστε σιωπηλό ταβάνι!
Κι εσύ, από της Λήθης τα έλη βγες και μάζεψε
Στο διάβα σου, τα ωχρά καλάμια και το βούρκο,
Ανία αγαπημένη, για να γεμίσεις με χέρι ακούραστο
Τις μεγάλες μαβιές τρύπες που, κακόβουλα φτιάχνουν τα
πουλιά.
Ακόμα! δίχως να πάψουν οι θλιμμένες καπνοδόχες
Ας καπνίσουν, κι από καπνιά μια φυλακή όπου πλανιέται
Μέσα στη φρίκη των μαύρων της ιχνών, ας σβήσει
Τον ήλιο που, κιτρινιάρης, πεθαίνει στον ορίζοντα!
-Ο ουρανός είναι νεκρός. -Σ' εσένα σπεύδω! δώσ' μου,
ω ύλη,
Τη λησμονιά της Αμαρτίας και του σκληρού Ιδεώδους
Σ' αυτό το μάρτυρα που έρχεται να μοιραστεί το στρώμα
Όπου το ευτυχισμένο ανθρώπινο κοπάδι έχει πλαγιάσει,
Γιατί θέλω, αφού πια το κεφάλι μου, άδειο
Όπως το φτιασιδωμένο βάζο που κείτεται στη βάση ενός
τοίχου,
Στερήθηκε πια την τέχνη να στολίζει την ολολύζουσα ιδέα,
Πένθιμα να χασμιέμαι μπροστά σ' ένα θάνατο σκοτεινό...
Και μάταια! Το Γαλάζιο θριαμβεύει και τ' ακούω να
τραγουδά
Μες στις καμπάνες. Η ψυχή μου , φωνή γίνεται
Για να μας φοβίσει ακόμα περισσότερο με την ανηλεή του
νίκη,
Κι από το έμψυχο μέταλλο βγαίνει σε μαβιές Προσευχές!
Κυλά με την ομίχλη, πανάρχαιο, και διασχίζει
Όπως το βέβαιο σπαθί την έμφυτή σου αγωνία
Και πού να καταφύγω μες στην ανώφελη και φαύλη
ανταρσία;
Έχω στοιχειώσει! Το Γαλάζιο! Το Γαλάζιο! Το Γαλάζιο!
μτφ: Π. Σταυρινός
Τζόυς Μανσούρ - ΓΑΛΑΖΙΑ ΣΑΝ ΜΙΑΝ ΕΡΗΜΟ
Μακάριοι όσοι μοναχικοί είναι
Εκείνοι που σπέρνουν τον ουρανό μέσα
στην άπληστη άμμο
Εκείνοι που επιζητούν τον έμβιο υπό του ανέμου
τις φούστες
Εκείνοι οι οποίοι ασθμαίνουν τρέχοντας μετά από ένα
όνειρο που εξατμίζεται
Διότι αυτοί είναι της γης το άλας
Μακάριες οι επιφυλακές άνωθεν του ωκεανού της ερήμου
Εκείνοι που καταδιώκουν τη φενάκη πέραν της χίμαιρας
Ο φτερωτός ήλιος χάνει στον ορίζοντα τα φτερά του
Το αιώνιο θέρος γελά στον υγρό τάφο
Κι αν ένας θορυβώδης κλαυθμός αντιλαλήσει
στους κλινήρεις βράχους
Κανείς δεν εισακούγεται από κανέναν
Η έρημος πάντα ουρλιάζει υπό του απαθούς ουρανού
Το σταθερό μάτι μοναχό του αιωρείται
Όπως ο αετός στο διάλειμμα της ημέρας
Ο θάνατος τη δροσιά καταπίνει
Το φίδι πνίγει τον αρουραίο
Ο νομάς κάτω από τη τέντα ακούει τον χρόνο να ουρλιάζει
Πάνω στο χαλίκι της αϋπνίας
Τα πάντα αναμένουν μία λέξη ήδη προκαθορισμένη
Από κάπου αλλού
[απόδοση: Θ.Δ.Τυπάλδος]
Μαίρη Μπριλή - Ακριβό μου μπλε
από τη δύση
ως το ξημέρωμα
σε χάνω
Ακριβό μου μπλε .
Στο μουρμουρητό
της παντοδυναμίας σου
μου κρύβεσαι.
Κι έχω ξοδέψει
μια Θάλασσα
ολόκληρη
Να σε ψάχνω .
Μαίρη Μπριλή
3-11-15
Τόλης Νικηφόρου - Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο
κι έμεινα μόνος
με το γαλάζιο έλεος
της τελευταίας στιγμής στα μάτια σου
γαλάζιο ωκεανός και σιωπητήριο
γαλάζιο που με γέννησε
με φώτιζε και με σκοτείνιαζε
που ακτινοβολούσε και φτερούγιζε
έμεινα μόνος με το βαθύ γαλάζιο
σαν αντίο στα μάτια σου
μητέρα
(από τη συλλογή Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο, 1999)
Τόλης Νικηφόρου - να μου διαβάζεις το βαθύ γαλάζιο
σ’ ένα δωμάτιο παλιό, μοναχικό
σ’ ένα δωμάτιο γκρίζο
να μου διαβάζεις το βαθύ γαλάζιο
και το κόκκινο,
να μου διαβάζεις ήχους, μουσικές,
να μου διαβάζεις ποιήματα
στο μισοσκόταδο τα μάτια σου να λάμπουν
να κελαρύζει, να μοσκοβολάει η φωνή σου
να πλημμυρίζει το δωμάτιο λέξεις μυστικές
που αχνίζουν και θαμπώνουν τα παγωμένα τζάμια
στα χείλη σου να ανθίζει
ένα χαμόγελο κρυφό
όπως πετούμενο που ξαφνικά φτερούγισε
σε ερειπωμένο σπίτι
ή ο ξενιτεμένος που επιτέλους γύρισε
στη μία και μοναδική πατρίδα του
να μου διαβάζεις ποιήματα
και να μ’ αγγίζεις με το φως
με κείνο το αχνό λησμονημένο όνειρο
ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ, Το μυστικό Αλφάβητο (2010)
Τσαρλς Μπουκόφσκι - Μπλε πουλί
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου που
θέλει να βγεί έξω
αλλά είμαι πολύ σκληρός για αυτόν,
Λέω, μείνε εκεί, δεν θα
αφήσω κανέναν να
σε κοιτάξει.
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου που
θέλει να βγεί έξω
αλλά του ρίχνω ουίσκι και εισπνέω
καπνό τσιγάρων
και οι πόρνες και οι μπάρμαν
και οι υπάλληλοι του παντοπωλείου
ποτέ δεν ξέρουν ότι
αυτός
είναι εκεί.
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου που
θέλει να βγεί έξω
αλλά είμαι πολύ σκληρός για αυτόν,
λέω,
κάτσε κάτω,θέλεις να μου
τα χαλάσεις όλα;
θέλεις να χαλάσεις
τα έργα;
θέλεις να διαλύσεις τις πωλήσεις βιβλίων μου
στην Ευρώπη;
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου που
θέλει να βγεί έξω
αλλά είμαι πολύ έξυπνος,τον αφήνω μόνο
την νύχτα κάποιες φορές
όταν όλοι κοιμούνται.
Λέω, ξέρω ότι είσαι εκεί,
για αυτό μην είσαι,
λυπημένος.
μετά τον βάζω πάλι πίσω,
αλλά τραγουδάει λίγο
εκεί, δεν τον έχω αφήσει ακριβώς
να πεθάνει
και κοιμόμαστε έτσι
μαζί
με την
μυστική μας συμφωνία
και είναι αρκετά καλά να
κάνει ένα άντρα
να κλάψει, αλλά εγώ
δεν κλαίω, εσύ;
Tennessee Williams - Το μπλε τραγούδι [Blue song]
Είμαι κουρασμένος
Είμαι κουρασμένος, από κουβέντες κι από πράξεις
Κι αν θα με συναντήσεις σε κάποιο
δρόμο, μη μου κάνεις ερωτήσεις, γιατί
τ’ όνομά μου μονάχα μπορώ να σου πω
και τ’ όνομα της πόλης όπου
γεννήθηκα – Μα τούτο αρκεί.
Δεν έχει πια νόημα αν το αύριο
θα φτάσει. Αν υπάρχει
μονάχα τούτη η νύχτα κι έπειτα έρθει
το πρωί, δε θά ‘χει νόημα τώρα.
Είμαι κουρασμένος. Είμαι κουρασμένος από κουβέντες
κι από πράξεις. Μες στην καρδιά μου
θα βρεις μια χούφτα μικρούλα
από σκόνη. Πάρ’ την και φύσα την έξω
στον άνεμο. Άστην, να την πάρει ο άνεμος
και θα βρει το δρόμο για το σπίτι.
Tennessee Williams - Blue song
I am tired.
I am tired of speech and of action.
If you should meet me upon the
street do not question me for
I can tell you only my name
and the name of the town I was
born in–but that is enough.
It does not matter whether tomorrow
arrives anymore. If there is
only this night and after it is
morning it will not matter now.
I am tired. I am tired of speech
and of action. In the heart of me
you will find a tiny handful of
dust. Take it and blow it out
upon the wind. Let the wind have
it and it will find its way home.
Γ. Ρίτσος
Κι η θάλασσα του Αιγαίου είταν γαλάζια όπως πάντοτε
πολύ γαλάζια, μόνο γαλάζια.
Α΄ —
Α, ναι, μιλούσαμε κάποτε για μια ποίηση αιγαιοπελαγίτικη,
Β΄ —
για το γυμνό στήθος της υγείας κεντημένο με μιαν άγκυρα και μια γοργόνα,
Γ΄ —
για το θαλάσσιο φως που πλέκει τα κουρτινάκια των γλάρων.
Sylvia Plath
1 Ένας γαλάζιος ουρανός βγαλμένος από την Ορέστεια
Ορθώνεται σαν αψίδα από πάνω μας . Ω πατέρα, είσαι από μόνος σου
Ρωμαλέος και ιστορικός σαν Ρωμαική Αρένα.
Στρώνω για το γεύμα μου πάνω σ` ένα λόφο με μαύρα κυπαρίσσια.
Τα διαμπερή σου κόκκαλα και ακάνθινα μαλλιά είναι σκορπισμένα
2 Ο ουρανός της νύχτας είναι σαν ένα φύλλο καρμπόν,
Μπλε – μαύρο , με τις πυκνοσημαδεμένες περιοχές των αστεριών
Που αφήνουν το φως να περνά, από τρύπα σε τρύπα–
Ένα φως οστέινο, λευκό σαν θάνατος, πίσω από κάθε πράγμα.
Κάτω απ` τα μάτια των αστεριών και του φεγγαριού το δαχτυλίδι
Υπομένει την έρημο του προσκεφαλιού του, η αυπνία
Απλώνει την λεπτή , ερεθιστική της άμμο προς όλες τις κατευθύνσεις
3 Έχει πια ανοσία στα χάπια : κόκκινα , μωβ, μπλε-
Πως φωτίζουν την πλήξη ενός απογεύματος που δε λέει να περάσει!
Αυτοί οι ζαχαρένιοι πλανήτες, που η επίδρασή τους κέρδισε γι` αυτόν
Μια ζωή βαπτισμένη στη μη ζωή για λίγο,
Και το γλυκό, ναρκωμένο ξύπνημα ενός επιλήσμονος βρέφους.
Τώρα τα χάπια είναι εξαντλημένα και ανόητα σαν κλασσικοί θεοί.
Τα χαζά νυσταλέα τους χρώματα δεν τον ωφελούν.
Μετάφραση Κατερίνα Ηλιοπούλου, Ελένη Ηλιοπουλου
Σταύρος Σταυρόπουλος - ΜΠΛΕ ΜΠΑΛΟΝΙ
Βγαίνοντας απ’ τη θάλασσα
Ένα μπαλόνι με ακολούθησε
Αυτό το μπλε
Που υπήρχε μέσα μου φουσκωμένο
Για να ρυθμίζει
Την κυκλοφορία της λύπης
Αφού έκανε μια κίνηση δισταγμού
Σα να φοβόταν τα βότσαλα
Σαν η παραλία να ήταν ο κόσμος
Και τα απροσμέτρητα βότσαλα
Το απροσμέτρητο πλήθος των ανθρώπων
Αφού ζύγισε με το βλέμμα του
Τα δάκρυα που το χώριζαν
Από την αντίπερα όχθη
Προχώρησε με ακατανόητη χάρη
Προς μια εξόδια κίνηση
Σαν τελικός απολογισμός
Της ανεπίσημης χορογραφίας του
Κυλώντας ήσυχα
Ήρεμα σαν νεκρό
Πάνω στον πληγωμένο καθρέφτη
Της θάλασσας
Σας είχα προειδοποιήσει
Ότι θα έφευγα κάποτε
Σαν μπαλόνι
Σας το είχα πει
Με όλα τα αίματα
Ουάλας Στήβενς - Ο ΑΝΤΡΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΠΛΕ ΚΙΘΑΡΑ
Ο άνδρας σκυφτός στη μπλε κιθάρα του
Ένας κουρέας κοπαδιών. Η μέρα ήταν πράσινη.
Εκείνοι τού είπαν, «Έχεις μια μπλε κιθάρα,
Δεν παίζεις τα πράγματα όπως είναι.»
Ο άνδρας απάντησε, «Τα πράγματα όπως είναι
Αλλάζουνε στη μπλε κιθάρα.»
Αυτή λοιπόν είναι η ζωή, τα πράγματα όπως είναι;
[…]
Το βήμα της προσεκτικό πάνω στη μπλε κιθάρα…
Αυτή λοιπόν είναι η ζωή: τα πράγματα όπως είναι,
Ο βόμβος καθαυτός της μπλε κιθάρας.
(εμπνευσμένο από τον «Γέρο κιθαρίστα», έργο της μπλε περιόδου του Πικάσο).
ΡΟΜΠΕΡΤ ΦΡΟΣΤ - ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΟ ΓΑΛΑΖΙΟ
Γιατί, έτσι αποσπασματικό το γαλανό
τόσο μας συγκινεί σ’ ένα άνθος στο λιβάδι,
ένα πουλί, τα δυο της μάτια, ένα πετράδι,
ενώ προσφέρεται άπλετο στον ουρανό;
Αφού δεν είναι ουρανός (ακόμα) η γη,
αν και για μερικούς σοφούς έχει ήδη γίνει,
κι είναι ο ουρανός ψηλά, τόσο μακριά από κείνη,
ο πόθος μας γι’ αυτόν σ’ αυτά μας οδηγεί.
Μετ: Νίκος Φωκάς
ΜΠΛΕ
Στίχοι: Κίτρινα Ποδήλατα
Μουσική: Κίτρινα Ποδήλατα
Αν η αγάπη είχε χρώμα
θα βυθιζότανε στο μπλε...
αν η αγάπη ήθελε χρώμα
εγώ θα διάλεγα το μπλε
και θα χρωμάτιζα ταξίδια
που εμείς δεν κάναμε ποτέ...
Αν η αγάπη είχε χρώμα
θα βυθιζότανε στο μπλε
Σαν τα μάτια σου,
σαν τη θάλασσα,
σαν τον ουρανό...
Σαν τα μάτια σου που νοστάλγησα
και θέλω να τα ξαναδώ
Θα ζωγραφίσω την αγάπη
θα βάλω πέπλο φωτεινό
την πιο γλυκιά μου αυταπάτη
θα την σκεπάσω όταν τη δω
άνεμος θα’ μαι στα ταξίδια
που δεν πιστέψαμε ποτέ...
Αν η αγάπη ήθελε χρώμα
εγώ θα διάλεγα το μπλε...
Ένα μπλε δέντρο ορίζει το σύμπαν.
Τα φύλλα του στάζουν βροχή ή μέλι πάνω στη γη
και γεννιέται γύρω του ένα ανεξίτηλο περιβάλλον,
ο τόπος όπου κοιμάται το αληθινό πουλί.
μετάφραση: Στάθης Ιντζές
El árbol azul
Un árbol azul ordena el universo.
Sus hojas destilan sobre la tierra lluvia o miel
y nace a su alrededor un espacio indeleble,
la zona donde duerme el pájaro real.
Ophelia, John William Waterhouse
Κάτοικε του ονείρου
μαζεύω τη φωνή μου από κάθε άκρη
και το υπόλειμμά της αυτό στη σινδόνη των δέντρων
κ’ εκείνο κει ψηλά στο σκουριασμένο βράχον
όπου οργίζεται ο γερο-κόρακας
συγκεντρώνομαι
για τη μεγάλη αποκάλυψη
ρίχνω στον άνεμο μακρόσυρτη αγάπη:
Τη θέλω εγώ την απελπισία μου
δεν την ανταλλάσσω με θαλπωρή άλλη
έχασα.
Μα χάνουν και τ’ άνθη
τ’ άνθη ανοίγουν το μοναδικό παράθυρο…
Κάλλιο να πλανηθεί ο χαρταετός μου
δε θέλω πια ν’ αγγίξω τα χρώματά του
κλείνω τα μάτια μου για να δω.
Είναι η φωνή που με διασχίζει
κι άλλοτε που χτυπά στον άκμονα
χίλιες φορές.
Είναι η φωνή από ένα βάθος:
Για πάντα να μην έχεις
τίποτα για τ’ αληθινά χέρια
μονάχος
ανήμπορος εκστατικός
σ’ αυτή την άξαφνη γιορτή του δευτερόλεπτου
που
παραδίδεται ο κόσμος
(Ν. Καρούζος, Τα ποιήματα, Ίκαρος)
Blue Horse Painting by Sheri MareanΜΑΡΙΑ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗ - ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΑΛΟΓΟ
Πες σ’ αυτό το γαλάζιο άλογο πως δεν υπάρχει.
Πως πρέπει να προσαρμοστεί στον σκούρο κόσμο.
Πάει ο καιρός που έπλεε στη θάλασσα
κοιμότανε στο πράσινο του χορταριού αιδοίο.
Πες του να σκύψει το κεφάλι για σφαγή
να φύγει από το πάρτι με τις αλεπούδες.
Έχει στεφάνι αγκαθωτό από συρμάτινη κραυγή
κολάρο να φορέσει
και με τα ξύλινα παπούτσια του
τον θάνατό του να κλοτσήσει.
Αργά αργά να ξεφλουδιστεί
απ’ τον γαλάζιο εαυτό του
και μ’ ένα χρώμα χωματί να γονατίσει.
Girl in a Blue Dress Holding a Piece of Sewing - Gwen John
Στ. Μαλλαρμέ - Το Γαλαζιο
Του γαλάζιου του αιώνιου η ήρεμη ειρωνεία,
Ράθυμα όμορφη σαν τα λουλούδια, βαραίνει
Τον αδύναμο ποιητή που την αξία του καταριέται
Μέσα σε μια άγονη από Πόνους έρημο.
Με τα μάτια κλειστά, ξεφεύγοντας, το νιώθω που κοιτάζει
Με την ένταση ενός ελέγχου που καταθλίβει,
Την άδεια μου ψυχή. Να πάω πού; Και ποια άγρια νύχτα
Κουρέλια, στην αλγεινή τούτη περιφρόνηση να ρίξω;
Ομίχλες, ανεβείτε! Τις μονότονες στάχτες σας ρίξτε τις
Με μακριά θαμποκούρελα στους ουρανούς
Που θα πνίξει τον μολυβόμαυρο των φθινοπώρων βάλτο
Κι ένα μεγάλο χτίστε σιωπηλό ταβάνι!
Κι εσύ, από της Λήθης τα έλη βγες και μάζεψε
Στο διάβα σου, τα ωχρά καλάμια και το βούρκο,
Ανία αγαπημένη, για να γεμίσεις με χέρι ακούραστο
Τις μεγάλες μαβιές τρύπες που, κακόβουλα φτιάχνουν τα
πουλιά.
Ακόμα! δίχως να πάψουν οι θλιμμένες καπνοδόχες
Ας καπνίσουν, κι από καπνιά μια φυλακή όπου πλανιέται
Μέσα στη φρίκη των μαύρων της ιχνών, ας σβήσει
Τον ήλιο που, κιτρινιάρης, πεθαίνει στον ορίζοντα!
-Ο ουρανός είναι νεκρός. -Σ' εσένα σπεύδω! δώσ' μου,
ω ύλη,
Τη λησμονιά της Αμαρτίας και του σκληρού Ιδεώδους
Σ' αυτό το μάρτυρα που έρχεται να μοιραστεί το στρώμα
Όπου το ευτυχισμένο ανθρώπινο κοπάδι έχει πλαγιάσει,
Γιατί θέλω, αφού πια το κεφάλι μου, άδειο
Όπως το φτιασιδωμένο βάζο που κείτεται στη βάση ενός
τοίχου,
Στερήθηκε πια την τέχνη να στολίζει την ολολύζουσα ιδέα,
Πένθιμα να χασμιέμαι μπροστά σ' ένα θάνατο σκοτεινό...
Και μάταια! Το Γαλάζιο θριαμβεύει και τ' ακούω να
τραγουδά
Μες στις καμπάνες. Η ψυχή μου , φωνή γίνεται
Για να μας φοβίσει ακόμα περισσότερο με την ανηλεή του
νίκη,
Κι από το έμψυχο μέταλλο βγαίνει σε μαβιές Προσευχές!
Κυλά με την ομίχλη, πανάρχαιο, και διασχίζει
Όπως το βέβαιο σπαθί την έμφυτή σου αγωνία
Και πού να καταφύγω μες στην ανώφελη και φαύλη
ανταρσία;
Έχω στοιχειώσει! Το Γαλάζιο! Το Γαλάζιο! Το Γαλάζιο!
μτφ: Π. Σταυρινός
Amedeo Modigliani, Seated Woman in Blue Dress, 1918-19.
Τζόυς Μανσούρ - ΓΑΛΑΖΙΑ ΣΑΝ ΜΙΑΝ ΕΡΗΜΟ
Μακάριοι όσοι μοναχικοί είναι
Εκείνοι που σπέρνουν τον ουρανό μέσα
στην άπληστη άμμο
Εκείνοι που επιζητούν τον έμβιο υπό του ανέμου
τις φούστες
Εκείνοι οι οποίοι ασθμαίνουν τρέχοντας μετά από ένα
όνειρο που εξατμίζεται
Διότι αυτοί είναι της γης το άλας
Μακάριες οι επιφυλακές άνωθεν του ωκεανού της ερήμου
Εκείνοι που καταδιώκουν τη φενάκη πέραν της χίμαιρας
Ο φτερωτός ήλιος χάνει στον ορίζοντα τα φτερά του
Το αιώνιο θέρος γελά στον υγρό τάφο
Κι αν ένας θορυβώδης κλαυθμός αντιλαλήσει
στους κλινήρεις βράχους
Κανείς δεν εισακούγεται από κανέναν
Η έρημος πάντα ουρλιάζει υπό του απαθούς ουρανού
Το σταθερό μάτι μοναχό του αιωρείται
Όπως ο αετός στο διάλειμμα της ημέρας
Ο θάνατος τη δροσιά καταπίνει
Το φίδι πνίγει τον αρουραίο
Ο νομάς κάτω από τη τέντα ακούει τον χρόνο να ουρλιάζει
Πάνω στο χαλίκι της αϋπνίας
Τα πάντα αναμένουν μία λέξη ήδη προκαθορισμένη
Από κάπου αλλού
[απόδοση: Θ.Δ.Τυπάλδος]
Dancers In Blue Painting by Edgar Degas
Μαίρη Μπριλή - Ακριβό μου μπλε
Στην ευκινησία σου
να ταξιδεύειςαπό τη δύση
ως το ξημέρωμα
σε χάνω
Ακριβό μου μπλε .
Στο μουρμουρητό
της παντοδυναμίας σου
μου κρύβεσαι.
Κι έχω ξοδέψει
μια Θάλασσα
ολόκληρη
Να σε ψάχνω .
Μαίρη Μπριλή
3-11-15
Michael e Inessa Garmash art
Τόλης Νικηφόρου - Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο
κι έμεινα μόνος
με το γαλάζιο έλεος
της τελευταίας στιγμής στα μάτια σου
γαλάζιο ωκεανός και σιωπητήριο
γαλάζιο που με γέννησε
με φώτιζε και με σκοτείνιαζε
που ακτινοβολούσε και φτερούγιζε
έμεινα μόνος με το βαθύ γαλάζιο
σαν αντίο στα μάτια σου
μητέρα
(από τη συλλογή Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο, 1999)
The Duchess. by Alfred Stevens
σ’ ένα δωμάτιο παλιό, μοναχικό
σ’ ένα δωμάτιο γκρίζο
να μου διαβάζεις το βαθύ γαλάζιο
και το κόκκινο,
να μου διαβάζεις ήχους, μουσικές,
να μου διαβάζεις ποιήματα
στο μισοσκόταδο τα μάτια σου να λάμπουν
να κελαρύζει, να μοσκοβολάει η φωνή σου
να πλημμυρίζει το δωμάτιο λέξεις μυστικές
που αχνίζουν και θαμπώνουν τα παγωμένα τζάμια
στα χείλη σου να ανθίζει
ένα χαμόγελο κρυφό
όπως πετούμενο που ξαφνικά φτερούγισε
σε ερειπωμένο σπίτι
ή ο ξενιτεμένος που επιτέλους γύρισε
στη μία και μοναδική πατρίδα του
να μου διαβάζεις ποιήματα
και να μ’ αγγίζεις με το φως
με κείνο το αχνό λησμονημένο όνειρο
ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ, Το μυστικό Αλφάβητο (2010)
Blue - woman and child - painting - Montserrat Gudiol
Τσαρλς Μπουκόφσκι - Μπλε πουλί
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου που
θέλει να βγεί έξω
αλλά είμαι πολύ σκληρός για αυτόν,
Λέω, μείνε εκεί, δεν θα
αφήσω κανέναν να
σε κοιτάξει.
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου που
θέλει να βγεί έξω
αλλά του ρίχνω ουίσκι και εισπνέω
καπνό τσιγάρων
και οι πόρνες και οι μπάρμαν
και οι υπάλληλοι του παντοπωλείου
ποτέ δεν ξέρουν ότι
αυτός
είναι εκεί.
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου που
θέλει να βγεί έξω
αλλά είμαι πολύ σκληρός για αυτόν,
λέω,
κάτσε κάτω,θέλεις να μου
τα χαλάσεις όλα;
θέλεις να χαλάσεις
τα έργα;
θέλεις να διαλύσεις τις πωλήσεις βιβλίων μου
στην Ευρώπη;
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου που
θέλει να βγεί έξω
αλλά είμαι πολύ έξυπνος,τον αφήνω μόνο
την νύχτα κάποιες φορές
όταν όλοι κοιμούνται.
Λέω, ξέρω ότι είσαι εκεί,
για αυτό μην είσαι,
λυπημένος.
μετά τον βάζω πάλι πίσω,
αλλά τραγουδάει λίγο
εκεί, δεν τον έχω αφήσει ακριβώς
να πεθάνει
και κοιμόμαστε έτσι
μαζί
με την
μυστική μας συμφωνία
και είναι αρκετά καλά να
κάνει ένα άντρα
να κλάψει, αλλά εγώ
δεν κλαίω, εσύ;
Montserrat Gudiol art
Είμαι κουρασμένος
Είμαι κουρασμένος, από κουβέντες κι από πράξεις
Κι αν θα με συναντήσεις σε κάποιο
δρόμο, μη μου κάνεις ερωτήσεις, γιατί
τ’ όνομά μου μονάχα μπορώ να σου πω
και τ’ όνομα της πόλης όπου
γεννήθηκα – Μα τούτο αρκεί.
Δεν έχει πια νόημα αν το αύριο
θα φτάσει. Αν υπάρχει
μονάχα τούτη η νύχτα κι έπειτα έρθει
το πρωί, δε θά ‘χει νόημα τώρα.
Είμαι κουρασμένος. Είμαι κουρασμένος από κουβέντες
κι από πράξεις. Μες στην καρδιά μου
θα βρεις μια χούφτα μικρούλα
από σκόνη. Πάρ’ την και φύσα την έξω
στον άνεμο. Άστην, να την πάρει ο άνεμος
και θα βρει το δρόμο για το σπίτι.
Blue Woman with a Guitar Tamara de Lempicka, 1929
Tennessee Williams - Blue song
I am tired.
I am tired of speech and of action.
If you should meet me upon the
street do not question me for
I can tell you only my name
and the name of the town I was
born in–but that is enough.
It does not matter whether tomorrow
arrives anymore. If there is
only this night and after it is
morning it will not matter now.
I am tired. I am tired of speech
and of action. In the heart of me
you will find a tiny handful of
dust. Take it and blow it out
upon the wind. Let the wind have
it and it will find its way home.
Arvind Kolapkar art
Γ. Ρίτσος
Κι η θάλασσα του Αιγαίου είταν γαλάζια όπως πάντοτε
πολύ γαλάζια, μόνο γαλάζια.
Α΄ —
Α, ναι, μιλούσαμε κάποτε για μια ποίηση αιγαιοπελαγίτικη,
Β΄ —
για το γυμνό στήθος της υγείας κεντημένο με μιαν άγκυρα και μια γοργόνα,
Γ΄ —
για το θαλάσσιο φως που πλέκει τα κουρτινάκια των γλάρων.
Admovere - ViolaVistosu
Sylvia Plath
1 Ένας γαλάζιος ουρανός βγαλμένος από την Ορέστεια
Ορθώνεται σαν αψίδα από πάνω μας . Ω πατέρα, είσαι από μόνος σου
Ρωμαλέος και ιστορικός σαν Ρωμαική Αρένα.
Στρώνω για το γεύμα μου πάνω σ` ένα λόφο με μαύρα κυπαρίσσια.
Τα διαμπερή σου κόκκαλα και ακάνθινα μαλλιά είναι σκορπισμένα
2 Ο ουρανός της νύχτας είναι σαν ένα φύλλο καρμπόν,
Μπλε – μαύρο , με τις πυκνοσημαδεμένες περιοχές των αστεριών
Που αφήνουν το φως να περνά, από τρύπα σε τρύπα–
Ένα φως οστέινο, λευκό σαν θάνατος, πίσω από κάθε πράγμα.
Κάτω απ` τα μάτια των αστεριών και του φεγγαριού το δαχτυλίδι
Υπομένει την έρημο του προσκεφαλιού του, η αυπνία
Απλώνει την λεπτή , ερεθιστική της άμμο προς όλες τις κατευθύνσεις
3 Έχει πια ανοσία στα χάπια : κόκκινα , μωβ, μπλε-
Πως φωτίζουν την πλήξη ενός απογεύματος που δε λέει να περάσει!
Αυτοί οι ζαχαρένιοι πλανήτες, που η επίδρασή τους κέρδισε γι` αυτόν
Μια ζωή βαπτισμένη στη μη ζωή για λίγο,
Και το γλυκό, ναρκωμένο ξύπνημα ενός επιλήσμονος βρέφους.
Τώρα τα χάπια είναι εξαντλημένα και ανόητα σαν κλασσικοί θεοί.
Τα χαζά νυσταλέα τους χρώματα δεν τον ωφελούν.
Μετάφραση Κατερίνα Ηλιοπούλου, Ελένη Ηλιοπουλου
Abstract Dunes With Blue And Gold by Michelle Calkins
Βγαίνοντας απ’ τη θάλασσα
Ένα μπαλόνι με ακολούθησε
Αυτό το μπλε
Που υπήρχε μέσα μου φουσκωμένο
Για να ρυθμίζει
Την κυκλοφορία της λύπης
Αφού έκανε μια κίνηση δισταγμού
Σα να φοβόταν τα βότσαλα
Σαν η παραλία να ήταν ο κόσμος
Και τα απροσμέτρητα βότσαλα
Το απροσμέτρητο πλήθος των ανθρώπων
Αφού ζύγισε με το βλέμμα του
Τα δάκρυα που το χώριζαν
Από την αντίπερα όχθη
Προχώρησε με ακατανόητη χάρη
Προς μια εξόδια κίνηση
Σαν τελικός απολογισμός
Της ανεπίσημης χορογραφίας του
Κυλώντας ήσυχα
Ήρεμα σαν νεκρό
Πάνω στον πληγωμένο καθρέφτη
Της θάλασσας
Σας είχα προειδοποιήσει
Ότι θα έφευγα κάποτε
Σαν μπαλόνι
Σας το είχα πει
Με όλα τα αίματα
"The Old Guitarist" Pablo Picasso.
Ουάλας Στήβενς - Ο ΑΝΤΡΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΠΛΕ ΚΙΘΑΡΑ
Ο άνδρας σκυφτός στη μπλε κιθάρα του
Ένας κουρέας κοπαδιών. Η μέρα ήταν πράσινη.
Εκείνοι τού είπαν, «Έχεις μια μπλε κιθάρα,
Δεν παίζεις τα πράγματα όπως είναι.»
Ο άνδρας απάντησε, «Τα πράγματα όπως είναι
Αλλάζουνε στη μπλε κιθάρα.»
Αυτή λοιπόν είναι η ζωή, τα πράγματα όπως είναι;
[…]
Το βήμα της προσεκτικό πάνω στη μπλε κιθάρα…
Αυτή λοιπόν είναι η ζωή: τα πράγματα όπως είναι,
Ο βόμβος καθαυτός της μπλε κιθάρας.
(εμπνευσμένο από τον «Γέρο κιθαρίστα», έργο της μπλε περιόδου του Πικάσο).
Georgia O'Keeffe - Machu Picchu
ΡΟΜΠΕΡΤ ΦΡΟΣΤ - ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΟ ΓΑΛΑΖΙΟ
Γιατί, έτσι αποσπασματικό το γαλανό
τόσο μας συγκινεί σ’ ένα άνθος στο λιβάδι,
ένα πουλί, τα δυο της μάτια, ένα πετράδι,
ενώ προσφέρεται άπλετο στον ουρανό;
Αφού δεν είναι ουρανός (ακόμα) η γη,
αν και για μερικούς σοφούς έχει ήδη γίνει,
κι είναι ο ουρανός ψηλά, τόσο μακριά από κείνη,
ο πόθος μας γι’ αυτόν σ’ αυτά μας οδηγεί.
Μετ: Νίκος Φωκάς
Vahe Yeremyan - Blue Flowers, Still Life
MOYΣIKH
ΜΠΛΕ
Στίχοι: Κίτρινα Ποδήλατα
Μουσική: Κίτρινα Ποδήλατα
Αν η αγάπη είχε χρώμα
θα βυθιζότανε στο μπλε...
αν η αγάπη ήθελε χρώμα
εγώ θα διάλεγα το μπλε
και θα χρωμάτιζα ταξίδια
που εμείς δεν κάναμε ποτέ...
Αν η αγάπη είχε χρώμα
θα βυθιζότανε στο μπλε
Σαν τα μάτια σου,
σαν τη θάλασσα,
σαν τον ουρανό...
Σαν τα μάτια σου που νοστάλγησα
και θέλω να τα ξαναδώ
Θα ζωγραφίσω την αγάπη
θα βάλω πέπλο φωτεινό
την πιο γλυκιά μου αυταπάτη
θα την σκεπάσω όταν τη δω
άνεμος θα’ μαι στα ταξίδια
που δεν πιστέψαμε ποτέ...
Αν η αγάπη ήθελε χρώμα
εγώ θα διάλεγα το μπλε...
Όλα τα χρώματα του μπλε
Στίχοι: Γιώργος Ρωμανός
Μουσική: Γιώργος Ρωμανός
Ένα παιδί θα σου πει την αλήθεια
όπου κι αν πας θα σου λέει παραμύθια
βλέπω μακριά χρώματα πολλά.
Πάψε πια να κλαις αγάπη μου
τα πουλιά το θέλουν
δυο μικρά γαλάζια άλογα
θα σε περιμένουν.
Μην έχω έννοια να φοβάσαι για μένα
θα σ’ αγαπώ, μη λυπάσαι για μένα
θέλω να σου πω για να δεις τον δρόμο.
Λένα Πλάτωνος - μπλε
Ήμουν μαγνητοταινία διάτρητη
από παράνομη σιωπή
που υποκλέπτει την πολυφωνία
της κάθε λέξης σου
αντικείμενο μελέτης
κατόπιν εορτής
Ο έρωτας μου για σένα
κίνδυνος μεγάλος εκ του ασφαλούς
τη χρονική στιγμή που δυο τρένα
περνάν το ένα δίπλα στο άλλο με σφοδρότητα
χωρίς να συγκρουστούν
Αξάντ εγκού, αξάντ σιρκονφλέξ
συμπεριφορές σαλονιού
κι όμως κάποτε θα αντάλλαζα
πετρελαιοπηγές με μια δική σου ερωτική χειρονομία
ενώ τώρα αναμασώντας ακατάλληλες τροφές
ερευνώ με παιδική ανησυχία
μήπως και βρω τον κωδικό μηχανισμό
την ουσία που θα δέσει το γλυκό
Βέβαια έχεις μπει στα όνειρα μου για τα καλά
χθες το βράδυ πάλι ενώ κοιμόσουν
εγώ προσπάθησα να κλέψω φωτογραφικά
από το πάτωμα κάτι φυτά
και λίγα άστρα από τον ουρανό σου
Βέβαια έχεις μπει στα όνειρα μου για τα καλά
χθες το βράδυ πάλι σε άγγιξα για πρώτη φορά
και μετά δεν ξέρω πως βρέθηκα σε ένα καμπαρέ
και φώναζα στις πόρνες ότι πριν όλα ήταν μαύρα
ενώ τώρα όλα είναι μπλε, μπλε, μπλε
Neil Diamond-song sung blue
Ricky Shayne - Mamy Blue ( Original )
Le Grand Blue (Το Απέραντο Γαλάζιο ), 1988 .
Το Απέραντο Γαλάζιο (γαλλικά: Le Grand Bleu) είναι γαλλική ταινία του 1988 σε σκηνοθεσία του Λυκ Μπεσόν. Αποτελεί εκτεταμένη δραματοποιημένη διασκευή της πραγματικής ιστορίας δυο φίλων δυτών οι οποίοι ήταν πρωταθλητές της ελεύθερης κατάδυσης στον 20ό αιώνα, του Ζακ Μαγιόλ (τον οποίο υποδύεται ο Ζαν Μαρκ Μπαρ) και του Έντζο Μαϊόρκα (υποδύεται ο Ζαν Ρενώ, στην ταινία ονομάζεται Έντζο Μολινάρι), και την επινοημένη για τις ανάγκες της ταινίας σχέση του Μαγιόλ με την φίλη του Μαϊόρκα, την Τζοάνα Μπέικερ (υποδύεται η Ροζάνα Αρκέτ). Η ταινία ξεκινά με την παιδική τους ηλικία στο νησί της Αμοργού στην Ελλάδα του 1960, και ολοκληρώνεται με τον θάνατο τους στην θάλασσα της Ταορμίνα στην Σικελία κατά την διάρκεια διαγωνισμού κατάδυσης. Το έργο αναδείχθηκε σε ένα από τα πλέον επιτυχημένα φιλμ του γαλλικού κινηματογράφου και σημείο αναφοράς.Ο πραγματικός Μαγιόλ συμμετείχε ως σεναριογράφος στην ταινία
Πλοκή
Δυο νεαρά αγόρια, ο Ζακ Μαγιόλ και ο Έντζο Μολινάρι μεγαλώνουν στο νησί της Αμοργού στις Κυκλάδες κατά την δεκαετία του 1960. Βάζουν ως πρόκληση αναμεταξύ τους την περισυλλογή ενός νομίσματος το οποίο έχει πέσει στον πυθμένα της θάλασσας και ο Ζακ χάνει. Αργότερα, ο πατέρας του Ζακ ο οποίος μαζεύει οστρακοειδή από τον πυθμένα χρησιμοποιώντας σκάφανδρο, πνίγεται μετά από περιπλοκή που σημειώνεται με την συσκευή του, με τους Ζακ και Έντζο να μην μπορούν να τον βοηθήσουν.
Αρκετά χρόνια αργότερα, κατά την δεκαετία του 1980, και οι δύο έχουν εξελιχθεί πλέον σε διάσημους καταδύτες, και μπορούν να παραμένουν κάτω από την στάθμη της θάλασσας για πολύ ώρα και σε μεγάλο βάθος. Ο Έντζο έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο πρωταθλητή ελεύθερης κατάδυσης και έχει θρασύ και ισχυρή προσωπικότητα. Επιθυμεί να ξαναβρεθεί με τον Ζακ ώστε να τον πείσει να διαγωνιστούν μεταξύ τους για το ποιος είναι ο καλύτερος δύτης από τους δυο τους. Ο Μαγιόλ ασχολείται με τις επιστημονικές μετρήσεις καταδύσεων, καθώς και με το κολύμπι με τα δελφίνια, και παρουσιάζει εκπληκτικές αποδόσεις ως δύτης. Κατά την απασχόληση αυτή γνωρίζεται με την Αμερικανίδα Τζοάνα Μπέικερ, η οποία ελκύεται έντονα από αυτόν και φροντίζει να τον ξανασυναντήσει και σταδιακά η έλξη γίνεται αμοιβαία.
Κατά τον συναγωνισμό που τελικά γίνεται μεταξύ του Ζακ και του Έντζο, ο Ζακ τον νικά για διαφορά ενός μέτρου κατά την πρώτη τους κατάδυση, με τον Έντζο να του δωρίζει ένα γυάλινο δελφίνι ως είδος βραβείου καθώς και μια λωρίδα μέτρου με την οποία του δείχνει την πολύ μικρή απόσταση με την οποία τον νίκησε. Η Τζοάνα εν τω μεταξύ φεύγει από την Νέα Υόρκη και ζει μόνιμα με τον Ζακ πλέον. Εκεί ακούει μια διήγηση η οποία αναφέρει πως εάν κάποιος πραγματικά αγαπά τα βάθη της θάλασσας, τότε θα εμφανιστεί μια γοργόνα και θα τον πάρει μαζί της σε ένα μαγικό μέρος.
Κατά την διάρκεια του επόμενου παγκοσμίου πρωταθλήματος καταδύσεων, ο Έντζο ξεπερνά την επίδοση που σημείωσε ο Ζακ όταν τον νίκησε. Ο Έντζο και ο Ζακ αποφασίζουν να ξαναδοκιμάσουν τις δυνάμεις τους, αλλά πλέον τα βάθη στα οποία κατεβαίνουν είναι πέρα από τα γνωστά ανθρώπινα όρια και ο ιατρός που τους παρακολουθεί τους συμβουλεύει να μη συνεχίσουν, ωστόσο δεν εισακούεται. Υπάρχουν και άλλοι δύτες οι οποίοι προσπαθούν να ξεπεράσουν το ρεκόρ του Έντζο, ωστόσο αποτυγχάνουν όλοι. Καθώς έρχεται η σειρά του Ζακ, αυτός βουτά και σημειώνει επίδοση 122 μέτρων, ξεπερνώντας το παγκόσμιο ρεκόρ του Έντζο. Ο Έντζο θυμωμένος, προετοιμάζεται με την σειρά του να ξεπεράσει την επίδοση του Ζακ. Ο γιατρός που τον εξετάζει του λέει πως δεν πρέπει να πάει βαθύτερα βάσει της αντίδρασης του σώματος του όταν ξεπέρασε τα 120 μέτρα, και κυρίως για τον μεγάλο κίνδυνο που εγκυμονεί η πίεση σε τέτοιο βάθος. Ο Έντζο αγνοεί τον γιατρό και βουτά, ωστόσο δεν αναδύεται αργότερα, και ο Ζακ ανησυχώντας βουτά για να τον σώσει. Καταφέρνει να ανασύρει τον Έντζο, ο οποίος ωστόσο έχει υποστεί σοβαρές επιπλοκές από την κατάδυση του, και πεθαίνοντας, ζητά από τον φίλο του να τον βοηθήσει να ξαναεπιστρέψει πίσω στα βάθη όπου ανήκει. Ο Ζακ, βαθιά θλιμμένος από τον θάνατο του παιδικού του φίλου που πέθανε στα χέρια του, τιμά την τελευταία επιθυμία του Έντζο και βουτά μαζί του βαθιά, και κατόπιν αφήνει το σώμα του να βυθιστεί στον πυθμένα της θάλασσας. Ο ίδιος παθαίνει καρδιακό επεισόδιο κατά την άνοδο του στην επιφάνεια, διασώζεται όμως από τους άλλους δύτες και του γίνεται ανάνηψη και διακομιδή στο αναρρωτήριο.
Ο Ζακ φαίνεται να συνέρχεται από το ατύχημα του, ωστόσο υποφέρει από παράξενους εφιάλτες. Εντωμεταξύ, η Τζοάνα τον επισκέπτεται και τον βρίσκει να αιμορραγεί από την μύτη. Ο Ζακ αποφασίζει να φύγει από το νοσοκομείο και καταφεύγει σε μια βάρκα την οποία χρησιμοποιεί για να πάει στην θάλασσα και να κάνει μια τελευταία κατάδυση. Απεγνωσμένη, η Τζοάνα τον εκλιπαρεί να μην φύγει όμως δεν εισακούεται, ακόμα και όταν του λέει πως είναι έγκυος, και τελικά καταλαβαίνει πως ο Ζακ πρέπει να φύγει. Τον συνοδεύει στην βάρκα και στα ανοιχτά της θάλασσας, και μετά τον δραματικό αποχαιρετισμό τους, απελευθερώνει το σχοινί που συγκρατεί τον Ζακ από το να καταδυθεί στα βάθη. Ο Ζακ βυθίζεται όλο και πιο βαθιά, πέφτοντας ελεύθερα στο αχανές μαύρο του βυθού, και φτάνει σε ένα σημείο όπου αντικρίζει το βαθύ σκότος της θάλασσας για μια σύντομη στιγμή. Τότε, κάνει την εμφάνιση του ένα δελφίνι, και ο Ζακ ακολουθώντας το εξαφανίζεται μαζί του μέσα στο υδάτινο σκότος.
Ηθοποιοί
Ροζάνα Αρκέτ – Τζοάνα Μπέικερ
Ζαν Μαρκ Μπαρ – Ζακ Μαγιόλ
Ζαν Ρενώ – Έντζο Μολινάρι
Πωλ Σενάρ – Γιατρός
Σέρτζιο Καστελίτο – Νοβέλι
Αντρέας Βουτσινάς – Ιερέας
Σύγκριση με την πραγματική ιστορία
Στην πραγματικότητα ο Έντζο Μαϊόρκα και ο Ζακ Μαγιόλ ενώ πράγματι ήταν κορυφαίοι καταδύτες δεν συναγωνίστηκαν ποτέ μεταξύ τους, ούτε και ξεπέρασαν τα 120 μέτρα, αλλά ούτε και πέθαναν κατά την διάρκεια κατάδυσης.
Ο Ζακ Μαγιόλ πράγματι ασχολούνται με την επιστημονική έρευνα σχετικά με τις ανθρώπινες δυνατότητες στο θαλάσσιο περιβάλλον, και ήταν ενθουσιασμένος με τα δελφίνια. Είχε σημειώσει διάφορα παγκόσμια ρεκόρ, καθώς και καταδύσεις κοντά στα 100 μέτρα. Αυτοκτόνησε το 2001 λόγω κατάθλιψης.
Ο Έντζο Μαϊόρκα, επίσης σημείωσε πολυάριθμα καταδυτικά ρεκόρ από το 1960 έως το 1988, παρά το ότι αποκλείστηκε από τους διαγωνισμούς κατά την περίοδο από το 1974 έως το 1986 λόγω επεισοδίου που είχε προκαλέσει κατά την διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης. Ασχολήθηκε με την πολιτική κατά την διάρκεια του 1990, και κατόρθωσε να γίνει μέλος της ιταλικής γερουσίας. Για πολλά χρόνια ήταν εναντίον της ταινίας καθώς θεωρούσε πως τον αναπαριστούσε ακατάλληλα, μετά τον θάνατο του Ζακ Μαγιόλ το 2001 ωστόσο, άλλαξε γνώμη και αποδέχτηκε την ταινία προς μνήμη του φίλου του.
Μεγάλο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στην Αμοργό, στο χωριό της Αγίας Άννας και το μοναστήρι της Παναγίας Χοζιοβιότισσας. Ο Λυκ Μπεσόν αφιέρωσε την ταινία στην κόρη του, την Ζουλιέτ, η οποία αρρώστησε κατά την διάρκεια της δημιουργίας της ταινίας και χρειάστηκε χειρουργείο. Άλλες κύριες τοποθεσίες ήταν το Μαγκανάρι της Ίου, η Αντίμπ στην νότια Γαλλία, και η Ταορμίνα στην Σικελία.
Η ταινία γνώρισε εξαιρετικά θετικές κριτικές στην Ευρώπη, και επαινέθηκε για την φωτογράφιση της.
Βραβεία
Η ταινία ήταν υποψήφια για αρκετά βραβεία Σεζάρ, και κέρδισε το βραβείο Σεζάρ Καλύτερης Μουσικής για Ταινία (ο Ερίκ Σερά έκανε την μουσική σύνθεση) και καλύτερου ήχου το 1989. Κέρδισε επίσης το βραβείο της γαλλικής Εθνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου το ίδιο έτος, ενώ προβλήθηκε εκτός συναγωνισμού στο φεστιβάλ κινηματογράφου των Κανών το 1988.
Δύο μικρά παιδιά και ο μάγειρας του πλοίου επιβιώνουν μετά από ένα ναυάγιο και βρίσκουν καταφύγιο σ' ένα τροπικό νησί. Ωστόσο, πολύ σύντομα ο μάγειρας πεθαίνει και τα δύο παιδιά, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι, απομένουν μόνα τους. Οι μέρες γίνονται χρόνια και η 'Εμελιν με τον Ρίτσαρντ γίνονται ένα με τα υπόλοιπα εξωτικά πλάσματα που κατοικούν στο παραδεισένιο αυτό νησί. Παίζουν μαζί, αντιμετωπίζουν τις σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές της ενηλικίωσης, ανακαλύπτουν την αληθινή αγάπη και τις χαρές του να γίνεσαι γονέας.
http://www.ishow.gr/
http://www.ishow.gr/
Το Μπλε... αναφορά στον Γκαίτε
Γράφτηκε από Μαρία - Ειρήνη Μοσχονά
Πώς έβλεπαν το μπλε χρώμα οι άνθρωποι της αρχαιότητας;
Το Ρομαντικό Μπλε –Το Ένδυμα του Βέρθερου
Μου πήρε πολύ κόπο για ν' αποφασίσω να εγκαταλείψω
το απλό γαλάζιο φράκο που φορούσα
όταν χόρεψα για πρώτη φορά με τη Λόττε, αλλά είχε παλιώσει πολύ.
Παράγγειλα λοιπόν ένα άλλο, ακριβώς όπως και το προηγούμενο,
με γιακά και πέτα και το ίδιο πάλι κίτρινο γιλέκο και παντελόνι.1
Από το αίμα στη ράχη της πολυθρόνας συμπέραναν
ότι είχε πυροβολήσει ενώ καθόταν μπροστά στο γραφείο του,
μετά έπεσε στο πάτωμα και κυλίστηκε μέσα σε σπασμούς γύρω από την πολυθρόνα.
Ήταν πεσμένος ανάσκελα κοντά στο παράθυρο ακίνητος,
πλήρως ενδεδυμένος με τις μπότες του,
φορώντας γαλάζιο φράκο με κίτρινο γιλέκο.
Πώς έβλεπαν το μπλε χρώμα οι άνθρωποι της αρχαιότητας;
Το μπλε χρώμα γεννήθηκε στη Νεολιθική Εποχή, όταν εμφανίστηκαν οι πρώτες τεχνικές βαφής. Παρέμεινε επί μακρόν ένα χρώμα δεύτερης κατηγορίας, που δεν διαδραμάτιζε κανένα ρόλο ούτε στην κοινωνική ζωή ούτε στις θρησκευτικές πρακτικές ούτε στην καλλιτεχνική δημιουργία.
Σε σχέση με το λευκό, το κόκκινο και το μαύρο, τα τρία βασικά χρώματα όλων των αρχαίων κοινωνιών, η συμβολική διάσταση του ήταν πολύ αδύναμη για να σημάνει ή να μεταφέρει ιδέες και να προκαλέσει συγκινήσεις. Η τόσο «διακριτική» θέση του έκανε, μάλιστα, πολλούς επιστήμονες του 19ου αιώνα να αναρωτηθούν εάν οι άνθρωποι της αρχαιότητας έβλεπαν το μπλε ή, τουλάχιστον, εάν το έβλεπαν όπως εμείς.
Στην αρχαία Ελλάδα το μπλε δεν ήταν σε μεγάλη εκτίμηση, αν και συχνά στην αρχιτεκτονική και στη γλυπτική χρησίμευε ως χρώμα βάθους, πάνω στο οποίο εγγράφονταν οι μορφές, όπως σε ορισμένα τμήματα της ζωφόρου του Παρθενώνα. Ακόμη περισσότερο από τους Έλληνες, οι Ρωμαίοι το έβλεπαν ως ένα χρώμα σκοτεινό, ανατολικό, βαρβαρικό. Ήταν δυσάρεστο και μάλλον απαξιωτικό. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που το χρησιμοποιούσαν με φειδώ.
Παρ' όλα αυτά το μπλε χρώμα διατηρούσε ανέκαθεν προνομιακές σχέσεις με το ύφασμα –πιο ισχυρές απ' ό,τι με την τέχνη ή τη ζωγραφική. Οι Κέλτες και οι Γερμανοί ήταν οι πρώτοι που άρχισαν να χρωματίζουν υφάσματα με την ισάτιδα, άγριο φυτό που φύτρωνε σε υγρά ή αργιλώδη εδάφη σε πολλές περιοχές της Ευρώπης. Οι ηλικιωμένοι, μάλιστα, έβαφαν με αυτήν και τα μαλλιά τους.
Οι αυτοκράτορες του Μεσαίωνα, οι ευγενείς και το περιβάλλον τους υιοθέτησαν τις ρωμαϊκές συνήθειες: έδωσαν προτεραιότητα στο κόκκινο, το λευκό, το πορφυρό, ενίοτε και στο πράσινο. Το μπλε δεν εμφανιζόταν ποτέ στις ευρωπαϊκές Αυλές. Το φορούσαν μόνο οι χωρικοί και οι άνθρωποι ταπεινής καταγωγής. Κανένα όνομα ανθρώπου, κανένα τοπωνύμιο δεν οικοδομήθηκε εκείνη την περίοδο πάνω σε μια λέξη ή μια ρίζα που να ανακαλεί το μπλε χρώμα.
Ακόμα και ο χριστιανισμός, που εξυμνεί το φως και τον ουρανό, δεν κατάφερε να το βγάλει από το τέλμα. Για περισσότερο από μία χιλιετία, το χρώμα αυτό ήταν απόν από την χριστιανική λατρεία.
Στην τέχνη και στις χριστιανικές εικόνες, η άνοδος των μπλε χρωμάτων παρατηρείται ήδη από το γύρισμα του 11ου – 12ου αιώνα, όταν άρχισε να εμφανίζεται στις απεικονίσεις της Παναγίας, είτε στο μανδύα είτε στο φόρεμα της. Οι μάστορες του γυαλιού και οι εικονογράφοι των χειρογράφων προσπαθούσαν στο εξής να συνταιριάξουν, μέσα στις δημιουργίες τους, το νέο θεομητορικό χρώμα. Η αλλαγή αυτή σταδιακά απλώθηκε και σε άλλους τομείς της κοινωνικής ζωής –και με σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις.
...........................................................................................................
Το Ρομαντικό Μπλε –Το Ένδυμα του Βέρθερου
Η λογοτεχνία της εποχής του Διαφωτισμού και στη συνέχεια του πρώτου ρομαντισμού απηχεί τη νέα αυτή μόδα των μπλε τόνων. Το πιο αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι το διάσημο μπλε και κίτρινο ένδυμα του Βέρθερου, το οποίο περιγράφει ο Γκαίτε στο επιστολικό του μυθιστόρημα Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου που δημοσιεύτηκε στη Λειψία το 1774:
Μου πήρε πολύ κόπο για ν' αποφασίσω να εγκαταλείψω
το απλό γαλάζιο φράκο που φορούσα
όταν χόρεψα για πρώτη φορά με τη Λόττε, αλλά είχε παλιώσει πολύ.
Παράγγειλα λοιπόν ένα άλλο, ακριβώς όπως και το προηγούμενο,
με γιακά και πέτα και το ίδιο πάλι κίτρινο γιλέκο και παντελόνι.1
Από το αίμα στη ράχη της πολυθρόνας συμπέραναν
ότι είχε πυροβολήσει ενώ καθόταν μπροστά στο γραφείο του,
μετά έπεσε στο πάτωμα και κυλίστηκε μέσα σε σπασμούς γύρω από την πολυθρόνα.
Ήταν πεσμένος ανάσκελα κοντά στο παράθυρο ακίνητος,
πλήρως ενδεδυμένος με τις μπότες του,
φορώντας γαλάζιο φράκο με κίτρινο γιλέκο.
Η εκπληκτική επιτυχία του μυθιστορήματος και η «βερθερομανία» που ακολούθησε λάνσαραν σε όλη την Ευρώπη τη μόδα του μπλε ενδύματος «α λα Βέρθερος». Ως τη δεκαετία του 1780, πολλοί νεαροί μιμήθηκαν την εμφάνιση του ερωτευμένου και απελπισμένου ήρωα και φόρεσαν ένα φράκο ή ένα κοστούμι μπλε, ταιριασμένο με κίτρινο γιλέκο ή παντελόνι. Δημιούργησαν μάλιστα και ένα φόρεμα «α λα Λόττε», λευκό και μπλε με φιόγκο και ροζ κορδέλες.
Το ζευγάρι πέρασε από την αρχή στις τάξεις των κλασικών ερωτικών ζευγαριών της ποίησης και του μύθου: στάθηκε κοντά στη Λάουρα και τον Πετράρχη, τον Ρωμαίο και την Ιουλιέττα, τον Αβελάρδο και την Ελοίζα, τον Πάολο και τη Φραντσέσκα. Κάθε νέος ευχόταν να αγαπήσει έτσι, κάθε κορίτσι έτσι να αγαπηθεί. Μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων αναγνώρισε τον εαυτό της στο πρόσωπο του Βέρθερου. Για να δείξουν μάλιστα τη συγγένεια τους με τον μελλοθάνατο με τρόπο ποιητικό περιφέρονταν με τη στολή του ήρωα όπως περιγράφεται στο μυθιστόρημα: γαλάζιο σακάκι και κίτρινο γιλέκο. Η μίμηση έφτασε για τη μελαγχολική χορεία των οπαδών μέχρι τα άκρα: σημειώθηκαν αυτοκτονίες που υπήρξαν δεδηλωμένα συνέπεια του παραδείγματος του Βέρθερου.
Ο Γκαίτε προικίζει τον ήρωα του με ένα μπλε κοστούμι γιατί το μπλε είναι στη μόδα στη Γερμανία γύρω στα 1770, αλλά η επιτυχία του βιβλίου του ενισχύει αυτήν την μόδα, τη διαδίδει σε ολόκληρη την Ευρώπη και μάλιστα τη βγάζει από τον στενό ενδυματολογικό τομέα και την επεκτείνει στις εικονιστικές τέχνες (ζωγραφική, χαρακτική, πορσελάνη). Απόδειξη, ακόμη μια φορά, ότι το φανταστικό και η λογοτεχνία ανήκουν πλήρως στις κοινωνικές πραγματικότητες.
Οι σχέσεις του Γκαίτε με το μπλε χρώμα δεν περιορίζονται στα Πάθη του νεαρού Βέρθερου. Το μπλε επανέρχεται συχνά στα νεανικά του ποιήματα, αλλά επίσης όπως αναφέραμε και προηγουμένως, το καθιστά το κεντρικό χρώμα των χρωματικών του θεωριών.
Η θεωρία των Χρωμάτων του Goethe
Η άποψη του Γκαίτε πως στη φύση το μπλε με το κίτρινο συνδέονται συχνά και πως ο άνθρωπος πρέπει πάντα να προσπαθεί να μιμηθεί τα χρώματα της, είναι άποψη ολόκληρης της ρομαντικής ευαισθησίας, που εξάλλου δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο συμβολισμό των χρωμάτων. Στα λογοτεχνικά κείμενα αποτελεί σχεδόν καινοτομία. Ασφαλώς, πριν από τις πρώτες ρομαντικές γενιές, οι χρωματικές αναφορές αν και δεν απουσιάζουν εντελώς από τη λογοτεχνική δημιουργία, είναι σχετικά σπάνιες. Από τη δεκαετία του 1780 αντίθετα αφθονούν. Και από τα χρώματα που έρχονται στο προσκήνιο από τους συγγραφείς και τους ποιητές, ένα υπερτερεί όλων των άλλων με την έκταση της κλίμακας του και το σύνολο των αρετών του: το μπλε.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
http://www.artmag.gr/
πηγές
https://itzikas.wordpress.com/
http://www.poiein.gr/
http://ppirinas.blogspot.com/
https://iliopoulou.wordpress.com/
http://lefkadazin.gr/
http://loukasliakos.blogspot.com/
http://www.snhell.gr/
http://dreaming-in-the-mist.blogspot.com/
http://alonakitispoiisis.blogspot.com/
http://eliaswords.blogspot.com/
https://www.poemhunter.com/
https://www.poeticanet.gr/
http://alonakitispoiisis.blogspot.com/
https://www.translatum.gr/
http://www.artmag.gr/
http://kataramenoipoiites.blogspot.com/
http://www.bibliotheque.gr/
http://www.stixoi.info/
http://www.poiein.gr/
http://ppirinas.blogspot.com/
https://iliopoulou.wordpress.com/
http://lefkadazin.gr/
http://loukasliakos.blogspot.com/
http://www.snhell.gr/
http://dreaming-in-the-mist.blogspot.com/
http://alonakitispoiisis.blogspot.com/
http://eliaswords.blogspot.com/
https://www.poemhunter.com/
https://www.poeticanet.gr/
http://alonakitispoiisis.blogspot.com/
https://www.translatum.gr/
http://www.artmag.gr/
http://kataramenoipoiites.blogspot.com/
http://www.bibliotheque.gr/
http://www.stixoi.info/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου