Το μήλο είναι φρούτο, καρπός του δέντρου μηλιά (επιστ.: Μηλέα η ήμερος, λατ. Malus domestica) της οικογένειας των Ροδοειδών (Rosaceae). Είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και ευρύτατα καλλιεργούμενα φρούτα. Το δέντρο είναι φυλλοβόλο και φτάνει τα 5-12 μέτρα ύψος με φύλλα που έχουν ελλειψοειδές σχήμα και μυτερή άκρη. Ανθίζει την άνοιξη με άσπρα άνθη (ελαφρά ροζ στην αρχή), 2.5-3.5 cm σε διάμετρο, με πέντε πέταλα. Τα φρούτα ωριμάζουν το φθινόπωρο και συνήθως έχουν διάμετρο 5-9 cm (και σπάνια μέχρι και 15 cm).
Η ΜΗΛΙΑ
Η καταγωγή της μηλιάς είναι μια μπερδεμένη ιστορία και αμφιλεγόμενη από πολλούς. Πιστεύεται ότι κατάγεται από την περιοχή που βρίσκεται νότια του Καυκάσου, μεταξύ Κασπίας και Μαύρης Θάλασσας. Η άλλη άποψη είναι πως αποτελεί συλλογή από κλώνους που προήλθαν από υβριδισμό(διασταύρωση) μεταξύ αυτής και άλλων ειδών Malus της Δυτικής Ασίας και ότι δεν απαντάται σε αυτοφυή κατάσταση. Γνωρίζουμε ότι από τις προιστορικές εποχές ο άνθρωπος τρεφόταν με τους καρπούς αυτού του δέντρου, και από την εποχή του Μ.Αλεξάνδρου πήρε έκταση η καλλιέργεια της μηλιάς και αυξήθηκε κατά τους πρώτους ρωμαικούς χρόνους. Σήμερα η μηλιά κατέχει την πρώτη θέση σαν οπωροφόρο δέντρο που καλλιεργείται σε μεγαλύτερη κλίμακα σε όλες τις εύκρατες περιοχές του κόσμου.
Η μηλιά είναι ένα φυλλοβόλο οπωροφόρο δέντρο όπου στη χώρα μας έρχεται τρίτη με την πορτοκαλιά πρώτη και ροδακινιά δεύτερη ως προς την έκταση που καταλαμβάνεται από φυτείες. Το γένος Malus Mill περιλαμβάνει 30 είδη περίπου,και μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 10-15 μέτρα. Η μηλιά έχει συνήθως σφαιρική κόμη και ίσιο κορμό με τα φύλλα της να είναι μυτερά,οδοντωτά καιελαφρώς ρόδινα. Ο καρπός της έχει διάφορα σχήματα ανάλογα με τη ποικιλία. Στα δέντρα που βρίσκονται στο παραγωγικό στάδιο οι ετήσιοι βλαστοί είναι συνήθως ξυλοφόροι (δηλαδή φέρουν μόνο φυλλοφόρους οφθαλμκούς) από τους οποίους θα προέλθουν οι αιχμές και τα άλλα καρπφόρα όργανα. Βέβαια στις ποικιλίες Golden Delicious,Belfort ή Πέλλα κ.α μπορεί οι ετήσιοι βλαστοί να φέρουν και ανθοφόρους οφθαλμούς και να καρποφορήσουν τον επόμενο χρόνο. Κατά το τρίτο ή τέταρτο και καμιά φορά και πέμπτο χρόνο οι μηλιές μετατρέπονται σε ανθοφόρες και καρποφόρες.Τα δέντρα αυτά δίνουν περίπου 15-20 χρόνια καρπούς με την ανάπτυξη της μηλιάς να είναι αργή. Η μηλιά ζει περίπου 80 χρόνια και χρειάζεται χαμηλές θερμοκρασίες για να μπορούν οι ανθοφόροι οφθαλμοί της να ανοίξουν την άνοιξη. Τα άνθη της μηλιάς ανοίγουν μαζί με τα φύλλα και η άνθιση διαρκεί 10-15 ημέρες(εξαρτάται πάντα την ποικιλία που έχετε βάλει στο κήπο σας).
Η μηλιά αντέχει το κρύο μέχρι τους -30 ,όμως την εποχή που είναι να ανθίση η θερμοκρασία δεν πρέπει να είναι κάτω από τους -3 και αυτό γιατί ζημιώνεται η βλάστηση. Οι υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να είναι ζημιογόνες για το δέντρο αυτό. Ευδοκιμεί σε σχετικά ήπιο και δροσερό κλίμα αλλά η ατμοσφαιρική και εδαφική υγρασία ΔΕΝ είναι ευνοικοι παράγοντες αφού προκαλούνται ασθένειες. Τέλος η μηλιά δεν πρέπει να φυτεύεται σε χώρο που φυσάει δυνατός άνεμος.
Είδη και ποικιλίες μηλιάς
Ανάλογα με το χρώμα, έχουμε τις εξής ποικιλίες:
κόκκινα μήλα: Red Delicious, Red Chief,
κίτρινα μήλα: Golden Delicious,
πράσινα μήλα:Granny Smith και Φιρίκι
Ανάλογα με την εποχή ωρίμανσης, έχουμε:
τα θερινά μήλα,
τα μήλα Σεπτεμβρίου, που είναι τα Red Deliciοus και τα Golden και
τα φθινοπωρινά μήλα, Granny Smith
Υπάρχουν χιλιάδες ποικιλίες μήλων. Παλιότερα, κάθε χωριό είχε τη δική του ποικιλία ή ίσως και ακόμα περσότερες, αφού σε κείμενο του 1889 ένας μοναχός προσδιορίζει κάπου τριάντα ποικιλίες μήλων σε μια περιοχή μόνο του Πηλίου: «…Σήμερον η ημετέρα επαρχία (Πήλιο) και κυρίως τα δύο χωρία, Δράκεια και Aγιος Λαυρέντιος αριθμούσι τριάκοντα ειδών μήλα, τα εξής: 1) Φερίκια τριών ειδών, ενός καλοκαιρινού, δύο χειμωνιάτικα. 4) Μανιές, 5) Μαρκέικα, 6) Αναστασέικα, 7) Καρλέικα, 8 ) Σουμπεκιά, 9) Χειμωνιάτικα, 10) Μουσαλέικα, 11) Βαρδακέικα, 12) Φλασκιά, 13) Σκιούπια, 14) Φακηλάτα, 15) Λαδόμηλα, 16) Κωστέικα, 17) Τσακνακέικα, 18 ) Καρπενησιώτικα, 19) Κερέικα, 20) Αρβανίται, 21) Καραουλάνια, 22) Μήλα της Εκκλησιάς, 24) Κανηκέικα, 25) Δηλιγιαννέικα, 26) Τσιλκέικα, 27) Νταουτέικα, 28) Χαϊβάνια, και πέντε ειδών ανώνυμα φέροντα όλα ομού το όνομα καλοκαιρινά». http://sarantakos.wordpress.com/
ΜΗΛΟ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
Το μήλο είναι ένας καλός υδατάνθρακας μιας που είναι χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη χάρις στην υψηλή του
περιεκτικότητα σε φρουκτόζη και αργής πέψης χάρις στην υψηλή περιεκτικότητα σε
φυτικές ίνες.
Όμως οι υδατάνθρακες και οι φυτικές ίνες δεν είναι ο μόνος
λόγος για να φάτε μήλα πριν την άσκηση. Σύμφωνα με έρευνες (Nippon Sport
Science University-Tokyo, University of Arts and Sciences-Saitame) το μήλο
αυξάνει τη δύναμη σου, την αντοχή σου και μειώνει το λίπος στο σώμα σου χάρις
στις πολυφενόλες που περιέχει.
Οι πολυφενόλες των μήλων αυξάνουν τη δράση των κυττάρων που
βοηθούν στην καύση του λίπους, παράγοντας έτσι αυξημένη ενέργεια για τον
οργανισμό! Επίσης, βοηθούν στη μείωση της "κακής" χοληστερίνης και
στην απώλεια βάρους.
Οπότε, αν θέλεις να αυξήσεις τη μυϊκή σου δύναμη και την
αντοχή σου, να γίνεις πιο αδύνατος και να μειωθεί η χοληστερίνη σου, πάρε 500mg
πολυφαινόλης μήλου σε κάψουλα ή χάπι πριν το πρωινό και πριν το βραδινό.
Επιπλέον, φάε ένα μεγάλο μήλο με τη φλούδα μαζί με την πρωτεΐνη σου και αυτό θα
σου προσφέρει 200mg πολυφενόλης, 30gram υδατανθράκων χαμηλού γλυκαιμικού
δείκτη, πάνω από 5gram φυτικών ινών και μόλις 110 θερμίδες!http://www.healthierworld.gr/
ΤΟ ΜΗΛΟ ΚΑΙ ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
Το έπαθλο των ελλήνων αθλητών που αγωνίστηκαν, κατά τις πρώτες χρονολογημένες Ολυμπιάδες, ήταν ένα μήλο. Οι πέντε πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες ονομάστηκαν μηλίτες, επειδή το μήλο, ο καρπός της μηλιάς αποτελούσε την ύψιστη τιμή, ως το 756 π.X. Κατά την έκτη Ολυμπιάδα, σύμφωνα με τον Παυσανία, ο βασιλιάς των Ηλείων Ιφιτος έλαβε χρησμό από το Μαντείο των Δελφών: "Ιφιτε, μήλειον καρπόν μη θης επί νίκη, αλλά τον άγριον αμφιτίθει καρπώδη".
Ετσι, οι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στεφανίτες. Ο καρπός της μηλιάς παραχώρησε τη θέση του στα κλαδιά του ιερού δέντρου της ελιάς, τον κότινο. H πρώτη στέψη με στεφάνι από κλαδιά ελιάς έγινε το 752 π.X., κατά την 6η Ολυμπιάδα.
Συνολικά, πέντε φυτά χρησιμοποιήθηκαν ως έπαθλα των νικητών κατά τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες: η μηλιά, η ελιά, η απολλώνιος δάφνη, η μυρτιά, και η χουρμαδιά. Το καθένα από αυτά εκτός από σύμβολο νίκης ήταν και σύμβολο των ιδεωδών των αρχαίων Ελλήνων. H δάφνη συμβόλιζε την αμεροληψία, την αναγνώριση, την ισχύ, τη σοφία, την τιμή. H ελιά συμβόλιζε την ειρήνη, ενώ η μηλιά τη γνώση, την ομορφιά και τη σοφία. H ειρήνη, η ομορφιά αλλά και ο έρωτας συμβολίζονταν από τη μυρτιά
ΤΟ ΜΗΛΟ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
Η Βασιλική Εταιρία του Λονδίνου (Royal Society), η ιστορική Aκαδημία Eπιστημών της Βρετανίας, για την 350ή επέτειό της (ιδρύθηκε το 1660) αποφάσισε και καταστήσε ευρύτερα και online προσβάσιμα πάνω από 60 σπάνια και ευάλωτα κείμενα (δες εδώ). Μεταξύ αυτών και η ιστορία με το "μήλο του Νεύτωνα", την οποία πρωτοαναφέρει ο William Stukeley, σύγχρονος και φίλος του Νεύτωνα (Sir Isaac Newton, 1643-1727) και συγγραφέας της πρώτης βιογραφίας του, το 1752,Memoirs of Sir Isaac Newton's Life. Τις χρονιές 1665 και 1666, όταν την Ευρώπη έπληττε η πανούκλα, το πανεπιστήμιο στο Καίμπριτζ, όπου δίδασκε ο Νεύτων, παρέμεινε κλειστό για προληπτικούς λόγους. Έτσι, ο Νεύτων γύρισε στο κτήμα της οικογένειάς του στο Γούλσθορπ, στη βόρεια Αγγλία. Όπως αναφέρει ο Stukeley, ένα ανοιξιάτικο απόγευμα του 1666 συνέβη η πιο διάσημη πτώση φρούτου στην ανθρώπινη ιστορία.
Το περιστατικό διηγήθηκε στον Stukeley ο ίδιος ο Νεύτων πολύ αργότερα, το 1726. Ο Νεύτων του είπε ότι καθόταν με στοχαστική διάθεση στον κήπο του, όταν το μήλο έπεσε και τότε ξαφνικά διερωτήθηκε: «Γιατί το μήλο δεν πάει προς τα πλάγια ή προς τα πάνω και συνεχώς πέφτει κάθετα προς το κέντρο της Γης;» Πράγμα που τον ώθησε να διατυπώσει το «νόμο της βαρύτητας». Το περιστατικό με το μήλο επιβεβαιώθηκε και από μια άλλη ανάλογη διήγηση, του Τζον Κόντουιτ, συζύγου της ανιψιάς του Νεύτωνα και βοηθού του στο Βασιλικό Νομισματοκοπείο. Σύμφωνα με το σημερινό βιβλιοθηκάριο της Βασιλικής Εταιρίας του Λονδίνου Κηθ Μουρ, η ιστορία πρέπει να είναι αληθινή, απλώς φαίνεται ότι «βελτιώθηκε» με το πέρασμα του χρόνου και «έπιασε» τόσο πολύ στη λαϊκή φαντασία, επειδή έχει αναφορές ακόμα και στη Βίβλο, δηλαδή στο άλλο διάσημο μήλο, αυτό που ο Αδάμ και Εύα έφαγαν στον Παράδεισο…
ΠΗΓΗ http://selidesphysikis.blogspot.gr/
Το περιστατικό διηγήθηκε στον Stukeley ο ίδιος ο Νεύτων πολύ αργότερα, το 1726. Ο Νεύτων του είπε ότι καθόταν με στοχαστική διάθεση στον κήπο του, όταν το μήλο έπεσε και τότε ξαφνικά διερωτήθηκε: «Γιατί το μήλο δεν πάει προς τα πλάγια ή προς τα πάνω και συνεχώς πέφτει κάθετα προς το κέντρο της Γης;» Πράγμα που τον ώθησε να διατυπώσει το «νόμο της βαρύτητας». Το περιστατικό με το μήλο επιβεβαιώθηκε και από μια άλλη ανάλογη διήγηση, του Τζον Κόντουιτ, συζύγου της ανιψιάς του Νεύτωνα και βοηθού του στο Βασιλικό Νομισματοκοπείο. Σύμφωνα με το σημερινό βιβλιοθηκάριο της Βασιλικής Εταιρίας του Λονδίνου Κηθ Μουρ, η ιστορία πρέπει να είναι αληθινή, απλώς φαίνεται ότι «βελτιώθηκε» με το πέρασμα του χρόνου και «έπιασε» τόσο πολύ στη λαϊκή φαντασία, επειδή έχει αναφορές ακόμα και στη Βίβλο, δηλαδή στο άλλο διάσημο μήλο, αυτό που ο Αδάμ και Εύα έφαγαν στον Παράδεισο…
ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Αναποδογυριστή µηλόπιτα
Εκτέλεση
1. Προθερμαίνουμε το
φούρνο στους 200°C
για 15 λεπτά. Βάζουμε σε ένα ταψάκι τις δύο κουταλιές βούτυρο και το λιώνουμε
στο φούρνο για 2-3 λεπτά. Στρώνουμε τα μήλα στο ταψί καλύπτοντάς το ολόκληρο
και πασπαλίζουμε με το ½ φλ. τσαγιού ζάχαρη, την κανέλα, τα καρύδια και τις
σταφίδες. Βάζουμε το ταψάκι ξανά στο φούρνο για άλλα 10 λεπτά.
2. Κοσκινίζουμε το αλεύρι και προσθέτουμε το μπέικιν πάουντερ. Βάζουμε σε ένα μπολ το βούτυρο με τη ζάχαρη και χτυπάμε μέχρι να ασπρίσουν. Προσθέτουμε τους κρόκους από τα αυγά, το ξύσμα λεμονιού, το κονιάκ και το γάλα.
3. Χτυπάμε τα ασπράδια σε μαρέγκα. Ρίχνουμε τη μαρέγκα στο μπολ με το μίγμα και διπλώνουμε απαλά. Προσθέτουμε λίγο λίγο το αλεύρι. Ανακατεύουμε ελαφρά μέχρι να ομογενοποιηθεί και να γίνει μια λεία ζύμη όπως το κέικ.
4. Ρίχνουμε τη ζύμη πάνω στα μήλα. Ψήνουμε για 1 ώρα στους180°C
και όταν η μηλόπιτα είναι έτοιμη, την αναποδογυρίζουμε για να έρθουν τα μήλα
από πάνω.
2. Κοσκινίζουμε το αλεύρι και προσθέτουμε το μπέικιν πάουντερ. Βάζουμε σε ένα μπολ το βούτυρο με τη ζάχαρη και χτυπάμε μέχρι να ασπρίσουν. Προσθέτουμε τους κρόκους από τα αυγά, το ξύσμα λεμονιού, το κονιάκ και το γάλα.
3. Χτυπάμε τα ασπράδια σε μαρέγκα. Ρίχνουμε τη μαρέγκα στο μπολ με το μίγμα και διπλώνουμε απαλά. Προσθέτουμε λίγο λίγο το αλεύρι. Ανακατεύουμε ελαφρά μέχρι να ομογενοποιηθεί και να γίνει μια λεία ζύμη όπως το κέικ.
4. Ρίχνουμε τη ζύμη πάνω στα μήλα. Ψήνουμε για 1 ώρα στους
Λικέρ
Μήλου
1 κιλό μήλα
480 ml. βότκα
480 ml. κονιάκ
192 γρ. ζάχαρη
130 ml. νερό
2-3 ξυλάκια κανέλας
10 καρφ. Γαρύφαλλο
Οδηγίες
1. Πλένουμε τα μήλα μας και τα κόβουμε στα 4. Αφαιρούμε τα κουκούτσια και τα βάζουμε σε γυάλινο βάζο.
2. Προσθέτουμε στα μήλα τη βότκα και το κονιάκ και τα μπαχαρικά. Κλείνουμε το βάζο και το τοποθετούμε σε δροσερό μέρος για ένα μήνα.
3. Ανοίγουμε το βάζο, αφαιρούμε τα μπαχαρικά και φιλτράρουμε πολύ καλά έτσι ώστε να πάρουμε καθαρό υγρό.
4. Σε κατσαρολάκι βάζουμε τη ζάχαρη και το νερό. Μόλις κοχλάσουν κατεβάζουμε από τη φωτιά και αφήνουμε το σιρόπι να κρυώσει.
5. Ρίχνουμε στο βάζο μας το σιρόπι και ανακατεύουμε να ενωθεί με το υγρό που είχαμε προηγουμένως φιλτράρει.
6. Κλείνουμε το βάζο και αφήνουμε να περάσει ένας μήνας πριν το δοκιμάσουμε.
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ
ΜΥΘΟΙ
Τα Μήλα των Εσπερίδων
Τα μήλα
των Εσπερίδων ήταν
σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, οι χρυσοί καρποί των δέντρων που βρίσκονταν
στον κήπο των Εσπερίδων. Είναι κυρίως γνωστά μέσω του μύθου του Ηρακλή, καθώς η
απόκτησή τους αποτέλεσε το αντικείμενο του ενδέκατου άθλου του.
Σύμφωνα με το
Φερεκύδη, οι μηλιές που παρήγαγαν τους καρπούς αυτούς είχαν δοθεί από τη Γη
στον Δία και την Ήρα σαν γαμήλιο δώρο. Η Ήρα φύτεψε τα δέντρα στον κήπο των
θεών, ο οποίος βρισκόταν στη χώρα του Άτλαντα. Ο Άτλαντας βρισκόταν έξω από τον
κήπο και σήκωνε στους ώμους του τον ουρανό, τιμωρία που του είχε επιβληθεί από
το Δία. Οι κόρες του Άτλαντα έκλεβαν όμως τα μήλα, γι'αυτό και η Ήρα ανέθεσε τη
φύλαξή τους στις νύμφες Εσπερίδες και στο Λάδωνα, δράκοντα με εκατό κεφάλια και
γιο του Τυφώνα και της Έχιδνας.
Ο άθλος του Ηρακλή
Ο Ευρυσθέας
ανέθεσε στον Ηρακλή να μεταβεί στον κήπο των Εσπερίδων και να του προσκομίσει
τα χρυσά μήλα. Στην πορεία του προς τον κήπο ο ήρωας αντιμετώπισε πολλές
περιπέτειες. Σημαντικότερη από αυτές ήταν η απελευθέρωση του Προμηθέα από το
βράχο στον οποίο ήταν δεμένος. Ο Ηρακλής απελευθέρωσε τον Προμηθέα και σκότωσε
τον αετό που έτρωγε το συκώτι του, δίνοντας έτσι τέλος στο μαρτύριο του τιτάνα.
Ο Προμηθέας συνόδευσε στη συνέχεια τον Ηρακλή στον κήπο των Εσπερίδων. Για το
κυρίως μέρος του άθλου υπάρχουν τρεις διαφορετικές εκδοχές.
Σύμφωνα με την
πρώτη και πλέον διαδεδομένη ο Ηρακλής ακολούθησε τη συμβουλή του Προμηθέα να
μην μπει ο ίδιος στον κήπο. Συμφώνησε λοιπόν με τον Άτλαντα να κρατήσει για
λίγο εκείνος το φορτίο του, μέχρι ο Άτλας να του φέρει τα χρυσά μήλα. Ο Άτλας
συμφώνησε με την πρόταση αυτή. Επιστρέφοντας όμως από τον κήπο, αρνήθηκε να
παραδώσει τους καρπούς στον Ηρακλή. Δήλωσε ότι θα πήγαινε ο ίδιος τα μήλα στον
Ευρυσθέα και ότι θα άφηνε τον Ηρακλή στη θέση του για πάντα. Ο Ηρακλής
επιστράτευσε τότε όλη του την ευστροφία για να μπορέσει να ξεφύγει από την
αιώνια καταδίκη στην οποία τον έριξε ο Άτλαντας. Άφησε τον Άτλαντα να πιστέψει
ότι αποδέχτηκε τη μοίρα του, του ζήτησε όμως πρώτα να κρατήσει για λίγο τον
ουρανό προκειμένου να φτιάξει ένα μαξιλάρι για το κεφάλι του. Ο Άτλας δέχτηκε,
ο Ηρακλής όμως δραπέτευσε παίρνοντας μαζί του και τα μήλα. Η δεύτερη εκδοχή
φέρει τον Ηρακλή να πηγαίνει ο ίδιος στον κήπο, να φονεύει το Λάδωνα και να
παίρνει τα μήλα, ενώ η τρίτη τις Εσπερίδες να παραδίδουν τα μήλα στον Ηρακλή με
τη θέλησή τους, αφού πρώτα αποκοίμισαν το δράκοντα.
Όταν ο Ηρακλής
έφτασε στις Μυκήνες παρέδωσε τα μήλα στον Ευρυσθέα. Εκείνος τα έδωσε πίσω στον
ήρωα σαν δώρο. Ούτε ο Ηρακλής όμως κράτησε τα μήλα. Τα παρέδωσε στην Αθηνά, η
οποία τα επέστρεψε στον κήπο των Εσπερίδων, καθώς εκεί ήταν η θέση στην οποία
έπρεπε να βρίσκονται.
Το μήλο της Έριδος και ο Τρωικός πόλεμος
 |
| Πίνακας - Enrique Simonet |
Όταν οι θεοί δεν
την κάλεσαν στον γάμο του Πηλέα και της Θέτιδος, αυτή από θυμό άφησε με τρόπο
ένα χρυσό μήλο, το κατόπιν γνωστό και ως «μήλο της Έριδος», να κατρακυλήσει ώστε να το
δουν οι καλεσμένοι θεοί και να το ζηλέψουν. Το μήλο αυτό έφερε την επιγραφή «τῇ καλλίστῃ«, δηλαδή
(αφιερωμένο ...) στην ομορφότερη ( ... θεά). Ήταν φυσικό λοιπόν οι τρεις
παρευρισκόμενες θεές, η Ήρα, η Αθηνά και η Αφροδίτη να διεκδικήσουν το μήλο, η
κάθε μία για τον εαυτό της. Είδε ο Δίας τον τσακωμό και είπε στον Ερμή να τις
πάει γρήγορα στον Πάρη για να διαλέξει αυτός, τρόπον καλλιστειών, ποια θα πάρει
το μήλο. Έτσι και έγινε. Για να τον καλοπιάσει, η Αθηνά του έταξε πνευματική
σοφία, και η Ήρα δύναμη σωματική. Η Αφροδίτη όμως του έταξε την ωραία Ελένη,
την πιο όμορφη γυναίκα του κόσμου. Ο Πάρης, μην ξέροντας ότι η ωραία Ελένη ήταν
γυναίκα του Μενελάου, έδωσε το μήλο στην Αφροδίτη. Με την αρπαγή της Ελένης από
τον Πάρη άρχισε λοιπόν κατά τον μύθο ο Τρωικός πόλεμος και η Έρις πέτυχε αυτό
που ήθελε.
ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
 |
| Πίνακας - Μιχαήλ Αγγελος |
Γεν. 2,16. καὶ ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Ἀδὰμ λέγων· ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ,
Γεν. 2,17. ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ· ᾗ δ᾿ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε.
Γεν. 3,1. Ὁ δὲ ὄφις ἦν φρονιμώτατος
πάντων τῶν θηρίων τῶν ἐπὶ τῆς γῆς, ὧν ἐποίησε Κύριος ὁ Θεός. καὶ εἶπεν ὁ ὄφις τῇ γυναικί· τί ὅτι εἶπεν ὁ Θεός, οὐ μὴ φάγητε ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ παραδείσου;
Γεν. 3,2. καὶ εἶπεν ἡ γυνὴ τῷ ὄφει· ἀπὸ καρποῦ τοῦ ξύλου τοῦ παραδείσου
φαγούμεθα,
Γεν. 3,3. ἀπὸ δὲ τοῦ καρποῦ τοῦ ξύλου, ὅ ἐστιν ἐν μέσῳ τοῦ παραδείσου, εἶπεν ὁ Θεός, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ, οὐ δὲ μὴ ἅψησθε αὐτοῦ, ἵνα μὴ ἀποθάνητε.
Γεν. 3,4. καὶ εἶπεν ὁ ὄφις τῇ γυναικί· οὐ θανάτῳ ἀποθανεῖσθε·
Γεν. 3,5. ᾔδει γὰρ ὁ Θεός, ὅτι ᾗ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, διανοιχθήσονται ὑμῶν οἱ ὀφθαλμοὶ καὶ ἔσεσθε ὡς θεοί,
γινώσκοντες καλὸν καὶ πονηρόν.
Γεν. 3,6. καὶ εἶδεν ἡ γυνή, ὅτι καλὸν τὸ ξύλον εἰς βρῶσιν καὶ ὅτι ἀρεστὸν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἰδεῖν καὶ ὡραῖόν ἐστι τοῦ κατανοῆσαι, καὶ λαβοῦσα ἀπὸ τοῦ καρποῦ αὐτοῦ ἔφαγε· καὶ ἔδωκε καὶ τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς μετ᾿ αὐτῆς, καὶ ἔφαγον.
Γεν. 3,7. καὶ διηνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ τῶν δύο, καὶ ἔγνωσαν ὅτι γυμνοὶ ἦσαν, καὶ ἔῤῥαψαν φύλλα συκῆς καὶ ἐποίησαν ἑαυτοῖς περιζώματα
ΓΟΥΛΙΕΛΜΟΣ ΤΕΛΛΟΣ
Υπάρχουν αρκετές παραλλαγές του θρύλου του Γουλιέλμου Τέλλου. Η δολοφονία του Γκέσλερ δεν αναφέρεται στο πατριωτικό τραγούδι Tellenlied, αλλά στη «Λευκή Βίβλο του Σάρνεν» και μεταγενέστερα. Ο θρύλος κατά τη διήγηση του Tschudi (περ. 1570) έχει ως εξής:
Ο Γουλιέλμος Τέλλος, ένας χωρικός από το Μπύργκλεν του καντονίου Ούρι, ήταν γνωστός ως εξαιρετικά καλός σκοπευτής με τόξο-βαλλίστρα. Στην εποχή του οι Αψβούργοι αυτοκράτορες της Αυστρίας προσπαθούσαν να κυριαρχήσουν στο Ούρι. Ο Άλμπρεχτ (ή Χέρμαν) Γκέσλερ (Gessler), ο νεοδιορισμένος Αυστριακός διοικητής του Άλτντορφ, έστησε ένα στύλο στην κεντρική πλατεία του χωριού, κρέμασε το καπέλο του στην κορυφή και απαιτούσε όλοι οι κάτοικοι να υποκλίνονται ενώπιον του καπέλου ως ένδειξη υποταγής. Ο Τέλλος πέρασε μπροστά στον στύλο χωρίς να υποκλιθεί και για τον λόγο αυτό συνελήφθηκε. Ο Γκέσλερ του υποσχέθηκε ότι θα του χάριζε την ελευθερία αν πετύχαινε με το βέλος του ένα μήλο τοποθετημένο πάνω στο κεφάλι του γιου του, του Βάλτερ, αλλιώς θα τον εκτελούσε μαζί με τον γιο του.
Στις 18 Νοεμβρίου 1307, κατά την παράδοση, ο Γουλιέλμος Τέλλος έκοψε στα δύο το μήλο πάνω στο κεφάλι του γιου του με ένα βέλος της βαλλίστρας του. Αλλά ο Γκέσλερ πρόσεξε ότι πριν τη βολή ο Τέλλος είχε βγάλει δύο βέλη από τη φαρέτρα του αντί ένα και μετά το κατόρθωμά του τον ρώτησε γιατί. Ο Τέλλος αποκρίθηκε πως, αν είχε σκοτώσει τον γιο του, θα χρησιμοποιούσε το δεύτερο βέλος για να σκοτώσει τον ίδιο τον Γκέσλερ. Ο Γκέσλερ εξαγριώθηκε και ξανασυνέλαβε τον Τέλλο. Τον μετέφερε στο πλοιάριό του δεμένο για να τον κλείσει στο κάστρο του στο Κύσναχτ. Στη Λίμνη της Λουκέρνης όμως ξέσπασε θύελλα και οι στρατιώτες φοβήθηκαν ότι το πλοιάριο θα ανατρεπόταν, οπότε έλυσαν τον Τέλλο και του ζήτησαν να καθίσει στο πηδάλιο. Ο Τέλλος εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία για να αποδράσει, πηδώντας από το σκάφος στο σημείο της ακτής που είναι και σήμερα γνωστό ως Tellsplatte(= «Το άλμα του Τέλλου»).
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
"Το
δέντρο που έδινε" του Σελ Σιλβερστάϊν
Μια
φορά και έναν καιρό ήταν μια μηλιά...και αγαπούσε ένα αγοράκι. Κάθε μέρα το
αγοράκι πήγαινε και μάζευε τα φύλλα της και τα έπλεκε στεφάνι και έπαιζε τον
βασιλιά του δάσους...Σκαρφάλωνε στον κορμό της κι έκανε κούνια στα κλαδιά της,
κι έτρωγε μήλα, παίζανε και κρυφτό κι όταν το αγόρι κουραζόταν αποκοιμόταν στον
ίσκιο της.
Και το αγόρι αγαπούσε την μηλιά πάρα πολύ κι η μηλιά ήταν ευτυχισμένη....
Μα πέρασαν τα χρόνια και το αγόρι μεγάλωσε και πολλές φορές η μηλιά έμενε
μοναχή...Τότε μια μέρα το αγόρι πήγε στην μηλιά κι η μηλιά του είπε..."Έλα
αγόρι να σκαρφαλώσεις στον κορμό μου και να κάνεις κούνια στα κλαδιά
μου..."..."Είμαι μεγάλος για να σκαρφαλώνω και να παίζω" είπε το
αγόρι. "Θέλω να αγοράσω πράγματα να καλοπεράσω, θέλω λεφτά…μπορείς να μου
δώσεις λεφτά;"..."Λυπάμαι μα δεν έχω λεφτά" είπε η μηλιά,
"Έχω μονάχα φύλλα και μήλα. Πάρε τα μήλα μου, και πούλησε τα στην πόλη
έτσι θα έχεις λεφτά και θα σαι ευτυχισμένο"...και έτσι έγινε...και η μηλιά
ήταν ευτυχισμένη.
Μα το αγόρι έκανε πολύ καιρό να ξαναφανεί και η μηλιά ήταν λυπημένη...Ώσπου μια
μέρα το αγόρι ξαναγύρισε..."Έλα να παίξουμε όπως παλιά και να σαι
ευτυχισμένο", είπε η μηλιά. "Δεν έχω καιρό για παιχνίδια", είπε
το αγόρι, "Θέλω ένα σπίτι, να μου δίνει ζεστασιά, μπορείς να μου δώσεις
ένα σπίτι;"..."Μπορείς να κόψεις τα κλαδιά μου και να χτίσεις ένα
σπίτι και τότε θα είσαι ευτυχισμένος", είπε η μηλιά....και έτσι το αγόρι
έκοψε τα κλαδιά της και πήγε να χτίσει το σπίτι του...και η μηλιά ήταν
ευτυχισμένη.
Mα το αγόρι έκανε πολύ καιρό να ξαναφανεί.... Κι όταν γύρισε πάλι δεν μπορούσε
να παίξει με την μηλιά, γιατί ήταν γέρος, και ζήτησε από την μηλιά μια βάρκα
γιατί ήθελε να ταξιδέψει…"Κόψε τον κορμό μου και φτιάξε μια βάρκα",
είπε η μηλιά, "για να σαι ευτυχισμένο"...και έτσι έγινε...Και η μηλιά
ήταν ευτυχισμένη, μα όχι πραγματικά.
Και ύστερα από πολύ καιρό το αγόρι ξαναγύρισε..."Λυπάμαι αγόρι μα δεν μου
απόμεινε τίποτα πια να σου δώσω, δεν είμαι πια παρά ένα γέρικο κούτσουρο",
είπε η μηλιά. "Δεν θέλω και πολλά τώρα πια, μονάχα ένα ήσυχο μέρος να ξαποστάσω",
είπε το αγόρι που τώρα πια είχε γίνει παππούς. "Τότε, ένα γέρικο κούτσουρο
είναι ότι πρέπει για να ξαποστάσεις, έλα αγόρι, κάτσε, κάτσε και
ξεκουράσου"...και έτσι έγινε...και η μηλιά ήταν ευτυχισμένη!
 |
| Πίνακας - Patty Baker |
ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ « Η ΜΗΛΙΑ ΜΕ ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΜΗΛΑ»
Ἦταν ἕνας κακὸς ἄνθρωπος, μὲ λαιμὸ χοντρὸ καὶ μάτια κοντόθωρα· καὶ τὸν ἐλέγαν ἄρχοντα Σκληρόκαρδo. Ἦταν κι ἕνας ἄλλος, μὲ πιὸ λεπτὰ χείλια καὶ πιὸ μαύρη καρδιά· καὶ τὸν ἐλέγαν ἄρχοντα Στενόμυαλo. Κι ἐζοῦσαν ὁ καθένας χωριστὰ στὴ χώρα του.
Ὁ ἕνας εἶχε τὰ πιὸ ψηλὰ δέντρα καὶ τὰ πιὸ ὄμορφα λουλούδια τῆς γῆς. Χαρούμενα πεῦκα κι ἄλικα τριαντάφυλλα, καρπερὲς ἐλιές, καὶ μυρωδάτα γαρύφαλλα, χαρὰ τ᾿ ἀνθρώπου καὶ μόνο νὰ τὰ βλέπει.
Κι ἀκόμα -ἄ! καὶ νά ῾μαστε κεῖ- κάτι Μεγάλα Δέντρα, π᾿ ἀνθίζαν καραμέλες καὶ σοκολάτες κι ὅ,τι ζαχαρωτὸ φανταστεῖς.
Ἀλίμονό σου ὅμως ἂν ἅπλωνες τὸ χέρι σου νὰ κόψεις τὸ παραμικρό.
 |
| J. George Brown, Ο πωλητής μήλων |
Γιατὶ ὁ Σκληρόκαρδος εἶχε κάτι ψηλοὺς φύλακες, μὲ χίλια μάτια καὶ ἑκατὸ χέρια, καὶ τὸ κάθε μάτι ἄγρυπνο κοιτοῦσε μὴν κόψει κανεὶς τίποτα ἀπ᾿ τὰ δέντρα, καὶ μὲ τὰ μακριά τους χέρια σ᾿ ἁρπάζαν καὶ σ᾿ ἀμπαροκλείδωναν στὴν πιὸ μαύρη φυλακὴ μὲ τὰ πιὸ στενὰ παράθυρα.
Κι οὔτε τὸ φῶς ξανάβλεπες, οὔτε ξανάκουγες τὸ κελάηδημα τῶν πουλιῶν. Γιατὶ τέτοια διαταγὴ εἶχε βγάλει ὁ ἄρχοντας Σκληρόκαρδος, ποὺ καθισμένος στ᾿ ὁλόχρυσο θρονί του τραγουδοῦσε δυνατὰ κάνοντας τάχα τὸν εὐτυχισμένον, κι ἂς ἦταν ὁ πιὸ δυστυχισμένος σ᾿ ὅλη τὴ γῆς, ἀφοῦ κανένας ἄνθρωπος δὲν τὸν ἀγαπoῦσε.
Μὰ κι ἡ καρδιά του ἦταν πάντα γεμάτη φαρμάκι, ἀπ᾿ τὴ μεγάλη του ζήλια γιὰ τὰ πλούτη τοῦ γείτονά του ἄρχoντα.
Γιατὶ ὁ Στενόμυαλος, αὐτὸς ἦταν ὁ πιὸ πλούσιος ἄνθρωπος τοῦ κόσμου.
Γεμάτες οἱ ἀποθῆκες του χρυσάφια, διαμάντια, ρουμπίνια.
Καὶ μόλις ἔκανες νὰ σκάψεις λίγο τὸ χῶμα -ὤπ! ἀστράφτανε μπρός σου ὅλα τὰ ὄμορφα γυαλιστερὰ πετράδια τῆς γῆς...
Κόκκινα, πράσινα, βυσσινιά.
Ἀλίμονό σου ὅμως ἂν ἅπλωνες τὸ χέρι νὰ πάρεις τὸ παραμικρό.
Γιατὶ ὁ Στενόμυαλος εἶχε κάτι θεόρατους στρατιῶτες μ᾿ ἑκατὸ μάτια καὶ χίλια χέρια. Καὶ τὸ κάθε χέρι ἤτανε ἕνα σπαθὶ καὶ -χράπ! σοῦ ῾κοβε ἀμέσως τὸ δικό σου τὸ χεράκι· αὐτοὶ εἴχανε χίλια, βλέπεις, καὶ δὲν τοὺς ἔμελε.......
 |
| Πίνακας - Gustav Klimt |
ΡΟΪΔΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ «
Η ΜΗΛΙΑ»
Ο δε Ιησούς είπεν·
«Άφετε τα παιδιά έρχεσθαι πρός με».
(Κατά Λουκάν ιη΄, 16)
Εις ένα χωριό της Μεγάλης Ελλάδας εζούσεν ένα καιρό ένα κορίτσι τόσο καλόκαρδο και χαριτωμένο, που όλος ο κόσμος το αγαπούσεν. Αν και δεν ήταν πλούσιο, εύρισκε τρόπο να βοηθεί τους πτωχούς· ό,τι της έδιδαν το εμοίραζε με αυτούς, και όταν τα χέρια της ήσαν άδεια, η καρδιά και το στόμα της ήσαν πάντοτες γεμάτα καλά αισθήματα και καλά λόγια για να τους παρηγορεί. Και όχι μόνον οι άνθρωποι και τα σπιτικά ζώα, αλλά και αυτά τα πουλιά του δάσους την αγαπούσαν. Όταν την έβλεπαν να περνά, κατέβαιναν από τα δένδρα και την ακολουθούσαν σαν σκυλάκια, για να τους δώσει το μισό ψωμί της.
Την έλεγαν Μηλιά, γιατί την είχαν εύρει ένα απριλιάτικο πρωί από κάτω από ένα μηλόδενδρο, σκεπασμένη από τα άσπρα άνθια όπου είχε τινάξει απάνω της ο άνεμος τη νύχτα......
Η συνέχεια στο http://homouniversalisgr.blogspot.gr/2013/09/blog-post_2555.html
 |
| Πίνακας Π. Σεζάν Γ.ΒΙΖΥΗΝΟΣ«ΔΙΑΤΙ Η ΜΗΛΙΑ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΜΗΛΕΑ» |
Ἀλλὰ τὰ περιγραμμάτου τοῦ διδασκάλου μας δὲν περιωρίσθησαν εἰς τὰ ὀνόματά μας μόνον. Δὶς ἢ τρὶς τῆς ἑβδομάδος ἠγγάρευε τινὰς ἐξ ἡμῶν διὰ νὰ ξεβοτανίζομεν τὸν κῆπο τῆς μητροπόλεως. Ἐγὼ δὲν ἔβλεπον τὴν ὥραν νὰ ἔλθῃ ἡ σειρά μου. Ἐν τῷ κήπῳ ὑπῆρχεν ἓν δένδρον ἀνθισμένον ὡς τὸ ἰδικόν μας. Χωρὶς ἄλλο θὰ ἐμάνθανον τί πρᾶγμα εἶναι αὐτὸ τὸ δένδρον. Ὅταν, τέλος, ἀγγαρευθεὶς καὶ ἐγώ, εὑρέθην μετὰ τοῦ διδασκάλου ἐνώπιον τῆς μηλιᾶς:
- Τί πρᾶγμα ἐν᾿ αὐτὸ τὸ δένδρον, δάσκαλε, τὸν ἠρώτησα, δείξας πρὸς αὐτὸν διὰ τοῦ δακτύλου.
- Μηλέα, ἀπεκρίθη ἐκεῖνος.
- Ὄχι! ἀπήντησα ἐγώ, δὲν τὸ ξέρεις! Αὐτό ῾ν᾿ μηλιά!
Ἦτο ἡ κακὴ ὥρα ποὺ τὸ εἶπα, διότι ἀπὸ τότε ἤρχισαν τὰ βάσανά μου μὲ αὐτὸν τὸν διδάσκαλον. Θεοὺς καὶ ἀνθρώπους μαρτύρομαι, ὅτι ἐγὼ ἠρώτησα οὐχὶ περὶ τοῦ ὀνόματος -τὸ ὄνομα τὸ ἤξευρον- ἀλλὰ περὶ τοῦ πράγματος: τί πρᾶγμα εἶναι τὸ δένδρον ἤθελον νὰ μάθω, τίποτε ἄλλο. Ὁ διδάσκαλός μου ὅμως, δὲν ἠξεύρω τί παθών, ἀπεφάσισεν ἀπ᾿ ἐκείνης τῆς στιγμῆς νὰ μὲ μάθῃ καὶ καλὰ ὅτι ἡ μηλιὰ δὲν εἶναι μηλιά, ἀλλὰ μηλέα!
- Πές πὼς τὸ λένε μηλέα! ἐκραύγαζεν ἔξαλλος ὁ ἰσχνὸς καὶ χλωμὸς νεανίσκος, κρατῶν με ἀπὸ τὸ ὠτίον καὶ δεικνύων τὸ δένδρον.
- Μπά, π᾿ ἀνάθεμά τον! ἐσκεπτόμην ἐγὼ ἠγανακτισμένος, πὼς ἠμπορεῖ αὐτὸ ποτὲ νὰ γίνῃ ἡ μηλιὰ μηλέγα! Αὐτὸ εἶναι τὸ ἴδιο δένδρο ποὺ ἔχουμεν εἰς τὸν κῆπον μας, κάμνει τὰ αὐτὰ ἄνθη, τὰ αὐτὰ φύλλα, τοὺς αὐτοὺς καρπούς, δὲν ἠμπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι καὶ αὐτὸ μηλιά, ὅπως ἡ ἐδική μας. Τὸ ξεύρω ἀπὸ μίας ἀρχῆς, μὲ τὸ ἔμαθεν ἡ μητέρα μου. Τὸ λέγει ὅλος ὁ κόσμος! Ἐγὼ ποῖον νὰ πιστεύσω περισσότερον, τὴν μητέρα μου καὶ τοὺς χωριανούς μου ἢ αὐτὸν τὸν ξένον, ποὺ ἦλθε νὰ μᾶς ἀλλάξῃ τὰ ὀνόματά μας!
- Ὄχι δάσκαλε, δὲν τὸ ξέρεις! ἀπεκρινόμην ὁσάκις μὲ ἠρώτα· αὐτό ῾ν᾿ μηλιά!
- Μπά; Ἔτσι θὲς ἐσύ, χαϊβάνι; Τώρα νὰ σὲ δείξω ἐγὼ πῶς τὸ λέν.
Καὶ -αὐτοῦ σὲ τρώγει, αὐτοῦ σὲ πονεῖ- μοῦ ἔδωκεν ὁ ἀθεόφοβος τεσσαράκοντα παρὰ μίαν, ὀξύτατα κραυγάζων ἐν τῷ μεταξὺ νὰ εἰπῶ ὅτι ἡ μηλιὰ δὲν εἶναι μηλιά, ἀλλὰ μηλέα!
Τώρα πρέπει νὰ ἠξεύρετε ὅτι εἰς τὸ χωρίον μου ἐπικρατεῖ μία φυσικὴ κατὰ τῆς χασμωδίας ἀντιπάθεια, συνεπεία δὲ ταύτης αἱ πλεῖσται τῶν λέξεών μας ὑπόκεινται εἰς ἐκθλίψεις πολλὰς καὶ συνιζήσεις, ἐνῷ ἄλλαι τινες λαμβάνουν τὸ γ μεταξὺ τῶν φωνηέντων, ὡς τὰ θεγός, νέγος, ὡραίγα, ἀντὶ θεός, νέος, ὡραίακτλ. Εἶχον λοιπὸν ἐγὼ ὁ δυστυχὴς ὄχι μόνο νὰ θυσιάσω τὴν μηλιὰ εἰς τὴ μηλέαν, ἀλλὰ καὶ νὰ ὑπερνικήσω τὴν ἀντιπάθειαν ταύτην, νὰ προφέρω δηλαδὴ μηλέα ἀντὶ μηλέγα. Κατόρθωμα, πρὸς τὸ ὁποῖον δὲν μὲ ἐβοήθουν τότε τὰ φωνητικά μου ὄργανα. Φαντάζεσθε λοιπὸν τί ὑπέφερα ἀπὸ τὸν μονομανῆ ἐκεῖνον διδάσκαλον, ἕως ὅτου κατορθώσω καὶ τὸ ἓν καὶ τὸ ἄλλον, καὶ νὰ εἰπῶ ἐπὶ τέλους ὅτι ἡ μηλιὰ εἶναι μηλέα!
Ἐν τούτοις, ὅταν μετ᾿ ὀλίγον, μεταβὰς εἰς τὸν οἶκον μας, εἶδον τὸ ὡραῖον μας δένδρον ἀνθοβολοῦν καὶ μυροβόλον ἐν τῷ κήπῳ, κολακευτικῶς περιβομβούμενον ὑπὸ τῶν ἐπ᾿ αὐτοῦ πετομένων μελισσῶν, ἠσθάνθην τόσην ἐντροπήν, τόσην ἐντροπήν! Ἐνόμιζον ὅτι ἕκαστος τῶν πρασίνων ὀφθαλμῶν του μὲ ἔβλεπε θυμωμένος· ἕκαστον τῶν ἀνθέων τοτ ἤνοιγε τὰ χείλη νὰ μὲ εἴπῃ ὅτι τὰ ἐπρόδωσα… Καὶ μοὶ ἐφάνη ὅτι ὁ γενικὸς ἐκεῖνος βόμβος ἦτο πικρὸς της ἀνοησίας μου ἔλεγχος! Καὶ πῶς νὰ μὴ μὲ εἰποῦν ἀνόητον καὶ πῶς νὰ μὴ μ᾿ ἐλέγξουν, ἀφοῦ τὸ δένδρον, τὸ ὁποῖο ἔβλεπα ἐνώπιόν μου, ἦτο ὅλως διόλου τὸ αὐτὸ μὲ τὸ δένδρον τῆς μητροπόλεως καὶ ὅμως ἐγὼ τὸ ἀρνήθηκα καὶ εἶπα ὅτι δὲν εἶναι μηλιά, ἀλλὰ μηλέα!
Ἐνθυμοῦμαι ὅτι ὅλην ἐκείνην τὴν νύκτα ἔβλεπον εἰς τὸν ὕπνον μου τὰ ἄνθη τῆς μηλιᾶς ὡς ἄπειρον πληθὺν μικροσκοπικῶν ὡραίων λευκοφόρων κορασίων, τὰ ὁποῖα μὲ περιεβόμβουν παραπονούμενα, ἐπιπλήττοντα, ἐλέγχοντά με διὰ τὴν ἀνοησίαν μου.
Ὅταν τὴν ἐπιοῦσαν εἰσῆλθον εἰς τὸ σχολεῖον, ἔρριψα ἐπὶ τὸ διδασκάλου περιφρονητικόν, προκλητικὸν βλέμμα.
- Πῶς τὸ λέγουν τὸ δένδρο ποὺ σὲ εἶπα, βρὲ χαϊβάνι; μὲ ἠρώτησεν ἐκεῖνος χαιρεκάκως.
- Μηλιά, δάσκαλε, ἀπήντησα ἐγὼ μετὰ πείσματος καὶ προέβην εἰς τὴν θέσιν μου.
Ἀλλὰ δὲν ἐπρόφθασα νὰ καθήσω καὶ μὲ συνέλαβεν ὁ σκληρὸς ἀπὸ τοῦ ὠτίου καὶ ἤρχισεν πάλιν νὰ μὲ βασανίζει. Δὲν εἶναι πολὺ τιμητικὸν διὰ τὸ γένος τῶν δασκάλων νὰ σᾶς διηγηθῶ ποσάκις ἐτιμωρήθην διὰ νὰ εἰπῶ καὶ καλὰ ὅτι ἡ μηλιὰ εἶναι μηλέα· διότι ἐννοεῖται ὅτι ἐπρεπεν ἐπὶ τέλους νὰ ἐνδώσω καὶ νὰ τὸ εἰπῶ, ἄλλως ἐκινδύνευεν ἡ ζωή μου. Ἐν τούτοις -τὸ λέγω πρὸς ἱκανοποίησιν τῆς ἰδικῆς μας τῆς μηλιᾶς- αὐτὴν δὲν τὴν ἐπρόδωσα. Καὶ ἰδοὺ πῶς:
Ἀφοῦ εἶδον ὅτι δὲν ἠδυνάμην ν᾿ ἀνθέξω πλέον εἰς τὴν σκληρότητα τοῦ ἀπανθρωπαρίου ἐκείνου, ἔκαμα τὸν ἑξῆς λογαριασμὸν μὲ τὴν συνείδησίν μου καὶ εἶπον: αὐτὴ ἡ μηλιά, ποὺ εἶναι μέσα εἰς τὸ κῆπον τῆς μητροπόλεως, ἠμπορεῖ νὰ εἶναι μηλέα· καὶ εἶναι μηλέα ὄχι δι᾿ ἄλλον λόγον, παρὰ διότι ὁ διδάσκαλος δέρνει! Ἡ μηλιὰ ὅμως, ὅπου εἶναι μέσα εἰς τὸν κῆπο μας, εἶναι μηλιά, διότι εἶναι μηλιά! Τοιουτοτρόπως συνεβιβάσθημεν μὲ τὸν διδάσκαλον.
Ἀλλὰ ἔλα τώρα ὁποὺ ἤρχισε μία τρομερὰ διαμάχη μεταξύ της μηλιᾶς καὶ τῆς μηλέας ἐντός της κεφαλῆς μου! Τὸ πρᾶγμα ἠμπορεῖ νὰ φαίνεται παράξενον, νὰ φαίνεται ἀστεῖον, ἀλλ᾿ ἐγὼ δὲν χωρατεύω.
Ἡ μηλιὰ -δηλαδή, καθὼς λέγουν οἱ ψυχολόγοι, ἡ παράστασις τῆς λέξεως μηλιὰ- ἐμβῆκεν εἰς τὴν ψυχήν μου συγχρόνως μὲ τὴν παράστασιν τοῦ δένδρου καὶ εἰς ἕναν καιρόν, κατὰ τὸν ὁποῖον ὅλαι αἱ αἰσθήσεις μου εἶχον ἀναπεπταμένας τὰς θύρας καὶ ἐδέχοντο εὐχαρίστως κάθε τί, τὸ ὁποῖον ἤρχετο συστημένον ἢ ἀπὸ τὴν μητέρα μου ἢ ἀπὸ τοὺς οἰκείους μου νὰ κατοικήσῃ ἐντός της κεφαλῆς μου. Ἐπειδὴ δὲ τότε ἦτο πολὺς τόπος διαθέσιμος, ἑκάστη παράστασις, ἡ ὁποία εἰσήρχετο, ἔστηνε τὸν θρόνον της καὶ ἐκάθιζεν ὅσον καὶ ὅπως τῆς ἤρεσκε καλύτερα καὶ ἦτο ὡσὰν οἰκοκυρὰ μέσα εἰς τὸ σπίτι της. Ἔτσι τὸ ἔκαμον τόσαι ἄλλαι, ἔτσι τὸ ἔκαμε καὶ ἡ μηλιά. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ τελευταία, ἐκεῖ ὅπου ἐκάθητο τόσα χρόνια εἰς τὴν ἡσυχία της καὶ εἶχε πλέον τὸ σπιτικόν της καὶ τοὺς φίλους της -παραστάσεις, μὲ τὰς ὁποίας συνέζησε τόσον καιρὸν εἰς τὴν ψυχήν μου καὶ συνέδεσε τόσας σχέσεις πρὸς αὐτὰς καὶ συγγενείας- βλέπει μίαν ἡμέρα τὴν κυρὰ τὴν μηλέα, ποὺ ἐμβαίνει μέσα στὸ κεφάλι μου ἔξαφνα - ἔξαφνα, τόσον μονάχη καὶ ὅμως τόσο ξιππασμένη, νὰ τῆς λέγῃ τῆς μηλιᾶς «σήκω σὺ νὰ κάτσω ἐγώ!». Μπά! εἶπεν ἡ μηλιά, καὶ πῶς γίνετ᾿ αὐτό! Ἐγὼ εἶμαι ἐδῶ τόσα χρόνια, τὸν τόπο ποὺ κρατῶ τὸν ηὗρα ἀδέσποτο καὶ ἔκαμα κατοχὴν δικαιώματι προτεραιότητος. Καὶ ποιὰ εἶσαι σύ, ποῦ ἔρχεσαι νὰ μοῦ τὸν πάρεις; Καὶ φώναξε τὰς σχετικάς της καὶ φίλας της καὶ τὰς ἠρώτησε: Ποιὰ εἶναι, παρακαλῶ, τοῦ λόγου της; Τὴν γνωρίζετε; Ὄχι, ὄχι! ἀπάντησαν ὅλαι ὁμοφώνως καὶ συνεμάχησαν μὲ τὴν μηλιὰν καὶ ἤρχισαν νὰ ἐκδιώκουν τὴν μηλέαν κακὴν κακῶς ἔξω! Ἔξω, ξένη. Δὲν ταιριάζεις μαζί μας! Δὲν σὲ γνωρίζομεν! Δὲν σὲ θέλομεν! Τότε ἡ παράστασις τῆς μηλέας ἐλάμβανεν εἰς ἐπικουρίαν της τὴν παράστασιν τοῦ διδασκάλου, τὰς παραστάσεις τῶν τιμωριῶν καὶ εἰσέρχεται ἐκ νέου εἰς τὴν συνείδησίν μου, ὡς ἄνθρωπος, ὅστις θέλει νὰ παρέμβῃ εἰς τὴν ἰδιοκτησίαν τῶν ἄλλων διὰ τῆς ἀδίκου ὑποστηρίξεως ἀστυνομικῶν ὀργάνων. Ἀλλὰ καταλαμβάνετε ὅτι ὁ διδάσκαλος τιμωρεῖ, ὄχι ὅμως καὶ ἡ παράστασίς του· ὅτι οἱ ῥαβδισμοὶ προξενοῦν πόνον, ὄχι ὅμως καὶ ἡ ἀνάμνησις τῶν ῥαβδισμῶν. Καὶ λοιπὸν ἐξανέστη ἀφόβως πλέον κατὰ τῆς τοιαύτης παρεμβάσεως ὁλόκληρος ἡ ψυχή μου καί:
- Ἔξω! Ἔξω! ἔστειλα τοὺς εἰσβολεῖς κατὰ διαβόλου.
Μόνο ὁσάκις μὲ ἠρώτα ὁ ἀληθινὸς διδάσκαλος πῶς τὸ λέγουν τὸ δένδρον ἀπεκρινόμην ὅτι τὸ λέγουν μηλέαν, ἀφοῦ δὰ δὲν ἐπρόκειτο περὶ τοῦ δένδρου τοῦ κήπου μας. Ἀλλὰ καὶ τοῦτο ἔπαυσε μετ᾿ ὀλίγον· διότι καὶ ὁ ἀληθινὸς διδάσκαλος ἐδιώχθη κακὴν κακῶς ὄχι μόνον ἀπὸ τοῦ περιεχομένου τῆς ψυχῆς μου, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦ χωρίου μας. Ὅτι μετ᾿ αὐτοῦ ἔφυγαν καὶ πάντες ἐκεῖνοι οἱ ὀνομαστικοὶ θεοὶ καὶ ἥρωες, δι᾿ ὧν ἐπλημμύρισε τὸ χωρίον μας, εἶναι περιττὸν νὰ σᾶς τὸ εἴπω. Ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον μᾶς ἐνδιέφερεν ἐνταῦθα, εἶναι ὅτι ἡ μηλιὰ δὲν ἔγινε μηλέα καὶ ὅτι ἐγώ, μὲ ὅλους ἐκείνους τοὺς δαρμοὺς καὶ τὰ μαλώματα, ἔμεινα χωρὶς νὰ μάθω ἐν τῷ σχολείῳ τί πρᾶγμα εἶναι ἡ μηλιά!
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
 |
| Πίνακας - Ν. Γύζης |
Ν.ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ Δίχως ἐσέ
Δίχως ἐσὲ δὲν θἄβρισκαν
νερὸ τὰ περιστέρια
δίχως ἐσὲ δὲ θἄναβε
τὸ φῶς ὁ Θεὸς στὶς βρύσες του
Μηλιὰ σπέρνει στὸν ἄνεμο
τ᾿ ἄνθη της, στὴν ποδιά σου
φέρνεις νερὸ ἀπ᾿ τὸν οὐρανό,
φῶτα σταχυῶν κι ἀπάνω σου
φεγγάρι ἀπὸ σπουργῖτες.
 |
| Πίνακας - Α. Φασιανός |
ΣΑΠΦΩ οἶον τὸ γλυκύμαλον (116D,
224P)
οἶον τὸ γλυκύμαλον ἐρεύθεται ἄκρωι ἐπ΄ ὔσδωι͵
ἄκρον ἐπ΄ ἀκροτάτωι͵ λελάθοντο δὲ μαλοδρόπηες͵
οὐ μὰν ἐκλελάθοντ΄͵ ἀλλ΄ οὐκ ἐδύναντ΄ ἐπίκεσθαι
……………………………………………..
Kαθώς το μήλο το
γλυκό,
που στου κλαδιού
την άκρη κοκκινίζει,
ψηλά ψηλά στο
ακρόκλωνο·
το δίχως άλλο το
λησμόνησαν
την ώρα που 'κοβαν
τα μήλα…
Aχ όχι, δεν το
απολησμόνησαν,
μόνο που δεν
μπορούσαν να το φτάσουν! I. Θ. Kακριδής
 |
| Πίνακας - Γ Ιακωβίδης |
κι αν θέλεις
κι αν μ' αγαπάς
δώ' μου την αγάπη σου!
Κράτα το μήλο
κι αν θέλεις
κι αν μ' αγαπάς
μη με πικραίνεις τόσο!
Πέτα το μήλο
κι αν θέλεις
ν δεν θέλεις
η ομορφιά διαβαίνει...
Τῶι μήλωι βάλλω σε...
Τῶι μήλωι βάλλω σε, σὺ δ' εἰ μὲν ἑκοῦσα
φιλεῖς με, δεξαμένη, τῆς σῆς φιλότητος μετάδος!
Εἰ δ' ἄρ' οὐ μὴ γίγνοιτο νοεῖς,τοῦτ' αὐτὸ λαβοῦσα,
σκέψαι τὴν ὥρην ὡς ὀλιγοχρόνιος...
Ποίηση: Πλάτων
Απόδοση: Ηλίας Πετρόπουλος
Μουσική: Νότης Μαυρουδής
Ερμηνεία: Έλλη Πασπαλά
Ασμα Ασμάτων ο εστί τω Σαλωμών
 |
| Daniel-Ridgway-Knight - Beneath The Apple Tree |
Σαν τη μηλιά τη ξέχωρη απ’ όλα τ’ άλλα
δένδρα.
Στον ίσκιο του να κάθομαι ποθώ
Κι απ’ τα γλυκά του φρούτα να χορταίνω.
Στο καπηλειό με έσυρε
Κι η αγάπη το λάβαρο κατοχής του επάνω μου
Σκέπασε με με μπουμπούκια,
Ζωντάνεψε με με μήλα
Γιατί καίγομαι από έρωτα.
Το αριστερό του χέρι προσκεφάλι μου
Το δεξί του μπράτσο μ’ αγκαλιάζει,
ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Μήλο μου κόκκινο
Μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο,
γιατί με μάρανες το πικραμένο.
Πηγαίνω κι έρχομαι μα δε σε βρίσκω
βρίσκω την πόρτα σου αμπαρωμένη.
Τα παραθύρια σου φεγγοβολούνε
ρωτώ το πάπλωμα που 'ναι η κυρά σου.
Κυρά πάει για νερό πάει για τη βρύση
πάει συ να πιει νερό και να γεμίσει.
 |
| Πίνακας Π. Σεζάν |
Μηλίτσα που 'σαι στο γκρεμό
μηλίτσα που 'σαι στο γκρεμό με μήλα φορτωμένη
τα μήλα σου λιμπίστηκα και το γκρεμό φοβάμαι.
Κι αν τον φοβάσαι το γκρεμό
κι αν τον φοβάσαι το γκρεμό έλα από το μονοπάτι
να σε χορτάσω με γλυκά
να σε χορτάσω με γλυκά και ζαχαρένια μήλα.
 |
| Πίνακας Π. Σεζάν Η ΜΗΛΙΑ |
Γιατί μηλιά μου ψήγεσαι
και κιτρινοφυλλιάζεις
ειν’ τα μήλα σου βαριά
ή το νερό σου λείπει
Δεν είν τα μήλα μου βαριά
ούτε νερό μου λείπει
Κόρη και νιος φιλιώντανε
κάτω από τα κλαδιά μου
κι ορκίστηκαν στα κλώνια μου
να μην ξεχωριστούνε
Τώρα ξεχωριστήκανε
----------------------------
Ποτάμι νεπλημμύρισε,
σε περιβόλι μπαίνει,
ποτίζει δέντρ'
αρίθμητα, μηλιές και κυπαρίσσια
και μια μηλιά
γλυκομηλιά νερό δεν τη φελάει.
Κινά η μηλιά και
ψήγεται και κιτρινοφυλλιάζει.
Κι' άλλη μηλιά
τήνε ρωτά, κι' άλλη μηλιά της λέει.
"Τι έχεις,
μηλιά, και ψήγεσαι και κιτρινοφυλλιάζεις;
Μην είν' τα μήλα
σου βαριά, μην το νερό σου λείπει,
κι' από τα
κλωναράκια σου κανένα μη ραγίστη;
-Δεν είν' τα μήλα
μου βαριά, μηδέ νερό μου λείπει,
κι' από τα
κλωναράκια μου κανένα δε ραγίστη.
Άγουρος με ξανθή
κόρη στη ρίζα μου φιλιώνταν,
κι' όρκο κάμαν
στους κλώνους μου να μη ξεχωριστούνε,
τώρα ξεχωριστήκανε
και κιτρινοφυλλιάζω."
Πέρα στους πέρα κάμπους
Πέρα στους πέρα κάμπους που είναι οι ελιές
είν’ ένα μοναστήρι που παν’ οι κοπελιές
Πάω και `γω ο καημένος για να λειτουργηθώ
να κάνω το σταυρό μου σαν κάθε Χριστιανός
Στο περιβόλι μπαίνω και βλέπω μια μηλιά
με μήλα φορτωμένη και πάνω κοπελιά
Της λέω έλα κάτω να χτίσουμε φωλιά
μα εκείνη κόβει μήλα και με πετροβολά
Ρωτώ ξαναρωτώ τη `πο που `σαι κοπελιά
από εδώ κοντά `μαι π’ αυτόν τον μαχαλά
Μα έχω γέρον άντρα και δυο μικρά παιδιά
π’ ολημερίς με δέρνει έχει σκληρή καρδιά
Βαρύ σταμνί μου δίνει κι ένα κοντό σχοινί
ν’ αργήσω να γεμίσω για να `βρει αφορμή
Σαράντα μήλα κόκκινα
Σεράντα μήλα κόκκινα πούλι μ’
Σεράντα μήλα κόκκινα γιάβρι μ’
Σ’ έναν μαντίλ’ δεμένα.
Σ’ έναν μαντίλ’ δεμένα.
Σεράντα σεβντάς κι αν εφτάς πούλι μ’
Σεράντα σεβντάς κι αν εφτάς γιάβρι μ’
Κ’ ευρίκι ς άμον εμένα.
Κ’ ευρίκι ς άμον εμένα.
Για έλα έλα πούλι μ’ , με τ’ εμέν έλα γιάβρι μ’
Ατό τ’ εσόν το τέρεμαν πούλι μ’ , θα σύρ'και παίρ’ τ’ αχούλι μ’ .
Σεράντα μήλα κόκκινα πούλι μ’
Σεράντα μήλα κόκκινα γιάβρι μ’
Ση σειράν τιζεμένα.
Ση σειράν τιζεμένα.
Έπαρ’ αρνί μ’ και τη στράταν πούλι μ’
Έπαρ’ αρνί μ’ και τη στράταν γιάβρι μ’
Ντο θα φέρ’ τσε σ’ εμένα.
Ντο θα φέρ’ τσε σ’ εμένα.
Για έλα έλα πούλι μ’ , με τ’ εμέν έλα γιάβρι μ’
Ατό τ’ εσόν το τέρεμαν πούλι μ’ , θα σύρ’ και παίρ’ τ’ αχούλι μ’ .
 |
| Arthur John Elsley - Picking Apples |
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Η μηλιά
Στίχοι: Μιχάλης
Χανιώτης
Μουσική: Λάκης
Χανιώτης
Πρώτη εκτέλεση: Λιζέττα Καλημέρη & Λάκης Χανιώτης (
Ντουέτο )
Πάνω στο ξερό το
χώμα
φύτρωσε μικρή
μηλιά
έρημη και
ξεχασμένη
απ' του κόσμου τη
ματιά...
Μονάχα το
φθινόπωρο
με το χλωμό του
χρώμα
ζωγράφιζε τα φύλλα
της
να φέρουν το
χειμώνα...
Να 'ρθει ξανά η
άνοιξη
Μάης να τη
στολίσει
και το γυμνό της
το κορμί
μα άνθη να το
ντύσει...
Πέρασαν δυο
χειμώνες
με καρπούς
φορτώθηκε
και τ' ανθρώπινο
το μάτι
πάνω της
καρφώθηκε...
Τριγύρω την
κυκλώσανε
με χέρια απλωμένα
και βρέθηκε σε μια
στιγμή
με τα κλαριά σπασμένα...
Έλα βροχή και σώσε
με
το σώμα μου
λυγίζει
και σκέπασέ με
καταχνιά
κανείς να μην μ'
αγγίζει...
 |
| Πίνακας - Amy Whitehouse |
Η μηλιά της
χαράς
Στίχοι: Δημήτρης
Μανθόπουλος
Μουσική: Νότης
Μαυρουδής
Πρώτη εκτέλεση:
Παιδική Χορωδία Δημοτικού Ωδείου Νίκαιας
Στου μικρού
περιβολιού μου
τη λιογέννητη
μηλιά
Κάθε φύλλο και
τραγούδι
κάθε κλώνος και φωλιά.
Κάνε μου, μηλιά,
και μένα
τόπο, μια φωλιά να
χτίσω
Την ξανθόγελη χαρά
μου
στα κλαδιά σου να
κλωσήσω.
Και πουλί με τα
πουλάκια
κι η χαρά μου όταν
βγει
να πετάξει για να
φέρει
το χαμόγελο στη
γη,
να πετάξει για να
φέρει
το χαμόγελο στη
γη.
 |
| Levi Wells Prentice - Basket Of Apples |
ΠΗΓΕΣ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
http://users.uoa.gr/
http://www.youtube.com/
http://selidesphysikis.blogspot.gr/
http://www.stixoi.info/
http://www.youtube.com/
http://selidesphysikis.blogspot.gr/
http://www.stixoi.info/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου