Η Σαρλότ Μπροντέ (Charlotte Brontë, 21 Απριλίου 1816 - 31 Μαρτίου 1855) ήταν Αγγλίδα συγγραφέας. Ήταν η μεγαλύτερη από τις Αδελφές Μπροντέ.
Γεννήθηκε στο Θόρντον του Γιορκσάιρ (Αγγλία) το 1816 και ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά του Ιρλανδού κληρικού Πάτρικ Μπροντέ και της Μαρία Μπράνγουελ.
Μετά το θάνατο της μητέρας της από καρκίνο, την ανατροφή της καθώς και των αδελφών της ανέλαβε η θεία της, ενώ τον Αύγουστο του 1824, η Σαρλότ, μαζί με την Έμιλι, τη Μαρία και την Ελίζαμπεθ, στάλθηκαν σε εκκλησιαστικό σχολείο στο Λάνκασαϊρ. Οι κακές συνθήκες του σχολείου επηρέασαν την υγεία και τη φυσική κατάσταση της Σαρλότ, ενώ επέσπευσαν το θάνατο των δυο μεγαλύτερων αδελφών της (Μαρία και Ελίζαμπεθ) από φυματίωση το 1825.
Άνγκρια και Γκόνταλ
Στο πατρικό τους σπίτι, η Σαρλότ μαζί με τα αδέλφια της, Μπράνγουελ, Έμιλι και Άννα, άρχισαν να γράφουν για τη ζωή και τα έργα των κατοίκων των φανταστικών βασιλείων τους: η Σαρλότ κι ο Μπράνγουελ για το βασίλειο της Άνγκρια, η Έμιλι κι η Άννα για το βασίλειο του Γκόνταλ
.
Εργασία σε οικοτροφείο
Η Σαρλότ συνέχισε την εκπαίδευσή της κι έγινε δασκάλα. Από το 1839 ως το 1841 δούλεψε ως οικονόμος σε αρκετές οικογένειες, ενώ το 1842 μαζί με την Έμιλι εργάστηκαν σε ένα οικοτροφείο στις Βρυξέλλες, μέχρι το θάνατο της θείας τους το 1842.
Το 1843, η Σαρλότ επέστρεψε στο οικοτροφείο, όπου έγινε μοναχικός χαρακτήρας, νοσταλγούσε το πατρικό της σπίτι κι ήταν ιδιαίτερα δεμένη με τον εργοδότη της, Κονσταντέν Εζέ. Επέστρεψε το 1844 και τα βιώματά τής ενέπνευσαν κάποια από τα μετέπειτα έργα της.
Τα χρόνια της συγγραφής
Το 1846, η Σαρλότ, η Έμιλι κι η Άννα εξέδωσαν μια ποιητική συλλογή με τα ψευδώνυμα Κάρερ, Έλλις και Άκτον Μπελ.
Έγραψε τα εξής μυθιστορήματα :
*Jane Eyre "Τζέιν Έιρ" (1847)
*Shirley "Σίρλεϊ" (1849)
*Villette "Βιλέτ" (1853)
*The Professor "Ο Καθηγητής" (1857)
Τα έργα της δεν βρήκαν μεγάλη ανταπόκριση από τους κριτικούς, ενώ υπήρξαν αρκετές συζητήσεις για την πραγματική ταυτότητα του "Κάρερ Μπελ". Το πρώτο της βιβλίο, "Ο Καθηγητής", ήταν εμπνευσμένο από τον έρωτα της για τον Εζέ, ενώ μεγάλη επιτυχία κι αναγνώριση της έφερε η Τζέιν Έιρ, που ήταν ουσιαστικά σαν αυτοβιογραφία της.
Όλα τα έργα της χαρακτηρίζονται από έντονο ρομαντισμό και λυρισμό και είναι κυρίως εμπνευσμένα από τις προσωπικές της εμπειρίες.
Πέθανε το 1855 ένα χρόνο μετά τον γάμο της με τον Άρθουρ Μπελ Νικόλς και κατά την διάρκεια εγκυμοσύνης. Τα περισσότερα στοιχεία για τη ζωή της είναι γνωστά από τη βιογραφία της, από την Ελίζαμπεθ Γκάσκελ. ("Η ζωή της Σαρλότ Μπροντέ", εκδ. Ίνδικτος, 2005, μετάφραση Εύη Γεωργούλη . ISBN 960-518-208-4.
Μεταφράσεις στα ελληνικά
Jane Eyre (Τζέιν Έιρ)
μτφ. Βασίλης Λιάσκας -εκδόσεις ΔΑΜΙΑΝΟΥ
μτφ. Πόλυ Μοσχοπούλου -εκδ. ΚΑΚΤΟΣ, 1991, ISBN 9789603827818
μτφ. Δημήτρης Κικίζας -εκδ. ΣΜΙΛΗ, 1997, (το βιβλίο περιλαμβάνει σχόλια, κριτικές και εικόνες σχετικές με το έργο), ISBN 9789607793058
μτφ. Νινίλα Παπαγιάννη -εκδ. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 1999, ISBN 9789602084458}}
μτφ. Γεωργία Αναστασιάδη-Δεληγιάννη, εκδ. ΜΙΝΩΑΣ, 2004, ISBN 9789602400623
Villette (Βιλλέτ)
μτφ.Μαργαρίτα Πετρακοπούλου -εκδ.ΓΙΑΝΝΗ ΖΕΡΒΑ, 1957
μτφ. Λαϊνά Μαρία -εκδ. Σμίλη, 2004, ISBN 9789607793485
Shirley (Σίρλεϋ)
μτφ. Εύα Σιμάτου -εκδ. Φιλότυπον, 2011, ISBN 9789609464116
The Professor (Ο καθηγητής )
μτφ.'Αρης Δικταίος (ως "Το παρθεναγωγείο"), εκδ. Κ.Μ., 1955
μτφ.'Αρης Δικταίος -εκδ. Ζαχαρόπουλος, ISBN 9789602085462
μτφ.Μαρία Λαϊνά -εκδ. Σμίλη, 2005, ISBN 9789607793546
 |
| πηγή φωτογραφίας |
Τζέιν Έιρ
Η Τζέιν Έιρ είναι μυθοπλαστικός χαρακτήρας μυθιστορήματος περίπου εκατόν πενήντα χρόνων. Πρόκειται για ένα ορφανό κορίτσι που μένει τελικά με τον αδερφό της μητέρας της. Όμως αυτός πεθαίνει κάποια στιγμή και αφήνει τη μικρή στα χέρια της γυναίκας του, μιας σκληρής κυρίας. Εκείνη είχε και δικά της παιδιά όμως δε φερόταν καλά στην Τζέιν. Σε ηλικία δέκα χρονών μπαίνει σε ορφανοτροφείο με εντολή της θείας της όμως και εκεί στερείται αγάπης. Όταν μεγαλώνει γίνεται δασκάλα και πηγαίνει σε ένα πύργο να αναλάβει την ανατροφή ενός κοριτσιού. Όμως η μοίρα δε την αφήνει σε ησυχία καθώς όταν είναι να παντρευτεί με τον κύριο του σπιτιού, αποκαλύπτεται ένα μυστικό που ακυρώνει το γάμο. Η ηρωίδα κρυφά φεύγει από το σπίτι σε άσχημη ψυχολογική και σωματική κατάσταση, βρίσκει καταφύγιο σε άλλο σπίτι και αφήνει πίσω το παρελθόν. Το μυθιστόρημα της Σάρλοτ Μπροντέ θίγει τις έννοιες της εσωτερικής δύναμης και της αξιοπρέπειας οι οποίες είναι ικανές να ξεπεράσουν πολλές δυσκολίες
Η Τζέιν Έιρ έχει γραφτεί με χρυσά γράμματα στην ιστορία όσον αναφορά τα μυθιστορήματα και τη λογοτεχνία. Και αυτό γιατί αποτελεί μια εξιστόρηση βιωματικών γεγονότων μιας συγγραφέα που πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια και πέθανε από φυματίωση. Όπως καταδεικνύουν οι πηγές, η Τζέιν Έιρ λαμβάνει χώρα στην βικτωριανή Αγγλία και αποτελεί ένα γοτθικό επίτευγμα της λογοτεχνίας. Καταφέρνει έτσι να συγκινήσει ακόμη και σήμερα, ίσως γιατί το ύφος της αφήγησης είναι τόσο βιωματικό που πάει κατευθείαν στην καρδιά του αναγνώστη. Με λίγα λόγια κατατάσσεται στα δημοφιλέστερα μπεστ σέλερ όλων των εποχών. Η έκδοσή του έγινε το 1847 και η συγγραφέας χρησιμοποίησε το αντρικό ψευδώνυμο Currer Bell για να μην λογοκριθεί.
Ο χαρακτήρας της Τζέιν Έιρ
Εστιάζοντας τώρα μέσα της, θα λέγαμε είναι μια κοπέλα σεμνή, αξιοπρεπής της εποχής εκείνης. Παρά τις κακουχίες που υπέστη παραμένει μια ευαίσθητη και σοβαρή προσωπικότητα, έτοιμη να αγαπήσει και να εισπράξει την αγάπη που στερήθηκε και όλο αυτό σε μια προτεσταντική κοινωνία. Είναι απλή και μετριόφρων και αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον εγωισμό και την αλαζονεία των πλουσίων. Η Τζέιν έχει αυτοσυγκράτηση όμως σπανίως οι δυσκολίες που έχει περάσει την κάνουν να ξεσπά. Έχει επιθυμία για το υπερφυσικό και την κοινωνική πρόοδο, προσγειωμένη αλλά δε συμβιβάζεται με τα λίγα. Οτιδήποτε καταφέρνει είναι με το δικό της μόχθο αφού κανένας δε τη στήριξε αληθινά. Είναι κατά κάποιο τρόπο επαναστάτρια και δυναμική. Έχουμε την δυνατότητα να την παρακολουθήσουμε σε όλα τα στάδια της ζωής της.
Ασυναίσθητα επέρχεται μαι ταύτιση με τις γυναίκες κάθε εποχής και για αυτό η ιστορία της αγγίζει το ευρύ κοινό. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από την άλλη και ως ιστορία τρόμου που καθηλώνει τους αναγνώστες. Διαβάζοντας τα εσώψυχα της Τζέιν μας πιάνει μια μελαγχολία για αυτά που έχει περάσει, καθώς το κλείδωμα της στο δωμάτιο από τη θεία της, έρχεται πάντα σαν φλας μπακ και δημιουργεί ένα κλίμα πόνου, που αναμφισβήτητα ο καθένας έχει περάσει.
Δεν γίνεται ερωμένη του Ρότσεστερ αν και τον αγαπάει και τον αναζητεί. Δεν παντρεύεται τον Σαιν Τζον αν και θα μπορούσε γιατί ήταν πιο "εύκολο" από το να κυνηγήσει και πάλι μια "χαμένη υπόθεση"(Δηλαδή τον Ρότσεστερ). Έχει υπομονή και τη δύναμη της θέλησης και της λογικής. Αν και δε θεωρείται όμορφη, με τον χαρακτήρα της θα σταθεί ποθητή, όπως διηγείται το μυθιστόρημα. Ακόμη, έχει αυτοεκτίμηση και ενσυναίσθηση γιατί καταλαβαίνει ότι κοινωνικά είναι κατώτερη του Ρότσεστερ και προσπαθεί να πνίξει το συναίσθημά της με μονολόγους όπως "εκτός από το μισθό που παίρνεις επειδή διδάσκεις την προστατευόμενή του, και από την ευγνωμοσύνη για το σεβασμό και το καλό του φέρσιμο, που έχει δικαίωμα να περιμένεις αφού κάνεις το καθήκον σου. Να είσαι βέβαιη ότι μόνο αυτό το δεσμό αναγνωρίζει εκείνος ανάμεσα σε σένα και στον ίδιο. Γι’ αυτό, μην τρέφεις ωραία αισθήματα για εκείνον, μην ενθουσιάζεσαι, μην αγωνιάς κτλ. κτλ. Δεν είναι της σειράς σου". Αυτά τα συναισθήματα πνίγονται βέβαια και από τους ίδιους τους τρεις άντρες ήρωες, καθώς δεν θέλουν αυτή να σηκώσει κεφάλι. Αν και φαίνεται να προσπαθεί να το κάνει, τελικά σκέφτεται με τη φωνή της λογικής, δηλαδή τη φωνή της κοινωνίας της.
Ένα πρότυπο γυναίκας ξεπηδά την εποχή εκείνη που κάνει την Τζέιν διάσημη, σύμφωνα με την ιστορία που άφησε. Με την ανεπιτήδευτη και δίκαιη κοινωνική της ανέλιξη γίνεται ίνδαλμα. Ιδιαίτερα στο σημείο όπου υπερασπίζεται και δικαιολογεί τις γυναίκες αν επαναστατούν, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ταιριάζει σε όλες τις εποχές καθώς πάντα υπάρχει χώρος για ηθική και κοινωνική πρόοδο. Επίκαιρο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και το γεγονός ότι αυτή η γυναίκα τελικά υποτάχθηκε σε στερεότυπα, όμως δεν ξέχασε το στόχο της και παντρεύτηκε αυτόν που επιθυμούσε. Εδώ υπάρχει μια ισορροπία του "ναι μεν αλλά".
Κινηματογραφικά έργα
Υπάρχουν πολλές μεταφορές του μυθιστορήματος και αυτές είναι: η ταινία του 1910, του 1934, του 1944, του 1956, του 1963, 1970 (η πρώτη έγχρωμη), 1973 (μίνι σειρά), 1983, 1996, 1997, 2006 και του 2011.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου