Περιγραφή «Στρογγυλές γωνίες»
Από τέσσερις ενότητες αποτελείται η συλλογή, στις οποίες συνοψίζονται και εξισορροπούν: ο έρωτας, το ανεκπλήρωτο, η ονειροπόληση, η δύναμη της ποίησης.
Η αρμονική ισορροπία φαίνεται και στην αρχιτεκτονική της συλλογής με 7 ποιήματα σε κάθε ενότητα. Επίσης, επανέρχονται όλες οι αγαπημένες στιχουργικές μορφές του δημιουργού: οι δραματικοί μονόλογοι, τα χαϊκού, τα σονέτα, τα λυρικά ποιήματα, τα λυρικά επιγράμματα.
Οι μορφές αυτές εμπλουτίζονται και εξελίσσονται με αυξανόμενη ποιητική ελευθερία. Χάρη στην τελευταία, καλλιεργείται και σε αυτήν τη συλλογή ο γόνιμος διάλογος με τους δημιουργούς του παρελθόντος (ποιητές, δραματουργούς, μυθιστοριογράφους, μουσικούς).
Η διάθεση παραμένει λυρική, αλλά δε λείπει η ειρωνεία. Τολμηρή, όπως πάντα, η γλώσσα —τολμηρότερη και πλουσιότερη, μάλιστα, στην παρούσα συλλογή— κερδίζει τον αναγνώστη με την ενάργεια της έκφρασης, τις παραστατικές εικόνες και τους πρωτότυπους συνδυασμούς λέξεων.
https://iolcos.gr/eshop/titlos/stroggyles-gonies/
Έξι ποιήματα από τη συλλογή «Στρογγυλές γωνίες»
Εκδόσεις Ιωλκός, Σεπτέμβριος 2025
ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΠΕΘΑΙΝΕΙ
Στη μνήμη του Χριστόφορου Λιοντάκη
Αλήθεια, τι να γίνεται,
όταν ένας ποιητής πεθαίνει;
Παραδείγματος χάρη, εκείνο το πελώριο φτερό
που χρόνια φώλιαζε στη ραχοκοκαλιά του
─ κρυφά, ξέρετε τώρα ─
μήπως ελευθερώνετ’ επιτέλους;
Και ποιος κληρονομεί, νέμεται ή κουρσεύει
στοίβες δουβλόνια και πολύτιμα πετράδια
των λέξεων που θησαύριζε;
Πάντως, όσο κι αν κάθε φορά
παρατηρώ τόσο προσεχτικά,
δεν είδα ποτέ να σχίζεται η σελίδα τ’ ουρανού
─ όπως πίστευα κάποτε.
Τα τρένα, έστω περίλυπα, συνεχίζουνε τα δρομολόγιά τους,
η καθημερινή σκουριά μας εξακολουθεί,
άδεια πρόσωπα λογομαχούν με άδεια πρόσωπα.
Όμως, αν ξυπνήσουμε νωρίς,
ίσως και να προλάβουμε
σταγόνες αίματος στης ψυχής τ’ ανθοπέταλα,
ίσως και να προλάβουμε την τελευταία χορογραφία του
σ’ ένα ιδρωμένο υπόγειο.
Κι αν, επιμένοντας, αργά το βράδυ
μεγαλόφωνα διαβάσουμε τους στίχους του,
ίσως να διακρίνουμε ανάμεσά τους
τη μακρινή κι αόρατη αποβάθρα,
όπου άφησε, θαρρείς ειδικά για εμάς,
μια φθαρμένη κόκκινη βαλίτσα,
κλειδωμένη, με περιεχόμενο άγνωστο για πάντα.
****
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΓΚΩΜΙΟ
Καθώς βγαίνεις απ’ το κομμωτήριο,
καθρεφτίζεσαι μεθοδικά
σ’ όλα τα λαίμαργα βλέμματα.
Ε ναι, βέβαια, η ομορφιά
οφείλει ─ αν μη τι άλλο ─ να φαίνεται.
Τα βλέμματά μας την κατοχυρώνουν,
τα βλέμματά μας την ορίζουν.
Όμως, ποιο το πρώτο
είδωλο της ομορφιάς;
Εύγλωττες μπούκλες; Πλόκαμοι της ψυχής;
Τι να πρωτοσυγκίνησε
τον υποτιθέμενο άγραφό μας πίνακα,
σύμφωνα με τους παλαιούς δασκάλους;
Τρυφερές εικόνες που συλλέγουμε
κι όλο γίνονται πιο συμπαγείς.
Πετραδάκι πετραδάκι,
το νοητό καστέλι χτίζεται,
λοιπόν, της ομορφιάς ─
ορθώνεται και φαίνεται.
Γι’ αυτό κι εγώ δεν κρίνω
της ομορφιάς σου το φαινόμενο
κι έρχομαι να σε πάρω από το κομμωτήριο.
****
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
Με κούρασε το ασάλευτο,
μουχλιασμένο λιβάδι.
Να έλθεις, λοιπόν, ανυπότακτη,
ανοίγοντας την καγκελόπορτα του ανέμου.
Να ξεδιπλώσεις των φιλιών το φλάμπουρο,
να πλεύσεις ριγηλά στη θάλασσα του δέρματός μας.
Κόκκινη επιθυμία, χλωρή προτίμηση,
του σώματος μελετημένη προτροπή.
χορεύοντας ανάμεσα στα γράμματα ─
το φόρεμά σου ανορθόγραφη γλώσσα.
Να ’σαι μελαχρινή πολύτιμη έγκλιση,
της αστραπής λυτρωτική αφροσύνη.
****
LA FOLLIA
Στον Antonio Vivaldi
Λευκές εσθήτες, λυγερά βιολιά ─
μα ξάφνου ανατροπή,
εύμολπη έκρηξη του πάθους.
Γνωρίζει, βέβαια, ο μαέστρος ─
κάπου μετά το έβδομο λεπτό,
έντεχνη κίνηση μπαγκέ-
τας. Άραγε, πώς να υποδέχτηκαν
το αστραπόβροντο της μελωδίας
πρώτη φορά στην αίθουσα
τα βελούδα, τα μετάξια και οι δαντέλες;
Σήμερα, πάντως, το γνωρίζουμε.
Της μοίρας
ο μελετηρός μαέστρος,
με δόλια κίνηση μπαγκέ-
τας, ψυχοβόρο πάθος
μάς δημιούργησε.
Αμήχανη παραφορά, λυμένα μέλη,
μοναξιάς πυρκαγιά στο σκοτάδι.
Τι θέλω τώρα και θυμάμαι
όλ’ αυτά;
Μάλλον, γιατί ονειρεύομαι
πως θα σε ξαναδώ.
Μάλλον, γιατί το άρωμα
της εγκατάλειψης
μεταμορφώνεται σε ανύπαρκτα βιολιά
στου βλέμματός σου τις φτερούγες.
Καλά τα λέω, και πάλι…
Με ξεγελά ο μονόλογος.
Και προσπαθώ να μη θυμάμαι
την απουσία σου,
όλο το βράδυ ακούγοντας
στη διαπασών αυτήν τη μελωδία.
****
ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
Τι είν’ αυτό που δίνει την αξία
στο νόμισμα του έρωτα;
Ίσως περίεργο, μα τελικά
─ όπως σε κάθε νόμισμα ─
δεν είν’ η ομορφιά
του συγκεκριμένου προσώπου.
Είναι, μάλλον, τα πελώρια εκείνα
δάκρυα, φτιαγμένα από αλλοπρόσαλλο χρυσάφι,
που κρυφά κι αδιάκοπα στοιβάζονται
στο θησαυροφυλάκιο της ψυχής.
Άγνωστο ποιος διαχειρίζεται
τέτοιο απόθεμα δακρύων.
Αλλά και σε τι θα μου είναι χρήσιμο,
αν τυχόν το μάθω;
Αφού εξακολουθώ να θαυμάζω
στο δικό μας νόμισμα
την αξόδευτη ομορφιά σου.
Φαίνεται πως δε θέλω να θυμάμαι
τη μεθοδική μου επένδυση
τόσων φιλόδοξων δακρύων.
****
TENDER IS THE NIGHT
Στον Francis Scott Fitzgerald
Δύο φορές το διάβασα ─
ελάχιστα θυμάμαι.
Μόνο θυμάμαι το άρωμα στα δάχτυλά μου
απ’ το γαλάζιο χνούδι της ματαίωσης.
Όμως, θυμάμαι ότι κι εσύ
πολύ το αγαπούσες ─
το ’χες διαβάσει παλιά,
προτού με γνωρίσεις.
Αυτά σκέφτομαι τώρα
που βλέπω το βιβλίο
στο σαλόνι του ξενοδοχείου μου.
Μαύρο δέρμα, γράμματα χρυσά…
Κι άξαφνο χτυπο-
κάρδι ντροπαλό.
Θέλω να πάω να το πάρω,
μα πελώρια φαντάζ’ η απόσταση
απ’ την καρέκλα μου.
Θέλω να το πάρω, να το ανοίξω,
μήπως κρύβει μυστικά.
Μήπως, λέω, βρω την εξήγηση
γιατί εγκαταλείφθηκαν
όλες οι συναντήσεις μας.
Μένω καθισμένος να κοιτάζω
το βιβλίο. Η νύχτα τρυφερή
ή αδυσώπητη;
Οι επισκέπτες αραιώνουν.
Ατέλειωτες σκέψεις κρατώ ─
βαρύ κομπολόι στα χέρια μου.
Νίκος Παπάνας
Ο Νίκος Παπάνας έχει δημοσιεύσει ποιήματα, μεταφράσεις ποιημάτων και δοκίμια για την ποίηση σε έγκυρα λογοτεχνικά περιοδικά. Είναι μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Το 2004 έλαβε τιμητική διάκριση από το Σύνδεσμο Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας. Έχουν κυκλοφορήσει οι ποιητικές του συλλογές «Πρώτη δημοτικού και άλλα» (Εκδόσεις Ιωλκός, 2019), «Σε ανακηρύσσω νικήτρια» (Εκδόσεις Ιωλκός, 2021) και «Σας αρέσουν τα σονέτα;» (Εκδόσεις Ιωλκός, 2023).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου